Associated Press

Ο Α. Τζαφέρι στη διάρκεια της χτεσινής διαδήλωσης

Η κοιλάδα του Πρέσεβο στη Νότια Σερβία ήταν ήρεμη χτες, πρώτη μέρα της «εκεχειρίας», την οποία συμφώνησαν o απεσταλμένος του ΝΑΤΟ και εκπρόσωπος του «UCPMB», ωστόσο στη γειτονική ΠΓΔΜ αναφέρονταν σφοδρότατες μάχες κυβερνητικών δυνάμεων με Αλβανούς του «Απελευθερωτικού Στρατού της Μακεδονίας».

Σύμφωνα με τις αρχές στα Σκόπια, συγκρούσεις διεξάγονταν από το πρωί στα χωριά Μαλίνο Μάλο και Μπρεστ, τα οποία βρίσκονται κοντά στη μεθόριο της ΠΓΔΜ με τη σερβική επαρχία του Κοσσυφοπεδίου, η οποία τελεί υπό ΝΑΤΟική κατοχή.

Οι κυβερνητικές δυνάμεις της ΠΓΔΜ «μάχονται με τους αντάρτες, προσπαθώντας να τους απωθήσουν από την περιοχή», σύμφωνα με όσα δήλωσε προς το «Ασοσιέιτεντ Πρες» ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών, Στέβο Πεντάροβσκι, για την επιχείρηση που άρχισαν οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας της ΠΓΔΜ. «Η επιχείρηση ανακατάληψης του Μπρεστ βρίσκεται σε εξέλιξη», πρόσθεσε. Την είδηση επιβεβαιώνουν και άλλα πρακτορεία (ΑΠΕ, Γερμανικό), που σημειώνουν ότι οι επιχειρήσεις «επρόκειτο να συνεχιστούν ολόκληρη τη μέρα». Δε δόθηκαν στη δημοσιότητα πληροφορίες σχετικά με θύματα.

Οι Αμερικανοί της KFOR επιβεβαίωσαν ότι «συναντήθηκαν» με τις αστυνομικές δυνάμεις της ΠΓΔΜ στα σύνορα, κοντά στο χωριό Τανούσεφτσι αργά το βράδυ της Δευτέρας, ωστόσο διασαφήνισαν ότι η ΝΑΤΟική δύναμη η οποία σταθμεύει στο Κοσσυφοπέδιο «δε μετείχε» σε επιχειρήσεις εναντίον των Αλβανών ανταρτών. Εξάλλου, είναι κοινό (στρατιωτικό) μυστικό ότι οι Αμερικανοί στην πραγματικότητα υποβοηθούν τη δράση των Αλβανών εξτρεμιστών, αφού εάν είχαν την πρόθεση, θα μπορούσαν με τον ειδικό εξοπλισμό νυκτός, τα ηλεκτρονικά και άλλα μέσα που διαθέτουν να ελέγξουν την παραμικρή κίνηση του υποτίθεται «αόρατου» «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού», που, όπως λένε ανταποκριτές δυτικών ΜΜΕ, π.χ., ο Ρόρι Κάρολ της βρετανικής εφημερίδας «Γκάρντιαν», μεταφέρει όπλα ακόμη και με... γαϊδούρια στην περιοχή.

Οι σερβικές δυνάμεις ετοιμάζονταν στο μεταξύ να μετακινηθούν στη μικρή λωρίδα γης, μήκους 5 χιλιομέτρων, που αποτελεί το σημείο συνάντησης των «συνόρων» (τοποθετούμε τη λέξη σε εισαγωγικά διότι το Κόσσοβο δεν έχει, φυσικά, διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα...) της Σερβίας, του Κοσσυφοπεδίου και της ΠΓΔΜ. Πρόκειται για μια ΝΑΤΟική «προσφορά», η οποία πάντως, αν κανείς την κοιτάξει με προσοχή στο χάρτη, δεν προσφέρει σε καμία περίπτωση τη διασφάλιση της περιοχής από τη δράση των εξτρεμιστών, αφού η υπόλοιπη «συνοριακή γραμμή» Κοσσυφοπεδίου-ΠΓΔΜ παραμένει διάτρητη, ΝΑΤΟ επιτρέποντος... Εκτός αυτού, στις γιουγκοσλαβικές δυνάμεις που θα περιπολούν στην περιοχή ενδέχεται να μην επιτραπεί να ανταποδίδουν πυρά σε περίπτωση που δεχτούν επίθεση.

