Το περιοδικό «κόκκινο Αερόστατο», τόσο στο νέο τεύχος όσο και στα δεκάδες προηγούμενα στα χρόνια κυκλοφορίας του, έχει φιλοξενήσει πλούσιο υλικό για την ημέρα, αλλά και ενδιαφέρουσες δραστηριότητες που βοηθούν να «ξεκλειδώσουν» τα παιδιά, να δημιουργήσουν, να εξασκήσουν τη φαντασία τους και να σκεφτούν «έξω από το κουτί».
Απευθυνθήκαμε σε εκπαιδευτικούς που έχουν δουλέψει με την τάξη τους σχετικό εκπαιδευτικό υλικό και τους ζητήσαμε να μας μεταφέρουν την εμπειρία τους. Ποιες δράσεις σχεδίασαν και υλοποίησαν; Πώς δούλεψαν; Τι θέματα άνοιξαν στη συζήτηση;
Διατμηματική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες της νεολαίας
Ιδιαίτερα κρίσιμο και ενδιαφέρον, βέβαια, ζήτημα είναι η σύνδεση της Πρωτομαγιάς με σύγχρονα αιτήματα και διεκδικήσεις των εργατικών σωματείων, με τη σημερινή καθημερινότητα των εργαζομένων, των γονιών των παιδιών που απευθυνόμαστε. Πόσο μάλλον αν σκεφτεί κανείς ότι ειδικά για πολλούς από τους σημερινούς μικρότερους μαθητές, ο «σταθερός ημερήσιος εργάσιμος χρόνος», το «ωράριο» κ.τ.λ. αποτελούν μάλλον άγνωστες έννοιες. Αφού η πραγματικότητα που κυριαρχεί και βιώνουν στο σπίτι τους είναι οι «ελαστικές» σχέσεις εργασίας, η μερική και εποχιακή απασχόληση, τα ωράρια - λάστιχο και η τηλεργασία, με ό,τι αυτά συνεπάγονται. Τέτοιες πλευρές και πολλές ακόμα μπορούν να θιχτούν καλώντας τα παιδιά να σχηματίσουν τα ίδια το 24ωρο ενός/μιας εργαζόμενου/ης. Να σκεφτούν πώς διαμορφώνεται σήμερα μια μέρα του μπαμπά ή της μαμάς τους, να αναλογιστούν πώς πιστεύουν ότι θα έπρεπε να είναι αλλά και πώς φαντάζονται ότι θα είναι στο μέλλον, όταν τα ίδια τα παιδιά θα έχουν γίνει πλέον εργαζόμενοι. Οι περισσότερες ώρες δουλειάς σημαίνουν και μεγαλύτερο μισθό και άρα πρέπει να είναι αυτό που επιδιώκει ένας εργαζόμενος; Η ανάπτυξη της τεχνολογίας πώς επιδρά σήμερα στον εργάσιμο χρόνο και κατ' επέκταση συνολικότερα στη σύγχρονη ζωή;
Βέβαια, μια άλλη σημαντική παράμετρος εδώ είναι ο ίδιος ο ελεύθερος χρόνος και η αξιοποίησή του. Δεν είναι πάντα εύκολο για τα παιδιά να αντιληφθούν το σύνολο των υποχρεώσεων που έχουν οι γονείς τους, σηκώνοντας το δυσβάσταχτο βάρος της στήριξης και ανατροφής μιας οικογένειας στο πλαίσιο της «ατομικής ευθύνης», όπως αυτή έχει απογειωθεί. Σε τελική ανάλυση, πέραν των ωρών που ο μπαμπάς ή η μαμά είναι στη δουλειά ή φροντίζει για το νοικοκυριό ή βοηθάει ηλικιωμένους παππούδες ή τρέχει για την κάλυψη μορφωτικών, αθλητικών, πολιτιστικών και άλλων αναγκών του παιδιού τους, ο πραγματικά ελεύθερος χρόνος που απομένει είναι ελάχιστος. Και τότε είναι που ανοίγονται πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις για το πώς επιδιώκει και καταφέρνει κάθε οικογένεια να γεμίσει τον έστω μικρό ελεύθερο χρόνο που της απομένει. Συζήτηση που αντικειμενικά υπεισέρχεται και σε πιο ευαίσθητα θέματα ενδοοικογενειακών σχέσεων, στάσης των γονιών απέναντι στο βιβλίο, στην άθληση, στη συμμετοχή σε κάποιο σύλλογο ή μαζικό φορέα.
