ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 24 Ιούνη 2001
Σελ. /40
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Εκτός αν!...

Ποιος σοβαρός άνθρωπος αναμένει σοβαρά πράγματα από ανόητους ανθρώπους; Κανένας βέβαια! Ετσι, ελάτε να κουβεντιάσουμε για το κόστος, για το ύψος και το φάρδος, για το βάρος και το βάθος, που μας προτείνουν. Η στατιστική, έτσι κι αλλιώς, είναι μέρος του σχεδίου. Ο εντυπωσιασμός είναι το ζητούμενο. Κατασκευές, διαμορφώσεις, φωτιστικά, 661.240, ορχήστρα, χορωδία, κρουστά, σολίστ 171.030.000, μετακινήσεις, πρόβες κλπ. 268.400.000, όπως ακριβώς στους λογιστικούς ισολογισμούς.

Και μόλις τα νούμερα βγούνε στην κυκλοφορία - και στην επιφάνεια - αρχίζει, όπως είναι επόμενο, ο καυγάς. Πόσα; Τόσα! Αδύνατον! Δυνατόν... Ναι, δυνατόν! Δίνεις 1.5 δισ. και προσμένεις να πάρεις 3 δισ. Μια εμπορική πράξη πετυχημένη. Μια συναλλαγή κερδοφόρα. Σε περιόδους μάλιστα λιανών αγελάδων. Και με τη ΝΑΣΑ να στηρίζει το εγχείρημα. Τόσοι τόνοι ατσάλι, τόσοι τόνοι λαμαρίνα, τόσα μέτρα πανί, τόσο καυτό χρήμα. Ο καυγάς ανάλογος με το κόστος.

Και έρχεται το κερασάκι στην τούρτα, ο κύριος υπουργός πολιτισμού, αυτός ο πανούργος ισορροπιστής, [που έχει πιάσει το νόημα], και «χωρίς αιδώ» δωρίζει τα... αστέρια, για να σταματήσει τον καυγά εν τη γενέσει του: «Ο Παπαθανασίου τον Δία, ο Θεοδωράκης την Αφροδίτη, ο Ζαν Μισέλ Ζαρ τον Κρόνο»!... Εχει τόσα αστέρια ο ουρανός, ποιος δε θα πάρει! Και ο υπουργός είναι τόσο γαλαντόμος. Φτάνει να μη γίνεται καυγάς επί της ουσίας. Φτάνει να κουβεντιάζουμε για τα φορέματα της Βαρδινογιάννη και τις αγαθοεργίες. Για τα χειροφιλήματα και τα «μετά από εσάς, παρακαλώ περάστε».

Σε λίγο ανοίγει και η «μικρή» Επίδαυρος, για να κινηθούνε τα κότερα. Αλλες δεξιώσεις, άλλα χειροφιλήματα, άλλες υποκλίσεις. Αλλα φλας, άλλα στρας! Η αστική τάξη, υποβασταζόμενη από την πολιτική υπηρέτρια της, βγαίνει στο παζάρι. Οπως η αλεπού, ύπουλα και προσποιούμενη τη φιλότεχνη. Πώς αλλιώς θα σκοτώσει την πλήξη της και πώς θα ξεγελάσει; Εχουν σιχαθεί να βλέπει ο ένας τον άλλον, πρέπει να μπούνε καινούριοι γελωτοποιοί στην παρέα. Καινούριες ατραξιόν. Καινούρια χορευτικά. Καινούριες μουσικές. Και γιατί όχι, και λέιζερ! Και χιλιάδες κομπάρσοι. Η πλήξη δε σκοτώνει με μουσική δωματίου. Πρέπει να υπάρχουν κοστούμια, σκηνικά, παράτες. Το θέαμα πρέπει να είναι Βασιλικό. Πρέπει να στραβώνει τα μάτια του λαού, πρέπει να τραβάει την προσοχή προς άλλη κατεύθυνση. Προς την κατεύθυνση της αποδοχής. Πρέπει, τέλος πάντων, να ανταποκρίνεται στον αρχοντοχωριατισμό των διοργανωτών! Πρέπει να 'ναι όμοια με τα λαμέ και τις σκιστές φούστες. Με τα τσόκαρα και την κακογουστιά!

