Το 63ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ξεκίνησε χτες και συνεχίζεται μέχρι και τις 13 Νοέμβρη σε φυσικούς χώρους και online. Θα προβληθούν 199 μεγάλου μήκους και 68 μικρού μήκους ταινίες στις αίθουσες «Ολύμπιον» και «Παύλος Ζάννας», στις αίθουσες του λιμανιού και στον κινηματογράφο «Μακεδονικόν».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και ορισμένα αφιερώματα που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ και αξίζει να παρακολουθήσει κανείς.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 10 ετών από τον θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, το Φεστιβάλ πραγματοποιεί αφιέρωμα στον δημιουργό που σημάδεψε το ελληνικό σινεμά, με πολλές ενδιαφέρουσες δράσεις. Αλλωστε, η αναπαράσταση γίνεται ο πυρήνας της φετινής διοργάνωσης. Θα παρουσιαστεί εικαστική έκθεση με θέμα «Αναπαράσταση (Anaparastasi): Reconstruction, Reenactment, Reconstitution», με πρωτότυπα έργα 12 εικαστικών καλλιτεχνών, έκθεση φωτογραφίας του Νίκου Νικολόπουλου, φωτογράφου πλατό στο ανολοκλήρωτο κύκνειο άσμα του Θεόδωρου Αγγελόπουλου «Η άλλη θάλασσα», με τίτλο «Η "Θάλασσα" στο Λιμάνι». Ακόμα, θα πραγματοποιηθεί ειδική προβολή του ντοκιμαντέρ «Θόδωρος Αγγελόπουλος - Νίκος Παναγιωτόπουλος: Ο καθένας και η μουσική του» των Αντώνη Κόκκινου και Γιάννη Σολδάτου, ενώ θα κυκλοφορήσει και μια ειδική δίγλωσση έκδοση του Φεστιβάλ με τίτλο «Αγγελόπουλος για πάντα».

Θα πραγματοποιηθούν επίσης δύο καθολικά προσβάσιμες προβολές για το κοινό. Πρόκειται για τις ταινίες «Αναπαράσταση» του Θ. Αγγελόπουλου και «Ολα είναι δρόμος» του Π. Βούλγαρη.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και «Το σινεμά των αυτοχθόνων», που περιλαμβάνει 17 ταινίες μυθοπλασίας, είτε γυρισμένες από αυτόχθονες σκηνοθέτες είτε έχοντας τη ζωή των αυτοχθόνων στο επίκεντρο, από τους Ινουίτ του Καναδά και τις ιθαγενείς φυλές της Λατινικής Αμερικής μέχρι τους Αβορίγινες της Αυστραλίας και τους Μαορί της Νέας Ζηλανδίας. Ιδιαίτερη αξία έχει το γεγονός ότι πολλές από τις ταινίες γυρίστηκαν σε γλώσσες και διαλέκτους που κινδυνεύουν άμεσα με αφανισμό και παρουσιάζουν τις αθέατες όψεις, τις καταβολές και την ποικιλομορφία της ζωής και του κόσμου μας, που απειλούνται και βάλλονται διαρκώς.

Το Φεστιβάλ τιμά επίσης τον Πίτερ Μπρουκ, έναν από τους σπουδαιότερους θεατράνθρωπους του 20ού αιώνα. Το αφιέρωμα επικεντρώνεται στο κινηματογραφικό του έργο, όπου θα προβληθούν πέντε ταινίες του: «Μοντεράτο Καντάμπιλε» (1960), «Ο άρχοντας των μυγών» (1963), «Πες μου ψέματα (Μια ταινία για το Λονδίνο)» (1968), «Σημειώσεις με αξιοσημείωτους ανθρώπους» (1979) και «Μαχαμπαράτα» (1989). Είσοδος για το κοινό δωρεάν.

Τέλος, το Φεστιβάλ τιμά την πρώτη σκηνοθέτρια του ελληνικού κινηματογράφου, την Μαρία Πλυτά, διοργανώνοντας ημερίδα με τίτλο «Μαρία Πλυτά: Η "άγνωστη" του ελληνικού κινηματογράφου», από το Εργαστήριο Μελέτης Ελληνικού Κινηματογράφου & Τηλεόρασης (EMEKT) του Τμήματος Κινηματογράφου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ θα προβληθούν και οι ταινίες της «Εύα» (1953) και «Τα αρραβωνιάσματα» (1950).

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ και περισσότερες πληροφορίες για τις ταινίες είναι διαθέσιμα στο www.filmfestival.gr

«Γιάννης Μόραλης - Χώρος Ιδιωτικός» είναι ο τίτλος της έκθεσης που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη έως και τις αρχές Γενάρη. Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από εκατό ζωγραφικά έργα, σχέδια και χαρακτικά καθώς και μελέτες, μακέτες, γλυπτά, κεραμικά, εικονογραφήσεις βιβλίων και εξώφυλλα δίσκων.

