Eurokinissi

Συγκεκριμένα, ο υπουργός Αμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του Χ. Ακάρ στο περιθώριο της Συνόδου των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ.

Οπως αναφέρεται επισήμως από ελληνικής πλευράς, «υπογραμμίστηκε η σημασία διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας και συναντήσεων μεταξύ των δύο πλευρών, και η ανάγκη δημιουργίας κλίματος σταθερότητας στην περιοχή, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και των κανόνων καλής γειτονίας».

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, τη συνάντηση μεταξύ των δύο υπουργών ζήτησε η τουρκική πλευρά και κράτησε περίπου 40 λεπτά. Ο δε Ν. Παναγιωτόπουλος φέρεται να ζήτησε από τον Ακάρ να σταματήσει η επιθετική ρητορική της Αγκυρας και να πέσουν οι τόνοι, καθώς επίσης να ανοίξουν οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών, το οποίο σε ό,τι αφορά τα υπουργεία Αμυνας σημαίνει πρακτικά επανεκκίνηση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Μια διαδικασία στην οποία, όπως έχουν αναφέρει αρμόδιοι παράγοντες - γνώστες της υπόθεσης, η Αγκυρα βρίσκει ευκαιρία να βάζει κάθε φορά το σύνολο των απαράδεκτων αξιώσεών της σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο.

Η συνάντηση Παναγιωτόπουλου - Ακάρ έγινε αφού πρώτα ο ίδιος ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, φρόντισε να έχει προχθές συναντήσεις και με τους δυο.

Αλλωστε, στο ΝΑΤΟ ήδη από το 2020 έχει στηθεί ο περιβόητος «μηχανισμός αποκλιμάκωσης», πλατφόρμα όπου καλούνται οι αντιπροσωπείες Ελλάδας και Τουρκίας να «συζητούν» τα όποια «ζητήματα» ανακύπτουν, ενώ συνεχή είναι τα καλέσματα του γγ του ΝΑΤΟ «οι όποιες διαφορές» να λυθούν σε κλίμα «συμμαχικής συνεννόησης». Εξάλλου, το ΝΑΤΟ αντιμετωπίζει το Αιγαίο - όπου πληθαίνουν υπερπτήσεις, παραβιάσεις και παραβάσεις από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία - ως «ενιαίο επιχειρησιακά χώρο», δίνοντας πρόσθετο «αέρα στα πανιά» της τουρκικής επιθετικότητας.

Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε χθες για τη συνάντηση Παναγιωτόπουλου - Στόλτενμπεργκ ότι «συζητήθηκαν διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση στην Ουκρανία και την Ανατολική Μεσόγειο», ο δε Ελληνας υπουργός «ενημέρωσε (...) για τις τελευταίες εξελίξεις στην επιθετική ρητορική της τουρκικής ηγεσίας. Υπογράμμισε ότι υπονομεύουν την ενότητα και τη συνοχή της Συμμαχίας, και την ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή σε μια κρίσιμη συγκυρία». Μόνο που είναι ακριβώς αυτή η περιλάλητη «ευρωατλαντική συνοχή» για την οποία μπαίνουν στο κρεβάτι του Προκρούστη τα ελληνικά και κυπριακά κυριαρχικά δικαιώματα, προκειμένου να μείνει η Τουρκία αγκιστρωμένη στο δυτικό στρατόπεδο. Τέλος, ο Παναγιωτόπουλος είπε στον Στόλτενμπεργκ ότι «πάγια θέση της Ελλάδας είναι η συνεννόηση και ο διάλογος με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την αρχή καλής γειτονίας», έννοιες - λάστιχο στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών και ανταγωνισμών.

Παραπέρα, τους δύο υπουργούς φρόντισε να συναντήσει χθες διαδοχικά και ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Λ. Οστιν, ο οποίος διέχεε κατόπιν ότι συζήτησε μαζί τους για «τη συνεχιζόμενη αμυντική συνεργασία και τη σημασία της περιφερειακής σταθερότητας»...

Νωρίτερα, στην Αθήνα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Οικονόμου έλεγε για τη συνάντηση των δύο υπουργών ότι «κάθε συνάντηση, κάθε βήμα διαλόγου είναι και ένα βήμα εκτόνωσης της έντασης».

