Το πιο θετικό στοιχείο της ταινίας είναι ότι μπορεί να δώσει ώθηση σε έναν νέο άνθρωπο να το ψάξει πιο βαθιά, να μάθει την Ιστορία του τόπου μας και του λαού μας. Να μάθει για το ποιοι ήταν αυτοί οι 200 που με την αλύγιστη στάση τους νίκησαν το φόβο και το θάνατο. Αυτήν την ιστορία, καθώς και χιλιάδες άλλες δεν θα τις βρούμε γραμμένες στα σχολικά βιβλία...

Η ταινία, βασισμένη στο αληθινό γεγονός της εκτέλεσης των 200 κομμουνιστών, έρχεται σε μία περίοδο που λυτοί και δεμένοι έχουν βαλθεί να βάλουν στο ίδιο τσουβάλι τους εκτελεστές και τους εκτελεσμένους, τους προδότες και τους ήρωες, το ναζισμό με τον κομμουνισμό. Ούτε μπορεί να ξεχάσει κανείς ότι η Καισαριανή ήταν το πρώτο ιστορικό μέρος που προσπάθησε να μαγαρίσει ο ΣΥΡΙΖΑ με την παρουσία του (τις πρώτες μέρες της εκλογής του), προσπαθώντας έτσι να ξεπλύνει την αντιλαϊκή του πολιτική.

Στο έργο ακούς και βλέπεις τους κομμουνιστές, τα μέλη του ΚΚΕ που κρατούνταν κοντά μια δεκαετία από τη δικτατορία του Μεταξά στην Ακροναυπλία και σε άλλα ξερονήσια. Μαθαίνεις για την άρνηση του Μεταξά και του καθεστώτος του να τους απελευθερώσει για να πολεμήσουν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο όπως ζήτησαν, αλλά αντίθετα τους παρέδωσε στους ναζί. Βλέπεις πως «κάποιοι» έξω από τις φυλακές μεριμνούσαν, ώστε οι φυλακισμένοι να μαθαίνουν τα νέα, τις νίκες του Κόκκινου Στρατού και την προσφορά της ΕΣΣΔ...

«Ο χορός του Σουκατζίδη», του Βάλια Σεμερτζίδη, 1966

Ολοι αυτοί - όχι μόνο οι 200 κομμουνιστές - που έδωσαν τη ζωή τους δεν ήταν υπεράνθρωποι, αλλά η αταλάντευτη στάση τους τελικά ήταν προϊόν συνειδητής στράτευσης στον αγώνα ενάντια στην αδικία, για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, στην πίστη για την τελική νίκη. Ηταν άνθρωποι που ενώ ήταν στη φυλακή, πολλοί μάλιστα απ' αυτούς αρκετά χρόνια, σκεφτόντουσαν τον εαυτό τους έξω... Ηταν άνθρωποι, που αγαπούσαν πολύ τη ζωή, τους έλειπαν οι δικοί τους άνθρωποι. Συνειδητοποιείς ότι ήταν συνειδητή επιλογή, η προσωπική ζωή τους να βαδίζει στο πλευρό του ΚΚΕ με όποιο τίμημα. Και το Κόμμα μας, η εξέλιξη της ταξικής πάλης, η δύναμη των επαναστατικών ιδεών ήταν που μετέτρεψε συνηθισμένους ανθρώπους σε ξεχωριστούς.

Είχαν πίστη στο δίκιο του αγώνα έως και την τελευταία στιγμή κι αυτό τους έδινε τη δύναμη ακόμα και να περιφρονούν τους εκτελεστές τους. Τους έδινε όμως και τη σιγουριά ότι θα υπάρξει «εκδίκηση», όπως λέει κι ένας από τους εκτελεσθέντες.

Σε μια εποχή που θεοποιούνται ο ατομισμός, ο ανταγωνισμός, το «ο θάνατός σου η ζωή μου», εμείς μαθαίνουμε από τη στάση του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, που δεν δέχτηκε να βάλει το «εγώ» πάνω από το «εμείς» ακόμα και στο πιο τραγικό ερώτημα «ζωή ή θάνατος». Δεν δέχτηκε να του χαριστεί η ζωή, γιατί θα ξεφτιλιζόταν, θα ήταν «ένα τίποτα». Είμαστε περήφανοι, γνωρίζοντας ότι ο Ν. Σουκατζίδης ήταν μέλος της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας από το 1927 κιόλας. Σε πολύ δύσκολες συνθήκες ανδρώθηκε πρώτα ως στέλεχος της ΟΚΝΕ και αργότερα του ΚΚΕ. Το 1936 με την ιδιότητα του προέδρου του Σωματείου Ιδιωτικών Υπαλλήλων του νομού Ηρακλείου, συλλαμβάνεται από την Ασφάλεια και εκτοπίζεται στον Αη Στράτη. Από τότε δεν ξαναγύρισε σπίτι του, παρέμεινε στις εξορίες και τις φυλακές μέχρι το τέλος της ζωής του. Σημαντικός σταθμός σ' αυτή του την πορεία η Ακροναυπλία και στη συνέχεια το Χαϊδάρι. Η αλύγιστη στάση του τόσο μέσα στη φυλακή όσο και πριν την εκτέλεση, μαρτυρά όλη αυτήν τη διαδρομή.

Οι σημερινές συνθήκες σίγουρα δεν μοιάζουν με αυτές που περιγράφει η ταινία, που έδωσαν πράξεις ανείπωτου ηρωισμού στις φυλακές, στις εξορίες, στα εκτελεστικά αποσπάσματα. Αλλά έχουν τον δικό τους ηρωισμό, σε συνθήκες που ο τροχός της Ιστορίας μοιάζει ακίνητος... Εμείς οι νέοι κομμουνιστές παίρνουμε δύναμη από τους συντρόφους μας, από την αδιάλλακτη και περήφανη στάση τους, όπως αυτή αποτυπώνεται και στο «Τελευταίο σημείωμα». Κρατάμε τη φλόγα αναμμένη. Εχουμε την ευγενική φιλοδοξία να μάθουμε, να δρούμε, να σκεφτόμαστε σαν όλους αυτούς... Να σταθούμε αντάξιοι των ηρωικών παραδόσεων του ΚΚΕ.

«Εμείς

μερτικό δε ζητήσαμε. Τίποτα. Μόνον

θυμηθείτε το: αν η ελευθερία

δε βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας,

εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα. Γεια σας»

Γιάννης Ρίτσος

Μ' αυτήν την «παρότρυνση», που απευθύνεται στον «Ριζοσπάστη» (και εμμέσως στο ΚΚΕ), για όσα έγραψε σχετικά με την ταινία «Το τελευταίο σημείωμα» του Π. Βούλγαρη, κλείνει το άρθρο της γνωστή και μη εξαιρετέα ιστοσελίδα, που τα προηγούμενα χρόνια έχει πρωτοστατήσει στην οπορτουνιστική επίθεση ενάντια στο ΚΚΕ και στη στρατηγική του, καλώντας τα μέλη του ανοιχτά σε φραξιονισμό... Τα ίδια «μουρμουρίζουν» κι άλλες ιστοσελίδες - συγκοινωνούντα δοχεία.

Τα ίδια πάνω - κάτω λένε και διάφοροι γνωστοί διαγραμμένοι από το ΚΚΕ, άλλοι, επίσης γνωστοί, επιδιδόμενοι στο διαδικτυακό φραξιονισμό, καθώς και ορισμένοι δημοσιογραφούντες, που εμφανίζονται ως αυτόκλητοι «εκπρόσωποι» του ΚΚΕ και της κοσμοθεωρίας του. Ανάμεσά τους και κάποιοι που στο όνομα της υπεράσπισης της ταυτότητας των 200 ως μελών και στελεχών του ΚΚΕ, βγάζουν τη μεζούρα και μετράνε πόσες φορές ειπώθηκε η λέξη «κομμουνιστής», ή σε ποια πλάνα είχαν υψωμένες τις γροθιές, τι τραγούδια χόρεψαν βαδίζοντας θαρραλέα προς το θάνατο και άλλα παρόμοια. Ορισμένοι, πάλι, καταφεύγουν ακόμα και σε συγκρίσεις με άλλες πολιτικές ταινίες και το ιστορικό τους πλαίσιο, για να στοιχειοθετήσουν πάνω - κάτω τα ίδια.

Ως «Ριζοσπάστης», έχουμε γράψει τη γνώμη μας για «Το τελευταίο σημείωμα»: Πρόκειται για μια ταινία που χωρίς να αποτελεί ντοκιμαντέρ ή να έχει την πρόθεση να διδάξει Ιστορία, σέβεται την ιστορική, χρήσιμη αλήθεια και δίνει έναυσμα, ιδιαίτερα στους νεότερους, για να ψάξουν την πρόσφατη Ιστορία της ταξικής πάλης στη χώρα μας, που σφράγισαν με τη δράση του το ΚΚΕ και με το αίμα τους οι κομμουνιστές, όπως οι 200 εκτελεσμένοι της Καισαριανής. Είναι δηλαδή μια ταινία που, ανεξάρτητα από παρατηρήσεις, γνώμες κ.λπ., παίρνει θέση στο ζήτημα της διαπάλης απέναντι στη διεθνή εκστρατεία του κεφαλαίου για ταύτιση του φασισμού με τον κομμουνισμό. Αποτυπώνοντας την ανωτερότητα και το ηθικό μεγαλείο των κομμουνιστών, την υπεροχή της οργάνωσης και της κομμουνιστικής ιδεολογίας που «στραπατσάρισε» το ναζιστικό κτήνος.