Η επίσκεψη του πρωθυπουργού την περασμένη Πέμπτη στο Ισραήλ, για την τριμερή διάσκεψη Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, αλλά και η διμερής συνάντηση Ελλάδας - Ισραήλ, στο περιθώριο της τριμερούς, τα όσα ειπώθηκαν εκεί επιβεβαιώνουν πως οι τέτοιες ενέργειες εντάσσονται στην προσπάθεια της ντόπιας αστικής τάξης για αναβάθμιση του ρόλου της στην περιοχή, αξιοποιώντας τη γεωστρατηγική θέση της χώρας, όπως και τη συμμετοχή της στο ευρωΝΑΤΟικό πλαίσιο, για την ανάδειξή της σε «κόμβο» Ενέργειας και διαμετακομιδής προς την ΕΕ. Στόχοι που πηγαίνουν χέρι - χέρι με την προσπάθεια ανάκαμψης της καπιταλιστικής κερδοφορίας, ενώ περιπλέκονται ή έρχονται και σε σύγκρουση με τα σχέδια και τα συμφέροντα άλλων καπιταλιστικών κρατών στην περιοχή.

Η περίπτωση του φυσικού αερίου και της μεταφοράς του είναι χαρακτηριστική. Οπως είπε ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας την Πέμπτη, στόχος της κυβέρνησης είναι «η Ελλάδα να μετατραπεί σε διαμετακομιστικό ενεργειακό κέντρο του ισραηλινού και κυπριακού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη».

Και πώς αλλιώς, εφόσον η ελληνική αστική τάξη, ήδη από την περίοδο της διακυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, πασάρει ότι μπορεί «να γίνει η πύλη εισόδου για το φυσικό αέριο της ΝΑ Μεσογείου προς Ευρώπη». Το τέτοιο μήνυμα αποστέλλεται φυσικά και προς Ισραήλ, που για πρώτη φορά στην ιστορία είναι «ενεργειακός εξαγωγέας», καθώς έως τώρα έχει ανακαλύψει 900 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου.

Η ελληνική πλευρά, ως μέσο εξαγωγής του καυσίμου αυτού στις ευρωπαϊκές αγορές, πλασάρει τον αγωγό «East Med». Τα σχέδια κατασκευής του ξεκίνησαν το 2011 για μεταφορά του ισραηλινού και κυπριακού φυσικού αερίου, από τα κοιτάσματα της λεγόμενης «λεκάνης της Λεβαντίνης», τα κοιτάσματα «Αφροδίτη», «Leviathan» και όποια αργότερα ανακαλυφτούν. Οπως σχεδιάζεται, το μεγαλύτερο μέρος του αγωγού θα είναι υποθαλάσσιο, θα ξεκινά από τα ισραηλινά κοιτάσματα στην περιοχή, θα περνά από το Βασιλικό της Κύπρου και η πορεία του θα συνεχίζεται μέχρι Κρήτη κι από εκεί μέσω Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας στην Ιταλία.

Ο αγωγός έχει ενταχθεί στα «έργα κοινού ενδιαφέροντος» της ΕΕ - αφορά έργα σε μια σειρά τομείς που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας για τη λυκοσυμμαχία - καθώς εκτιμάται ότι ενισχύει την «ενεργειακή ασφάλεια» της ΕΕ, ενισχύοντας και την πολιτική της «διαφοροποίησης» πηγών, ώστε να μην είναι απόλυτα εξαρτημένη, από ένα μόνο προμηθευτή (βλ. Ρωσία). Μάλιστα, το θέμα αυτό, μαζί με άλλα (π.χ. TAP και «κάθετος διάδρομος»), ήταν και στην ατζέντα της συνάντησης την περασμένη Δευτέρα, του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γ. Σταθάκη, με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιο για θέματα Ενέργειας, Μ. Σέφκοβιτς.

