Copyright 2021 The Associated

Στην προσπάθεια ενίσχυσης συμμαχιών κρίσιμων για την ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση με την Κίνα εντάσσεται και η λεγόμενη «Σύνοδος Κορυφής για τη Δημοκρατία» των ΗΠΑ

Στο γνωστό μοτίβο, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, επικαλέστηκε την «παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στην κινεζική επαρχία Σιντζιάνγκ, ενώ το Πεκίνο αντέδρασε αναγγέλλοντας ότι θα υπάρξουν «ισχυρά αντίμετρα».

Την Παρασκευή, το Πεκίνο εξέφρασε την έντονη αντίδρασή του και στην αποκαλούμενη «Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία» που διοργάνωσαν οι ΗΠΑ διαδικτυακά, με στόχο μια «θετική ατζέντα για τη δημοκρατική ανανέωση και τη διαχείριση μέσω συλλογικής δράσης των μεγαλύτερων απειλών που αντιμετωπίζουν σήμερα οι δημοκρατίες», όπως ανέφερε επίσημη αμερικανική ανακοίνωση. Το Πεκίνο από την πλευρά του κατήγγειλε ότι η Σύνοδος «δεν αφορά τη διεθνή δικαιοσύνη ή δημοκρατία, αλλά την εξυπηρέτηση των εγωιστικών κερδών των ΗΠΑ και τη διατήρηση της δικής τους ηγεμονίας».

Παρεμβαίνοντας στη Σύνοδο, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, αποτύπωσε τους αδυσώπητους ανταγωνισμούς που βρίσκονται πίσω από τις «σάλτσες» περί «δημοκρατίας»: Μεταξύ άλλων τόνισε ότι η «δημοκρατία» χρειάζεται «πρωταθλητές» για να αντιμετωπίσουν «σημαντικές και ανησυχητικές προκλήσεις», καθώς και πόσο κρίσιμο είναι «να δράσουμε, να δράσουμε, να δράσουμε», επιμένοντας ότι «η αδράνεια δεν αποτελεί επιλογή». Ανήγγειλε, ουσιαστικά, στο όνομα της «δημοκρατίας» και της «υπεράσπισής» της, περαιτέρω κλιμάκωση των επικίνδυνων ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών με «πυξίδα» τα συμφέροντα του αμερικανικού μεγάλου κεφαλαίου και των συμμάχων του.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, άλλωστε, η Ουάσιγκτον εργάζεται πυρετωδώς για την ισχυροποίηση των συμμαχιών της με επίκεντρο τον Ινδο-Ειρηνικό. Μεταξύ άλλων: Αναβαθμίζοντας το σχήμα Quad (ΗΠΑ, Ινδία, Ιαπωνία, Αυστραλία), ιδρύοντας τη συμμαχία AUKUS (ΗΠΑ, Βρετανία, Αυστραλία), καταρτίζοντας σειρά παρεμβάσεων για «να ανυψωθούν σε επίπεδα χωρίς προηγούμενο»οι σχέσεις ΗΠΑ - ASEAN (Ενωση Κρατών Νοτιοανατολικής Ασίας).

Αλλά και σε στρατιωτικό επίπεδο είναι ενδεικτικές οι κοινές ασκήσεις στην περιοχή, όπου για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες μάλιστα παίρνουν μέρος και δυνάμεις όπως Γερμανία (βλ. πρόσφατη άσκηση «ANNUALEX» με ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ινδία, Γερμανία και Αυστραλία, στη θάλασσα των Φιλιππίνων).

Εξίσου χαρακτηριστικές είναι και μια σειρά άλλες εξελίξεις, όπως η συνεχιζόμενη, δραστική αλλαγή του «αμυντικού δόγματος» της Ιαπωνίας (στενού εταίρου των ΗΠΑ στην περιοχή), ώστε να μπορεί να αναλαμβάνει πολύ ευρύτερη δράση εκτός συνόρων, με κατάργηση περιορισμών που είχαν τεθεί μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, εξετάζοντας «όλες τις επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να κάνουμε επιθέσεις σε εχθρικές βάσεις», όπως είπε και ο πρωθυπουργός Φ. Κισίντα.

Με αφορμή τη «Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία», ο Μπάιντεν ανακοίνωσε νέες απόπειρες για στενότερη προσαρμογή παλιών και νέων συμμαχιών και σχημάτων των ΗΠΑ στις σύνθετες απαιτήσεις της αναμέτρησής τους με την Κίνα, αλλά και τη Ρωσία.

