Η φονική επίθεση με όλμους σε τουριστικό θέρετρο της περιοχής Ζάκο της επαρχίας Ντοχούκ του αυτόνομου Κουρδιστάν στο βόρειο Ιράκ, την Τετάρτη, είχε απολογισμό 8 νεκρούς (ανάμεσά τους ένα παιδάκι 12 μηνών) και 23 τραυματίες, προκάλεσε όμως και σοβαρή όξυνση στις σχέσεις Τουρκίας - Ιράκ.

Τα θύματα στην πλειονότητά τους ήταν Αραβες και Ιρακινοί Σιίτες τουρίστες, από το κεντρικό και το νότιο Ιράκ. Σκοτώθηκαν στη διάρκεια δύο διαδοχικών επιθέσεων με όλμους που αποδίδονται σε δυνάμεις του τουρκικού στρατού.

Από το βράδυ της Τετάρτης χιλιάδες Ιρακινοί πραγματοποιούν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας έξω από την πρεσβεία της Τουρκίας στη Βαγδάτη και το τουρκικό προξενείο στην Καρμπάλα καταγγέλλοντας τη φονική επίθεση. Δεν είναι μόνο οι Ιρακινοί πολίτες που αντιδρούν οργισμένα στην επίθεση που σημειώθηκε την Τετάρτη αλλά και η ηγεσία της χώρας.

Ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Μουστάφα αλ Καντίμι, κατηγόρησε άμεσα την Τουρκία για «κατάφωρη παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας» της χώρας του, ενώ ο Πρόεδρος της χώρας, Μπαρχάμ Σάλεχ, καταδίκασε τη σφαγή επισημαίνοντας πως «ο τουρκικός βομβαρδισμός» είναι «απειλή για την εθνική ασφάλεια».

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αρνείται σταθερά τις κατηγορίες καλώντας τη Βαγδάτη να ξεκινήσουν έρευνα για την αποκάλυψη «των πραγματικών ενόχων», αφήνοντας αιχμές κατά του ΡΚΚ. Σε ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών δίνεται η διαβεβαίωση πως η Τουρκία «είναι έτοιμη να κάνει ό,τι χρειαστεί για να αποκαλυφθεί η αλήθεια».

Το ίδιο διάστημα εκνευρισμό προκαλούν στην Τουρκία οι αρνητικές αντιδράσεις της Ρωσίας και του Ιράν (χώρες με τις οποίες συνεργάζεται στο πλαίσιο της διαδικασίας της Αστάνα υποτίθεται για την ειρήνη στη Συρία) στα σχέδιά της για κλιμάκωση της επέμβασης του στρατού της στη βόρεια Συρία. Το τουρκικό σχέδιο κλιμάκωσης της επέμβασης που έχει ως τώρα αποδοκιμαστεί έντονα από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, αποδοκιμάστηκε την Τετάρτη στην Τεχεράνη από Ρώσους και Ιρανούς αξιωματούχους ως επιζήμιο για την περιοχή αλλά και την ίδια την Τουρκία.

Σε αυτές τις αντιδράσεις απάντησε χτες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου: «Μπορεί να ανταλλάσσουμε ιδέες αλλά δεν έχουμε ζητήσει ποτέ και δεν θα ζητήσουμε ποτέ άδεια για τις στρατιωτικές μας επιχειρήσεις κατά της τρομοκρατίας», είπε, επαναλαμβάνοντας τη μόνιμη επωδό της κυβέρνησής του πως η επέμβαση «μπορεί να συμβεί, ξαφνικά, μια νύκτα». Ο Τσαβούσογλου μιλώντας στο κρατικό δίκτυο «TRT Haber» υπενθύμισε ότι η Τουρκία «διέκοψε» τις επιχειρήσεις της στην ανατολική Συρία τον Οκτώβρη του 2019, «έπειτα από τις υποσχέσεις των ΗΠΑ και της Ρωσίας». Η συμφωνία που υπογράφηκε υπό την αιγίδα της Ουάσιγκτον και της Μόσχας όριζε απόσυρση των κουρδικών δυνάμεων σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από τα τουρκικά σύνορα. «Αλλά», ισχυρίστηκε, «οι υποσχέσεις αυτές δεν τηρήθηκαν. Επιθέσεις κατά Σύρων αντιφρονούντων και των στρατιωτών μας έχουν αυξηθεί», είπε ο Τσαβούσογλου, προσθέτοντας: «Τι θα έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες στη θέση μας; Τι θα έκανε η Ρωσία; Τι λέει για να δικαιολογήσει την εισβολή της στην Ουκρανία; Οτι υπήρχε απειλή εναντίον της».

