Ολοένα και φουντώνει η κόντρα Αρμενίας - Ρωσίας, που υποτίθεται πως ήταν παραδοσιακά στενοί «σύμμαχοι», αντικατοπτρίζοντας τον βαθύτερο γεωπολιτικό ανταγωνισμό ΗΠΑ - ΕΕ και Ρωσίας στον Νότιο Καύκασο.

Σε μια ακόμη κίνηση που δείχνει τη «φιλοδυτική» στροφή της κυβέρνησης του Ν. Πασινιάν, το Κοινοβούλιο της Αρμενίας κύρωσε χτες το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης, και έγινε μέλος του.

Η επικύρωση επιτρέπει στις αρχές της Αρμενίας να εκτελούν πλέον τα διεθνή εντάλματα του Δικαστηρίου, μεταξύ άλλων εκείνο για τη σύλληψη του Ρώσου Προέδρου, Βλ. Πούτιν, για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.

Υπενθυμίζεται ότι η Αρμενία είναι μέλος της στρατιωτικής συμμαχίας υπό την ηγεσία της Ρωσίας, Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO), ενώ η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική βάση στην Αρμενία.

Η Ρωσία είχε εκφράσει την αντίθεσή της σε ενδεχόμενη κύρωση από πλευράς της Αρμενίας του Καταστατικού του ΔΠΔ, απειλώντας με «σοβαρές συνέπειες» για τις ρωσο-αρμενικές σχέσεις.

Η Αρμενία έδρασε με τρόπο «που δεν αρμόζει σε εταίρο της Ρωσίας θέτοντας τον εαυτό της υπό τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου», σχολίασε χτες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ. Αφήνοντας αιχμές προς τη σημερινή κυβέρνηση, η οποία σημειωτέον βρίσκεται αντιμέτωπη με αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, τόνισε ότι η Μόσχα συνεχίζει να θεωρεί την Αρμενία σύμμαχό της, ωστόσο διατηρεί ορισμένα ερωτήματα για τη σημερινή της ηγεσία.

«Διαφωνούμε απολύτως με τον Αρμένιο πρωθυπουργό ότι η απόφαση της Αρμενίας να προσχωρήσει στο Καταστατικό της Ρώμης οφείλεται στην "ανεπάρκεια" του CSTO και της αρμενικής - ρωσικής συνεργασίας για τη διασφάλιση της ασφάλειας της χώρας», είπε ο Πεσκόφ, «προειδοποιώντας» ότι «η αρμενική πλευρά δεν έχει τίποτα καλύτερο από αυτούς τους μηχανισμούς».

Οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις «Αρμενία» και «Εχω την τιμή» μποϊκόταραν τη σχετική συζήτηση στο αρμενικό Κοινοβούλιο. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης που πρωτοστατούν στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις έχουν καταδικάσει την απόφαση της κυβέρνησης να επικυρώσει το έγγραφο, λέγοντας ότι η αρμενική ηγεσία θέτει σκόπιμα σε κίνδυνο τη συμμαχική σχέση της χώρας με τη Ρωσία.

Εντελώς έρημη έχει μείνει η «πρωτεύουσα» του Ναγκόρνο Καραμπάχ, Στεπανακέρτ, μετά τη μαζική φυγή άνω των 100.000 Αρμενίων από τον θύλακα. Σύμφωνα με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ έχουν απομείνει πλέον μόνο μερικές εκατοντάδες άνθρωποι, κυρίως ηλικιωμένοι και άτομα με αναπηρία.

«Τα νοσοκομεία... δεν λειτουργούν, το ιατρικό προσωπικό έφυγε, οι αρχές του Διοικητικού Συμβουλίου ύδρευσης έφυγαν, έφυγε και ο διευθυντής του νεκροτομείου», σημειώνει.

Το Αζερμπαϊτζάν έχει «εγγυηθεί» την ασφάλεια των Αρμενίων κατοίκων, ωστόσο αυτοί εγκατέλειψαν μέσα σε λίγες μέρες την περιοχή φοβούμενοι αντίποινα.

Η αποστολή του ΟΗΕ που βρίσκεται από την Κυριακή στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και επισκέφθηκε το Στεπανακέρτ δεν διαπίστωσε να έχουν σημειωθεί ζημιές σε πολιτικές υποδομές ή σε χώρους πολιτισμού και λατρείας, ανέφερε χτες ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ, Στ. Ντουζαρίκ.

«Οι συνάδελφοί μας έμειναν κατάπληκτοι με τον ξαφνικό τρόπο που οι ντόπιοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και την οδύνη που πρέπει να τους προκάλεσε αυτή η εμπειρία. Δεν κατέγραψαν κάποια αναφορά, είτε από τον τοπικό πληθυσμό είτε από άλλους, περί βίας σε βάρος πολιτών μετά την κατάπαυση του πυρός. Η ομάδα του ΟΗΕ δεν είδε καταστροφή γεωργικών υποδομών ή νεκρά ζώα», πρόσθεσε.