Και όλα αυτά [υπό την αιγίδα».. του υπουργείου Πολιτισμού, της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, της ΑΛΦΑ Bank, της ΒΗΤΑ bank, της ΝΑΣΑ, του Νάσου, όλου του μηχανισμού που αγοράζει και αγοράζεται.. Πόσα ακόμα γραπτά τους και οι τέχνες που υπηρετούσαν πριν αναλάβουν τις πολιτιστικές εργολαβίες, θα γονατίσουν - τώρα- μπροστά στο βάρος των αμοιβών και των υποχωρήσεων; Και τι συνωστισμός έξω από τα «καλλιτεχνικά» γραφεία των εφοπλιστών για μια ανάθεση; Και τι συμβιβασμός! Οποιος θέλει να πάρει πρέπει πρώτα να δώσει. [Το δόγμα είναι γνωστό]. Οι μεν δίνουν λεφτά, οι δε ψυχές, ό,τι διαθέτει ο καθένας. Μια αγοραπωλησία με όλους τους κανόνες της εξόντωσης σε εφαρμογή. Μια αγοραπωλησία όπως ταιριάζει στους ταραγμένους καιρούς μας! Οπως αρμόζει στους κανίβαλους!

Και κλαίνε οι μούσες που έμειναν ορφανές από «ποιητές/ που μαστιγώνουν την αδικία/ και τους άδικους». Που παίρνουν το μέρος των αδικημένων. Κλαίνε οι τέχνες που σέρνονται στο χρηματιστήριο της γκλαμουριάς και της υποταγής. Κλαίνε τα μάρμαρα και αρχαίοι ναοί, που ανήμπορα να αντιδράσουν, γίνονται σκηνικά και οθόνες, που πάνω τους προβάλλονται κακόγουστα σχήματα που τα προσβάλλουν. Και κλαίει, πρέπει να κλαίνε, επίσης, και όλο αυτό το «υπηρετικό προσωπικό», οι καλλιτέχνες και οι Τεχνικοί, που γίνονται, συνειδητά ή ασυνείδητα, βαποράκια μιας άρρωστης ιδεολογίας. Μιας ιδεολογίας που πόρρω απέχει από τις αιτίες που τους έφεραν στην καλλιτεχνία!... Μιας ιδεολογίας που στρέφεται, τελικά, και εναντίον τους!

Τόσο το βάρος, τόσο το πλάτος, τόσο το ύψος και τόσο το βάθος! Να οι παράμετροι, να οι συντελεστές της νέας αισθητικής. Να η λογική της χαλυβουργικής, των ανωνύμων εταιριών, των αργόσχολων κυριών, των υπουργών που μοιράζουν τα αστέρια, όπως, ακριβώς, μοιράζουν τις υποσχέσεις στα πολιτικά μπαλκόνια τους, της πολιτικής της «εξυπηρέτησης των πελατών», του ξεπλύματος των ενόχων και των ενοχών. Να τα πλαίσια που πρέπει να κινούνται οι καλλιτέχνες στο παρόν και το μέλλον, σύμφωνα με τη λογική της αγοραπωλησίας. Εκτός, αν...«ο καθένας πάρει/ τη σωστή θέση/ και στάση/ απέναντι από το απόσπασμα, την ώρα που θα πράττει το χρέος του/ στους άλλους/ και στον εαυτό του»!


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ


ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΑΜΒΛΩΣΕΩΝ
Γυναίκα και Εκκλησία

Πίσω ολοταχώς φαίνεται να γυρίζουμε με τις πρόσφατα διατυπωμένες αντιλήψεις της Ιεράς Συνόδου για τις αμβλώσεις, σύμφωνα με τις οποίες: «Η Εκκλησία είναι απολύτως αντίθετη στην προτεινόμενη άποψη ότι η γυναίκα έχει δικαίωμα να αποφασίζει μόνη της, εάν, πότε και πόσα παιδιά θα κάνει». Και όχι μόνο αυτό, αλλά ο εκπρόσωπος Τύπου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου υπερθεμάτισε: «Ακόμη και λόγοι υγείας να το επιβάλλουν, μια γυναίκα δεν πρέπει να προχωρά σε έκτρωση», υποστήριξε.

Η παρέμβαση της Εκκλησίας στο ζήτημα των αμβλώσεων μάς θύμισε την πολύ ενδιαφέρουσα εισήγηση της ιστορικού Δώρας Μόσχου για τη γυναίκα και τη θρησκεία που έγινε στο Συνέδριο της ΟΓΕ: «Τα τελευταία χρόνια, επισήμανε, σαν αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, της υποχώρησης του κινήματος και των απογοητεύσεων που προέκυψαν μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες, παρατηρείται μια αναβίωση του ανορθολογισμού σε όλες του τις εκφάνσεις, ανεπίσημες, ημιεπίσημες και επίσημες - ακόμα και σε ακραίες μορφές π.χ. αστρολογία, καταφυγή σε "μάγους" και μέντιουμ (τσαρλατάνους, κατά τεκμήριο).

Παρατηρείται παγκόσμια, μια στροφή προς τις θρησκείες και μια αντίστοιχη έξαρση του θρησκευτικού συναισθήματος. Πολλές φορές αυτή η έξαρση και η αναβίωση συνδέεται με μια προσπάθεια τόνωσης "εθνικών" ή "φυλετικών" ιδιαιτεροτήτων που χρησιμοποιείται και από τους ιμπεριαλιστικούς κύκλους και εντάσσεται στην προσπάθειά τους να αναδιανείμουν τις αγορές. Με αυτό το φαινόμενο, συνδέεται και η χρήση βίας από θρησκευτικές ομάδες, ενώ πόλεμοι που έχουν στο βάθος και στην ουσία τους άλλα κίνητρα και σκοπούς εμφανίζονται σαν πόλεμοι ανάμεσα σε λαούς με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις».

Γυναίκα = πηγή κάθε κακού!

«Τόσο η αρχαία ελληνική θρησκεία, όσο και η εβραϊκή (που μας ενδιαφέρει περισσότερο, γιατί αποτελεί τη "μητέρα" των μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών) απαξιώνουν ρητά και κατηγορηματικά τη γυναίκα. Ιδιαίτερα, η εβραϊκή θρησκεία αντιστρέφει άρδην την ιστορική και βιολογική πραγματικότητα: η γυναίκα γεννιέται "δεύτερη" στη σειρά από το πλευρό του άνδρα, όχι ως πλάσμα αυθύπαρκτο αλλά ως συμπλήρωμά του. Και όχι μόνο αυτό. Η γυναίκα είναι πηγή κάθε κακού, είναι η αιτία του προπατορικού αμαρτήματος και εξαιτίας της πράξης αυτής της γυναίκας, ο άνθρωπος εκπίπτει από τον παράδεισο και τιμωρείται σκληρά. Σήμερα, όχι μόνο οι ψυχαναλυτικές, αλλά κυρίως οι θεωρίες που διερευνούν το κοινωνικό υπόβαθρο των θρησκειών θεωρούν ότι ως προπατορικό αμάρτημα υπονοείται η γυναικεία (αλλά και συνολικά η ανθρώπινη) σεξουαλικότητα.

Η γυναικεία σεξουαλικότητα ήταν ένα από τα πρώτα πράγματα που έπρεπε να απαξιωθούν και να σβήσουν κατά τη μετάβαση, γιατί η ελευθεριότητα στα ήθη των γυναικών διακύβευε ανεπανόρθωτα τη γνησιότητα του "γόνου", άρα και τη συνέχιση της ιδιοκτησίας, της περιουσίας. Η γυναικεία χειραφέτηση απειλεί ακριβώς την ιδιοκτησία, το θεμέλιο των ταξικών κοινωνιών.