Ο αντιπρόεδρος της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης, Νεμπόισα Κόβιτς, δήλωσε ότι «δε θα υπάρξει καμία παραβίαση της εκεχειρίας διότι δε θα ανοίξουμε πυρ πρώτοι», σε μια προσπάθεια να δώσει τον τόνο της προσδοκίας του Βελιγραδίου ότι θα επιτραπεί - υποτίθεται «λίαν συντόμως», κατά τη δέσμευση του Ιταλού στρατηγού Κάρλο Καμπιγκιόζου, αν και το πότε δε διευκρινίζεται ακριβώς - σε καλύτερα οπλισμένες γιουγκοσλαβικές δυνάμεις να ελέγξουν έστω αυτό το τμήμα της περιοχής, και εν συνεχεία «ενδεχομένως» και άλλα.

Η αποστρατιωτικοποίηση της «ζώνης» των 5 χιλιομέτρων αποτελεί μέρος της υπό λεόντειους όρους «συμφωνίας» του 1999 για το Κοσσυφοπέδιο, όταν οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις εγκαταστάθηκαν σ' αυτό. Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη ήταν ότι την έλεγξαν οι Αλβανοί αντάρτες. Η γιουγκοσλαβική πλευρά είναι βέβαιη ότι έχουν εγκατασταθεί «ενεργά ναρκοπέδια» εκεί.

Ο Καμπιγκιόζου είπε ότι δε θα επιτραπεί στη γιουγκοσλαβική πλευρά να μεταφέρει στη ζώνη άρματα μάχης, αλλά κάποιον βαρύ οπλισμό, χωρίς να δίνει λεπτομέρειες. Προφανώς, σκοπίμως...

Εξάλλου ο διαπραγματευτής της αλβανικής πλευράς, Σεβκέτ Μουσλίου, είπε δίχως περιστροφές πως «αν κάποιος πυροβολήσει τους Σέρβους, εμείς δε θα έχουμε ευθύνη», πράγμα που δεν προκάλεσε την παραμικρή αντίδραση...

Βάσει όλων αυτών παραμένει αμφίβολο το εάν η «έκκληση» του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Τζορτζ Ρόμπερτσον, προς Σέρβους και Αλβανούς να «καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σε διάστημα μίας βδομάδας» έχει πιθανότητες να γίνει πραγματικότητα.

Η πορεία «για ειρήνη και δικαιοσύνη», που διοργάνωσε χτες το Δημοκρατικό Κόμμα των Αλβανών της ΠΓΔΜ (το οποίο μετέχει στην κυβέρνηση) μετά από πρωτοβουλία του ηγέτη του, Αρμπεν Τζαφέρι, συγκέντρωσε κάπου 30.000 Αλβανούς, σύμφωνα με το «Ασοσιέιτεντ Πρες». Σκοπός του Τζαφέρι, ο οποίος εκφράζει ίσως την πιο μετριοπαθή άποψη μεταξύ των Αλβανών πολιτικών, ήταν να επιδειχτεί η βούληση της πλειοψηφίας μέσα στην αλβανική μειονότητα της ΠΓΔΜ (25%) για «ειρηνική διευθέτηση» της κρίσης και την αποφυγή ενός «νέου πολέμου» στο πλαίσιο της προσπάθειας δημιουργίας μιας «Μεγάλης Αλβανίας».

Είναι πάντως αμφίβολο αν οι απεγνωσμένες προσπάθειές του θα επιτύχουν, πόσο μάλλον αφού για σήμερα (Τετάρτη) πολιτικοί που τίθενται υπέρ σαφώς αποσχιστικών τάσεων έχουν καλέσει τους οπαδούς τους για «αντιδιαδήλωση» στο Τέτοβο. Η εφημερίδα των Σκοπίων «Denes» διερωτάται στο χτεσινό της πρωτοσέλιδο «Εναντίον τίνος διαδηλώνει ο Τζαφέρι; Σε ποιον απευθύνεται;», τονίζοντας ότι το Δημοκρατικό Κόμμα των Αλβανών, που συμμετέχει στην κυβέρνηση, «κρατά τις εξελίξεις και στα δικά του χέρια». Ακόμη και η (φιλοκυβερνητική) «Nova Makedonijia» μοιάζει να αμφιβάλλει όσον αφορά στο κατά πόσον η διαδήλωση που διοργάνωσε χθες ο Τζαφέρι επρόκειτο να «βοηθήσει».