Κληθείς δε να σχολιάσει το γεγονός ότι η έκδοση του νομοσχεδίου περί Εθνικής Αμυνας των ΗΠΑ (NDAA) του 2023, που ενέκρινε η Γερουσία, δεν περιλάμβανε τον πολυδιαφημισμένο «όρο» για την πώληση των μαχητικών F-16 στην Τουρκία (διαλύοντας τις ψευδαισθήσεις που καλλιεργούσε η κυβέρνηση της ΝΔ όλο αυτό το διάστημα, ότι τάχα ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ αποτελούν εγγυητές των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας έναντι της τουρκικής προκλητικότητας), είπε ότι «πρόκειται για μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Πρόκειται για μια διαδικασία που θα πάρει πάρα πολύ χρόνο, για να δούμε πώς θα καταλήξει». Επέμεινε άλλωστε ότι στην κυβέρνηση έχουν «αξιοποιήσει πάρα πολύ σωστά τον χρόνο και για να ενημερώσουμε τις ΗΠΑ για τους όρους και τις προϋποθέσεις κάτω από τους οποίους θα πρέπει να σκεφτούν την ενδεχόμενη προμήθεια της Τουρκίας με εξοπλιστικό υλικό», καλλιεργώντας ξανά εφησυχασμό για τον ρόλο των «συμμάχων».

Θυμίζουμε ότι οι όροι που είχε καταθέσει ως τροπολογία ο Ρ. Μενέντεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κογκρέσου, αφήνει ανοιχτά «πόρτες και παράθυρα» στις τουρκικές αμφισβητήσεις, αν δεν αποτελεί και «κερκόπορτα» για την αναβάθμισή τους στο πλαίσιο του παζαριού ΗΠΑ - Τουρκίας. Προβλέπει ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν μπορεί να πουλήσει F-16 ή να εγκρίνει την αναβάθμισή τους παρά μόνο αν δοθούν «διαβεβαιώσεις» ότι η πώληση θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ και ότι τα μαχητικά αυτά «δεν θα χρησιμοποιηθούν για μη εγκεκριμένες (νόμιμες) υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος», να μη χρησιμοποιούνται δηλαδή στις υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά. Κάνει γαργάρα δηλαδή τις συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου - το εύρος του οποίου δεν αναγνωρίζουν οι ΗΠΑ.

Να σημειωθεί τέλος ότι ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας μεταβαίνει σήμερα στο Λονδίνο για συνάντηση με τον Βρετανό ομόλογό του, Τζ. Κλέβερλι. Στην ατζέντα είναι η «περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων», οι «εξελίξεις στο ζήτημα της Ουκρανίας», «ενεργειακά ζητήματα», ο «συντονισμός ενεργειών στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών, όπως ΝΑΤΟ και ΟΗΕ» και οι «εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Κυπριακό και στη Λιβύη».

• Διόλου τυχαία, ενώ συζητούσαν οι δύο υπουργοί στις Βρυξέλλες, η τουρκική Πολεμική Αεροπορία προχωρούσε - σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΕΘΑ - σε 34 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο, ενώ καταγράφονταν και 6 εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά που σηκώθηκαν για αναγνώριση και αναχαίτιση.

Τον «κρίσιμο ρόλο» της Τουρκίας και στην Ενέργεια τόνισε ο Τζ. Πάιατ, που είχε επαφές σε Κωνσταντινούπολη (φωτ.) και Αγκυρα

Αφού λοιπόν η αμερικανική Γερουσία άναψε «πράσινο φως» για την πώληση F-16 στην Αγκυρα και μάλιστα χωρίς τους περιβόητους «όρους» Μενέντεζ, αφού η συμφωνία για τα κοιτάσματα αερίου Ισραήλ και Λιβάνου χαιρετίστηκε ως «πρότυπο» και για άλλες διευθετήσεις στην περιοχή, χτες πήρε πάλι τον λόγο ο νέος υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα Ενέργειας, Τζ. Πάιατ, ο οποίος, στο πλαίσιο περιοδείας του στην περιοχή, είχε επαφές σε Κωνσταντινούπολη αλλά και Αγκυρα.