«Καταγγείλαμε την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας από την αρχή. Αλλά υπάρχουν επιθέσεις εναντίον μας από τη ζώνη αυτή» της βορειοανατολικής Συρίας, επέμεινε ο Τσαβούσογλου.

Η Τουρκία από το 2016 έχει εξαπολύσει τρεις ευρείας κλίμακας στρατιωτικές επιθέσεις στη Συρία, στα νότια σύνορά της, εναντίον κουρδικών ένοπλων οργανώσεων και μία επίθεση στις αρχές του 2020 κατά του συριακού στρατού.

«Οσο προχωρά η δεκαετία που διανύουμε, μεγαλώνουν οι κίνδυνοι για μια εισβολή της Κίνας στην Ταϊβάν», εκτίμησε ο επικεφαλής της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, μιλώντας σε φόρουμ για την Ασφάλεια στο Κολοράντο των ΗΠΑ.

Είπε ότι «δεν θα υποτιμούσα καθόλου τη δέσμευση του Προέδρου Σι να διασφαλίσει τον έλεγχο της Κίνας» στην Ταϊβάν, προσθέτοντας ότι το Πεκίνο παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Ουκρανία και ισχυρίστηκε ότι είναι «αναστατωμένη» από τη «στρατηγική αποτυχία» της Ρωσίας, που όπως ισχυρίστηκε «περίμενε ότι σε μικρό χρονικό διάστημα θα μπορούσε να ανατρέψει την κατάσταση στην Ουκρανία».

Συμπλήρωσε δε ότι η Κίνα διδάσκεται ότι «πρέπει να συγκεντρώσει μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις» και «να ελέγξει το πεδίο της ενημέρωσης» και ότι «πρέπει να κάνεις ό,τι μπορείς για να στηρίξεις την οικονομία σου ενάντια στην πιθανότητα των κυρώσεων».

Στο ίδιο Φόρουμ παρενέβη και ο Κινέζος πρέσβης στην Ουάσιγκτον, Κιν Γκανγκ, επικρίνοντας τις ΗΠΑ, γιατί στηρίζουν τις «δυνάμεις για την ανεξαρτησία» της Ταϊβάν.

Στο μεταξύ, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, απαντώντας σε ερώτημα για την (ενδεχόμενη, σύμφωνα με ΜΜΕ) επίσκεψη της προέδρου της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι, στην Ταϊβάν, ανέφερε πως «νομίζω ότι οι στρατιωτικοί μας θεωρούν πως αυτή δεν είναι μια καλή ιδέα», χωρίς ωστόσο να διαψεύσει ή να επιβεβαιώσει την προετοιμασία της.

Σημειωτέον, τέλος, πως ο Μπάιντεν ανέφερε ότι μέσα στις επόμενες δέκα μέρες θα συνομιλήσει με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ.

Η αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Νίκολα Μπέερ, συνεχίζοντας τις επίσημες επαφές της που άρχισε την Τρίτη στο νησί κάλεσε την Κίνα «να απέχει από τις απειλητικές της κινήσεις», αλλά και να εμπλακεί σε έναν «διάλογο αμοιβαίου σεβασμού» με τις αρχές στην Ταϊπέι. Η Μπέερ είπε ότι η Ταϊβάν πρέπει να γίνει δεκτή στην Παγκόσμια Συνέλευση για την Υγεία αλλά και να προχωρήσει η αναβάθμιση των σχέσεών της με την ΕΕ.

Ακόμα είπε ότι η Ταϊβάν έχει «δικαίωμα να καθορίσει» το μέλλον της και ότι η Κίνα πρέπει «να λάβει ενεργό και εποικοδομητικό ρόλο στη διατήρηση και διασφάλιση του σημερινού καθεστώτος με βάση έναν διάλογο αμοιβαίου σεβασμού».

Από τη μεριά της Κίνας, ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Ζάο Λιζιάν, αντέδρασε, μιλώντας για «μεγάλη παραβίαση της αρχής της "μίας Κίνας" που δηλητηρίασε την ατμόσφαιρα στις σχέσεις Ευρώπης - Κίνας». Ακόμα, συνέστησε «στην ΕΕ να δείχνει σύνεση στα θέματα που αφορούν την Ταϊβάν, ώστε να αποφευχθούν σοβαρές διαταραχές στις διμερείς σχέσεις Κίνας - ΕΕ».

Ο Ζάο επανέλαβε πως το Πεκίνο είναι έτοιμο για να λάβει «αποφασιστικά και ισχυρά μέτρα», αν η πρόεδρος της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι επισκεφτεί την Ταϊβάν.