Ο χριστιανισμός όμως συμπίπτει και με το ξεπέρασμα του δουλοκτητικού συστήματος, σε μια εποχή κατά την οποία εκλείπουν και τα τελευταία απομεινάρια της παλιάς κοινωνίας των γενών, όταν κάθε άνθρωπος ήταν περισσότερο δεμένος με την οικογένεια από την οποία προερχόταν και λιγότερο με τη νέα που δημιουργούσε. Ο χριστιανισμός ισχυρίζεται ότι "εξαιτίας της γυναίκας ο άνδρας θα εγκαταλείψει το σπίτι, τη μητέρα και την οικογένειά του". Είναι, λοιπόν, αλήθεια ότι προάγει το συζυγικό δεσμό ο χριστιανισμός, με την έννοια της στήριξης που παρέχει η εποχή στη ζευγαρωτή οικογένεια. Ωστόσο, η γυναίκα καταξιώνεται μόνο ως μητέρα, η οποία όμως δεν έχει περάσει τη φυσιολογική διαδικασία, ώστε να γίνει μητέρα. Η άμωμη σύλληψη του Χριστού από την Παναγία αυτό ακριβώς δηλώνει».

Αντιφάσεις

«Πάντως, μιλώντας για το χριστιανισμό πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι μιλάμε για τη θεωρία που διαμόρφωσε ο Παύλος. Ο Παύλος, άνθρωπος φανατικός και μονήρης, ανύπαντρος ο ίδιος, ενώ από τη μια ισχυρίζεται ότι "μπροστά στα μάτια του Θεού δεν υπάρχει αρσενικό και θηλυκό" από την άλλη καταδικάζει τη γυναίκα, σαν πηγή κάθε κακού. Ο γάμος, για τον Απόστολο, είναι το αναγκαίο κακό, που θα τιθασεύσει τις φυσικές ορμές, τις προερχόμενες από τον Σατανά και που θα καθαγιαστεί μόνο με τη γέννηση των παιδιών. Και αν ο Παύλος έβλεπε έτσι τα πράγματα, οι μεταγενέστεροι πατέρες της Εκκλησίας, τόσο στο Βυζάντιο, όσο και στο φραγκικο-λατινικό κόσμο, ιδεολογικοί και θεωρητικοί ταγοί της φεουδαρχικής κοινωνίας, είχαν ακόμη χειρότερη άποψη γι' αυτήν. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι κυρίως γυναίκες ήταν εκείνες που κατηγορήθηκαν σαν μάγισσες από την Ιερά Εξέταση και πέθαναν στην πυρά, μετά από φρικτά βασανιστήρια.

Και στις μέρες μας η θρησκεία εξακολουθεί να θεωρεί τη γυναίκα ως το "δεύτερο φύλο" με την έννοια του κατώτερου, του εξαρτημένου, που πρέπει να υπακούει και να καθαγιάζεται μόνο μέσα από τη μητρότητα. Τα λόγια που λέγονται στο θρησκευτικό γάμο είναι πολύ χαρακτηριστικά: "Οπως ο Χριστός είναι η κεφαλή της Εκκλησίας, έτσι και ο άνδρας είναι κεφαλή της γυναίκας", για να μην αναφερθούμε βέβαια στο κλασικό "Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα"».

Το κυνήγι των μαγισσών

«Η γυναίκα εκτός από κατώτερη είναι και μιαρή, σύμφωνα με τη θρησκεία. Της απαγορεύεται η είσοδος στο ιερό, της απαγορεύονται ορισμένοι ιεροί τόποι και αν, και όπως είπαμε καθαγιάζεται με τη μητρότητα, ωστόσο, αν έχει πρόσφατα γεννήσει, θεωρείται μολυσμένη. Η γυναίκα σύμφωνα με τη θρησκεία δεν ορίζει το σώμα της. Η άμβλωση θεωρείται φόνος. Βέβαια, η θρησκεία δεν απαντά στο τι θα συμβεί αν γεννηθεί ένα παιδί χωρίς να υπάρχουν οι προϋποθέσεις, ώστε να μεγαλώσει μέσα σε ένα υγιές κοινωνικό περιβάλλον, ή στο αν γεννηθεί ένα παιδί με σοβαρά προβλήματα υγείας και νοητικής στέρησης.

