Με εντεινόμενα παζάρια, ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις και προσωρινούς συμβιβασμούς προχωρούν οι κινήσεις της ΕΕ για τη διασφάλιση πλεονεκτήματος στα ευρωπαϊκά μονοπώλια στη διεθνή κούρσα για τις «πράσινες» μπίζνες.

Σε αυτό το πλαίσιο, χαρακτηριστικός είναι ο σχηματισμός δύο αντίπαλων μπλοκ για το ζήτημα της πυρηνικής ενέργειας και κατά πόσο αυτή θα χαρακτηρίζεται «πράσινη».

Οι υπουργοί Ενέργειας 11 χωρών της ΕΕ (Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Εσθονία, Δανία, Ιρλανδία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία) - οι αυτοαποκαλούμενοι «Φίλοι της Ανανεώσιμης Ενέργειας» - συγκρότησαν «μέτωπο» για να αποκρούσουν προσπάθειες της Γαλλίας και άλλων χωρών, που επιδιώκουν να περιληφθεί η πυρηνική ενέργεια στους στόχους του ευρωπαϊκού συνασπισμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

Στην αντίπερα όχθη, συγκροτείται αντίπαλο μπλοκ, με επικεφαλής τη Γαλλία και τη συμμετοχή χωρών όπως η Τσεχία, η Πολωνία κ.ά., που θέλει να συμπεριληφθεί η πυρηνική ενέργεια στις «πράσινες» πολιτικές της ΕΕ. Σε συνεδρίαση υπουργών αυτών των χωρών, με πρωτοβουλία της Γαλλίδας υπουργού Ενέργειας, Ανιές Πανιέ - Ρινασέ, επισημάνθηκε ως ένας από τους βασικούς στόχους να αναγνωριστεί η συμβολή του λεγόμενου «υδρογόνου χαμηλού άνθρακα» (που παράγεται από την πυρηνική ενέργεια) στην επίτευξη των πλάνων για την ανανεώσιμη ενέργεια.

Σε μια άλλη πτυχή των «πράσινων» μπίζνες, μετά από παζάρια με το Βερολίνο, ανακοινώθηκε τελικά συμβιβαστική συμφωνία για το ξεμπλοκάρισμα σχεδίου της ΕΕ σε σχέση με τις εκπομπές CO₂ των αυτοκινήτων. Επειτα από γερμανικές πιέσεις και μπλόκο σε ρύθμιση που προέβλεπε την εκμηδένιση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα με την πώληση μόνο ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην ΕΕ μετά το 2030, ανακοινώθηκε συμφωνία που προβλέπει επίσης την πώληση αυτοκινήτων που θα λειτουργούν με «συνθετικά» καύσιμα, κάτι που υποστηρίζεται από γερμανικές και ιταλικές αυτοκινητοβιομηχανίες και επιτρέπει την παράταση της χρήσης θερμικών κινητήρων μετά το 2035.

Μετά τον παραπάνω συμβιβασμό, το Συμβούλιο της ΕΕ χτες υιοθέτησε κανονισμό για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στα νέα αυτοκίνητα και φορτηγά, με στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του «θερμοκηπίου». Οι νέοι κανόνες που υιοθετήθηκαν χτες προβλέπουν: 55% μείωση των εκπομπών διοξειδίου άνθρακα για νέα αυτοκίνητα και 50% μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για νέα φορτηγά μεταξύ 2030 - 2034 σε σχέση με τα επίπεδα του 2021. Προβλέπουν επίσης στόχο για 100% μείωση του διοξειδίου του άνθρακα για όλα τα νέα αυτοκίνητα και φορτηγά από το 2035.

Προβλέπεται επίσης ότι θα θεσπιστεί ένας μηχανισμός κινήτρων για μηδενικές και χαμηλές εκπομπές ρύπων οχημάτων (ZLEV) από το 2025 έως το τέλος του 2029. Σε αυτό το πλαίσιο εάν ένας κατασκευαστής οχημάτων ικανοποιήσει συγκεκριμένα κριτήρια για τις πωλήσεις οχημάτων με μηδενικούς ή χαμηλούς ρύπους τότε θα επιβραβευτεί με λιγότερο αυστηρούς στόχους σε ό,τι αφορά τις εκπομπές CO₂. Αυτό προβλέπεται να αφορά το 25% των αυτοκινήτων και το 17% των φορτηγών. Σε διαφορετική περίπτωση προβλέπονται μεταξύ άλλων χρηματικές «ποινές».

Στο μεταξύ, με χτεσινή απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ προβλέπεται η δημιουργία περισσότερων σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων και αγοράς εναλλακτικών καυσίμων αυτοκίνησης (όπως π.χ. το υδρογόνο).

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ΗΠΑ και Ιαπωνία υπέγραψαν συμφωνία με σκοπό να ενισχυθούν οι αλυσίδες εφοδιασμού με ορυκτά καίριας σημασίας (π.χ. λίθιο, νικέλιο, κοβάλτιο, μαγγάνιο, γραφίτης) και μπαταρίες για την ηλεκτροκίνηση, με στόχο την εξασφάλιση πρώτων υλών για τα μονοπώλιά τους, στο φόντο του σφοδρού ανταγωνισμού κύρια απέναντι στην Κίνα.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Αμερικανίδα αντιπρόσωπος για το Εμπόριο, Κάθριν Τάι, επισημαίνεται πως η συμφωνία θα επιτρέψει τη «διευκόλυνση των ανταλλαγών, την προώθηση ελεύθερου και όχι πλασματικού ανταγωνισμού και την εφαρμογή σθεναρών κοινωνικών και επιχειρηματικών κανόνων» για τα προϊόντα του συγκεκριμένου φάσματος, και άρα να δημιουργηθούν «ασφαλείς, σθεναρές και δίκαιες αλυσίδες εφοδιασμού».

Αυτή η συμφωνία συνιστά το πρώτο βήμα συμπερίληψης των ιαπωνικών μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων στον κατάλογο πλευρών που θα ωφεληθούν από τις επιδοτήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης μέσω του περιβόητου νόμου «καταπολέμησης του πληθωρισμού» (IRA).

Παρόμοια συμφωνία επιχειρεί να κλείσει και η ΕΕ ώστε να επωφεληθούν τα ευρωπαϊκά μονοπώλια ηλεκτροκίνησης.

Στο μεταξύ, επίσκεψη σε εργοστάσιο ημιαγωγών στη Βόρεια Καρολίνα είχε προγραμματίσει για χτες βράδυ ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, διαφημίζοντας το πακέτο κρατικών επιδοτήσεων ύψους 280 δισ. δολαρίων που δρομολόγησε η κυβέρνησή του στον τομέα παραγωγής ημιαγωγών, που είναι κρίσιμος για τον ανταγωνισμό με την Κίνα και άλλες δυνάμεις.

Χτες, το Ιράκ αναγκάστηκε να σταματήσει τις εξαγωγές 450.000 βαρελιών αργού πετρελαίου τη μέρα μετά την απόφαση της Τουρκίας να διακόψει τις ροές πετρελαίου που παράγεται στο αυτόνομο Κουρδιστάν του βόρειου Ιράκ, έπειτα από απόφαση διεθνούς διαιτησίας που την καταδίκασε γιατί παρέκαμψε την ιρακινή κεντρική κυβέρνηση από τις εξαγωγές μέσω του αγωγού που καταλήγει στο τουρκικό λιμάνι Τσεϊχάν.

Η παύση των εξαγωγών αναμένεται να διαρκέσει όσο θα κρατήσουν τα παζάρια μεταξύ Αγκυρας, Βαγδάτης και της κυβέρνησης του αυτόνομου Κουρδιστάν του βόρειου Ιράκ, προκειμένου να βρεθεί μία κοινά αποδεκτή λύση για τις εξαγωγές πετρελαίου μέσω του αγωγού Τσεϊχάν. Σε κάθε περίπτωση η εξέλιξη ανέβασε τη Δευτέρα την τιμή του πετρελαίου Μπρεντ κατά 3 δολάρια, καθώς αποφάσισαν να σταματήσουν την παραγωγή «μαύρου χρυσού» μέχρι νεωτέρας οι ξένες εταιρείες που παράγουν πετρέλαιο στο Κουρδιστάν, όπως η καναδική «Forza Petroleum» και η αμερικανική «HKN Energy».

Συνεχίστηκαν και χτες οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις του υπουργικού συμβουλίου του κυβερνητικού συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών (SPD) - Πρασίνων - Φιλελευθέρων (FDP). Οι συνομιλίες την Κυριακή διήρκεσαν 20 ώρες, χωρίς να ανακοινωθούν αποτελέσματα, ενώ συνεχίστηκαν και χτες.

Ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος, Ολ. Σολτς, είπε ότι ο συνασπισμός κατέληξε σε «μερικές πολύ καλές συμφωνίες», αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες.

Μεταξύ άλλων οι διαπραγματεύσεις αφορούν το μείγμα των «πράσινων» επενδύσεων και της δημοσιονομικής πολιτικής, υπάρχουν διαφωνίες για την πολιτική για το κλίμα, για τον προϋπολογισμό του 2024, για τη χρηματοδότηση των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.

Συζητούνται η επέκταση των αυτοκινητοδρόμων, την οποία προκρίνει το FDP, το σχέδιο του υπουργού Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, για αντικατάσταση των καυστήρων πετρελαίου και φυσικού αερίου στα κτίρια, και η χρηματοδότηση της βασικής ασφάλισης των παιδιών.

Το FDP ζητά συμμόρφωση όλων των υπουργείων με το «φρένο χρέους» και ιεράρχηση των δημόσιων δαπανών, ενώ οι Πράσινοι έχουν αναδείξει σε πρώτη προτεραιότητα την ενεργειακή μετάβαση στα κτίρια, σχέδιο το οποίο προκαλεί έντονη κριτική τόσο από το SPD και το FDP, όσο και από την πλευρά της αγοράς. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, από το 2024 θα πρέπει στα νέα κτίρια να εγκαθίστανται νέα συστήματα θέρμανσης, τα οποία θα λειτουργούν κατά τουλάχιστον 65% με Ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές.

Ο Χάμπεκ επικρίνει το FDP ότι εμποδίζει το σχέδιό του, που διέρρευσε στον Τύπο, να απαγορευθούν από το επόμενο έτος οι νέες εγκαταστάσεις θέρμανσης με φυσικό αέριο ή φιάλες.

Το περιοδικό «Der Spiegel», επικαλούμενο κυβερνητικούς κύκλους, μεταδίδει ότι στη συνάντηση των αρχηγών, εκτός από συγκεκριμένα έργα, έχουν τεθεί και θεμελιώδη ζητήματα κατεύθυνσης του κυβερνητικού συνασπισμού.

Η έλλειψη προόδου και η αυξανόμενη τριβή μεταξύ του FDP και των Πρασίνων έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν η κυβέρνηση του Σολτς θα μπορέσει να προωθήσει τη λεγόμενη ατζέντα της για τον «εκσυγχρονισμό της οικονομίας».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «πάγωσε» ληξιπρόθεσμη δόση 19 δισ. ευρώ από τα κεφάλαια για τις επιπτώσεις της πανδημίας για την Ιταλία, τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ζητώντας διευκρινίσεις σχετικά με τις προσπάθειες της Ρώμης να επιτύχει τους «στόχους και το ορόσημο» που απαιτούνται για να ξεκλειδώσει τα χρήματα.

Η δόση των 19 δισ. ευρώ σχετίζεται με τους 55 στόχους και ορόσημα στο σχέδιο ανάκαμψης από την πανδημία που υποτίθεται ότι θα επιτυγχάνονταν από την Ιταλία το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους. Η Ιταλία έχει τώρα προθεσμία μέχρι τα τέλη Απρίλη για να πείσει τις Βρυξέλλες να αποδεσμεύσουν τα κεφάλαια.

Η Ρώμη έχει εξασφαλίσει μέχρι στιγμής σχεδόν 67 δισ. ευρώ από τα περίπου 200 δισ. που πρόκειται να λάβει έως το 2026.

Τρία μέτρα του Σχεδίου Ανάκαμψης που εγκρίθηκαν από τον προηγούμενο πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, «υπόκεινται σε περαιτέρω αξιολόγηση», ανέφερε η δήλωση, επισημαίνοντας τη μεταρρύθμιση των επιχειρηματικών αδειών για τη διαχείριση των λιμανιών της χώρας.

Η Επιτροπή προτείνει τον περιορισμό της μέγιστης διάρκειας αυτών των παραχωρήσεων, αναφέρεται στην ανακοίνωση της ιταλικής κυβέρνησης.

Η Ιταλία είναι επιλέξιμη για επιπλέον 34 δισ. ευρώ το 2023, ποσό που χωρίζεται σε δύο δόσεις, υπό την προϋπόθεση ότι μπορεί να εκπληρώσει και τους 96 στόχους που έχουν τεθεί για φέτος.