Αφίσα για το 8ωρο σχεδιασμένη από τον Γάλλο γελοιογράφο Felix Doumenq, προς τιμήν του εορτασμού της Πρωτομαγιάς από τα γαλλικά συνδικάτα στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου |
Πώς ξεκίνησε ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς; Τι έγινε τότε; Πότε καθιερώθηκε το 8ωρο στη χώρα μας και πότε εορτάστηκε για πρώτη φορά η Πρωτομαγιά στην Ελλάδα; Μια «κόκκινη κλωστή» συνδέει το Σικάγο το 1886, με το Καλλιμάρμαρο στην Αθήνα το 1894, την απεργία στη Θεσσαλονίκη το 1936, τους 200 της Καισαριανής το 1944. Τη γραμμή του μόχθου και των αγώνων των εργατών. Η προσέγγιση αυτή έχει αυξημένες απαιτήσεις αφού προσκρούει τόσο στην κατά γενική ομολογία άγνοια των παιδιών για τα περισσότερα από αυτά τα ιστορικά γεγονότα όσο και στην αντικειμενική αναπτυξιακή τους δυσκολία να σκεφτούν σε τέτοιο βαθμό αφαιρετικά ώστε να κατανοήσουν πώς συνδέονται γεγονότα από διαφορετικές δεκαετίες. Ομως, στην προσπάθεια να ξετυλίξουμε το νήμα και να προσεγγίσουμε με τα παιδιά τις ιδιαίτερες ιστορικές συνθήκες κάθε εποχής, το πώς καθεμία επέδρασε στην επόμενη, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά η τέχνη: Τραγούδια, ποιήματα και εικαστικά έργα μπορούν να μας ταξιδέψουν παραστατικά στο χθες, από το τραγούδι των εργατών του Σικάγο μέχρι τα χαρακτικά των σπουδαίων εικαστικών της Αντίστασης. 'Η από τραγούδια της δουλειάς απ' όλο τον κόσμο που μιλάνε για τον κόπο των εργατών και τις δύσκολες συνθήκες της εργασίας τους κι άλλα που τα τραγουδούν οι εργάτες την ώρα που δουλεύουν για να αποκτήσουν ρυθμό και να δώσουν κουράγιο ο ένας στον άλλο, μέχρι σπουδαίους πίνακες ζωγραφικής που υμνούν την εργασία σε διαφορετικές περιόδους και εποχές.
Την 1ηΜάη σε όλο τον κόσμο οι εργαζόμενοι μαζί με τα παιδιά τους γιορτάζουν και διεκδικούν! Γιορτάζουν επειδή καμαρώνουν για όλα όσα φτιάχνουν με τα χέρια τους και το μυαλό τους, επειδή είναι οι πολλοί και έχουν το δίκιο με το μέρος τους! Διεκδικούν να ζουν καλύτερα, να δουλεύουν λιγότερο και να αμείβονται περισσότερο! Ειδικά αυτήν τη μέρα, χαιρόμαστε την ομορφιά της φύσης γύρω μας, χαιρόμαστε για όλα όσα έχει καταφέρει ο άνθρωπος να δημιουργήσει με την εργασία του. Γιατί εργασία είναι πρώτα απ' όλα δημιουργία. Κι αυτό από μόνο του μπορεί να γίνει το πιο σπουδαίο μάθημα!
«Εργασία» και «δουλειά»: Τι σημαίνει κάθε λέξη, τι κρύβει η ιστορία τους; Μπορεί να υπάρξει ένας κόσμος όπου κανένας δεν θα εργάζεται; Σε τι χρειάζεται κάθε επάγγελμα; Τι προσφέρει και σε ποιον; Τελικά, σε ποιον ανήκει το αποτέλεσμα της εργασίας του καθενός; Εμπνεόμαστε από τους σπουδαίους, δύσκολους και ελπιδοφόρους αγώνες των σιδηροδρομικών στην Αγγλία, των εργατών σε πετρελαϊκές εταιρείες στη Γαλλία, των αγροτών στις Βρυξέλλες, των ναυτεργατών στην Ελλάδα και τόσων άλλων που τα συνθήματα και τα αιτήματά τους μιλούν σε διαφορετικές γλώσσες για τα ίδια προβλήματα, για τις ίδιες ανάγκες. Περιγράφουν τη μία και μόνη αλήθεια: Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά!