Με μια σεμνή και συγκινητική τελετή, στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του δημαρχείου Αμαρουσίου, η ΚΕ του ΚΚΕ, σύντροφοι, συγγενείς και φίλοι αποχαιρετήσαμε την περασμένη Πέμπτη τον Γιώργη Μωραΐτη, που «έφυγε» σε ηλικία 91 χρόνων.

Στα 75 χρόνια της κομματικής του ζωής, ο σύντροφος Γιώργης τίμησε τον τίτλο του μέλους του ΚΚΕ, απ' όλα τα μετερίζια που τον έταξε το Κόμμα και με όλα τα «όπλα»: Με το ντουφέκι, μαχητής στον ΕΛΑΣ και στον ΔΣΕ, με την κιμωλία, δάσκαλος στην πολιτική προσφυγιά, με τον ασύρματο, όταν επέστρεψε ξανά στην Ελλάδα, με την πένα και τη γραφομηχανή, στα έντυπα της παρανομίας την περίοδο της χούντας, με το μολύβι και το μικροσκοπικό σημειωματάριο, όπου έγραφε τα βιώματα της φυλακής.

Και ύστερα, στέλεχος του ΚΚΕ, χρεωμένος στον «Ριζοσπάστη» μετά τη νόμιμη επανέκδοση το 1974, στην ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ και αλλού. Και βέβαια με τα βιβλία του, που μαζί με αυτά πολλών άλλων «αποθησαύρισαν» τον απαράμιλλο ηρωισμό της ΕΑΜικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ύμνησαν τις αγωνίες και τους αγώνες της εργατιάς, των λαϊκών ανθρώπων.

Το βιογραφικό του «ασήκωτο», όσο κι αν ο ίδιος δεν ήθελε με τίποτα να τον ξεχωρίζουν από τους πολλούς: Γεννήθηκε στη Βοδονίτσα (Μενδενίτσα) Λοκρίδας το 1927. Οργανώθηκε στην Ενωση Νέων Αγωνιστών Ρούμελης (ΕΝΑΡ) το 1942. Μέλος του Κόμματος από το 1943. Κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ το 1944. Πήρε μέρος στη μάχη της Αθήνας το Δεκέμβρη του 1944. Κατατάχτηκε στον ΔΣΕ το 1947 στο Αρχηγείο Παρνασσίδος με επικεφαλής τον Διαμαντή.

Μετά την υποχώρηση, πολιτικός πρόσφυγας στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία. Επέστρεψε παράνομα στην Ελλάδα το 1954, μετά από αίτημά του, με αποστολή να δουλέψει στο μηχανισμό του Κόμματος στην παρανομία. Πιάστηκε με ασύρματο το 1955 και καταδικάστηκε δις εις θάνατον από Στρατοδικείο το 1957. Κρατήθηκε τα επόμενα 11 χρόνια στις φυλακές Ιτζεδίν, Αλικαρνασσού, Αίγινας, Κέρκυρας, Αβέρωφ, Χαλκίδας κ.ά.

Αποφυλακίστηκε με όρους το 1966 και ανέλαβε δουλειά στην ΕΔΑ. Στη χούντα πέρασε στην παρανομία και ανέλαβε δουλειά για την έκδοση του «Ριζοσπάστη», της «Αδούλωτης Αθήνας», του «Οδηγητή» και άλλων εντύπων την περίοδο 1967 - 1968. Συνελήφθη το 1968 και καταδικάστηκε από Στρατοδικείο σε κάθειρξη 24 χρόνων. Πέρασε άλλα 5 χρόνια στις φυλακές Αβέρωφ, Κορυδαλλού, Ιτζεδίν, Αλικαρνασσού και Χαλκίδας, μέχρι να απολυθεί προσωρινά «λόγω κινδύνου ανήκεστου βλάβης» το 1973 και να φυγαδευτεί παράνομα στο εξωτερικό.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1974 και ανέλαβε χρέωση στη διεύθυνση και την αρχισυνταξία του «Ριζοσπάστη». Από το 1991 έως το 2004 ήταν μέλος της διεύθυνσης του «Ριζοσπάστη».

Διετέλεσε μέλος της ΚΕ του Κόμματος από το 9ο μέχρι και το 13ο Συνέδριο.

Ο σ. Γιώργης ανήκε σε αυτούς που σε κρίσιμες στιγμές διάλεξαν τη σωστή πλευρά, τη δύσκολη αλλά σωστή πλευρά, που άντεξαν και δεν λύγισαν σε πιέσεις, διώξεις, βασανιστήρια και κακουχίες. Που η πίστη τους στον αγώνα για το δίκιο της εργατικής τάξης, του λαού, η πίστη τους στο Κόμμα και την υπόθεση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού μπήκε πάνω από φόβους, ταλαντεύσεις, διλήμματα, εκβιασμούς.

Ανατρέχοντας αυτές τις μέρες στις σελίδες των βιβλίων που μας άφησε, ένα στοιχείο έρχεται και ξανάρχεται μπροστά: Το Κόμμα!

Είναι χαρακτηριστική η αφήγησή του για μια από τις κρίσιμες στιγμές για το επαναστατικό κίνημα στη χώρα μας, λίγο μετά τη 12η Ολομέλεια της ΚΕ, το 1968, όταν η «Αδούλωτη Αθήνα», όργανο της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ, κυκλοφόρησε σε έκτακτο φύλλο την ανακοίνωση της ΚΟΑ, με την οποία έπαιρνε θέση για τις αποφάσεις της Ολομέλειας που αφορούσαν στη διαπάλη με την οπορτουνιστική ομάδα:

«Την ανακοίνωση αυτή - γράφει ο Γιώργης Μωραΐτης - την έγραψα με πρωτοβουλία μου, σαν σχέδιο. Την έστειλα στο Γραφείο της ΚΟΑ (στον σ. Γιάννη Γιάνναρη που ήταν γραμματέας). Συμφώνησε και δημοσιεύτηκε αμέσως στο έκτακτο (αριθμ. 7) φύλλο της "Αδούλωτης Αθήνας" και ύστερα από λίγες μέρες στο πρώτο φύλλο του παράνομου "Ριζοσπάστη" που τον εκδόσαμε εμείς. Το κείμενο της ανακοίνωσης το έστειλα και στο Γραφείο Εσωτερικού της ΚΕ του ΚΚΕ (στον Ν. Κ. με τον οποίο είχα κάποια επαφή) με τη σημείωση να το δουν και να μας κάνουν παρατηρήσεις κ.λπ. Τους έλεγα μάλιστα να ετοιμάσουν και αυτοί δική τους ανακοίνωση και να μας τη στείλουν να τη δημοσιεύσουμε (Αφέλεια που την είχα!). Δεν ήξερα ότι διαφωνούσαν ριζικά. Η απάντηση που πήρα ήταν οργισμένη και έλεγε "να μη δημοσιοποιήσουμε τίποτα για τη 12η Ολομέλεια". Και ζητούσαν "να πειθαρχήσουμε στην εδώ ηγεσία"!... Δεν τους ακούσαμε. Εμείς προχωρήσαμε με το Κόμμα. Κι αυτοί μας κήρυξαν τον πόλεμο...».

Αυτό το «με το Κόμμα» το βρίσκουμε διαρκώς στη ζωή του Γιώργη Μωραΐτη. Σε ένα κόμμα σαν το ΚΚΕ, που πέρασε από φωτιά και σίδερο, σ' ένα κόμμα που ο αντίπαλος έκανε τα μύρια όσα για να το βάλει στο χέρι, να το διαλύσει, να παίρνεις ξανά και ξανά την απόφαση «με το Κόμμα» δεν είναι απ' τα αυτονόητα. Το φθινόπωρο του 1954, στην Ελλάδα οι κάννες των όπλων της αστικής τάξης ξερνούν ακόμα βόλια στα κορμιά των κομμουνιστών που πέσανε στα χέρια τους. Ο Μωραΐτης, από το Βουκουρέστι όπου βρισκόταν τότε, ζητά να σταλεί στην Ελλάδα και πράγματι το Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου είναι εδώ. Στον παράνομο μηχανισμό. Κρατώντας με τον ασύρματο την επαφή του κλιμακίου της ΚΕ στην Ελλάδα με την καθοδήγηση στο εξωτερικό. Εναν χρόνο αργότερα πιάστηκε ο ασύρματος κι ο ίδιος καταδικάζεται το Μάη του 1957 «δις εις θάνατον». «Γλίτωσα την εκτέλεση χάρη στην πάλη του ΚΚΕ και του λαού μας, αλλά και της διεθνούς κοινής γνώμης. Και κρατήθηκα σε διάφορες φυλακές δεκαπέντε χρόνια! (επί κυβερνήσεων Καραμανλή και Παπανδρέου δέκα, και επί χούντας άλλα πέντε)», γράφει ο ίδιος στον τρίτο τόμο στις «Αναμνήσεις ενός αντάρτη».

Η στάση του συντρόφου Γιώργη φαίνεται και σε πολλά έγγραφα της Ασφάλειας, όπου χαρακτηρίζεται «Κομμουνιστής Γ' κατηγορίας», δηλαδή «επικίνδυνος κομμουνιστής». Ιδιαίτερα φαίνεται ότι κατέγραφαν τη στάση του υπεράσπισης της 12ης Ολομέλειας της ΚΕ του 1968, αφού διάφορα έγγραφα κρατικών υπηρεσιών της περιόδου που υπάρχουν στο Αρχείο του ΚΚΕ σημειώνουν ότι πρόκειται για «βασικό στέλεχος των Κολιγιαννικών στις φυλακές», εννοώντας τα στελέχη και μέλη του ΚΚΕ που τάχθηκαν ενάντια στην οπορτουνιστική δεξιά φράξια που επιδίωκε τη διάλυση του Κόμματος και τη σοσιαλδημοκρατικοποίησή του.

Στα χρόνια που ακολουθούν θα χρειαστεί να δώσει αρκετές φορές την ίδια απάντηση: Με το Κόμμα! Απ' αυτήν τη θέση είχε υπερασπιστεί το ΚΚΕ και το 1991 όταν άλλοι, στον ντορό της αντεπανάστασης, αξίωναν τη διάλυσή του.

Απ' αυτήν τη θέση απάντησε και το Δεκέμβρη του 1997, με ένα πολυσέλιδο αφιέρωμα στον «Ριζοσπάστη», σ' όσους εκείνη την περίοδο προσπάθησαν για μια ακόμα φορά να αξιοποιήσουν την υπόθεση Πλουμπίδη για να χτυπήσουν το ΚΚΕ.

Κρατάμε από κείνα τα γραφτά ένα μικρό απόσπασμα από άρθρο του στις 30 Δεκέμβρη του 1997:

«Η εξέταση ζητημάτων της Ιστορίας ενός Κόμματος όπως του ΚΚΕ και ηγετικών στελεχών του, δεν μπορεί να γίνεται έτσι. Χρειάζεται πλήρης ενημέρωση, πρώτα και κύρια από τις πηγές. Πρέπει να δεις το θέμα σαν σύνολο. Παίρνεις υπόψη όλες τις παραμέτρους και όχι απομονώνοντας τις διάφορες πλευρές. Μεταφέρεσαι νοερά σ' εκείνες τις συνθήκες και δεν κάνεις αφαίρεση της δοσμένης πολύπλευρης κατάστασης. Κρίνεις αυστηρά, επιστημονικά, με ευσυνειδησία, ψυχρή λογική. Μακριά - κατά το δυνατόν - από υποκειμενισμό, συναισθηματισμό και άλλες προσωπικές αδυναμίες. Η άρνηση αυτών των όρων και αντιδεοντολογική είναι, και σε εσφαλμένες τοποθετήσεις οδηγεί, και ανεπανόρθωτα μπορεί να εκθέσει όσους αυθαιρετούν.

Μια τέτοια απαίτηση θα είχαμε εμείς από όσους κρίνουν "τα του Κόμματος" από άλλη σκοπιά. Πόσο μάλλον από ανθρώπους που διέπρεψαν παλιότερα και πρόσφατα στο ΚΚΕ και στο αριστερό κίνημα. Κι ας μας έκαναν όση κριτική ήθελαν. Οχι όμως να συναντάμε στα "γραφτά" και στα "προφορικά" τους απαράδεχτα πράγματα. Αυτούσια, εν πολλοίς, με την ασφαλίτικη εκδοχή της "Ιστορίας του ΚΚΕ". `Η πανομοιότυπα με τα βουλεύματα και τις καταθέσεις αστυνομικών στα στρατοδικεία που δικαζόμασταν».

Χρήσιμη αναφορά και για τη σημερινή εποχή.

*Από έγγραφο των Φυλακών Χαλκίδας με ημερομηνία 18/4/1972, όπου κρατήθηκε ο σ. Γιώργης την περίοδο της Χούντας (πηγή: Αρχείο του ΚΚΕ).