Η έκθεση προβάλλει τις αφετηρίες των καλλιτεχνικών αναζητήσεων του ζωγράφου, τις εικαστικές του καταβολές και τη δημιουργική του πορεία, εστιάζοντας συγχρόνως στον άνθρωπο Γιάννη Μόραλη και τον ιδιωτικό του χώρο. Το πρωτογενές υλικό των σχεδιασμάτων, των σημειώσεων και των μελετών, αλλά και των ολοκληρωμένων έργων του εκπορεύεται ως επί το πλείστον από το περιβάλλον όπου εργάστηκε το μεγαλύτερο διάστημα της καλλιτεχνικής του πορείας, το εργαστήριό του στην Αθήνα. Ο χώρος της δημιουργίας του καλλιτέχνη αναδεικνύεται στην έκθεση, πλαισιωμένος με τον εξοπλισμό, τα σύνεργα της ζωγραφικής, τα χρωματικά του δοκίμια και τα προσωπικά του αντικείμενα. Ψηφιακές εφαρμογές και φωτογραφίες από το οικογενειακό αρχείο του ζωγράφου πλαισιώσουν τα έργα τέχνης.

Η έκθεση διαρθρώνεται σε τρεις μεγάλες ενότητες: Η πρώτη αναφέρεται στην οικογένεια, στην παιδική ηλικία και τα νεανικά χρόνια του ζωγράφου και περιλαμβάνει ένα εν πολλοίς ανεξερεύνητο πρωτογενές υλικό σχεδιασμάτων, σημειώσεων και πρωτολείων του ζωγράφου. Η δεύτερη ενότητα εστιάζει στον κατεξοχήν προσωπικό χώρο του, το εργαστήριο της οδού Δεινοκράτους 9, το περιβάλλον, δηλαδή, στο οποίο εργάστηκε κατά το μεγαλύτερο διάστημα της καλλιτεχνικής του ζωής. Τέλος, η τρίτη ενότητα επικεντρώνεται στη «μετάβαση στην ωριμότητα» και τις σχέσεις του Μόραλη με τους φίλους και συνεργάτες του, παρουσιάζοντας γνωστές και άγνωστες συνεργασίες, αλλά και έργα άλλων σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως του επιστήθιου φίλου του Γιάννη Παππά και του Γιάννη Τσαρούχη.

Τα έργα και το αρχειακό υλικό της έκθεσης ανήκουν στην οικογένεια Μόραλη.

Την επιμέλεια της έκθεσης είχαν η Νίκη Δάφνη και ο Τάσος Κουτσουρής, ενώ τον σχεδιασμό της είχε ο Σπύρος Νάσαινας.

Εξι χρόνια από τότε που το πρωτοανέβασε στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, ο Σταύρος Τσακίρης αναμετράται και πάλι με τον «Βόυτσεκ» από τις 11 Νοέμβρη στο θέατρο «Πόλη» (Φωκαίας 4, Αθήνα).

Το πιο αιρετικό και προκλητικό θεατρικό έργο της παγκόσμιας δραματουργίας, που με το τολμηρό κοινωνικό του θέμα, τις επαναστατικές θέσεις του, την κριτική στάση του απέναντι στις θρησκευτικές - ηθικές προκαταλήψεις και την επιστημονική αλαζονεία διαμόρφωσε προφητικά το παγκόσμιο σύγχρονο θέατρο και συνεχίζει να το επηρεάζει ακόμη.

Ο Μπύχνερ ξεκινά να γράφει τον «Βόυτσεκ» το 1836. Τον Φεβρουάριο του 1837, λίγο πριν τον ολοκληρώσει, πεθαίνει από τύφο, σε ηλικία μόλις 23 ετών. Αυτό όμως δεν το εμπόδισε να γίνει ένα έργο - σταθμός της παγκόσμιας δραματουργίας. Βασίζεται σ' ένα πραγματικό περιστατικό, στη θανατική καταδίκη του κουρέα Βόυτσεκ, ο οποίος κατηγορήθηκε για τον φόνο της ερωμένης του.

Η Υπόθεση «Βόυτσεκ» παρουσιάζεται τώρα σε μορφή «Θέατρο - Δοκίμιο». Εξετάζει με ψύχραιμη ματιά τα κοινωνικά αίτια που οδηγούν στη φτώχεια, τις ψυχικές διαταραχές των ανθρώπων, που οι κοινωνίες αντί να μεριμνούν με ευαισθησία ώστε ν' αποκατασταθούν, με ευκολία τους περιθωριοποιούν και τους «οδηγούν» σε παραβατικές συμπεριφορές. Σχολιάζει, επίσης, την χαοτική θρησκευτική ερμηνεία της ύπαρξης, «φορτώνοντας» ενοχές τους πιστούς αλλά και την αλαζονική διεκδίκηση του αλάθητου από την Επιστήμη.

Στην παράσταση η ιστορία διαδραματίζεται στον χώρο μιας σκηνής θεάτρου που μεταμορφώνεται διαρκώς, όπως στα όνειρα, και ένας θίασος έξι ηθοποιών, με τη συνέργεια της ζωντανής μουσικής αλλά και τη χρήση των Flash Animation, παρουσιάζει μέσα από «κεφάλαια - ενότητες» την τελευταία τραγική μέρα του Βόυτσεκ.

Στον ρόλο του Βόυτσεκ ο Ιωάννης Παπαζήσης.

Παίζουν ακόμα οι Βασιλική Τρουφάκου, Αργύρης Αγγέλου, Ιάσων Παπαματθαίου, Ορφέας Παπαδόπουλος και η Ηρώ.

Μουσική - Τραγούδια: Μίνως Μάτσας.