Παραπέρα, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην «ανάπτυξη της συνεργασίας μας στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας», αλλά και στο υποθαλάσσιο καλώδιο «Eur-Asia interconnector», το οποίο αφορά στην ηλεκτρική διασύνδεση των Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας. Ηδη έχουν ανατεθεί και εκτελούνται οι σχετικές μελέτες προετοιμασίας του έργου, για να εισέλθει στη φάση της υλοποίησής του, και εκτιμάται πως θα είναι έτοιμες μέχρι το τέλος του έτους. Το καλώδιο θα έχει συνολικό μήκος 1.518 χιλιομέτρων και θα συνδέει τα ηλεκτρικά δίκτυα των τριών χωρών με την ηπειρωτική Ευρώπη. Η συνολική μεταφορική του ικανότητα ανέρχεται στα 2.000 MW προς οποιαδήποτε κατεύθυνση και ως σκοπός του αναφέρεται το να μπει τέλος «στην ενεργειακή απομόνωση του Ισραήλ και της Κύπρου». Και αυτό το έργο έχει ενταχθεί στα «έργα κοινού ενδιαφέροντος» της ΕΕ.

Την ίδια ώρα, και σε συνδυασμό με τα παραπάνω, ανησυχία προκαλεί η βούλησή τους, όπως την παρουσίασαν την Πέμπτη, να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός διακρατικού κέντρου συνεργασίας στον τομέα της πολιτικής προστασίας και της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών, «και όχι μόνο», όπως είπε ο Κύπριος Πρόεδρος, με τον Ισραηλινό και τον Ελληνα πρωθυπουργό να συμπληρώνουν ότι «μπορούν σε αυτό το σχήμα να συμμετάσχουν και μια σειρά από χώρες της ευρύτερης περιοχής...», παραπέμποντας ουσιαστικά σε δύναμη περιφρούρησης των ενεργειακών διαδρόμων και στο φόντο των οξυμένων ανταγωνισμών και εναλλακτικών - ανταγωνιστικών σχεδίων.

Σε κάθε περίπτωση, τα τέτοια έργα, βέβαια, όπως και συνολικότερα οι «στρατηγικές συνεργασίες» που προωθεί το κεφάλαιο, συνδέονται άμεσα με τους άξονες και αντι-άξονες που στήνονται για λογαριασμό των μονοπωλίων.

Που σημαίνει ακόμα μεγαλύτερο μπλέξιμο του κουβαριού ανάμεσα σε πολλά ανταγωνιστικά (και εν πολλοίς αντιφατικά) σχέδια και συμφέροντα των πολλών εμπλεκόμενων καπιταλιστικών κρατών και ιμπεριαλιστικών κέντρων, όπως οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Ρωσία κ.ο.κ., σχέδια που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.

Δεν είναι τυχαίο, ότι η αρχική ώθηση στην περιλάλητη τριμερή δόθηκε μετά την όξυνση των σχέσεων Τουρκίας - Ισραήλ, ενώ η διαμόρφωση και ενίσχυση του άξονα Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ παρουσιάστηκε συνολικά ως «αντίβαρο» στην επιθετικότητα της τουρκικής αστικής τάξης.

Αλλά ενώ η Αγκυρα οξύνει τη ρητορεία περί αναθεώρησης της Συνθήκης της Λοζάνης, και εδώ κυβερνητικά στελέχη και βουλευτές πήγαιναν μαζί με φασίστες της Χρυσής Αυγής στο Καστελόριζο, ο ΣΕΒ και το τουρκικό επιμελητήριο DEIK συνδιοργάνωναν ελληνοτουρκικό επιχειρηματικό φόρουμ. Εκεί, ο υφυπουργός Εξωτερικών, Τ. Κουίκ, αναφερόταν στις «δυνατότητες» που υπάρχουν για ανάπτυξη των μπίζνες μεταξύ επιχειρηματικών ομίλων των δύο πλευρών. Τα ίδια επαναλάμβανε, λίγες μέρες νωρίτερα, και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γ. Δραγασάκης, σε συνάντησή του με τον Τούρκο πρέσβη.

Θυμίζουμε επίσης ότι την ίδια ώρα που το Ισραήλ συμμετέχει στον άξονα με την Ελλάδα και την Κύπρο, διεξάγει και διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, ειδικά αφότου ξεπεράστηκε η κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών, μετά την επίθεση το 2010 Ισραηλινών στρατιωτών στο τουρκικό πλοίο «Μαβί Μαρμαρά», αν και οι δίαυλοι επικοινωνίας παρέμεναν ανοιχτοί και κατά τη διάρκεια της «κρίσης» ανάμεσα στις δυο χώρες.

