Οι εντεινόμενοι ανταγωνισμοί μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ για τη στήριξη των μονοπωλίων τους και την εξασφάλιση μεγαλύτερου μεριδίου από τις μπίζνες της «πράσινης ανάπτυξης» βρέθηκαν στο επίκεντρο των χτεσινών εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός.

Σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε η παρέμβαση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία στη χτεσινή ομιλία της στο Νταβός επανέλαβε ότι υποστηρίζει τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου Κυριαρχίας για τη στήριξη της βιομηχανίας της ΕΕ, απέναντι στην εκτόξευση των τιμών της Ενέργειας και στις τεράστιες κινεζικές και αμερικανικές κρατικές επιδοτήσεις στα μονοπώλια για την εγχώρια βιομηχανική παραγωγή.

«Μεσοπρόθεσμα, θα προετοιμάσουμε ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας στο πλαίσιο της εξέτασης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού μας που θα γίνει κατά τη διάρκεια του έτους», ανέφερε, αποφεύγοντας ωστόσο να διευκρινίσει πώς θα χρηματοδοτείται αυτό το «Ταμείο Κυριαρχίας», που ανακοινώθηκε πρώτη φορά τον περασμένο Σεπτέμβρη, αφού γύρω από αυτό το ζήτημα καταγράφονται έντονες αντιθέσεις εντός της ΕΕ.

Αναφερόμενη στη νέα «αναπτυξιακή πολιτική» της ΕΕ, γνωστή ως «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (European Green Deal), η πρόεδρος της Κομισιόν στάθηκε στα μέτρα για τη στήριξη των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στην κούρσα του ανταγωνισμού για τις «πράσινες» μπίζνες. Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι η ΕΕ εστιάζει σε επενδύσεις σε στρατηγικά έργα όλης της εφοδιαστικής αλυσίδας.

«Για να γίνει ελκυστική η ευρωπαϊκή βιομηχανία υπάρχει ανάγκη να γίνει πιο ανταγωνιστική με προσφορές και πρωτοβουλίες που σήμερα παρέχονται εκτός ΕΕ», ανέφερε χαρακτηριστικά, σε μια ακόμα έμμεση αναφορά στις ΗΠΑ που έχουν αποφασίσει να διοχετεύσουν εκατοντάδες δισ. δολάρια σε τεχνολογίες αιχμής και βασικές υποδομές.

Στο ίδιο πλαίσιο, αποτελεσματικότερης κρατικής στήριξης των ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων, η φον ντερ Λάιεν επιβεβαίωσε επίσης ότι η Κομισιόν θα προτείνει την «προσωρινή προσαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις ώστε να επιταχυνθούν και να απλοποιηθούν οι διαδικασίες».

Παράλληλα, η πρόεδρος της Κομισιόν εξέφρασε την ανησυχία της για «κατακερματισμό» της ευρωπαϊκής αγοράς, επισημαίνοντας ότι «μόνο λίγα κράτη - μέλη» έχουν επαρκή δημοσιονομικά περιθώρια για να καταφύγουν στις κρατικές ενισχύσεις, «με κίνδυνο κούρσας επιδοτήσεων προς όφελος των μεγαλύτερων και πλουσιότερων χωρών».

Το ίδιο διάστημα, εξάλλου, με επιστολή της προς τους υπουργούς Βιομηχανίας και Ανάπτυξης των κρατών - μελών της ΕΕ, η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, στάθηκε στην ανάγκη «ισχυρής ευρωπαϊκής απάντησης», που θα ενισχύει και θα βασίζεται στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, απέναντι στα μέτρα στήριξης των αμερικανικών μονοπωλίων και της βιομηχανικής παραγωγής στις ΗΠΑ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Μπάιντεν.

Επισημαίνοντας τον κίνδυνο τα μέτρα της Ουάσιγκτον να δελεάσουν αρκετές επιχειρήσεις της ΕΕ και να μεταφέρουν τις επενδύσεις και εργοστάσιά τους στις ΗΠΑ, η Μ. Βεστάγκερ ξεχώρισε ως βασικές προτεραιότητες για την ΕΕ την επιτάχυνση της «πράσινης μετάβασης», την άρση των υφιστάμενων εμποδίων εντός της ενιαίας αγοράς και τη γρήγορη και στοχευμένη στήριξη επιχειρήσεων σε τομείς - κλειδιά.

Οι προτάσεις αυτές «κουμπώνουν» με εκείνες του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, για εκτεταμένη «μεταρρύθμιση» της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής ως απάντηση στις αμερικανικές επιδοτήσεις για τις «πράσινες» τεχνολογίες.

Σε έγγραφο της γαλλικής προεδρίας, που επικαλέστηκε πριν από λίγες μέρες η γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt», αναφέρεται μια στρατηγική «Made in Europe» (αντίστοιχη με τις ανταγωνιστικές στρατηγικές σε ΗΠΑ και Κίνα), προτείνοντας περισσότερες κρατικές ενισχύσεις και νέα κονδύλια της ΕΕ.

Προτεραιότητα δίνει σε ένα «ταμείο έκτακτης ανάγκης για την κυριαρχία», για το οποίο θα μπορούσαν να ανακατανεμηθούν κονδύλια από τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, ενώ σε στρατηγικά σημαντικούς τομείς, ο Μακρόν δείχνει να επιδιώκει μια συμφωνία ευρωπαϊκών στόχων παραγωγής...

