Μέρα πανελλαδικής αντιιμπεριαλιστικής δράσης, ενάντια στην εμπλοκή της Ελλάδας στους πολεμικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και στο συνεχιζόμενο αιματοκύλισμα του Παλαιστινιακού λαού, είναι η Κυριακή 21 Απρίλη. Η συγκεκριμένη ημερομηνία επιλέχθηκε καθώς συμπίπτει με την ημερομηνία της πρώτης απαγορευμένης Πορείας Ειρήνης, στις 21 Απρίλη 1963.

Θα περιλαμβάνει σειρά από πολύμορφες δράσεις, εξορμήσεις, συγκεντρώσεις, πορείες, πικετοφορίες, με αιχμή τις περιοχές όπου υπάρχουν ευρωατλαντικές βάσεις και υποδομές, αλλά και σε όλη τη χώρα. Στην Αττική θα γίνει η 41η Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης, με εκκίνηση στις 8 π.μ. από τον Τύμβο του Μαραθώνα και τερματισμό στις 6.30 μ.μ. στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, όπου θα γίνει μεγάλη αντιιμπεριαλιστική συγκέντρωση υποδοχής των ειρηνοδρόμων.

Στο φως και των τελευταίων εξελίξεων, με την κλιμάκωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή, σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ) καλεί σε μαζική συμμετοχή στη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης στις 21 Απρίλη και συνολικά στις εκδηλώσεις της μέρας δράσης, προκειμένου οι εκδηλώσεις να αποτελέσουν «βήμα έκφρασης της αντίθεσης του λαού σε όλους αυτούς τους σχεδιασμούς και στην εμπλοκή της Ελλάδας».

Σε μαζική συμμετοχή καλούν η ΟΓΕ, η Κίνηση Απόστρατων Αστυνομικών, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Απόστρατων Στρατιωτικών και η Ελληνική Επιτροπή Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης. Κάλεσμα μαζικής συμμετοχής απευθύνει και το ΠΑΜΕ.

Σάββατο 20 Απρίλη

• Στη Θεσσαλονίκη η Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη Θεσσαλονίκης (ΕΔΥΕΘ) οργανώνει συγκέντρωση μπροστά στο ΝΑΤΟικό Στρατηγείο στο Γ' Σώμα Στρατού και πορεία προς το μνημείο του Γρηγόρη Λαμπράκη, στις 11 το πρωί.
• Στη Μεσσηνία η Επιτροπή Ειρήνης καλεί σε συγκέντρωση στις 11 π.μ. στην Καλαμάτα, στην πλατεία Οθωνος.

Κυριακή 21 Απρίλη

• Στην Αλεξανδρούπολη η Επιτροπή Ειρήνης και εργατικά σωματεία οργανώνουν συγκέντρωση στις 11.30 π.μ., στο Πάρκο Ακαδημίας.
• Στη Λάρισα θα γίνει συγκέντρωση στις 6.30 μ.μ. στην πλατεία ΑΤΑ και θα ακολουθήσει πορεία στην 1η Στρατιά, όπου εδρεύει το επιχειρησιακό στρατηγείο της άσκησης «EUNAVFOR Aspides».
• Οι Επιτροπές Ειρήνης Βορειοδυτικής Ελλάδας, Εργατικά Κέντρα, σωματεία και άλλοι φορείς καλούν στις 11 π.μ. σε συγκέντρωση έξω από τη ΝΑΤΟική βάση στο Ακτιο, ενώ θα ακολουθήσει αντιιμπεριαλιστική πορεία στις 12 μ. στην Πρέβεζα, με προσυγκέντρωση στον Φόρο. Κάλεσμα συμμετοχής απευθύνει και το ΕΚ Λευκάδας - Βόνιτσας. Αναχώρηση λεωφορείων στις 10.15 π.μ., στάση ΚΤΕΛ Μαρίνα Λευκάδας. Καλεί επίσης το Εργατικό Κέντρο Θεσπρωτίας. Αναχώρηση λεωφορείου στις 9 π.μ., από το Πάνθεον στην Ηγουμενίτσα. Κάλεσμα απευθύνει και το Εργατικό Κέντρο Αγρινίου (ΕΚΑ). Λεωφορεία θα αναχωρήσουν από το Αγρίνιο (γραφεία ΕΚΑ), στις 9.30 π.μ.
• Στο Ηράκλειο η Επιτροπή Ειρήνης καλεί σε εκδήλωση στις 6.30 μ.μ. στο θεατράκι του Καράβολα.
• Στο Ρέθυμνο η Επιτροπή Ειρήνης και οι εκδόσεις «Κυβέρτι» παρουσιάζουν ανθολογία σύγχρονης ελληνικής αντιπολεμικής ποίησης, στις 7 μ.μ. στο Εργατικό Κέντρο Ρεθύμνου. Θα γίνει επίσης προβολή της αντιπολεμικής ταινίας «3.000 νύχτες στην Παλαιστίνη».
• Στη Σάμο η Πανσαμιακή Επιτροπή Ειρήνης καλεί σε πορεία ειρήνης από το ΚΥΤ Ζερβού στην πλατεία Πυθαγόρα, στις 11 π.μ. Για τη διευκόλυνση των φίλων της ειρήνης θα δρομολογηθούν πούλμαν από την Επιτροπή Ειρήνης, με ώρες και τόπους αναχώρησης: 9.30 π.μ. από Μαραθόκαμπο. 10 π.μ. από το πάρκινγκ δίπλα από το σούπερ μάρκετ «Κρητικός», με στάσεις στα χωριά της διαδρομής για όποιους θέλουν να επιβιβαστούν. 10.30 π.μ. από το Γεφυράκι στο Βαθύ (παραλιακό πάρκινγκ).
• Στον Αραξο η Επιτροπή Ειρήνης Πάτρας και Δυτικής Αχαΐας καλεί σε συγκέντρωση στις 10.30 π.μ. Κάλεσμα απευθύνουν επίσης το Εργατικό Κέντρο της πόλης και ο Σύλλογος Δημοκρατικών Γυναικών.
• Στην Ηλεία η Επιτροπή Ειρήνης καλεί σε κινητοποίηση στις 10 π.μ. στη διασταύρωση Αεροδρομίου - Κυλλήνης της ΕΟ Πύργου - Πατρών.
• Στα Τρίκαλα θα γίνει συγκέντρωση στις 6.30 μ.μ. στην πλατεία της Αγίας Μονής «Δημήτρης Μητροπάνος» και πορεία προς την πλατεία Ρήγα Φεραίου. Την ίδια μέρα, σε συνεργασία με τον Φοιτητικό Σύλλογο ΤΕΦΑΑ θα γίνει συμβολικός αγώνας δρόμου «Αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη», με εκκίνηση στις 7.30 μ.μ. από το Κολυμβητήριο και τερματισμό στην πλατεία Ρήγα Φεραίου.

