Από παλιότερη συνάντηση Πομπέο - Νετανιάχου

Ο Πομπέο υποστήριξε σε δηλώσεις του πως «είναι αναπόφευκτο όλες οι χώρες στη Μέση Ανατολή να κατανοήσουν ότι είναι προς όφελός τους η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ», περιλαμβάνοντας σε αυτές «ακόμα και το Ιράν», αν και ξεκαθάρισε ότι παραμένει προτεραιότητα η «παρεμπόδιση» της Τεχεράνης να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

Να σημειωθεί ότι η περιοδεία Πομπέο ξεκίνησε λίγα 24ωρα αφότου οι ΗΠΑ υπέβαλαν στον ΟΗΕ και επίσημα αίτημα επαναφοράς όλων των διεθνών κυρώσεων κατά του Ιράν, επιμένοντας ότι παραβίασε τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμά του. Μάλιστα, η αμερικανική παρέμβαση έχει προκαλέσει την αντίδραση Ρωσίας, Κίνας και Ευρώπης, καθώς οι ΗΠΑ ενεργοποιούν τη ρήτρα επαναφοράς των κυρώσεων (snapback) ως «συμβαλλόμενο μέρος» της συμφωνίας του 2015, από την οποία εκείνες αποχώρησαν το 2018, αλλά οι υπόλοιποι αμφισβητούν το «δικαίωμα» της αμερικανικής κυβέρνησης να αξιώνει ενεργοποίηση της ρήτρας.

Μάλιστα, οι κυβερνήσεις της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας σε κοινή τους ανακοίνωση κατέστησαν σαφές ότι δεν πρόκειται να στηρίξουν την αμερικανική αξίωση, υπενθυμίζοντας πως η Ουάσιγκτον αποσύρθηκε το 2018 από τη διεθνή συμφωνία και πως τα τρία ευρωπαϊκά κράτη παραμένουν προσηλωμένα στην τήρησή της.

Αντίστοιχα, ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ χαρακτήρισε «ανύπαρκτο» το αίτημα που υπέβαλε ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, ενώ σύμφωνα με το κινεζικό ΥΠΕΞ το αμερικανικό αίτημα «στερείται νομικής βάσης και κοινής λογικής». Επίσης, η Ρωσία ζήτησε τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Ιράν.

Τις αντιρρήσεις στην επαναφορά των κυρώσεων κατά του Ιράν επέκρινε και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, αναφέροντας ότι αυτές δυσαρεστούν και πολλές αραβικές χώρες και είπε ότι «συμβουλεύω τους φίλους μας, και κυρίως τους Ευρωπαίους φίλους μας, να δίνουν προσοχή όταν Αραβες και Ισραηλινοί συμφωνούν σε κάτι».

Να σημειωθεί ότι μετά το Ισραήλ ο Πομπέο θα βρεθεί σε Σουδάν και Μπαχρέιν.

Στο μεταξύ, η συμφωνία Ισραήλ - ΗΑΕ συζητήθηκε και σε συνομιλία που είχε ο Νετανιάχου το Σαββατοκύριακο με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου, η Μόσχα σημείωσε ότι τάσσεται υπέρ της δίκαιης λύσης του Παλαιστινιακού ζητήματος και ελπίζει ότι η συμφωνία Ισραήλ - ΗΑΕ θα συμβάλει στην εδραίωση της ασφάλειας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν και για την κατάσταση στη Συρία εκφράζοντας «ενδιαφέρον να συνεχίσουν τον συντονισμό των προσπαθειών τους».

• Εκπρόσωπος του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν κατήγγειλε χτες πως η πυρκαγιά που ξέσπασε τον περασμένο μήνα στην πυρηνική μονάδα της Νατάνζ ήταν αποτέλεσμα σαμποτάζ και πως «οι υπηρεσίες ασφαλείας θα αποκαλύψουν εν καιρώ τον λόγο». Τον Ιούλη οι αρχές ανέφεραν ότι είχαν εξακριβώσει τι προκάλεσε την πυρκαγιά, όμως θα ανακοίνωναν τα ακριβή αίτια αργότερα. Σύμφωνα με Ιρανούς αξιωματούχους, η πυρκαγιά προκάλεσε σημαντικές ζημιές που θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την παραγωγή προηγμένων φυγοκεντρωτών για τον εμπλουτισμό ουρανίου.

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ χαρακτήρισε τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που ανακοινώθηκε την Παρασκευή για τη Λιβύη «ένα εποικοδομητικό πρώτο βήμα προς τα εμπρός» και κάλεσε «όλα τα κόμματα της Λιβύης και όλους όσοι τα υποστηρίζουν με οποιαδήποτε μορφή, να μεταφράσουν αυτές τις αρχές σε συγκεκριμένες δράσεις επιτόπου, οδηγώντας σε μόνιμη εκεχειρία».

Εκφράζοντας την ετοιμότητα του ευρωενωσιακού κεφαλαίου να διασφαλίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη λεηλασία του φυσικού πλούτου της αφρικανικής χώρας και με φόντο διεργασίες για επανέναρξη της παραγωγής πετρελαίου σε διάφορες δομές της Λιβύης, ο Μπορέλ τόνισε ότι «καταγράψαμε τις ανακοινώσεις σχετικά με την άρση του αποκλεισμού στις υποδομές πετρελαίου» και πρόσθεσε:

«Ζητούμε τώρα αυτές οι ανακοινώσεις να ακολουθηθούν από συγκεκριμένες εξελίξεις στο πλαίσιο της πλήρους επανέναρξης προς το συμφέρον όλου του λαού της Λιβύης, καθώς και την εφαρμογή οικονομικών μεταρρυθμίσεων με σκοπό τη συμφωνία για έναν δίκαιο και διαφανή μηχανισμό διανομής των εσόδων από το πετρέλαιο, αλλά και την ενίσχυση της διακυβέρνησης των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της Λιβύης».

Την ίδια στιγμή, ενδεικτικές είναι και οι κινήσεις ευρωπαϊκών δυνάμεων όπως η Γαλλία, της οποίας ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε τον δοτό πρωθυπουργό της Λιβύης Φαγέζ αλ Σάρατζ να επισκεφτεί επίσημα το Παρίσι.

Την πρόσκληση μετέφερε σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Σάρατζ η Γαλλίδα πρέσβειρα στη Λιβύη, Μπεατρίς Λε Φραπέρ ντι Ελέν. Σύμφωνα με λιβυκά ΜΜΕ, ο Σάρατζ δέχτηκε ήδη τη σχετική πρόσκληση, αναφέροντας ότι η συνέχιση της κατάπαυσης του πυρός θα συμβάλει τόσο στη μελλοντική διενέργεια εκλογών όσο και στην επανάληψη της παραγωγής και εξαγωγής πετρελαίου.

Να σημειωθεί πάντως, όσον αφορά την κατάπαυση του πυρός που ανακοινώθηκε στα τέλη της περασμένης βδομάδας, ότι ήδη εκφράζονται διαφωνίες. Ο εκπρόσωπος του «Λιβυκού Εθνικού Στρατού» (LNA), Αχμέντ Μισμάρι, περιέγραψε ως «τέχνασμα» την ανακοίνωση κατάπαυσης του πυρός και ισχυρίστηκε ότι οι αντίπαλες δυνάμεις ήδη κινητοποιούνται εχθρικά στο μέτωπο στο κέντρο της χώρας. Συμπλήρωσε δε ότι ο LNA είναι έτοιμος να απαντήσει σε οποιαδήποτε απόπειρα επίθεσης εναντίον των θέσεών του, ειδικά στις πόλεις Σύρτη και Τζούφρα.

Να σημειωθεί ότι την Παρασκευή ανακοίνωση για κατάπαυση του πυρός είχε κάνει και ο Αγκιλα Σάλεχ, πρόεδρος του κοινοβουλίου του Τομπρούκ, που πρόσκειται στον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, επικεφαλής του LNA.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το Σαββατοκύριακο έγιναν στην Τρίπολη διαδηλώσεις ενάντια στην επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης και τη διαφθορά, με συνθήματα όπως «Οχι στη διαφθορά».