Μεταξύ άλλων, ανακοίνωσε την «Προεδρική Πρωτοβουλία για τη Δημοκρατική Ανανέωση», τη συγκρότηση «Διεθνούς Ταμείου για ΜΜΕ Δημοσίου Συμφέροντος», το «Ταμείο για τη Δημοκρατική Ανανέωση και την Εταιρική Σχέση για τη Δημοκρατία», παραθέτοντας και μια σειρά νούμερα για «πακέτα» εκατομμυρίων δολαρίων που θα διατεθούν στην πολύπλευρη προώθηση σχεδίων, πολιτικών παρεμβάσεων και προτεραιοτήτων που ευνοούν τα αμερικανικά γεωπολιτικά συμφέροντα.

Ολα αυτά ενώ οι τόνοι μεταξύ Δύσης και Κίνας υψώνονται γύρω από τις ισορροπίες στο Χονγκ Κονγκ, στην Ταϊβάν (που σημειωτέον ήταν στους προσκεκλημένους της Συνόδου, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Κίνας) κ.τ.λ.

Αντανακλώντας τις επιταχυνόμενες ανακατατάξεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, ο Αμερικανός Πρόεδρος τόνισε ότι ο κόσμος βρίσκεται σε «σημείο καμπής» και σε περίοδο που «θα καθορίζει θεμελιακά την κατεύθυνση που ο κόσμος μας θα πάρει τις επόμενες δεκαετίες». Υπογράμμισε δηλαδή την ανάγκη το αμερικανικό μεγάλο κεφάλαιο να αποδείξει πως είναι ισχυρότερος εταίρος από τους αντιπάλους του, με «μια ατζέντα με ευρεία βάση ώστε να αποδειχθεί ότι η αμερικανική δημοκρατία μπορεί ακόμα να κάνει μεγάλα πράγματα και να αναλάβει τις προκλήσεις που μετρούν περισσότερο».

Δεν παρέλειψε δε να επισημάνει ότι «διπλασιάζουμε τη δέσμευση και τη στήριξή μας με τις δημοκρατίες σε όλο τον κόσμο», εννοώντας τις χώρες - δυνάμεις εκείνες που η Ουάσιγκτον ιεραρχεί. Καθόλου τυχαία, στη λίστα των προσκεκλημένων ξεχώριζαν προτεκτοράτα όπως το Κόσοβο, μια σειρά χώρες σε περιοχές γεωστρατηγικής σημασίας όπου η κόντρα με Ρωσία και Κίνα «φουντώνει», όπως τα Βαλκάνια, χώρες λιλιπούτειες αλλά σε καθοριστικά περάσματα όπως ο Ειρηνικός (βλ. Νήσοι Σολομώντα, Ναουρού κ.τ.λ.).

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, την επόμενη βδομάδα ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, ξεκινά νέα περιοδεία στην Ασία, αφού πρώτα παραστεί σε Σύνοδο του G7 στη Βρετανία, με προσκεκλημένες ισχυρές δυνάμεις της Ασίας (Αυστραλία, Ινδία, Νότια Κορέα και ASEAN).

Από 13 έως 16 Δεκέμβρη ο Μπλίνκεν θα έχει επαφές σε Ινδονησία, Μαλαισία και Ταϊλάνδη, ενώ θα βρεθεί και στη Χαβάη για να συναντήσει τον επικεφαλής της INDOPACOM (διοίκησης Ινδο-Ειρηνικού των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ).

Η περιοδεία Μπλίνκεν ακολουθεί τις επαφές που σχεδόν κάθε βδομάδα έχουν στην περιοχή υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ (πρόσφατα ήταν και ο υπουργός Αμυνας).

Ο Ντ. Κρίτενμπρικ, Αμερικανός βοηθός ΥΠΕΞ για την Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό, σε συνέντευξή του ανέφερε ότι η άφιξη του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας επιδιώκει τη σύσφιξη σχέσεων και την αναβάθμιση συνεργασιών σε Ασφάλεια, Υγεία, οικονομία, τονίζοντας την ανάγκη για «ενίσχυση των υποδομών για την περιφερειακή ασφάλεια, προς απάντηση της παρενόχλησης της Κίνας».

Καθόλου τυχαία, τα υπουργεία Εξωτερικών και Εμπορίου των ΗΠΑ ανακοίνωσαν την Τετάρτη επιβολή εμπάργκο όπλων στην Καμπότζη, επικαλούμενα την ανοχή των αρχών σε φαινόμενα διαφθοράς, αλλά και το ότι η χώρα «συνεχίζει να επιτρέπει στην Κίνα να επεκτείνει τη στρατιωτική της δράση και να οικοδομεί υποδομές αποκλειστικής χρήσης στον Κόλπο της Ταϊλάνδης».

Να υπενθυμιστεί ότι στην Καμπότζη είχε βρεθεί τον Ιούνη η Αμερικανίδα αναπληρώτρια ΥΠΕΞ, Γουέντι Σέρμαν, μεταξύ άλλων για να ζητήσει «διευκρινίσεις για την κατεδάφιση των δύο κτιρίων - που έχουν χτιστεί με χρηματοδότηση ΗΠΑ στο Ream - χωρίς ειδοποίηση ή εξήγηση»...

Τέλος, να καταγραφεί ότι οι ΗΠΑ έσπευσαν να εκφράσουν άμεσα τη δυσαρέσκειά τους για την απόφαση της κυβέρνησης Ορτέγκα στη Νικαράγουα για διακοπή των σχέσεων με την Ταϊβάν.«Ενθαρρύνουμε όλες τις χώρες που εκτιμούν τους δημοκρατικούς θεσμούς (...) να επεκτείνουν τις σχέσεις τους με την Ταϊβάν», σημείωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις.

Η κυβέρνηση Ορτέγκα ανακοίνωσε ότι διακόπτει τις διπλωματικές σχέσεις της με την Ταϊβάν, αναγνωρίζοντας την «ενιαία Κίνα».

Σε Παρίσι και Βρυξέλλες πραγματοποίησε την πρώτη του επίσκεψη στο εξωτερικό ο νέος Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς, συνεχίζοντας την παράδοση των προκατόχων του και σηματοδοτώντας την ανάγκη ενίσχυσης του λεγόμενου «γαλλογερμανικού άξονα» ως προϋπόθεση για ενίσχυση της ΕΕ στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.

Ο Σολτς συναντήθηκε με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.

Την Πέμπτη και η Γερμανίδα ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ, επισκέφτηκε το Παρίσι και τις Βρυξέλλες, όπου είχε σειρά επαφών.

«Συναντιόμαστε για να αναπτύξουμε με τη Γαλλία μια κοινή στρατηγική», δήλωσε ο Σολτς πριν τη συνάντησή του με τον Μακρόν.

Στο γεύμα εργασίας συζητήθηκαν η ένταση της αντιπαράθεσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ με τη Ρωσία γύρω από την Ουκρανία, οι διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, οι σχέσεις με την Κίνα και οι προτεραιότητες της ΕΕ για «στρατηγική κυριαρχία», ενόψει και της γαλλικής προεδρίας στην ΕΕ από τις αρχές του έτους.

Σχετικά με τη σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία, ο Σολτς ζήτησε νέες προσπάθειες αναβίωσης του «Σχήματος της Νορμανδίας» (Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία, Ουκρανία), ξεκινώντας με νέες τετραμερείς συνομιλίες με τη Ρωσία. Ο Μακρόν υπογράμμισε την ανάγκη «να αποφευχθεί οποιαδήποτε περιττή ένταση». «Αυτό που θέλουμε όλοι, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, είναι να δείξουμε ότι παρακολουθούμε προσεκτικά την κατάσταση», επεσήμανε.

Σολτς και Μακρόν τόνισαν την επιδίωξή τους να κάνουν την Ευρώπη «ισχυρή και κυρίαρχη» όσον αφορά «οικονομικά θέματα, θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής».

Ο Γάλλος Πρόεδρος αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην προστασία των εξωτερικών συνόρων, μια «κοινή απάντηση στα μεταναστευτικά ζητήματα», τη σχέση με την Αφρική καθώς και αυτή με την Κίνα, μετά το γεύμα των δύο ηγετών, ενώ διαπίστωσε «μια σταθερή σύγκλιση απόψεων» και «την επιθυμία να κάνουμε τις δύο χώρες μας να συνεργαστούν».

Πάντως σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική της ΕΕ, σε μια φάση που η Γαλλία θέλει να «αναθεωρήσει» τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ για να «απελευθερώσει νέες οικονομικές δυνατότητες», ο Γερμανός καγκελάριος και πρώην υπουργός Οικονομίας, είπε πως η ανάπτυξη και η «ευρωστία των οικονομικών» δεν είναι ασύμβατες.

«Είναι θέμα διατήρησης αυτής της ανάπτυξης που δημιουργήθηκε από το σύμφωνο ανάκαμψης. Ταυτόχρονα, πρέπει να εργαστούμε για την ευρωστία των οικονομικών μας. Δεν είναι αντιφατικό. Για μένα είναι οι δύο πλευρές της ίδιας προσπάθειας», είπε.