Ετσι, στις 13 Οκτώβρη 2016, ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ πραγματοποίησε επίσκεψη στην Τουρκία και είχε συναντήσεις με τον ομόλογό του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, όπου αποφασίστηκε να ξεκινήσουν συνομιλίες για τη δυνατότητα κατασκευής αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από τα ισραηλινά κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου «Λεβιάθαν» διαμέσου Τουρκίας προς την ΕΕ. Μάλιστα, η διαδρομή αυτή εμφανίστηκε ως πιο συμφέρουσα για την πλευρά του Ισραήλ, σε σχέση με τη διαδρομή μέσω Κύπρου και Ελλάδας, που όμως έχει τη στήριξη των ενεργειακών κολοσσών της αμερικανο-νορβηγικής «Noble» και της ισραηλινής «Delek». Ο ίδιος ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ αναφέρθηκε, μεν, στη συνεργασία της χώρας του με Ιορδανία, Αίγυπτο και Κυπριακή Δημοκρατία για το θέμα του φυσικού αερίου, αλλά έσπευσε να χαρακτηρίσει «πολύ σημαντική την τουρκική επιλογή»...

Την ίδια ώρα, η εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής και η υπεράσπιση των συμφερόντων των δικών του μονοπωλίων διαμορφώνει και τις σχέσεις του Ισραήλ με τα υπόλοιπα καπιταλιστικά κράτη της περιοχής. Δεν είναι, για παράδειγμα, τυχαίο το γεγονός ότι το Ισραήλ επιδίωξε από την πρώτη στιγμή τη διάλυση της Συρίας, ενώ μέσα στη βδομάδα ανώτατος στρατιωτικός διοικητής έκανε ανοιχτά λόγο (γράφτηκε στην «Καθημερινή») για το ενδεχόμενο ενός νέου πολέμου Ισραήλ - Λιβάνου.

Μιλάμε δηλαδή για ένα πολύ ρευστό τοπίο, που διαρκώς αλλάζει και μπορεί να διαφοροποιήσει τους σχεδιασμούς των διαφόρων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Φυσικά, το ποια διαδρομή ή ποιος συνδυασμός θα επιλέγει για τους αγωγούς (ή αν θα χρησιμοποιηθεί η «εναλλακτική» του υγροποιημένου αερίου LNG, όπου και εκεί υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από μονοπωλιακούς ομίλους, ιδιαίτερα των ΗΠΑ, και μεταφορικές εφοπλιστικές εταιρείες), είναι αντικείμενο σκληρού παζαριού και σε αυτό αλληλεπιδρούν οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι ανακατατάξεις που προκαλούν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπως και το παζάρι που γίνεται με το νέο διχοτομικό σχέδιο της Κύπρου, που θεωρείται από πολλές πλευρές «εκκρεμότητα» που πρέπει να κλείσει.

Σε κάθε πάντως περίπτωση, γίνεται φανερό ότι το «παραμύθι» που πουλάει η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ περί αμοιβαίας συνεργασίας των χωρών του άξονα Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, που τάχα διαμορφώνει ζώνη ειρήνης και ασφάλειας, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Οι ανταγωνισμοί όλο και θα οξύνονται. Οι λαοί της περιοχής, όσο δεν αντιπαλεύουν τα σχέδια των εκμεταλλευτών τους, ώστε να γίνουν οι ίδιοι αφέντες στον τόπο τους, θα εξακολουθούν να γίνονται «κρέας στα κανόνια» τους.