Σε ό,τι αφορά στη σημερινή «αντιδιαδήλωση», αυτή θα έχει σύνθημα «Να μπει τέρμα στην κρατική τρομοκρατία εναντίον των Αλβανών», θα προβληθεί η αξίωση να υπάρξει επανακαθορισμός των συντακτικών εθνοτήτων της ΠΓΔΜ σε δύο, σε «κράτος των Μακεδόνων και των Αλβανών». Σε μια ακόμη ένδειξη καλλιέργειας εθνικιστικών αισθημάτων οι διοργανωτές τονίζουν πως η ΠΓΔΜ «δεν πρέπει να τολμήσει να στηριχτεί στη βοήθεια της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρωσίας»...

Στο μεταξύ, σε ένα αξιοσημείωτο κύριο άρθρο της χτες η εφημερίδα «New York Times» γράφει ότι «οι υπεύθυνοι Αλβανοί ηγέτες στο Κοσσυφοπέδιο θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι στην απομόνωση των ενόπλων εξτρεμιστών και να καλέσουν τους συμπολίτες τους να κάνουν το ίδιο (...). Εάν δεν μπορούν να το κάνουν με αποτελεσματικότητα», συμπληρώνει το άρθρο, τότε «το ΝΑΤΟ μπορεί να χρειαστεί να αυξήσει τη στρατιωτική πίεση προς τους αντάρτες».

Μοιάζει σαν η εφημερίδα να μιλά εξ ονόματος της αμερικανικής διπλωματίας (;).

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ρομάνο Πρόντι, σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Αλβανό πρωθυπουργό, Ιλίρ Μέτα, εξέφρασε την πλήρη στήριξή του ως προς την ανακοίνωση των Τιράνων ότι «σέβεται την εδαφική ακεραιότητα» της ΠΓΔΜ, χαρακτηρίζοντάς τη σύμφωνη προς «τις αρχές της ΕΕ». Στην πραγματικότητα, τα Τίρανα, όπως και η Ευρώπη εξάλλου, πραγματοποιούν απλώς διπλωματικές πιρουέτες διερευνώντας τις πραγματικές προθέσεις και αναμένοντας (στρατιωτικές και πολιτικές) εξελίξεις...

ΠΑΡΙΣΙ.-

Οριστικό τέλος έλαβε, χτες, μετά από την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Γαλλίας η υπόθεση της παραπομπής ή όχι σε δίκη του Λίβυου ηγέτη Μοαμάρ Καντάφι για τη βομβιστική επίθεση στο γαλλικό επιβατηγό «DC 10», πάνω από το Νίγηρα, με 170 νεκρούς το 1989.

Ο εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Ζαν Ιβ Λονό, τάχθηκε υπέρ της απαλλαγής του Λίβυου ηγέτη, τονίζοντας ότι η παραπομπή σε δίκη ενός αρχηγού κράτους «δημιουργεί ιδιαίτερα αρνητικό προηγούμενο και δε συνάδει με καμία αρχή διεθνούς διπλωματίας, αφού σε μια οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα μπορούσε να στραφεί εναντίον της Γαλλίας και του όποιου προέδρου της για κάποιο ανάλογο περιστατικό». Με την απόφασή του αυτή, που ανατρέπει προηγούμενη απλού δικαστηρίου η οποία ζητούσε την άρση της διπλωματικής ασυλίας του Λιβύου ηγέτη, η υπόθεση κλείνει οριστικά.

Το γαλλικό «DC 10» εξερράγη πάνω από το Νίγηρα, εκτελώντας την πτήση Μπραζαβίλ - Παρίσι, σε μια περίοδο που οι γαλλο-λιβυκές σχέσεις βρίσκονταν σε ιδιαίτερη ένταση με αφορμή τις αναζωπυρούμενες συγκρούσεις των στρατευμάτων τους στο Τσαντ. Οι συγγενείς των θυμάτων είχαν ασκήσει δίωξη κατά των υπευθύνων μετά την ολοκλήρωση της 10χρονης έρευνας, που κατέληξε σε μια πολυήμερη δίκη, όπου καταδικάστηκαν ερήμην σε ισόβια, 6 Λίβυοι. Μετά το τέλος της δίκης, η Τρίπολη κατέβαλε 200 εκατομμύρια φράγκα ως αποζημίωση στους συγγενείς των θυμάτων, και έκτοτε οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν εξομαλυνθεί.