Πολλαπλά συμπεράσματα για την εντεινόμενη αντιλαϊκή επίθεση σε όλες τις χώρες της ΕΕ, για το περιβόητο «σουηδικό μοντέλο» του καπιταλισμού, όπως και για τον ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας και των οπορτουνιστικών κομμάτων στην προώθηση αυτής της επίθεσης, προσφέρει η προσωρινή κυβερνητική κρίση που ξέσπασε στη Σουηδία τον Ιούνη, με αφορμή το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για την «απελευθέρωση» των ενοικίων.

Η Σουηδία παραλίγο να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, μετά την υπερψήφιση της πρότασης μομφής που κατατέθηκε στο Κοινοβούλιο εναντίον της μειοψηφικής κυβέρνησης συνεργασίας Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων, με πρωθυπουργό τον Στέφαν Λεβέν. Η πρόταση μομφής κατατέθηκε από το ακροδεξιό κόμμα «Σουηδοί Δημοκράτες», με πρωτοβουλία που ξεκίνησε από το οπορτουνιστικό «Αριστερό Κόμμα», ενώ την υπερψήφισαν επίσης τα «συντηρητικά» κόμματα των Μετριοπαθών και των Χριστιανοδημοκρατών. Οι Φιλελεύθεροι και το Κέντρο στήριξαν την κυβέρνηση.

Αφορμή γι' αυτήν την εξέλιξη ήταν το κυβερνητικό νομοσχέδιο για την «απελευθέρωση» των ενοικίων - με πρώτο βήμα την «απελευθέρωση» στα «νεόδμητα» - την ώρα που το κόστος κατοικίας στη χώρα έχει εκτοξευτεί, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, και αυτό είναι ένα από τα πιο οξυμένα λαϊκά προβλήματα, ενώ έχουν γίνει κινητοποιήσεις πολλών συλλόγων ενοικιαστών ενάντια στην «απελευθέρωση» των ενοικίων.

Η κυβερνητική πρόταση, μπροστά στο νέο κύμα σχεδιαζόμενων ανεγέρσεων κατοικιών και ανακαινίσεων, δίνει το δικαίωμα στους ιδιοκτήτες των «νεόδμητων» ακινήτων να επιβάλλουν ό,τι ενοίκιο επιθυμούν, χωρίς τους όποιους προηγούμενους περιορισμούς. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων στη Σουηδία στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι είτε δημοτικές επιχειρήσεις, που λειτουργούν με το κριτήριο του κέρδους, είτε μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες.

Το «Αριστερό Κόμμα», που στηρίζει την κυβέρνηση Λεβέν, είχε διακηρύξει πως το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελεί «κόκκινη γραμμή»... για να καταλήξει τελικά τον Ιούλη να στηρίξει εκ νέου τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση μειοψηφίας (μέσω της αποχής στη διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης, η οποία βάσει του σουηδικού συστήματος λογίζεται υπέρ της υποψήφιας κυβέρνησης), επικαλούμενο ένα προσωρινό «πάγωμα» του νομοσχεδίου.

Το 2019, μετά τις βουλευτικές εκλογές, σχηματίστηκε κυβέρνηση μειοψηφίας μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων, με τη στήριξη του οπορτουνιστικού - σοσιαλδημοκρατικού «Αριστερού Κόμματος», το οποίο είναι μέλος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) και «αδελφό κόμμα» του ΣΥΡΙΖΑ.

Τον Γενάρη του 2020 οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Πράσινοι, το Κέντρο και οι Φιλελεύθεροι κατέληξαν σε μια συμφωνία με 73 σημεία αντιλαϊκών κυβερνητικών μέτρων, με στόχο και αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη ενίσχυση του μονοπωλιακού κεφαλαίου στη Σουηδία. Το «Αριστερό Κόμμα» συμφώνησε σε όλο το πακέτο των παραπάνω αντιλαϊκών μέτρων και συνέχισε να στηρίζει την κυβέρνηση, παρότι στο «πακέτο» προβλεπόταν και η «απελευθέρωση» των ενοικίων.

Ισχυρίστηκε τότε ότι οι μόνες του «ενστάσεις» ήταν οι νόμοι για την «απελευθέρωση» των απολύσεων και των ενοικίων. Βέβαια και η δική του πρόταση για τα ενοίκια των νέων κατοικιών πάλι το μεγάλο κεφάλαιο έχει στόχο να ενισχύσει. Προτείνει να επιχορηγούνται οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες ή οι «δημοτικές» επιχειρήσεις από το κράτος - με χρήματα του σουηδικού λαού - για να μην υπάρξει ...«αύξηση» των ενοικίων και οι επιχειρήσεις να αντισταθμίσουν τη «χασούρα» τους.