Κυπριακό και Αιγαίο εντάσσονται ως κρίκοι στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, με όλες τις «εναλλακτικές» να εξετάζονται στα αρμόδια επιτελεία για τις μελλοντικές εξελίξεις στους εν λόγω κρίσιμους γεωστρατηγικά τομείς της Ανατολικής Μεσογείου. Αν και αποτελούν δύο διαφορετικά, κρίσιμα βεβαίως ζητήματα, με - σχετική - αυτοτέλεια το καθένα, είναι πεδία που οξύνουν τους ελληνοτουρκικούς ανταγωνισμούς, που διαπλέκονται με τους γενικότερες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στην περιοχή. Οι ΗΠΑ διαμηνύουν σε όλους τους τόνους να λυθεί εδώ και τώρα το Κυπριακό, γιατί αυτό θα συμβάλλει στην ανάπτυξη του τομέα Ενέργειας. Την ίδια ώρα, η Τουρκία προβάλλει διεκδικήσεις στο Αιγαίο (αμφισβητεί π.χ. τη Συνθήκη της Λοζάνης και τα σύνορα), συνδέοντάς τες εμμέσως πλην σαφώς με διχοτομική λύση στο Κυπριακό, θεωρώντας το βόρειο τμήμα ζωτικό της χώρο. Το δε Αιγαίο έγινε και στην πράξη ΝΑΤΟική θάλασσα, με τη σφραγίδα της κυβέρνησης. Αυτές οι εξελίξεις εγκυμονούν κινδύνους για τους λαούς, και τον ελληνικό, σε συνδυασμό βεβαίως με τα γενικότερα ιμπεριαλιστικά σχέδια στην Αν. Μεσόγειο. Αλλωστε, η κυβέρνηση, διεκδικώντας αναβαθμισμένο γεωστρατηγικό ρόλο στην περιοχή, χώνεται μέχρι τα μπούνια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς.

Στο πλαίσιο αυτό, μιλώντας την Τρίτη σε δημοσιογράφους, ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, δίνοντας την ατζέντα της Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της λυκοσυμμαχίας, στάθηκε ιδιαίτερα στην ενίσχυση της στρατιωτικής - επιχειρησιακής συνεργασίας με την ΕΕ. Ερωτηθείς, δε, για το πώς μπορεί να προχωρήσει πραγματικά η συνεργασία μεταξύ ΝΑΤΟ - ΕΕ χωρίς μια «ειρηνευτική συμφωνία» στην Κύπρο, απάντησε:

«Υποστηρίζω σθεναρά τις προσπάθειες (...) για εξεύρεση λύσης μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο. Υπήρξε κάποια πρόοδος, αλλά εξακολουθώ να πιστεύω ότι δεν είναι σίγουρο να πούμε αν θα πετύχει ή όχι. Ωστόσο, νομίζω ότι αυτό που έχουμε αποδείξει τα τελευταία δύο χρόνια είναι ότι ακόμη και με άλυτο το ζήτημα της σύγκρουσης στην Κύπρο, έχουμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε σε ενίσχυση της συνεργασίας ΝΑΤΟ - ΕΕ.

Το είδαμε στο Αιγαίο Πέλαγος, όπου ΝΑΤΟ και ΕΕ συνεργάζονται (σ.σ. παρατάσσοντας πλοία τους, κατόπιν πρόσκλησης της ελληνικής κυβέρνησης, η ΝΑΤΟική αρμάδα SNMG2 και η ευρωενωσιακή Frontex με πρόσχημα το Προσφυγικό, πάνω στη ρότα ρωσικών πολεμικών πλοίων προς Συρία).

Το έχουμε δε τώρα στην Κεντρική Μεσόγειο με τις επιχειρήσεις Sea Guardian και Sophia (σ.σ. θαλάσσιες επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ αντίστοιχα, για τον έλεγχο της Ανατολικής και Κεντρικής Μεσογείου - όπου παρέχει μέσα και προσωπικό και η ελληνική κυβέρνηση - αυξάνοντας συνολικά την επιτήρηση και τον έλεγχο της περιοχής από τον ευρωατλαντικό άξονα).

(...) Οπότε, ναι, θα ήθελα να δούμε μια λύση στην Κύπρο, αλλά όχι, αυτό δεν είναι μια προϋπόθεση για να προχωρήσουμε στη συνεργασία ΝΑΤΟ - ΕΕ».

Αλλωστε, και στα κείμενα που υιοθέτησε η Σύνοδος των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, παρουσία και της Υπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα Εξωτερικών και Αμυνας, Φεντερίκα Μογκερίνι, σχετικά με παραπέρα μέτρα για επιπλέον ενίσχυση της συνεργασίας ΝΑΤΟ - ΕΕ, αναγνωρίζεται ο ρόλος της πείρας του Αιγαίου στην προώθηση των ευρωατλαντικών σχεδιασμών, με γνωματεύσεις τύπου: «Χτίζοντας πάνω στις συνέργειες μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, ΝΑΤΟ και ΕΕ θα εξετάσουν δυνατότητες στο πρώτο εξάμηνο του 2017 για παραπέρα θαλάσσια συνεργασία μεταξύ τους».

Βεβαίως, η ελληνική κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να μεγεθυνθεί τις αμέσως επόμενες μέρες η επικίνδυνη για το λαό ΝΑΤΟική παρουσία στο Αιγαίο.

Καθώς η Αγκυρα διαμηνύει στις Βρυξέλλες πως ύστατο όριο για χορήγηση βίζας από την ΕΕ σε Τούρκους πολίτες είναι η 1/1/17, αλλιώς σταματά η συμφωνία των δυο μερών για το Προσφυγικό, δημοσιογραφικές πηγές (βλ. εφημερίδα «Real News») αναφέρουν ότι ο υπουργός Αμυνας, Π. Καμμένος, κατόπιν συνεννόησης με τον πρωθυπουργό, ταξίδεψε στα κεντρικά του ΝΑΤΟ και ζήτησε από τον Στόλτενμπεργκ, σε περίπτωση κατάρρευσης της συμφωνίας με την Τουρκία, ΝΑΤΟ και Frontex να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους στο Αιγαίο, απλώνοντας τη δράση τους και στα νότιά του, εκεί όπου σήμερα δεν επιχειρούν, καθώς η Αγκυρα βάζει προσκόμματα χαρακτηρίζοντας τα Δωδεκάνησα αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.

Υποτίθεται ότι το υπουργείο Αμυνας δεν επιβεβαιώνει το τέτοιο περιεχόμενο της συνάντησης, ωστόσο επιβεβαιώνεται ότι η κυβέρνηση ζητά παράταση παραμονής της ΝΑΤΟικής αρμάδας και πέραν της 1/1. Και επιπλέον, η αύξηση της ΝΑΤΟικής παρουσίας στο Αιγαίο δρομολογείται ήδη, έστω και με άλλα προσχήματα:

Κατά πληροφορίες, αυτές τις μέρες ξεκινά ναυτική άσκηση στο Κεντρικό και Νότιο Αιγαίο με τη συμμετοχή φρεγατών, υποβρυχίων και άλλων πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά και συμμετοχή δύο μόνιμων ναυτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ, της SNMG2 - που έτσι κι αλλιώς επιχειρεί στο Αιγαίο τους τελευταίους μήνες, με πρόσχημα το Προσφυγικό - αλλά και της SNMCMG2, άλλη μια ΝΑΤΟική δύναμη που καταφτάνει στο Αιγαίο.

Επιβεβαιώνοντας ότι Προσφυγικό και οι περιλάλητες συνεκπαιδεύσεις αξιοποιούνται ως εργαλεία προς υλοποίηση ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, πλοία του ΝΑΤΟ και της ΕΕ επιτηρούν τον πλου ρωσικών πλοίων προς Συρία.

Κι αυτό ενώ, όπως επιβεβαιώνουν ανώτατες στρατιωτικές πηγές στην Αθήνα, το τελευταίο διάστημα η ρωσική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο είναι αναβαθμισμένη, ανεφοδιάζεται συνεχώς από αρματαγωγά ερχόμενα από Μαύρη Θάλασσα που διασχίζουν κάθετα το Αιγαίο, συντηρώντας μια ισχύ πυρός ώστε «να τελειώσουν την υπόθεση στο Χαλέπι πριν αναλάβει ο Τραμπ», όπως λέγεται χαρακτηριστικά στο υπουργείο... Αλλωστε, πέρα από τα στρατιωτικά στελέχη, και ανώτατοι κυβερνητικοί παράγοντες σημείωναν τις προηγούμενες μέρες πως στην παραμονή των ΝΑΤΟικών στο Αιγαίο, όπως την επιθυμούν, «βοηθά και η παρουσία μη συμμαχικών δυνάμεων στην περιοχή».

Σήμερα Κυριακή, στις 6 μ.μ., στον κινηματογράφο «Αλκυονίς» (Ιουλιανού 42, πλατεία Βικτωρίας), η ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ διοργανώνει εκδήλωση διεθνιστικής αλληλεγγύης για τον παλαιστινιακό λαό, ενάντια στην ισραηλινή κατοχή. Θα παραβρεθεί ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας. Θα μιλήσουν ο Θέμης Γκιώνης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και του Γραφείου της ΕΠ της ΚΟ Αττικής, και ο Marwan Toubassi, πρέσβης της Παλαιστίνης. Θα ακολουθήσει μουσικό πρόγραμμα.