Associated Press

Παλαιστίνιος αστυνομικός πίσω από οδόφραγμα στη Λωρίδα της Γάζας

Από στασιμότητα, αν όχι από αποτυχία, χαρακτηρίζονται οι εντεινόμενες προσπάθειες του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ, Ουίλιαμ Μπερνς μετά και από τη σύγχυση που επικράτησε, χτες, μετά την ακύρωση μιας από τις πολλές προγραμματισμένες συναντήσεις ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους. Την ίδια στιγμή, παρά τις διαβεβαιώσεις περί προσπαθειών αποκλιμάκωσης, οι δύο πλευρές αντάλλαξαν, σε χαμηλούς τόνους, κατηγορίες ενώ ο Παλαιστίνιος ηγέτης επανέλαβε το αίτημά του για ανάπτυξη διεθνούς δύναμης προστασίας στην περιοχή. Στο μεταξύ, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β` ανακοίνωσε την αποστολή ειδικού απεσταλμένου, του καρδιναλίου Πιο Λάγκι, στην περιοχή.

Ανέβαλε η αμερικανική διπλωματική αποστολή στο Ισραήλ την προγραμματισμένη, για τα ξημερώματα, χθες, δεύτερη συνάντηση Ισραηλινών και Παλαιστινίων αξιωματούχων για θέματα ασφαλείας. Οπως έγινε γνωστό, ο Αμερικανός πρεσβευτής Μάρτιν Ιντυκ και ο Πρόξενος Ρον Σχλίχερ, με την αναβολή της συνάντησης, φέρονται να θέλησαν να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για την άρνηση του Παλαιστινίου αξιωματούχου ασφαλείας Τζιμπρίλ Γιαρούμπ να παρευρεθεί στη συνάντηση, διαμαρτυρόμενος για το βομβαρδισμό του σπιτιού του, πριν από δύο βδομάδες. Η αμερικανική πρεσβεία δε σχολίασε καθόλου το γεγονός, ενώ δεν έχει αποσαφηνιστεί τι μέλλει γενέσθαι με τις προγραμματισμένες συναντήσεις ασφαλείας.

Πριν από την εμπλοκή αυτή, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι είχαν την πρώτη συνάντησή τους, μετά από καιρό, αργά το βράδυ της Τρίτης, στη Ραμάλλα, μετά από ξεχωριστές συναντήσεις που είχε με τον Ουίλιαμ Μπερνς. Η συνάντηση, που είχε ως βασικό θέμα την κατάθεση προτάσεων για την εφαρμογή των πορισμάτων της έκθεσης Μίτσελ, απέβη άκαρπη, αφού οι δύο πλευρές επιμένουν στις αντίθετες απόψεις τους. Ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Μπένιαμιν Μπεν Ελιέζερ επανέλαβε ότι, πριν συζητηθεί ο,τιδήποτε άλλο, θα πρέπει να έχει τερματιστεί κάθε είδους βία. Ο επικεφαλής των εθνικών παλαιστινιακών δυνάμεων στη Δυτική Οχθη, όμως, Ισμαήλ Τζαμπέρ επανέλαβε ότι για να επιτευχθεί αποκλιμάκωση θα πρέπει η ισραηλινή κυβέρνηση να άρει αποκλεισμό, να απομακρύνει τις δυνάμεις της και να παγώσει τους εποικισμούς.

Στο θέμα παρενέβη, εμμέσως πλην σαφώς, υπερασπιζόμενος την ισραηλινή άποψη, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ, ο οποίος, αφού εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα «πρώτα βήματα προόδου που επιτεύχθηκαν στην κατεύθυνση του διαλόγου», έσπευσε να ασκήσει πιέσεις για «κατάπαυση του πυρός άνευ προϋποθέσεων». Νέα συνάντηση για την έκθεση Μίτσελ είχε προγραμματιστεί, για χτες το βράδυ, στη Γάζα.

Στο πρόσωπο του Αριέλ Σαρόν συγκεντρώνεται, ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία τριών εποίκων την Τρίτη, η οργή τόσο των ακροδεξιών συγκυβερνώντων του όσο και των εκπροσώπων του εποικισμού. Χτες, πλήθος εποίκων και ακροδεξιών Ισραηλινών πραγματοποίησε διαμαρτυρία έξω από το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού, ζητώντας την ανάληψη σκληρών στρατιωτικών μέτρων σε βάρος των Παλαιστινίων.

Εντούτοις, ο Αριέλ Σαρόν επέμεινε στο συναινετικό προφίλ, τονίζοντας ότι «αν και δικαίως βράζει το αίμα των Ισραηλινών», η ισραηλινή ηγεσία είναι «υποχρεωμένη να δείξει υπευθυνότητα απέναντι τόσο στον ισραηλινό λαό όσο και στη διεθνή κοινή γνώμη», και κάλεσε τους συμπατριώτες του να «επιδείξουν υπομονή», γιατί «η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη και πιθανώς οι εξελίξεις να είναι και χειρότερες». Για πολλούς πολιτικούς αναλυτές, η επιμονή του Αριέλ Σαρόν στη διατήρηση της μονομερούς εκεχειρίας που έχει ανακοινώσει, αν και πολλάκις έχει διαψευστεί στην πράξη, σχετίζεται με την επικείμενη περιοδεία του σε Γερμανία, Γαλλία και Βρυξέλλες, την επόμενη εβδομάδα, με δεδομένη την κριτική που έχουν ασκήσει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η ΕΕ στη «δυσανάλογη χρήση βίας από πλευράς του Ισραήλ».

Παρ' όλα αυτά, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δε δίστασε να επιρρίψει ευθύνες στον Παλαιστίνιο ηγέτη και να προειδοποιήσει ότι «αν δεν ακολουθήσει άμεσα η παλαιστινιακή πλευρά το αίτημα της εκεχειρίας, τότε ο Γιάσερ Αραφάτ δεν μπορεί πλέον να είναι συνομιλητής». Αμεση ήταν η αντίδραση του Παλαιστινίου διαπραγματευτή Σάεμπ Ερακάτ, ο οποίος επανέλαβε ότι εκεχειρία «δεν μπορεί να υπάρξει παρά μόνο ανάμεσα σε δύο στρατούς, όμως, ο παλαιστινιακός λαός δεν είναι στρατός. Η ισραηλινή ηγεσία θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στην ηρεμία και στους εποικισμούς».

Πολύωρη συνάντηση είχαν, χτες, στην Κοπεγχάγη, ο Παλαιστίνιος ηγέτης και ο πρωθυπουργός της Σουηδίας και προεδρεύων της ΕΕ, Γκόραν Πέρσον. Ο Γιάσερ Αραφάτ επανέλαβε την έκκληση για σύσταση μιας διεθνούς επιτροπής «από τον ΟΗΕ, την ΕΕ, από τις εγγυήτριες δυνάμεις, από όλους» παρατηρητών για την προστασία του παλαιστινιακού λαού. Επίσης, συμφώνησε με την ανάγκη κατάπαυσης του πυρός «αλλά και από τις δύο πλευρές». Ο Πέρσον, από την άλλη, επαναδιατύπωσε την πρόθεση της ΕΕ να βοηθήσει στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης αλλά αρκέστηκε στη γενικόλογη «αποκλιμάκωση της βίας».

Στο μεταξύ, παγιδευμένο αυτοκίνητο εξερράγη σε στάση λεωφορείου κοντά σε Λύκειο, στην πόλη Νετάνια του Ισραήλ. Από την έκρηξη, της οποίας την ευθύνη ανέλαβε η ισλαμική Τζιχάντ, δεν υπάρχουν θύματα, και μόνο 4 μαθητές μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με σοκ. Στο εμπορικό κέντρο της Νετάνια είχε γίνει η μεγάλη βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας, της 18ης Μάη, όπου σκοτώθηκαν 5 Ισραηλινοί και τραυματίστηκαν, τουλάχιστον, 100.

Την ίδια στιγμή, ισραηλινά τεθωρακισμένα και εκσκαφείς εισέβαλαν στην πόλη Ράφα της Λωρίδας της Γάζας, για να «αντιμετωπίσουν επιθέσεις διαδηλωτών», οι οποίοι τους λιθοβολούσαν. Από τις συγκρούσεις που ακολούθησαν τραυματίστηκαν 4 διαδηλωτές, εκ των οποίων ο ένας, 14χρονος, νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση. Τέλος, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι δύο όλμοι έπληξαν, χωρίς ζημιές, τον εποικισμό Ράφα Γιάμ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η εισβολή που ακολούθησε ήταν μέρος των αντιποίνων.