Ενδεικτικά, προτείνει ενίσχυση με 300.000 κορόνες (30.000 ευρώ) το ανώτερο ανά διαμέρισμα στη Στοκχόλμη, με αντάλλαγμα το μίσθωμα στα διαμερίσματα αυτά να μην υπερβαίνει τις 1.500 κορόνες (150 ευρώ) ανά τετραγωνικό μέτρο τον χρόνο. Ετσι, και με αυτήν την πρόταση ο λαός θα πληρώσει με τη φορολογία του την έμμεση «αύξηση» των ενοικίων και των κερδών των κατασκευαστικών ομίλων. Το κόστος εκτιμάται σε περίπου 3,5 δισ. κορόνες (350 εκατ. ευρώ) και θα ήταν ένα μέτρο «συγκράτησης» των ενοικίων με ημερομηνία λήξης.

Χαρακτηριστικό είναι εξάλλου ότι μέχρι και την τελευταία στιγμή, ακόμα και μετά την ψήφιση της πρότασης μομφής, η πρόεδρος του «Αριστερού Κόμματος» δήλωνε ετοιμότητα να σχηματιστεί πάλι κυβέρνηση της σοσιαλδημοκρατίας, χωρίς το ζήτημα της «απελευθέρωσης» των ενοικίων. «Μπορούμε», κατέληξε, «να υποστηρίξουμε και πάλι μια σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση»... κάτι που το «Αριστερό Κόμμα» επιβεβαίωσε στην πράξη.

Αλλωστε, το «Αριστερό Κόμμα» πραγματικά διακρίθηκε στη σταθερή στήριξη σε σειρά αντιλαϊκών μέτρων και νόμων που πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια, ανάμεσά τους και ο νέος περιορισμός στο ήδη περιορισμένο δικαίωμα στην απεργία.

Οσο για τη... «διαφωνία» του «Αριστερού Κόμματος» στην «απελευθέρωση» των απολύσεων, εύκολα έγινε συμφωνία, μόλις οι Σοσιαλδημοκράτες της κυβέρνησης Λεβέν προχώρησαν με τις ηγεσίες του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού σε αντίστοιχη «συμφωνία κοινωνικών εταίρων». Οι εργοδότες έχουν πλέον το δικαίωμα να απολύουν χωρίς να επισημαίνουν τον λόγο της απόλυσης, και τα συνδικάτα χάνουν το δικαίωμα να ζητούν διαπραγματεύσεις.

Εκτός από τα παραπάνω, ανάμεσα στα πιο σημαντικά από αυτά τα 73 σημεία της αντιλαϊκής συμφωνίας, την οποία στήριξε το «Αριστερό Κόμμα» μη ...ρίχνοντας την κυβέρνηση, είναι τα εξής:

-- Οικονομικές ενισχύσεις των ομίλων και μείωση των λεγόμενων εργοδοτικών εισφορών, δηλαδή επιβάρυνση του ασφαλιστικού συστήματος που οδηγεί πάντα σε περικοπές παροχών και δικαιωμάτων.

-- Φοροαπαλλαγές για το μεγάλο κεφάλαιο, όπως η μείωση στη φορολογία των μεγάλων επιχειρήσεων, ενώ αυξάνεται η έμμεση φορολογία με δικαιολογία την προστασία του κλίματος.

-- Ιδιωτικοποιήσεις σε μεγαλύτερη κλίμακα, ιδίως στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών, Υγείας και Παιδείας. Οπως, για παράδειγμα, η ιδιωτικοποίηση της υπηρεσίας για τους ανέργους, και το δικαίωμα ιδιωτικών εταιρειών να ανοίγουν γραφεία εύρεσης εργασίας, που θα λειτουργούν ως «δουλεμπορικά» με το κριτήριο του κέρδους.

-- Η ενίσχυση του μονοπωλιακού κεφαλαίου στον τομέα της Υγείας με ιδιωτικοποιήσεις επιπλέον δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, νοσοκομείων κ.λπ.

-- Η ενίσχυση των ιδιωτικών σχολείων με μεγαλύτερη κρατική επιδότηση σε σχέση με τα δημόσια. Μεγαλύτερες δυνατότητες για κλείσιμο σχολείων λόγω ελλείψεων.

-- Η μείωση μισθών κάτω και από τις Συλλογικές Συμβάσεις, για νέους μετανάστες, πρόσφυγες και μακροχρόνια ανέργους. Ο μισθός αυτός θα είναι περίπου στο 70% άλλων εργαζομένων με το ίδιο αντικείμενο εργασίας. Ο εργοδότης θα πληρώνει λιγότερο από το 50% του μισθού και το υπόλοιπο θα πληρώνεται από το κράτος, δηλαδή από τους εργαζόμενους μέσω της φορολογίας. Αποτέλεσμα θα είναι να μην απαιτείται πλέον να υπάρχει ΣΣΕ για αυτές τις δουλειές και οι εργοδότες δεν θα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές για τα δύο πρώτα χρόνια.

-- Η μείωση του επιδόματος ανεργίας, καθώς αυτό θα μειώνεται όσο περισσότερο διαρκεί η ανεργία.

-- Ανοίγουν παράθυρα για να καταστρατηγούνται απαγορεύσεις που ίσχυαν για κατασκευαστικές εταιρείες σε προστατευόμενες περιοχές NATURA, όπως και σε παραλίες κι άλλες περιοχές ευαίσθητου οικολογικού ενδιαφέροντος. Ταυτόχρονα, βέβαια, ενισχύονται τα μονοπώλια που επενδύουν στην «πράσινη» Ενέργεια.

-- Μείωση των ελέγχων στις οικοδομικές άδειες, ώστε να γίνεται με μεθόδους fast track η οικοδόμηση κατοικιών, εργασιακών χώρων κ.λπ.

-- Ενισχύεται η ατομική ιδιοκτησία (του μεγάλου κεφαλαίου βασικά) στον τομέα των δασών.

-- Περιορισμοί στο δικαίωμα της κατοικίας για τους πρόσφυγες.

-- Αύξηση των πολεμικών δαπανών και των δυνάμεων καταστολής.

Από κινητοποίηση στη Δανία ενάντια στον απαράδεκτο νόμο για τα «γκέτο»

Ο νόμος, που τέθηκε ήδη σε εφαρμογή, σκοπεύει να περιορίσει την αναλογία «μη Δυτικών», αλλά και «αμόρφωτων» ή φτωχών κατοίκων στις υποβαθμισμένες συνοικίες των πόλεων. Ανάμεσα σε άλλα, η αναλογία του πληθυσμού που προέρχεται από «μη δυτικές χώρες» δεν θα επιτρέπεται να υπερβαίνει το 30% σε δέκα χρόνια, από 50% που πρόβλεπε νόμος της προηγούμενης, «κεντροδεξιάς» κυβέρνησης.

Στη Δανία, από παλιά, από τον 19ο αιώνα, με ευθύνη των δήμων, ή ακόμα και εργατικών Ομοσπονδιών, κατασκευάστηκαν λαϊκές κατοικίες με σχετικά χαμηλότερα ενοίκια. Πρόκειται για μεγάλα οικοδομικά συγκροτήματα με χιλιάδες διαμερίσματα, όπου για παράδειγμα το ενοίκιο για ένα δυάρι είναι γύρω στα 600 ευρώ, ενώ σε ένα νεόχτιστο δυάρι ανέρχεται σε περίπου 1.300 ευρώ.

Καθώς υπάρχει μεγάλη έλλειψη διαμερισμάτων στα αστικά κέντρα, παρά τη μεγάλη ανοικοδόμηση, η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση διεύρυνε τον λεγόμενο «νόμο των γκέτο», στο όνομα της ...ελάφρυνσης των κοινωνικών προβλημάτων! Αντί, δηλαδή, να ενισχύσει την κοινωνική πολιτική, τα εργασιακά δικαιώματα, τις λαϊκές παροχές και υπηρεσίες, ώστε να αναβαθμιστεί η ζωή στις λαϊκές συνοικίες, η κυβέρνηση διώχνει φτωχούς ανθρώπους από φθηνότερα σχετικά σπίτια για να «αναβαθμιστούν» ορισμένες συνοικίες για επενδύσεις επιχειρηματικών ομίλων.

Τα πραγματικά ανατριχιαστικά κριτήρια για να χαρακτηριστεί ένας οικισμός με πάνω από 1.000 διαμερίσματα «γκέτο» είναι τα εξής:

-- Το ποσοστό των κατοίκων ηλικίας 18-64 ετών που δεν συνδέονται με την αγορά εργασίας ή την εκπαίδευση να υπερβαίνει το 40% του εθνικού μέσου όρου τα τελευταία 2 χρόνια.

-- Το ποσοστό των κατοίκων ηλικίας 30-59 ετών που έχουν μόνο πρωτοβάθμια εκπαίδευση να υπερβαίνει το 60%.

-- Το μέσο ακαθάριστο εισόδημα των φορολογουμένων 15-64 ετών (εξαιρουμένων των σπουδαστών) να είναι μικρότερο από 55% του μέσου εισοδήματος των κατοίκων της συνοικίας.

-- Το ποσοστό των κατοίκων ηλικίας 18 ετών και άνω που έχουν καταδικαστεί για ποινικά αδικήματα να είναι τουλάχιστον τριπλάσιος από τον εθνικό μέσο όρο των τελευταίων 2 χρόνων.

-- Το ποσοστό των μεταναστών και των απογόνων από «μη δυτικές χώρες» να υπερβαίνει το 50%.

Οταν, λοιπόν, χαρακτηριστεί ένας οικισμός «γκέτο», υποχρεωτικά θα γίνουν οι ανάλογες εξώσεις για να έρθει ...ισορροπία. Σε πρώτη φάση θα βάλουν τους κατοίκους να αποφασίσουν ποιοι πρέπει να φύγουν (!), ενώ αν δεν συμφωνούν θα αποφασίσει ο δήμος...

Την ώρα που οι άνθρωποι που πετιούνται στο δρόμο δεν έχουν καμία εξασφάλιση ότι θα τους προσφερθεί κατοικία με ανάλογο ενοίκιο, τα άδεια διαμερίσματα τα παίρνουν επιχειρηματικοί όμιλοι, που θα τα ανακαινίσουν και θα πολλαπλασιάσουν το ενοίκιο.