Οι δύο συστάδες Τρωικών αστεροειδών, που συνοδεύουν τον Δία κατά την περιφορά του γύρω από τον Ηλιο, με τη μία να προηγείται και την άλλη να έπεται, σε καλλιτεχνική απόδοση (αναπαράσταση εκτός κλίμακας)

Η αποστολή «Lucy», της NASA, που επρόκειτο να εκτοξευτεί σήμερα Σάββατο 16 Οκτώβρη, θα είναι η πρώτη που θα μελετήσει αυτούς τους πληθυσμούς μικρών ουράνιων σωμάτων, που ονομάζονται Τρωικοί αστεροειδείς. Τα ονόματα των μεγαλύτερων απ' αυτούς είναι ονόματα ηρώων του Τρωικού πολέμου, τόσο από τη μεριά των Ελλήνων όσο και από τη μεριά των Τρώων. Μετά την εξάντληση των ονομάτων από την Ιλιάδα του Ομήρου, σε μικρότερους αστεροειδείς δόθηκαν ονόματα αθλητών των σύγχρονων Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων. Από τα επίγεια τηλεσκόπια, αλλά και από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ», τα σώματα αυτά φαίνονται μόνο ως φωτεινές τελείες. Δεν έχουμε καμία συγκεκριμένη πληροφορία γι' αυτά, πέρα μόνο από επιστημονικές εικασίες, βασισμένες στις γνώσεις μας για άλλους αστεροειδείς και σώματα της ζώνης Κάιπερ, που βρίσκεται στις εσχατιές του ηλιακού συστήματος.

Καλλιτεχνική απεικόνιση της διαστημοσυσκευής «Lucy» κοντά σε έναν Τρωικό αστεροειδή

Η μελέτη των αστεροειδών θα είναι γεωλογική, αποτυπώνοντας την ανακλαστικότητα της επιφάνειας (λευκάγεια), το σχήμα του αστεροειδούς, την κατανομή των κρατήρων στην επιφάνεια και την κατανομή μεγεθών των κρατήρων, τη διαστρωμάτωση του αστεροειδούς, τον προσδιορισμό της ηλικίας κάθε χαρακτηριστικού στην επιφάνειά του. Θα μελετηθούν επίσης το χρώμα και η σύσταση του επιφανειακού ρεγόλιθου (το επιφανειακό «χώμα») και θα προσδιοριστεί η κατανομή μετάλλων, πάγου και οργανικών ενώσεων. Θα προσδιοριστούν ακόμη η μάζα και η πυκνότητα του αστεροειδούς και η σύσταση βαθύτερων στρωμάτων που αποκαλύφθηκαν από πρόσκρουση κρατήρων, ρωγμές και άλλες διεργασίες. Φυσικά η διαστημοσυσκευή θα καταγράψει και την πιθανή ύπαρξη δακτυλίων ή δορυφόρων των Τρωικών.

Με πράσινο χρώμα η διαδρομή της «Lucy» για την επίσκεψη και στις δύο ομάδες των Τρωικών αστεροειδών

Την πρώτη κοντινή υπέρπτηση πάνω από τον Ερμή, τον κοντινότερο στον Ηλιο από όλους τους πλανήτες, πραγματοποίησε την 1η Οκτώβρη η διαστημοσυσκευή «BepiColombo» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ιαπωνικής Διαστημικής Υπηρεσίας (JAXA), περνώντας σε ύψος μόλις 200 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνειά του. Η αποστολή αποτελείται από ένα ζευγάρι δορυφόρων που το 2025 θα τεθούν σε τροχιά γύρω από τον Ερμή, αφού όμως πρώτα θα έχουν πραγματοποιήσει άλλα πέντε κοντινά περάσματα πάνω από την επιφάνειά του. Ο δορυφόρος του οποίου την ευθύνη θα έχει ο ESA θα περιφέρεται σε χαμηλή τροχιά, ενώ ο δεύτερος που θα είναι στην ευθύνη της JAXA θα περιφέρεται σε πιο μακρινή, ώστε να μελετήσει καλύτερα τη μαγνητόσφαιρα (το μαγνητικό πεδίο) του Ερμή. Η αποστολή αποσκοπεί να δώσει πληροφορίες που θα επιτρέψουν τη βαθύτερη κατανόηση της προέλευσης και της εξέλιξης πλανητών τόσο κοντά στο μητρικό τους άστρο.

Ο σχεδιασμός της αποστολής περιλαμβάνει 9 (!) περάσματα κοντά από πλανήτες για να εκμεταλλευτεί τη βαρυτική τους έλξη, ώστε να εκτοξευτεί όλο και μακρύτερα και προς τη σωστή κατεύθυνση. Ενα πέρασμα έγινε κοντά στη Γη, δύο κοντά στην Αφροδίτη και έξι θα γίνουν με τον Ερμή να είναι η «σφεντόνα». Αυτή η σχεδίαση διαδρομής μπορεί να κάνει την αποστολή οικονομικότερη, αλλά απαιτεί εξαιρετικά μεγάλης ακρίβειας πλοήγηση βαθέος Διαστήματος, ώστε το σκάφος να προσεγγίσει τον πλανήτη την κατάλληλη στιγμή και με την κατάλληλη γωνία και ταχύτητα. Το «BepiColombo» έχει φυσικά και το δικό του προωθητικό σύστημα, με κινητήρα ιόντων που τροφοδοτείται με Ενέργεια από την ηλιακή ακτινοβολία και χρησιμοποιείται για μικροδιορθώσεις μετά από κάθε πλανητικό πέρασμα. Στην απόσταση των 100 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, όπου βρίσκεται αυτή τη στιγμή το σκάφος, απαιτούνται περίπου 6 λεπτά για να φτάσουν σε αυτό οδηγίες και η διατήρησή του στη σωστή τροχιά με απόκλιση μικρότερη των 2 χιλιομέτρων δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Κατά τη διάρκεια των περασμάτων πάνω από τον Ερμή, δεν είναι δυνατή η λήψη υψηλής ανάλυσης φωτογραφιών με την κύρια κάμερα της διαστημοσυσκευής, καθώς αυτή καλύπτεται από το σύστημα μεταφοράς, όσο το «BepiColombo» βρίσκεται σε διάταξη ταξιδιού (πριν δηλαδή τεθούν τα δύο κομμάτια του σε τροχιά). Ωστόσο, δύο άλλες κάμερες μπόρεσαν να τραβήξουν φωτογραφίες της επιφάνειας του πλανήτη 5 λεπτά μετά την εγγύτερη προσέγγιση του πλανήτη και μέχρι 2 ώρες αργότερα. Καθώς το «BepiColombo» προσέγγισε τον Ερμή από τη σκοτεινή του πλευρά, οι συνθήκες δεν επέτρεψαν τη λήψη φωτογραφιών την ώρα της μικρότερης απόστασης από την επιφάνεια, αλλά μόνο όταν η διαστημοσυσκευή θα έφτανε - απομακρυνόμενη - σε απόσταση 1.000 χιλιομέτρων. Το «BepiColombo» έχει ήδη στείλει στο κέντρο ελέγχου στη Γη πολλές φωτογραφίες και πληροφορίες από άλλα επιστημονικά όργανα, που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του κοντινού περάσματος.