Οπως εξήγησε στο τουρκικό πρακτορείο «Αναντολού» - πριν αναχωρήσει για Ρουμανία και Βουλγαρία - «στη διάρκεια της επίσκεψής μου, διαπίστωσα ένα υψηλό επίπεδο συναίνεσης με τις τουρκικές αρχές σχετικά με τη σημασία του διαλόγου μεταξύ Αγκυρας και Ουάσιγκτον, για τη σταθερότητα στις ενεργειακές αγορές, την παγκόσμια ενεργειακή γεωπολιτική και την ενεργειακή μετάβαση». Τόνισε δε ειδικά τις ευκαιρίες που υπάρχουν για συνεργασία στον τομέα του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), αυτόν της μετατροπής Ενέργειας αλλά και τους μικρούς αρθρωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.

Ο Πάιατ στάθηκε στο πόσο ευάλωτη έγινε η Ευρώπη (ξεχωρίζοντας και τα Δυτικά Βαλκάνια) εξαιτίας της «ενεργειακής κρίσης» που προκάλεσε η Ρωσία και τόνισε: «Η Ευρώπη γνωρίζει ότι η Ρωσία προσπαθεί να μετατρέψει αυτήν την εξάρτηση σε δικό της πλεονέκτημα και εμείς (με τους Τούρκους) αγωνιζόμαστε για να ξεπεραστεί αυτή η κρίση το συντομότερο δυνατόν». Επανέλαβε δε ότι «η προμήθεια LNG από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη θα συνεχίσει να αυξάνεται» και επισήμανε ότι «αμερικανικές εταιρείες εργάζονται επιτυχώς με την Τουρκία στο πεδίο του LNG και, την ίδια στιγμή, εταιρείες χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης».

Την ανάγκη να μη σταματήσει το παζάρι για μια μεγαλύτερη σύγκλιση με την Αγκυρα ανέδειξε με δηλώσεις του και ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC), Εντι Ζεμενίδης, ο οποίος - αφού επέμεινε ότι η τροπολογία Μενέντεζ «δεν έχει τελειώσει» - είπε ότι η Τουρκία θα πρέπει να δείξει δείγματα γραφής συνολικά στην εξωτερική πολιτική της για να καθίσει ξανά στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ. Γι' αυτό και εκτιμά ότι δεν θα προσέφερε διέξοδο το σενάριο ενός συμβιβασμού με ταυτόχρονη εξοπλιστική αναβάθμιση Τουρκίας αλλά και Ελλάδας: «Εκτός από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το πρόβλημα των ΗΠΑ με την Αγκυρα αφορά και πολλά άλλα θέματα», σημείωσε, δίνοντας το πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού παζαριού, στο τραπέζι του οποίου μπαίνουν και τα Ελληνοτουρκικά.

Την ίδια στιγμή, ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, Μάριος Πελεκάνος, έκρινε σκόπιμο να επισημάνει ότι οι ΗΠΑ «είναι ακόμα μια επιλογή για την Κυπριακή Δημοκρατία όσον αφορά γενικότερα τις επιλογές για τους εξοπλισμούς της», απαντώντας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο η Λευκωσία να στείλει εξοπλισμό στην Ουκρανία.

Οπως είπε, το θέμα «τέθηκε σε συζητήσεις και διάφορες επαφές που είχαμε είτε με Ευρωπαίους εταίρους μας είτε με τις ΗΠΑ, και η απάντησή μας είναι ότι εμείς, ως Κυπριακή Δημοκρατία, δεν είμαστε σε θέση να δώσουμε οπλισμό, πολύ απλά γιατί είμαστε μια χώρα υπό κατοχή, είμαστε μια χώρα που θα πρέπει να διασφαλίσει τις αμυντικές της δυνατότητες, και αν προχωρούσαμε σε μια τέτοια κίνηση θα αποδυναμώναμε τις αποτρεπτικές μας δυνατότητες». Γι' αυτό και «θα μπορούσε να εξεταστεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο νοουμένου ότι θα αντικατασταθεί ο εξοπλισμός αυτός με αντάξιο ή με καλύτερο εξοπλισμό».