Eurokinissi

Ενταγμένη σε αυτό και η επιστολή που επέδωσε χτες στον γγ του ΟΗΕ η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, Μαρία Θεοφίλη, «κατόπιν οδηγιών» του υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια, σε απάντηση σχετικής επιστολής που είχε απευθύνει ο Τούρκος Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ στις 30/9/2021.

Θυμίζουμε, σε εκείνη την επιστολή ο Φεριντούν Σινιρλίογλου προέβαλε τον ισχυρισμό ότι «η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου είναι εξαρτώμενη από την αποστρατιωτικοποίησή τους», δηλαδή δεν πρέπει να ανήκουν πλέον στην Ελλάδα, από τη στιγμή που η χώρα διατηρεί εκεί στρατό.

Ο Σινιρλίογλου επαναλάμβανε ότι το καθεστώς αποστρατικοποίησης αφορά Λέσβο, Χίο, Σάμο και Ικαρία, ενώ πρόσθετε ότι για Λήμνο και Σαμοθράκη οι προβλέψεις είναι ακόμη αυστηρότερες λόγω «εγγύτητας στην τουρκική ενδοχώρα». Καλούσε, δε, «για ακόμα μία φορά την Ελλάδα να συμμορφωθεί με τις προβλέψεις αποστρατιωτικοποίησης» μιας σειράς συνθηκών «και να επαναφέρει το αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, όπως ήταν πριν από την πραγματοποίηση των παραβιάσεων της Ελλάδας».

Παρά την προσπάθεια του υπουργείου Εξωτερικών να παρουσιάσει πως η επιστολή της ελληνικής κυβέρνησης απορρίπτει «στο σύνολό τους, το σύνολο των ισχυρισμών της τουρκικής πλευράς, καθώς είναι αβάσιμοι νομικά, ιστορικά και επί των πραγματικών γεγονότων», τόσο το «αντικείμενο της συζήτησης» όσο και οι «προσεκτικά διαλεγμένοι» ισχυρισμοί που περιλαμβάνονται, κάθε άλλο παρά εφησυχάζουν για το τι δρομολογείται στο πλαίσιο πάντα και των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδιασμών.

Πόσο μάλλον που η επιστολή, όπως αναφέρεται από στελέχη του ΥΠΕΞ - που δικαιολογούν έτσι και την καθυστέρηση στη σύνταξη και επίδοσή της - «αποτελεί προϊόν πολύμηνης ενδελεχούς εργασίας από τις αρμόδιες υπηρεσίες», ενώ αρμόδιοι παράγοντες έθεταν ως ζήτημα την ανάγκη να δοθεί απάντηση όχι μόνο στην Τουρκία «αλλά και γενικότερα», αφήνοντας μια υπόνοια ότι και άλλα καπιταλιστικά κράτη που παρεμβαίνουν στην περιοχή ακούν με ...ενδιαφέρον τις τουρκικές αιτιάσεις.

Ενδεικτικά, στην επιστολή σημειώνεται ότι η διασύνδεση αυτή (αποστρατιωτικοποίησης και κυριαρχίας) αποτελεί «αθέτηση τόσο του γράμματος όσο και του πνεύματος» της Συνθήκης της Λοζάνης του 1923 και της Συνθήκης των Παρισίων του 1947. Στην πραγματικότητα όμως η υιοθέτηση αυτών των τουρκικών επιχειρημάτων θα σήμαινε κατάφωρη παραβίαση ή καταπάτηση αυτών των Συνθηκών, οι οποίες σημειωτέον καθορίζουν σύνορα! Με αυτή την έννοια προβληματισμό δημιουργεί και η χρήση του όρου «εδαφική διευθέτηση» που χρησιμοποιείται στην επιστολή, με το επιχείρημα μάλιστα πως μια τέτοια «διευθέτηση» είναι «ένα πραγματικό γεγονός από μόνο του, το οποίο δεν εξαρτάται πλέον από τη συνθήκη».

Η επιστολή κάνει ακόμη λόγο για αιτιάσεις «οι οποίες δεν στέκουν νομικά, αλλά έχουν καθαρά πολιτικά κίνητρα, τροφοδοτούν έτι περαιτέρω την αστάθεια που προκαλεί η Τουρκία με τις ενέργειές της».

Ταυτόχρονα δεν περνάει απαρατήρητο ότι η επιστολή συνδέει εμμέσως το ζήτημα της «στρατιωτικοποίησης» των νησιών με την «κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκίας, με την επίκληση του casus belli, καθώς και τη στάθμευση έναντι των νησιών του Αιγαίου μεγάλου αριθμού στρατιωτικών δυνάμεων», χωρίς να αναφέρεται σε δικαιώματα που προκύπτουν από την κυριαρχία στα νησιά.

«Προσεκτικά επιλεγμένα» στο μεταξύ είναι και τα παραδείγματα για την «παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας με ιδιαίτερα απειλητικές ενέργειες, τόσο με τις υπερπτήσεις επί ελληνικού εδάφους», όσο και με την «παρενόχληση πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού και ερευνητικών σκαφών», χωρίς αναφορά π.χ. στις καθημερινές παραβιάσεις του εναέριου χώρου κ.α.