Η αποστολή του ΟΗΕ είχε ως στόχο να αποτιμήσει την κατάσταση και να καταγράψει τις ανθρωπιστικές ανάγκες τόσο εκείνων που έχουν παραμείνει στον θύλακα όσο και εκείνων που φεύγουν. Εκπρόσωποι της αρμενικής κοινότητας είπαν στα μέλη της αποστολής ότι στο Καραμπάχ έχουν απομείνει από 50 έως 1.000 Αρμένιοι.

Η Αρμενία κατηγορεί το Αζερμπαϊτζάν για εθνοκάθαρση, κάτι που το Μπακού διαψεύδει, επιμένοντας ότι οι Αρμένιοι του θύλακα μπορούν να παραμείνουν στην περιοχή αυτή.

Χτες η Αρμενία προέτρεψε την ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις στο Αζερμπαϊτζάν για τη στρατιωτική επιχείρηση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, προειδοποιώντας ότι σύντομα θα εκδηλωθεί επίθεση και στην ίδια την Αρμενία, εκτός και αν η «Δύση» λάβει σθεναρά μέτρα.

Στο μεταξύ, το Συμβούλιο της Ευρώπης κάλεσε χτες το Αζερμπαϊτζάν να σεβαστεί το δικαίωμα εκείνων που έφυγαν από το Ναγκόρνο Καραμπάχ να επιστρέψουν στα σπίτια τους «με ασφάλεια και αξιοπρέπεια».

Την ανησυχία του για την «επιθετικότητα των παραστρατιωτικών δυνάμεων» στο βόρειο Κόσοβο και την «αντίδραση του Βελιγραδίου» εξέφρασε ο Αλβανός πρωθυπουργός, Εντι Ράμα, στη διάρκεια επίσκεψής του στο Ζάγκρεμπ, με φόντο πολύπλευρες διεργασίες για την ευρωατλαντική πορεία των Δυτικών Βαλκανίων και τη νέα ένταση μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, ύστερα από τα πρόσφατα επεισόδια στο Μπάνισκο.

Ο Ράμα καταδίκασε τη «δολοφονία ενός αστυνομικού» σε συγκρούσεις με ένοπλους Σέρβους στο βόρειο Κόσοβο και «την ηρωοποίηση αυτών που το διέπραξαν», επικρίνοντας έτσι την απόφαση της σερβικής κυβέρνησης να κηρύξει τριήμερο πένθος για τον θάνατο «τριών συμπολιτών μας στα τραγικά γεγονότα στο χωριό Μπάνισκο». Ο Αλβανός ηγέτης είπε ότι τέτοια στάση «δεν πρέπει να είναι αποδεκτή στην Ευρώπη, η οποία έχει τις αντίθετες αξίες».

Ο Κροάτης πρωθυπουργός, Α. Πλένκοβιτς, μίλησε κι αυτός για κινήσεις που «δεν μπορούν να μείνουν αναπάντητες», αναφέροντας ότι η κήρυξη πένθους από το Βελιγράδι «συνεπάγεται σχεδόν ταύτιση με αυτό που συνέβη». Πρόσθεσε ότι θα ακολουθήσει έρευνα για το τι συνέβη, μετά την οποία ο ειδικός εκπρόσωπος της ΕΕ για τον διάλογο Σερβίας - Κοσόβου θα προτείνει μέτρα. Τόνισε δε ότι η Κομισιόν μπορεί να λάβει μέτρα και χωρίς τη συγκατάθεση όλων των κρατών - μελών, όπως έκανε πριν από λίγους μήνες κατά της Πρίστινας. Στη λήψη μέτρων «χωρίς χάσιμο χρόνου» επέμεινε και ο Ράμα.

Στο μεταξύ, ο επικεφαλής του Γραφείου της ΕΕ στο Κόσοβο, Τ. Σζιόνγκ, επισκέφτηκε χτες περιοχές του βόρειου Κοσόβου και μίλησε για «κρίσιμη περίοδο», κατά την οποία Σερβία και Κόσοβο πρέπει να συνεισφέρουν στην εκτόνωση των εντάσεων.

Ο δε εκπρόσωπος της Κομισιόν, Π. Στάνο, είπε ότι «αν η εξομάλυνση προχωρούσε, η κατάσταση δεν θα είχε κλιμακωθεί σε αυτό το σημείο», ενώ κάλεσε σε επιστροφή στον διάλογο.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, χτες, το υπουργείο Εσωτερικών της Σερβίας ανακοίνωσε ότι συνελήφθη στο Βελιγράδι ο Μίλαν Ραντόιτσιτς, ηγετικό στέλεχος της «Σερβικής Λίστας», του μεγαλύτερου κόμματος των Σέρβων του Κοσόβου, ο οποίος αναγνώρισε δημόσια την εμπλοκή του στην οργάνωση των ενόπλων που επιτέθηκαν κατά της κοσοβάρικης αστυνομίας στο χωριό Μπάνισκο.

Οπως ανακοινώθηκε, μετά από έρευνα στο διαμέρισμα του Ραντόιτσιτς ο ανώτατος γενικός εισαγγελέας Βελιγραδίου διέταξε την προσαγωγή του και το δικαστήριο αποφάσισε την προφυλάκισή του (καταρχάς) για 48 ώρες.

Ο υπουργός Εσωτερικών του Κοσόβου, Τζ. Σβέτσλα, δήλωσε χτες ότι η Πρίστινα θα ζητήσει την έκδοση του Ραντόιτσιτς και άλλων Σέρβων που συμμετείχαν στις επιθέσεις και διέφυγαν στη Σερβία.

Ο Ραντόιτσιτς κατοικούσε από καιρό στο Βελιγράδι, καθώς στο Κόσοβο ήταν καταζητούμενος.

Πολωνία και Τσεχία ανακοίνωσαν αστυνομικούς ελέγχους στα σύνορά τους με τη Σλοβακία, με στόχο να ανακόψουν «την παράνομη μετανάστευση και τις δραστηριότητες των διακινητών». Αμέσως μετά και η Αυστρία ανακοίνωσε ότι θα εισαγάγει αντίστοιχους ελέγχους.

Οι αυστηρότεροι έλεγχοι από Πολωνία και Τσεχία ξεκινούν σήμερα και θα διαρκέσουν για 10 μέρες, ενώ υπάρχει δυνατότητα παράτασης.

Θα γίνονται τυχαία σε όλο το μήκος των συνόρων με τη Σλοβακία, ανέφερε ο Τσέχος υπουργός Εσωτερικών, ενώ ο Πολωνός ομόλογός του δήλωσε ότι ενημέρωσε τους ομολόγους του σε Γερμανία, Σλοβακία και Αυστρία, καθώς και την ΕΕ, ισχυριζόμενος ότι οι νέοι έλεγχοι θα γίνονται σύμφωνα με τους κανόνες για τη μετακίνηση χωρίς βίζα στη ζώνη Σένγκεν της ΕΕ.

Αντίστοιχα, ελέγχους έχει ξεκινήσει και η Γερμανία στα σύνορα με την Πολωνία και την Τσεχία.

Ο νικητής των εκλογών της Σλοβακίας, Ρ. Φίτσο, έχει δηλώσει ότι η προστασία των συνόρων με την Ουγγαρία και η ανάσχεση του προσφυγικού ρεύματος θα είναι βασική προτεραιότητα.

Η κυβέρνηση της Σλοβακίας θα αντιδράσει στους νέους συνοριακούς ελέγχους όταν συνεδριάσει αύριο, δήλωσε ο απερχόμενος πρωθυπουργός της χώρας, Λόντοβιτ Οντορ. «Η μετανάστευση χρειάζεται μια ευρωπαϊκή λύση στα εξωτερικά σύνορα», ανέφερε σε ανακοίνωση. «Οταν κάποια χώρα αρχίζει να φρουρεί πιο πολύ τα σύνορά της, αυτό οδηγεί σε αλυσιδωτή αντίδραση, όλοι θα πληρώσουμε γι' αυτό και η έκβαση θα είναι πολύ ασαφής», ανέφερε.

Ο μέχρι πρόσφατα αντιπολιτευόμενος Mohamed Muizzu επικράτησε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών το Σάββατο στις Μαλδίβες, σε βάρος του Ibrahim Solih, που ήταν Πρόεδρος από τον Νοέμβρη του 2018, σηματοδοτώντας αλλαγές «προσανατολισμού» στη μικρή αλλά με στρατηγική θέση νησιωτική χώρα του Ινδικού Ωκεανού.

Η εκλογική επιτροπή ανέφερε ότι ο Muizzu έλαβε το 54% των ψήφων και ο Solih το 46%.

Ο Muizzu στηρίζεται από το Προοδευτικό Κόμμα, που βρισκόταν στη διακυβέρνηση την περίοδο 2013 - 2018, όταν είχε υποστηρίξει μεγάλα κινεζικά δάνεια και επενδυτικά σχέδια στις Μαλδίβες.

Αντίθετα, η κυβέρνηση του Solih που εξελέγη το 2018 έκανε λόγο για «παγίδα χρέους» από το Πεκίνο και προσανατόλιζε τη χώρα προς την Ινδία.

«Ο κόσμος πήρε μια ισχυρή απόφαση να κερδίσει ξανά την ανεξαρτησία των Μαλδίβων», τόνισε στις πρώτες του δηλώσεις ο Muizzu.

Εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η Κίνα επιθυμεί να εργαστεί με τις Μαλδίβες για να σταθεροποιήσει την «παραδοσιακή φιλία» των δύο χωρών και να προχωρήσει μια «εταιρική σχέση» προσανατολισμένη στο μέλλον.

Συγχαρητήρια στον Muizzu έστειλε και ο Ινδός πρωθυπουργός Ν. Μόντι, αναφέροντας ότι «η Ινδία παραμένει προσηλωμένη στην ενίσχυση της δοκιμασμένης στον χρόνο διμερούς σχέσης Ινδίας - Μαλδίβων και στην ενίσχυση της συνολικής μας συνεργασίας στην περιοχή του Ινδικού Ωκεανού».