Τρίτη 23 Απρίλη

• Στα Χανιά η Επιτροπή Ειρήνης καλεί στις 7.30 μ.μ. στο Εργατικό Κέντρο. Η εκδήλωση περιλαμβάνει ομιλίες και προβολή της ταινίας «3.000 νύχτες στην Παλαιστίνη».
• Στον Βόλο θα γίνει συγκέντρωση στον Αγ. Νικόλαο στις 7 μ.μ. και πορεία, που θα καταλήξει στο λιμάνι.

Η πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης πραγματοποιήθηκε στις 21 Απρίλη 1963 και σημαδεύτηκε από τη σύλληψη του Γρηγόρη Λαμπράκη. Αφετηρία της πορείας είχε οριστεί ο Τύμβος του Μαραθώνα και τερματισμός η Πνύκα.

Η πορεία οργανώθηκε από τον «Σύνδεσμο Μπέρτραντ Ράσελ» και την Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη, αντιπρόεδρος της οποίας ήταν ο Γρηγόρης Λαμπράκης, βουλευτής της ΕΔΑ. Είχαν προσκληθεί για να πάρουν μέρος πολλοί ξένοι ειρηνιστές απ' όλο τον κόσμο - κυρίως από τη Βρετανία.

Η κυβέρνηση της ΕΡΕ υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή απαγόρευσε την πορεία και ανακοίνωσε ότι όποιος επιχειρήσει να προσεγγίσει θα συλλαμβάνεται. Η προειδοποίηση ήταν και για τους ξένους προσκεκλημένους. Στρατός, αστυνομία, χωροφυλακή, ακόμη και άνδρες του Λιμενικού (!) τέθηκαν σε επιφυλακή, για να αποκοπεί η προσέλευση ακόμα και ...διά θαλάσσης.

Το πρωί της Κυριακής 21 Απρίλη, ώρα 8, ο Λαμπράκης αρχίζει την πορεία κρατώντας ανοιχτό στο στήθος του το πανό με το σήμα του φιλειρηνικού κινήματος, φωνάζοντας: Ζήτω η Ειρήνη, ζήτω η Δημοκρατία. Ενας χωροφύλακας, από τους εκατοντάδες, φώναξε: Κάτω η Ειρήνη!

Ο Λαμπράκης θα συνεχίσει πότε μόνος του, πότε μαζί με μερικούς αγωνιστές που κατάφεραν να περάσουν από τα μπλόκα της χωροφυλακής μέχρι το Πικέρμι, όπου τον συνέλαβαν. Νωρίτερα, η αστυνομία είχε συλλάβει τους συνοδοιπόρους του, Παντελή Γούτη, Μπάμπη Παπαδόπουλο και Ανδρέα Μαμωνά.

Με το αστυνομικό καμιόνι, ύστερα από τρεισήμισι ωρών βόλτες, ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε στη Ν. Ιωνία, όπου τον άφησαν τελικά ελεύθερο. Ηδη έχει δεχτεί μια επίθεση στο ξεκίνημα, όταν προσπάθησαν να του πάρουν το πανό. Στη διασταύρωση της Ραφήνας, βρέθηκε απέναντι σε μπλόκο χωροφυλάκων και τραμπούκων. Του επιτέθηκαν, του έσκισαν το σακάκι, προσπάθησαν να τον παρασύρουν στο γειτονικό δάσος. Η παρουσία των δημοσιογράφων όμως τους υποχρέωσε σε φυγή.

Μέχρι εκείνη την ώρα είχαν ήδη συλληφθεί 1.000 - 1.500 φιλειρηνιστές (πολλοί τραυματίστηκαν ή κακοποιήθηκαν), ανάμεσά τους και πολλοί ξένοι, τέσσερις από τους οποίους απελάθηκαν!

Αργά το βράδυ εκείνης της μέρας ο Λαμπράκης έφτασε στα γραφεία της ΕΕΔΥΕ και από εκεί έστειλε τηλεγράφημα προς τις εφημερίδες, το οποίο άρχιζε ως εξής: «Πόθος δημοκρατικού λαού μας διά πορείαν Ειρήνης "Μαραθών - Αθήναι" επραγματοποιήθει». Στη συνέχεια κατήγγειλε τη σύλληψή του και κατονόμασε τους υπεύθυνους. Λίγες μέρες μετά, στις 22 Μάη 1963, ο Λαμπράκης δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη.