Τους ηρωικούς νεκρούς των μεγάλων εργατικών κινητοποιήσεων το Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη τίμησαν η ΚΟΘ του ΚΚΕ και οι οργανώσεις της ΚΝΕ, με μια εντυπωσιακή εκδήλωση μνήμης, την Τετάρτη το βράδυ, στο αμφιθέατρο της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ.

Η συναισθηματικά φορτισμένη εκδήλωση και ταυτόχρονα πολιτικά περιεκτική και πλούσια σε ιδεολογικά διδάγματα, εκτός των άλλων, επιχείρησε και πέτυχε το «πάντρεμα» των ηρωικών ημερών και των αλησμόνητων γεγονότων του Μάη του '36 με το σήμερα, όπου η εργατική τάξη ξετυλίγει τους νέους αγώνες της για ν' αποτρέψει τα αντιλαϊκά σχέδια των κυβερνώντων και ν' ανοίξει το δρόμο για τη λαϊκή εξουσία, που θα της επιτρέψει να εκπληρώσει την ιστορική της αποστολή.

Από την εκδήλωση αναπήδησε με ακατανίκητη δύναμη η αίσθηση ότι «στώμεν καλώς», όπως διακήρυξε στη μαρτυρία του για τα γεγονότα του ανατρεπτικού Μάη του '36 ο παλαίμαχος αγωνιστής Ορέστης Στεφανίδης. Στώμεν καλώς, όχι μετά φόβου, αλλά με γνώση και αποφασιστικότητα. Με βαθιά στεριωμένη την πεποίθηση ότι όσες θυσίες και αγώνες κι αν χρειαστούν για να «πάρουν τα όνειρα εκδίκηση» οι σημερινοί αγωνιστές της αλλαγής και της προόδου δε θα κάνουν πίσω, θα βαδίσουν και πάλι το δρόμο της τιμής, το δρόμο της ταξικής πάλης.

Την εκδήλωση άνοιξε με σύντομο χαιρετισμό ο Γιώργος Μπακογιώργος, μέλος του Νομαρχιακού Γραφείου της ΚΝΕ που τόνισε ότι τα 65 χρόνια που πέρασαν από τις ιστορικές μέρες του «ματωμένου Μάη» δεν είναι αρκετά για «να σβηστούν τα μονοπάτια που άνοιξαν προς το μέλλον από το αίμα δεκάδων αγωνιστών που σκοτώθηκαν μέσα στο κέντρο της πόλης μας». Ο χαιρετισμός έκλεισε με την επισήμανση ότι η εργατική τάξη σήμερα, 65 χρόνια μετά, με πλούσια πείρα και ωριμότερη, κρατά το μήνυμα του Μάη του '36 επίκαιρο: Πορεύεται «ένα δρόμο που το ΚΚΕ και η ΚΝΕ έχουν αποφασίσει να τον διασχίσουν μέχρι το τέλος, μαζί με τους νέους και τις νέες που βρίσκονται στις γραμμές μας, μαζί με αυτούς που θα μπουν στον αγώνα για μια κοινωνία ελεύθερη, μαζί με όλο τον ελληνικό λαό».

Η μαρτυρία του Ορέστη Στεφανίδη, που έζησε τα δραματικά γεγονότα στις 9 και 10 του Μάη σαν φοιτητής, ήταν μαζί ένας ύμνος στον ηρωισμό και την αυτοθυσία της εργατικής τάξης, στον πρωτοπόρο γεμάτο αυταπάρνηση ρόλο του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ, ένα τραγούδι στην ακατανίκητη δύναμη της ενωμένης αποφασιστικής δράσης των εργατών μαζί με όλους τους καταπιεσμένους, αλλά ταυτόχρονα και μια πολιτική αποτίμηση των μεγάλων διδαγμάτων και της διαχρονικής σημασίας του «ματωμένου Μάη».

Διδάγματα όπως: Οταν ο ξεσηκωμός των καταπιεσμένων μαζών είναι παλλαϊκός, μπορεί να πετύχει ακόμα και ό,τι φαίνεται ακατόρθωτο. Οταν ο στρατός ενώνεται με τις δυνάμεις του λαού αποτελεί δύναμη υπεράσπισης των λαϊκών συμφερόντων. Τα γεγονότα του Μάη του '36 έδειξαν ότι όταν τα στρατιωτικά τμήματα ενώθηκαν με το λαό που είχε κατακλύσει τους δρόμους της πόλης, η Χωροφυλακή υποχρεώθηκε να κλειστεί στα αστυνομικά τμήματα και αποτράπηκε έτσι ευρείας κλίμακας ματοκύλισμα του λαού. Η μετατροπή συνδικαλιστικών αιτημάτων σε πολιτικά όταν οι συνθήκες και ο συσχετισμός δύναμης το επιτρέπει, αποτελεί σίγουρο δρόμο για την πολιτική χειραφέτηση των εργαζόμενων και διεύρυνση του πολιτικού ορίζοντα της εργατικής τάξης.

Μέσα σε ζωηρά χειροκροτήματα και επιδοκιμασίες του πυκνού ακροατηρίου ο Γραμματέας Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ, Βασίλης Τασούλας, επέδωσε τιμητική πλακέτα στους παλαίμαχους αγωνιστές και βετεράνους κομμουνιστές Αζά Διογένη, Αφαλή Παναγιώτη, Γιαννίδου Μαρίκα, Παναγιωτίδη Γιάννη, Σαχίνη Μήτσο, Στεφανίδη Ορέστη και Τσιμπή Θωμά.

Το συγκρότημα της ΚΝΕ τραγούδησε στη συνέχεια γνωστά κομμάτια του «Επιτάφιου» του Μ. Θεοδωράκη σε στίχους του Γιάννη Ρίτσου, εμπνευσμένους από τα ματοβαμμένα γεγονότα του Μάη του '36 και η εκδήλωση έκλεισε με το εμβατήριο «Επέσατε θύματα» που τραγούδησαν όλοι όρθιοι με σηκωμένες τις γροθιές.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετζεβίτ δήλωσε χτες πως η καταδίκη της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο, «δεν είναι καλή» και δε θα βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος.

«Είναι σαφές ότι η απόφαση του δικαστηρίου για την Κύπρο δεν είναι καλή. Τα προβλήματα στην Κύπρο δεν είναι νομικά, αλλά πολιτικά», τόνισε ο κ. Ετζεβίτ μιλώντας στον Τύπο.

«Το πρόβλημα της Κύπρου δεν μπορεί να λυθεί παρά μόνο με διάλογο ανάμεσα στις δύο κοινότητες», πρόσθεσε ο Τούρκος πρωθυπουργός.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε προχτές την τουρκική κυβέρνηση για 14 «μαζικές και συνεχείς» παραβιάσεις της Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, μετά την εισβολή στην Κύπρο το 1974. Με ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κρίνει «άδικη, ανεφάρμοστη και στερούμενη κάθε νομικού υπόβαθρου» την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

«Η απόφαση αυτή, που δεν αποτελεί έκπληξη, είναι αντίθετη με την πραγματικότητα στην Κύπρο, στερείται νομικού υπόβαθρου, είναι άδικη και ανεφάρμοστη κατά την άποψη της Τουρκίας», τονίζεται στην υπουργική ανακοίνωση. Στην ανακοίνωση προστίθεται πως η απόφαση του Δικαστηρίου του Στρασβούργου είναι «λανθασμένη» και αντίθετη με τις προσπάθειες του ΓΓ του ΟΗΕ για εξεύρεση ειρηνικής λύσης στο πρόβλημα της Κύπρου.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντική την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την τέταρτη διακρατική προσφυγή της Κύπρου εναντίον της Τουρκίας, προσθέτοντας ότι η απόφαση αυτή ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση της Κύπρου. Τόνισε, επίσης, ότι είναι σημαντικό το γεγονός ότι καθίσταται η Τουρκία υπεύθυνη για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ακόμα και εκείνες στις οποίες προβαίνει το ψευδοκράτος.

