Σύμφωνα με στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας για το 2016
Icon |
Τα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ, υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας αρμόδια για τα θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων) δείχνουν ότι κάθε χρόνο σημειώνονται χιλιάδες εργατικά «ατυχήματα», ενώ αύξηση καταγράφεται από το 2012 μέχρι σήμερα. Αύξηση παρουσιάζεται και στα θανατηφόρα από το 2014 και μετά.
Συγκεκριμένα, τα εργατικά «ατυχήματα», σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΠΕ, το 2010 ήταν 5.721, το 2011 ήταν 5.203, το 2012 ήταν 4.858, το 2013 ήταν 5.126, το 2014 ήταν 5.497, το 2015 ήταν 5.930 και το 2016 ήταν 6.515. Επίσης, το πρώτο τρίμηνο του 2017 παρατηρήθηκε αύξηση 15% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016 στα δηλωθέντα εργατικά δυστυχήματα.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τα θανατηφόρα, το 2010 ήταν 94, το 2011 ήταν 70, το 2012 ήταν 64, το 2013 ήταν 67, το 2014 ήταν 63, το 2015 ήταν 67 και το 2016 έφτασαν τα 73. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση δεν έχει δημοσιοποιήσει επίσημα τις τρεις τελευταίες Εκθέσεις Πεπραγμένων του ΣΕΠΕ (2014, 2015 και 2016) και ορισμένα από τα στοιχεία που αφορούν τα εργατικά «ατυχήματα» βλέπουν το φως της δημοσιότητας ως διαρροές ή στο πλαίσιο δηλώσεων και συνεντεύξεων στελεχών του κρατικού μηχανισμού.
Με την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στους χώρους δουλειάς, με ευθύνη του κράτους και της εργοδοσίας, μόνο τυχαίοι και μόνο ατυχήματα δεν μπορούν να θεωρηθούν οι τραυματισμοί και οι θάνατοι εργαζομένων. Η αιτία βρίσκεται στο κυνήγι του καπιταλιστικού κέρδους, που προωθεί αντιδραστικές εργασιακές αναδιαρθρώσεις και εντατικοποίηση της δουλειάς, με αποτέλεσμα να χειροτερεύουν οι συνθήκες εργασίας και να αυξάνει ο επαγγελματικός κίνδυνος από την έλλειψη ακόμα και στοιχειωδών μέτρων υγείας και ασφάλειας στην εργασία (ΥΑΕ).Οι αντεργατικές αναδιαρθρώσεις που προωθούνται για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου αυξάνουν την επικινδυνότητα και οδηγούν σε μεγαλύτερο αριθμό εργατικών «ατυχημάτων», ενώ έχουν ως αποτέλεσμα την ανεπανόρθωτη πρόωρη φθορά της υγείας των εργαζομένων.
Πλευρές των αναδιαρθρώσεων αυτών είναι, ενδεικτικά, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η αύξηση του ημερήσιου και εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, οι ιδιωτικοποιήσεις, οι μειώσεις προσωπικού, η εντατικοποίηση της εργασίας, η εργασία νέων και ανειδίκευτων εργαζομένων, η ανασφάλιστη εργασία, η εργασία μεταναστών.
Οι μειώσεις προσωπικού και η εντατικοποίηση της εργασίας, που είναι καθεστώς στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων, αυξάνουν τους κινδύνους, ιδιαίτερα εκεί που υπάρχει πίεση για γρήγορη εκτέλεση των εργασιών. Η πίεση χρόνου, προκειμένου να επιτευχθούν υψηλοί ρυθμοί παραγωγής και εργασίας, σε συνδυασμό με την εργασιακή ανασφάλεια, οδηγούν σε ανασφαλείς πρακτικές εργασίας (π.χ. ακύρωση ασφαλιστικών διατάξεων στα μηχανήματα, μη τήρηση διαδικασιών ασφαλείας) και μείωση των απαιτήσεων των εργαζομένων για λήψη μέτρων ασφαλείας, με μοιραία πολλές φορές αποτελέσματα.
Ιδιαίτερα αυξημένοι είναι και οι κίνδυνοι ΥΑΕ και για τους μετανάστες εργαζόμενους, καθώς λόγω της εργασιακής ανασφάλειας είναι πιο ευάλωτοι στις πιέσεις της εργοδοσίας, ενώ συχνά τους ανατίθενται οι πιο επικίνδυνες δουλειές, χωρίς να λαμβάνονται ούτε τα στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας. Αντίστοιχο και πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα υπάρχει με τους ανασφάλιστους εργαζόμενους, συχνά θύματα εργατικών ατυχημάτων.
Στη χώρα μας ήδη από τα προηγούμενα χρόνια, πριν την κρίση, για να εξασφαλιστεί φτηνότερη εργατική δύναμη στους εργοδότες και για να θωρακιστεί η ανταγωνιστικότητα των μονοπωλιακών ομίλων, υπήρξε συρρίκνωση της εφαρμογής ακόμη και στα στοιχειώδη μέτρα για την ΥΑΕ. Η κατάσταση επιδεινώθηκε πολύ την περίοδο της οικονομικής κρίσης.
Εξάλλου, ο ρόλος του αστικού κράτους για τη θωράκιση της καπιταλιστικής κερδοφορίας είναι καθοριστικός και στον τομέα της ΥΑΕ. Ετσι, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, υλοποιώντας τους άξονες της νέας στρατηγικής της ΕΕ για τις εργασιακές σχέσεις, την Κοινωνική Ασφάλιση και την ΥΑΕ, διατηρεί και επιδεινώνει τη σημερινή αρνητική κατάσταση.
Το ΣΕΠΕ είναι υποστελεχωμένο και με μεγάλες ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή. Στη σκόπιμη υπονόμευση των ελεγκτικών μηχανισμών πρέπει να προστεθεί και ο προσανατολισμός των ελέγχων μέσα από την ίδια τη νομοθεσία, που δεν εστιάζει στην εργοδοτική ευθύνη, αντίθετα προωθεί την ταξική συνεργασία. Ακόμη και στις περιπτώσεις που γίνονται έλεγχοι μετά από ένα «ατύχημα», υπάρχει προσπάθεια να μετατοπιστεί η εργοδοτική ευθύνη στις πλάτες των εργαζομένων, των τεχνικών ασφαλείας, των επιβλεπόντων μηχανικών ή άλλων εμπλεκόμενων.
Η απουσία ελέγχων και η προσπάθεια της εργοδοσίας να αποκρύψει τα εργατικά «ατυχήματα» έχουν ως αποτέλεσμα την ελλιπή καταγραφή των εργατικών «ατυχημάτων» στη χώρα μας. Στην ουσία τα στοιχεία που δημοσιεύονται είναι παραπλανητικά. Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη όσον αφορά στις επαγγελματικές ασθένειες, που στην ουσία δεν καταγράφονται.
Η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνικής δίνει τη δυνατότητα πρόληψης του επαγγελματικού κινδύνου. Ωστόσο, ο στόχος του κεφαλαίου να αυξήσει το ποσοστό κέρδους του οδηγεί σε μεγάλη υποβάθμιση την εφαρμογή μέτρων για την προστασία των εργαζομένων, ενώ ο ίδιος στόχος οδηγεί σε μειώσεις προσωπικού, απουσία προληπτικής συντήρησης, εντατικοποίηση εργασίας κ.ά., που αυξάνουν την επικινδυνότητα.
Στην καλύτερη περίπτωση, ο κεφαλαιοκράτης σταματά να παίρνει μέτρα ασφάλειας μόλις το «κόστος» πρόληψης ξεπεράσει το «κόστος» του εργατικού «ατυχήματος» ή της επαγγελματικής ασθένειας για τον ίδιο.
Η αντίληψη αυτή διατρέχει τη «Στρατηγική της ΕΕ για την ΥΑΕ 2014 - 2020» όπως και προηγούμενα ευρωενωσιακά στρατηγικά πλαίσια. Η αξιολόγηση της εξέλιξης των εργατικών «ατυχημάτων» και επαγγελματικών ασθενειών γίνεται με βασικό κριτήριο το κέρδος του κεφαλαίου. Από αυτή τη σκοπιά εξετάζονται η επίδρασή τους στην παραγωγικότητα, η απώλεια χρόνου εργασίας, η επιβάρυνση του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εξειδικεύει αυτές τις κατευθύνσεις για τη χώρα μας, όπως αναδεικνύεται από τις προτάσεις που μέχρι σήμερα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, στο πλαίσιο της συζήτησης για την «Εθνική Στρατηγική για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2016 - 2020».
Δύο ακόμα εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους σε Βόλο και Κέρκυρα.
Ενας εργαζόμενος έχασε τη ζωή του την Τρίτη 8 Αυγούστου, στην περιοχή Νήες Σούρπης της Μαγνησίας. Ο 43χρονος εργάτης, στο ιχθυοτροφείο που λειτουργεί στην περιοχή, καταπλακώθηκε από το κλαρκ που οδηγούσε σε χωματόδρομο, κοντά στις εγκαταστάσεις του ιχθυοτροφείου. Το εργατικό δυστύχημα σημειώθηκε γύρω στις 8 το βράδυ, κάτω από συνθήκες που δεν έχουν διευκρινιστεί. Για τον απεγκλωβισμό του κλήθηκαν δυνάμεις της Πυροσβεστικής, ωστόσο ανασύρθηκε νεκρός. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο εργαζόμενος τραυματίστηκε στο κεφάλι και τον αυχένα.
Νεκρός έπεσε τα ξημερώματα της Τρίτης 8 Αυγούστου 42χρονος εργαζόμενος στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας. Ο εργαζόμενος, υπάλληλος της εταιρείας υπηρεσιών εδάφους «Swissport», ένιωσε δυσφορία κατά τη βάρδιά του και έχασε τις αισθήσεις του. Διακομίσθηκε με το ΕΚΑΒ στο νοσοκομείο του νησιού, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Ο Κερκυραϊκός Σύνδεσμος Ιδιωτικών Υπαλλήλων καταγγέλλει συνθήκες εντατικοποίησης στο συγκεκριμένο χώρο και κάνει λόγο για λιποθυμικά επεισόδια που έχουν σημειωθεί πολλές φορές με θύματα εργαζόμενους στην καθαριότητα των αεροσκαφών και άλλα πόστα.
Τα τελευταία αυτά εργατικά δυστυχήματα προστίθενται στα πολλά που έχουν σημειωθεί το τελευταίο διάστημα. Συγκεκριμένα, τον τελευταίο ενάμιση μήνα, οχτώ εργαζόμενοι έχουν σκοτωθεί στο μεροκάματο, σύμφωνα με όσα έχουν καταχωρηθεί επίσημα ως εργατικά «ατυχήματα». Συγκεκριμένα, εκτός από τους δύο παραπάνω θανάτους εργαζομένων, έχουν καταγραφεί τα εξής:
Στο μεταξύ, δεκάδες είναι τα λιγότερο σοβαρά «ατυχήματα» που έχουν σημειωθεί το ίδιο περίπου διάστημα: Στις 11 Ιούλη, δύο εργαζόμενοι τραυματίστηκαν στα ΕΛΠΕ. Στα Χανιά ένας ελαιοχρωματιστής, μετανάστης από την Αίγυπτο, χτυπήθηκε από ηλεκτρικό ρεύμα την ώρα της δουλειάς. Στη Λάρισα, δύο εργαζόμενες στη βιομηχανία «ΝΤΕΛ ΜΟΝΤΕ» τραυματίστηκαν στα χέρια. Στην Κόρινθο, «ατύχημα» σημειώθηκε στις 3 Αυγούστου στην επιχείρηση «FULGOR», με αποτέλεσμα τον τραυματισμό ενός εργαζόμενου, μετά από πτώση. Μέσα στον Ιούλη δύο εργάτες είχαν υποστεί εγκαύματα στην ίδια επιχείρηση.
Συγκέντρωση για το πολύνεκρο εργατικό δυστύχημα που έγινε πριν από λίγες μέρες πραγματοποίησε χτες το βράδυ η Γραμματεία Λακωνίας του ΠΑΜΕ στη Σκάλα Λακωνίας, αναδεικνύοντας ότι το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του διαμορφώνουν συνθήκες εργασίας που απειλούν καθημερινά τη ζωή των εργαζομένων. Παράλληλα, τονίστηκε η ανάγκη να γίνει υπόθεση όλων των εργαζομένων ο αγώνας για την προστασία της ζωής τους.
Στην κατεύθυνση αυτή προβλήθηκαν τα αιτήματα για άμεση διερεύνηση του εργατικού δυστυχήματος και την απόδοση ευθυνών. Την άμεση στήριξη των οικογενειών των νεκρών καθώς και των τραυματιών. Τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την τήρηση των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, τη διασφάλιση των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων στο σύνολο των εργαζομένων. Την ενίσχυση των κρατικών μηχανισμών ελέγχου, τη δημιουργία κρατικού σώματος επιθεωρητών και γιατρών εργασίας.