Το κοσμικό αποκρυστάλλωμα της θρησκείας, η επίσημη εκκλησία έχει άποψη και για την εργαζόμενη γυναίκα: ο νυν αρχιεπίσκοπος Αθηνών, παρόλο που ισχυρίζεται ότι αρθρώνει σύγχρονο λόγο, δεν έχει αποφύγει να εκφράσει την απαρέσκειά του για τη γυναικεία εργασία, θεωρώντας τη - σωστά οπωσδήποτε - ως βάση για τη γυναικεία χειραφέτηση, με την αποστροφή "τη χειραφετημένη γυναίκα, άντε να τη μαζέψεις".

Η ελλαδική εκκλησία - ισχυριζόμενη ότι αποτελεί την "κιβωτό του γένους" και επιχειρώντας να ταυτιστεί απολύτως με το ελληνικό έθνος - έχει προσπαθήσει να τεκμηριώσει ιδεολογικά τη σχέση αυτή. Η σχέση Εκκλησίας και νέου ελληνισμού, είναι βέβαια ένα τεράστιο και πολύπλοκο ζήτημα που δεν είναι της στιγμής να αναλυθεί. Η πλευρά του ζητήματος που μας ενδιαφέρει εδώ είναι το ότι η Εκκλησία κατόρθωνε για μεγάλο χρονικό διάστημα σχεδόν να κηδεμονεύει την κοσμική εξουσία, τουλάχιστον όσον αφορά ζητήματα οικογενειακού δικαίου. Αλλά και όταν άλλαξε το οικογενειακό δίκαιο - αποτέλεσμα της πάλης του δημοκρατικού γυναικείου κινήματος και πάλι οι αλλαγές αυτές πολεμήθηκαν σκληρά από τον κλήρο, με αποτέλεσμα πολλές από τις κατακτήσεις του να ακυρώνονται στην πράξη πχ. πολιτικός γάμος.

Πιστεύουμε ότι το ζήτημα αυτό θα μπορούσε να λυθεί με τον οριστικό διαχωρισμό της Εκκλησίας από το κράτος, που θα καθιστούσε τη θρησκεία απολύτως προσωπική υπόθεση και θα έβαζε ένα τέλος στις παρεμβάσεις της στην προσωπική ζωή και στη συνείδηση του πολίτη, οποιουδήποτε φύλου.

Ο χριστιανισμός διαφοροποιείται απέναντι στη γυναίκα όχι ως προς την εκτίμησή της ως άνθρωπο αλλά ως προς το έλεος που δείχνει στο πρόσωπό της. Κι αυτό γιατί ξεκίνησε σαν θρησκεία πληβείων, σαν θρησκεία των δούλων και των φτωχών. Ανάμεσα σε αυτές τις "αδύναμες κοινωνικές ομάδες", για να χρησιμοποιήσουμε ένα σημερινό όρο, ο χριστιανισμός συγκαταλέγει τις γυναίκες. Από εκεί απορρέει και η επιείκεια στο πρόσωπό τους.

Οπωσδήποτε πιστεύουμε ότι η Ελληνίδα θα βοηθηθεί καλύτερα - και ανεξάρτητα, τονίζω για μια ακόμη φορά, από τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις - να κατανοήσει ότι η λύση των προβλημάτων της βρίσκεται κυρίως στο δικό της, προσωπικό και συλλογικό αγώνα για τα ζητήματα αυτά και όχι στην παρέμβαση μιας υπερκόσμιας δύναμης».


Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