Ο Πρόεδρος Κληρίδης δήλωσε εξάλλου ότι με την απόφαση αναγνωρίζεται η Κυπριακή Δημοκρατία ως η μόνη νόμιμη κρατική οντότητα στην Κύπρο και πρόσθεσε ότι η απόφαση θα αξιοποιηθεί και στις προσπάθειες για λύση του Κυπριακού. Τέλος, ανακοίνωσε τη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου για να μελετήσει την εξέλιξη αυτή, ενώ προηγουμένως, είπε, θα σταλούν όλα τα κείμενα της απόφασης στα κόμματα για να μπορέσουν να τη μελετήσουν, ούτως ώστε να γίνει εποικοδομητική συζήτηση.

Ιστορικό ορόσημο χαρακτήρισε ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την τέταρτη διακρατική προσφυγή της Κύπρου εναντίον της Τουρκίας. Σε δηλώσεις στο ΡΙΚ ο κ. Κασουλίδης τόνισε ότι η απόφαση είναι ιδιαίτερα σημαντική, επειδή είναι δεσμευτική για όλες τις χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης, περιλαμβανομένης της Τουρκίας.

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός χαρακτήρισε την απόφαση κόλαφο για την Τουρκία, σε μια περίοδο που πυκνώνουν οι επικριτικές φωνές της Ευρώπης σε βάρος της. Σε ανακοίνωσή του ο ΔΗΣΥ χαρακτηρίζει ακόμη την απόφαση ιστορική και επισημαίνει ότι με συστηματική επιμονή και πολύχρονη προσπάθεια η Κυπριακή Δημοκρατία κατήγαγε μια πολυσήμαντη νομική και ηθική νίκη, η οποία δικαιώνει, τις θέσεις της Κύπρου σε μια σειρά από θέματα αιχμής, συνεπακόλουθα της τουρκικής εισβολής.

Οι Νέοι Ορίζοντες χαιρέτισαν την απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης και τη χαρακτήρισαν ράπισμα στους εσωτερικούς, όπως τους χαρακτήρισαν, κήρυκες του συμβιβασμού και της ηττοπάθειας και όσους κινδυνολογούν πως με την επανατοποθέτηση του Κυπριακού θα αποκλειστούμε από την Ευρώπη.

Οι χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και κυρίως η Τουρκία οφείλουν να εφαρμόζουν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου, υπενθύμισε χτες ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Βάλτερ Σβίμερ από το Στρασβούργο.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι αποφάσεις του Δικαστηρίου θα πρέπει να εφαρμόζονται απ' όλα τα κράτη μέλη», όπως προβλέπει η υποχρεωτική επικύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ωστόσο, είναι «πρόωρο να συζητάμε για την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία εκδόθηκε μόλις χτες», κατέληξε ο Σβίμερ. Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει επανειλημμένως αξιώσει από την Τουρκία να σεβαστεί άλλη απόφαση που είχε εκδώσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 1998 για την υπόθεση της Τιτίνας Λοϊζίδου. Ωστόσο η Τουρκία έχει αρνηθεί να καταβάλει στην κ. Λοϊζίδου την αποζημίωση που επιδίκασε το Δικαστήριο.

Πρόσκληση στον πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Β. Κοστούνιτσα να συμμετάσχει στη συνάντηση κορυφής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Γκέτεμποργκ μετέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ Κ. Καραμανλής. Μετά τη συνάντηση που είχαν χτες στο Βελιγράδι, ο Κ. Καραμανλής δήλωσε ότι συζήτησε με τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο τη δυνατότητα να συμμετέχει το κόμμα του στις «ευρύτερες ευρωπαϊκές οικογένειες κομμάτων» που ανήκει και η ΝΔ. Ο πρόεδρος της ΝΔ επισκέφθηκε τη Γιουγκοσλαβία στο πλαίσιο της «πρωτοβουλίας για τη Δημοκρατία στα Δυτικά Βαλκάνια» που του έχει ανατεθεί από το ΕΛΚ. Με τον Κοστούνιτσα, όπως είπε, συμφώνησε σε κάποιες βασικές αρχές (απαραβίαστο των συνόρων, σεβασμός των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων, ανάγκη να καταδικάζεται κάθε προσπάθεια που στηρίζεται στη χρήση βίας). Είναι βέβαιο, πρόσθεσε, ότι χρειάζονται πρωτοβουλίες, χρειάζεται σταθερότητα.