Στο μεταξύ, την ώρα που εντείνονται οι αντιθέσεις ΕΕ - ΗΠΑ, στο τραπέζι βρίσκονται και σχέδια για ενίσχυση των μεταξύ τους μπίζνες, με το βλέμμα στον ανταγωνισμό με την Κίνα και άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Προχτές, Δευτέρα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Κρ. Λίντνερ, σε άρθρο του στην εφημερίδα «Die Welt», υποστήριξε ότι η ΕΕ χρειάζεται επειγόντως μια νέα προσπάθεια για σύναψη εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Τόνισε δε ότι «το όραμά μας είναι μια παγκόσμια ζώνη ελεύθερου εμπορίου των φιλελεύθερων δημοκρατιών με ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ στενών συμμάχων».

Σε άλλο τραπέζι συζήτησης στο Νταβός, ο διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ), Φ. Μπιρόλ, παρατήρησε ότι η «ενεργειακή ασφάλεια» θα είναι ένας από τους μεγαλύτερους, αν όχι ο μεγαλύτερος, μοχλούς επενδύσεων για την «πράσινη μετάβαση».

Ανέφερε ότι ο επίμαχος νόμος της κυβέρνησης Μπάιντεν για τις τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις σε μονοπώλια (νόμος «για τη μείωση του πληθωρισμού») θα δώσει το «κίνητρο» για σημαντικές επενδύσεις στην παραγωγή «πράσινης» Ενέργειας, ενώ και ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας επενδύσεων «BlackRock», Λάρι Φινκ, σχολίασε ότι οι σχετικές επενδύσεις που προωθεί η Ουάσιγκτον «μπορούν να αλλάξουν το παιχνίδι».

«Καταλαβαίνω τη σημασία του νόμου από την πλευρά των ΗΠΑ, αλλά από την άλλη πλευρά σκέπτομαι επίσης τα ευρωπαϊκά συμφέροντα», δήλωσε μιλώντας στο ίδιο πάνελ ο Γιόζεφ Σικέλα, υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας της Τσεχίας. Υπογράμμισε δε ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά «πληρώνουν τον μεγαλύτερο λογαριασμό της διεθνούς ενεργειακής κρίσης», ενώ η νέα νομοθεσία των ΗΠΑ «μπορεί να στερήσει επενδυτές» από την ΕΕ και να αναγκάσει κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε «έναν επικίνδυνο ανταγωνισμό επενδύσεων». Σε αυτήν την κατεύθυνση, πρόσθεσε ότι η ΕΕ πρέπει να ασκήσει πιέσεις για εξαιρέσεις από τα όσα προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία που προώθησε η Ουάσιγκτον.

Η Βίκι Χόλουμπ, διευθύνουσα σύμβουλος της αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρείας «Occidental Petroleum Corp», χαρακτήρισε τον νόμο των ΗΠΑ «ένα από τα πιο μετασχηματιστικά νομοσχέδια» που έχουν γίνει ποτέ. Αποδοκίμασε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επειδή φορολογούν τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων, επικαλούμενη τις συνέπειες στο θέμα των επενδύσεων αυτών των εταιρειών σε ΑΠΕ.

Στο μεταξύ, σε παρέμβασή του στο Νταβός, ο αντιπρόεδρος της κινεζικής κυβέρνησης, Λιού Χε, που αναμένεται να συναντηθεί σήμερα στη Ζυρίχη με την Αμερικανίδα υπουργό Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, τόνισε ότι η χώρα του καλωσορίζει τις ξένες επενδύσεις και ότι το Πεκίνο θα συνεχίσει την πολιτική του «ανοίγματος» της οικονομίας.

Στο περιθώριο του Φόρουμ η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, αναφέρθηκε στις προβλέψεις για την πορεία της διεθνούς οικονομίας. «Δεν βλέπω (νέα) υποβάθμιση τώρα, αλλά η ανάπτυξη το 2023 θα επιβραδυνθεί», δήλωσε στο CNBC. Υποστήριξε ότι στην υπόθεση υπάρχουν και «καλά νέα» εκτιμώντας πως το 2023 η ανάπτυξη θα φτάσει μεν στο κατώτατο επίπεδο, αλλά το 2024 θα είναι «μια χρονιά κατά την οποία θα δούμε επιτέλους την παγκόσμια οικονομία σε ανοδική τροχιά».

Σχετικά με το θέμα της πιθανής μείωσης των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, η Γκεοργκίεβα είπε ότι «δεν έχουμε φτάσει ακόμη» στο σημείο αυτό, καθώς ο πληθωρισμός επιβραδύνεται αλλά παραμένει «ακόμα αρκετά υψηλός».

Αναφερόμενη στην Κίνα, η Γκεοργκίεβα επανέλαβε τις προβλέψεις του ΔΝΤ ότι η χώρα θα δει αύξηση του ΑΕΠ, αλλά δεν θα αποτελέσει τόσο μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ανάπτυξης όσο στο παρελθόν.

Στο μεταξύ, σε έκθεση που κυκλοφόρησε το ΔΝΤ καταγράφεται ο κίνδυνος για «σοβαρό κατακερματισμό» της παγκόσμιας οικονομίας μετά από δεκαετίες αυξανόμενης «οικονομικής ολοκλήρωσης».

Με φόντο την ένταση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που τροφοδοτεί και επιταχύνει αυτήν την τάση, η έκθεση προβλέπει πως η παραπέρα ενίσχυση αυτού του κατακερματισμού της διεθνούς οικονομίας θα μπορούσε να μειώσει την παγκόσμια οικονομική παραγωγή έως και 7% και οι απώλειες να φτάσουν το 8% - 12% σε ορισμένες χώρες.

Το ενδεχόμενο η ρωσική οικονομία να κατέγραψε συρρίκνωση κατά 2,5% το 2022 παραδέχθηκε χτες ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, σπεύδοντας βέβαια να επισημάνει ότι σε κάθε περίπτωση η οικονομία της χώρας του τα καταφέρνει καλύτερα από ό,τι προέβλεπαν οι περισσότεροι ειδικοί.