Παράλληλα, σημειώνεται ότι τα νησιά αυτά, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, άρθρο 121 (2), έχουν δικαιώματα σε χωρικά ύδατα, αποκλειστική οικονομική ζώνη και υφαλοκρηπίδα, όπως επίσης και ότι «το δικαίωμά τους σε θαλάσσιες ζώνες και η επίδρασή τους στη θαλάσσια οριοθέτηση δεν έχουν καμία σχέση με το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησής τους βάσει των εν λόγω Συνθηκών Ειρήνης».

Η επιστολή καταλήγει λέγοντας ότι η Ελλάδα καλεί την Τουρκία να σταματήσει να αμφισβητεί την κυριαρχία επί των νησιών του Αιγαίου, να απέχει από την απειλή χρήσης βίας, παραβιάζοντας έτσι το άρθρο 2(4) του Χάρτη του ΟΗΕ, και να σταματήσει να πραγματοποιεί παράνομες ενέργειες, οι οποίες παραβιάζουν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Τέλος, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα παραμένει πεπεισμένη ότι οι δύο χώρες «μπορούν να επιλύσουν την μοναδική τους διαφορά, ήτοι τον ορισμό της Υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, στο πλαίσιο των σχέσεων καλής γειτονίας και πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου».

Σημειωτέον, επ' αυτού ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γ. Οικονόμου, επαναλάμβανε χτες στην ενημέρωση των δημοσιογράφων ότι ο πρωθυπουργός, πριν μερικές μέρες στο Νταβός, έστελνε ξανά μήνυμα στον Ερντογάν περί «ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας», ενώ απέκλειε, μάλιστα, το ενδεχόμενο κάποιας συνάντησης Μητσοτάκη - Ερντογάν στα τέλη Ιούνη στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, υπό την προϋπόθεση να εγκαταλείψει η γείτονα «παραβατικές συμπεριφορές».

Στο μεταξύ, η ελληνική κυβέρνηση, που παραδίδει τον Ιούνη την προεδρία του σχήματος «διαβαλκανικής συνεργασίας» «South-East European Cooperation Process» (SEECP), διοργανώνει το πρωινό της 10/6 στη Θεσσαλονίκη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της περιοχής και το απόγευμα Σύνοδο Κορυφής. Στο ΥΠΕΞ είναι σε αναμονή να τους κοινοποιηθεί από την Τουρκία αν και σε τι επίπεδο θα εκπροσωπηθεί η κυβέρνηση της γείτονα στη Σύνοδο. Προγραμματίζεται, δε, και «Διαβαλκανική Σύνοδος» σε επίπεδο αρχηγών Ενόπλων Δυνάμεων.

Ολα αυτά κι ενώ χτες ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου μιλούσε ξανά για «νησιά που παραχωρήθηκαν υπό όρους» στην Ελλάδα και για τα οποία θα ξεκινήσει «η συζήτηση για την κυριαρχία τους», καθώς η Αγκυρα κλιμακώνει τις προκλήσεις.

Επαναλαμβάνοντας τα περί στρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου που παραβιάζουν τις Συνθήκες Λοζάνης και Παρισίων, ο Τούρκος ΥΠΕΞ ισχυρίστηκε ότι αυτά «παραχωρήθηκαν υπό όρους» και αφού «η Ελλάδα τα στρατιωτικοποιεί από το 1960 (...) θα ξεκινήσει η συζήτηση για την κυριαρχία τους, είναι σαφέστατο και ξεκάθαρο». Συνέχισε λέγοντας ότι «δεν μπλοφάρουμε (...) αν (η Αθήνα) δεν συμμορφωθεί με αυτό, θα προχωρήσουμε περαιτέρω». Την ίδια στιγμή, εξέφρασε δυσαρέσκεια για την «απόκλιση» από «μια πολιτική ισορροπίας» που - όπως είπε - είχαν οι ΗΠΑ «τόσο στην Κύπρο όσο και στην Τουρκία - Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου», καταλήγοντας ότι η αύξηση των στρατιωτικών βάσεων στην Ελλάδα «δεν διέφυγε της προσοχής μας».

Ο Τούρκος υπουργός επέμεινε ότι «στην πραγματικότητα, τα βήματα που κάνει η Ελλάδα έχουν στόχο να απειλήσουν την Τουρκία» και ότι «νομικά δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν πειράζει, το να πούμε ας τοποθετήσει όσα θέλει. Οσο δεν σταματάτε την παραβίαση τόσο θα σας ακολουθούμε».

Στο μεταξύ, σε χτεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στην Τουρκία, ανακοινώθηκε ότι «εξετάστηκαν οι εντεινόμενες προκλητικές ενέργειες της Ελλάδας στο Αιγαίο που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και τις Συνθήκες στις οποίες είναι συμβαλλόμενο μέρος, όπως εξετάστηκαν και οι προσπάθειες της Ελλάδας να καταχραστεί τις συμμαχίες στις οποίες είναι μέλος και στις οποίες θα πρέπει ουσιαστικά να συνεργάζεται».

Στο μεταξύ, σε ακόμα 40 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο προχώρησε χτες η τουρκική Πολεμική Αεροπορία (9 από F-16, 17 από κατασκοπευτικά αεροσκάφη και 14 από μη επανδρωμένα).