INTIME NEWS

Από τη Σύνοδο Κορυφής στην Ουάσιγκτον

Ο ίδιος ο γγ της λυκοσυμμαχίας, Γ. Στόλτενμπεργκ, ανοίγοντας τις χθεσινές εργασίες προεξόφλησε ότι θα ληφθούν «σημαντικές αποφάσεις» «για το μέλλον, την αποτροπή και την άμυνα, την Ουκρανία και τον τρόπο επέκτασης των εταιρικών μας σχέσεων, ιδίως με τους εταίρους μας στην Ασία και στον Ειρηνικό».

Εδικά για την Ουκρανία μίλησε για ένα «ουσιαστικό πακέτο, το οποίο θα αποτελείται από πέντε στοιχεία: Το ένα είναι η Διοίκηση του ΝΑΤΟ για την Ουκρανία (NATO Command for Ukraine), για να παρέχει βοήθεια και εκπαίδευση σε θέματα ασφάλειας. Μια μακροπρόθεσμη δέσμευση να συνεχίσουμε και να διατηρήσουμε την υποστήριξή μας στην Ουκρανία. Νέες ανακοινώσεις για άμεση στρατιωτική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων της αεράμυνας και νέων διμερών συμφωνιών ασφαλείας μεταξύ των Συμμάχων του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας (σ.σ. σε άλλο σημείο των τοποθετήσεών του ξεχώρισε την παραχώρηση στο Κίεβο προηγμένων στρατηγικών συστημάτων αεράμυνας και μαχητικών F-16). Και στη συνέχεια, επιτέλους, θα εντείνουμε ό,τι πρέπει να κάνουμε για να διασφαλίσουμε την πλήρη διαλειτουργικότητα μεταξύ των ουκρανικών δυνάμεων και των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου κέντρου εκπαίδευσης και αεροπορίας στην Πολωνία». «Ολα αυτά τα πέντε στοιχεία αποτελούν μια ισχυρή γέφυρα για την Ουκρανία προς την ένταξη στη Συμμαχία. Και είμαι βέβαιος ότι οι Σύμμαχοι θα επαναλάβουν στη συνέχεια τη δέσμευσή τους ότι η Ουκρανία θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ».

Για τη λεγόμενη Αποτροπή και Αμυνα, έβαλε στόχο της Συνόδου να διασφαλιστεί «ότι έχουμε τις δυνάμεις για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των νέων και φιλόδοξων αμυντικών μας σχεδίων. Εχουμε ήδη 500.000 στρατιώτες σε υψηλή ετοιμότητα, τον υψηλότερο αριθμό εδώ και δεκαετίες. Θα ενσωματώσουμε επίσης μια νέα τοποθεσία βαλλιστικής άμυνας στην Πολωνία». Από κοντά και η αύξηση των «αμυντικών επενδύσεων», την οποία χαιρέτισε.

Εστίασε, τέλος, στις συναντήσεις «με τους εταίρους μας στην Ασία και στον Ειρηνικό: Την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα», ισχυριζόμενος ότι «ο πόλεμος στην Ουκρανία δείχνει πως η ασφάλειά μας είναι αλληλένδετη, καθώς το Ιράν, η Βόρεια Κορέα και η Κίνα είναι οι κύριοι παράγοντες του πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας».

Σε αυτό το φόντο, ήδη στο πλαίσιο της Συνόδου ανακοινώθηκαν μια σειρά «στρατηγικές πρωτοβουλίες των Συμμάχων για την ενίσχυση των ικανοτήτων τους», καθώς «σε ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της συμμαχικής άμυνας και τεχνολογικής ολοκλήρωσης στους τομείς του αέρα, του Διαστήματος και του κυβερνοχώρου, οι υπουργοί Αμυνας από 24 κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ (Βέλγιο, Καναδά, Τσεχία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία, Σουηδία, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες) υπέγραψαν μια σειρά πρωτοποριακών πολυεθνικών πρωτοβουλιών».

Ειδικότερα:

-- Ανακοινώθηκε το πρόγραμμα Alliance Persistent Surveillance from Space (APSS), το οποίο, όπως τονίζεται και επισήμως, «σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη πολυεθνική επένδυση σε διαστημικές δυνατότητες στην Ιστορία του ΝΑΤΟ». «Το APSS πρόκειται να ενισχύσει την ικανότητα της Συμμαχίας να παρακολουθεί τις δραστηριότητες στο έδαφος και στη θάλασσα με άνευ προηγουμένου ακρίβεια και επικαιρότητα». Με την υπογραφή του σχετικού Μνημονίου Συνεννόησης το APSS έχει πλέον μεταβεί στη φάση υλοποίησης, κατά την οποία τα επόμενα πέντε χρόνια 17 «Σύμμαχοι» θα συνεισφέρουν πάνω από 1 δισ. δολάρια.

-- Υπεγράφη επίσης Επιστολή Πρόθεσης για να στήσουν υπηρεσίες Allied software for Cloud and Edge (ACE), διασφαλίζοντας τις επικοινωνίες τους και επιτρέποντας την απρόσκοπτη κοινή χρήση δεδομένων σε όλα τα πεδία επιχειρήσεων.

-- Παραπέρα, Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία και Σουηδία υπέγραψαν Δήλωση Συνεργασίας για το Διασυνοριακό Εναέριο Χώρο (Cross-Border Airspace). «Αυτή η Διακήρυξη θα διασφαλίσει ότι οι Συμμαχικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές θα είναι σε θέση να δημιουργήσουν και να χρησιμοποιήσουν περισσότερο εναέριο χώρο από τις πέντε συμμετέχουσες χώρες για εκπαίδευση και ασκήσεις του ΝΑΤΟ και άλλες αεροπορικές δραστηριότητες εντός της σκανδιναβικής περιοχής», τονίζεται από πλευράς ΝΑΤΟ .

Σε μια ταυτόχρονη εξέλιξη, το ΝΑΤΟ δημοσιοποίησε την αναθεωρημένη Στρατηγική του για την Τεχνητή Νοημοσύνη (επικαιροποιεί το αντίστοιχο κείμενο του 2021), η οποία επισήμως στοχεύει στην «επιτάχυνση της χρήσης τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης εντός του ΝΑΤΟ με ασφαλή και υπεύθυνο τρόπο». Βάζει διάφορες προτεραιότητες, όπως η αύξηση της διαλειτουργικότητας μεταξύ συστημάτων AI σε ολόκληρη τη λυκοσυμμαχία, αλλά και «η επέκταση του οικοσυστήματος ΑΙ μέσω στενότερης συνεργασίας με τη συμμαχική βιομηχανία και τον ακαδημαϊκό κόσμο, τον Επιταχυντή Καινοτομίας Αμυνας του ΝΑΤΟ "Diana", το Ταμείο Καινοτομίας του NATO και ομοϊδεάτες εταίρους».

Ολα αυτά με την αμέριστη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης. Χαρακτηριστικά είναι όσα είπε ο Κυρ. Μητσοτάκης προσερχόμενος: «Συναντιόμαστε σε μια εποχή μεγάλων προκλήσεων (...) εποχή που θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Ουκρανία για όσο χρειαστεί».

«Είναι η στιγμή που η Συμμαχία πρέπει να αντιμετωπίσει μια σειρά περίπλοκων παγκόσμιων προκλήσεων», πρόσθεσε, εξ ου και «πρέπει να επαναβεβαιώσουμε την ακλόνητη δέσμευσή μας να διαθέτουμε τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ μας για αμυντικές δαπάνες», όπως προβλέπει η ΝΑΤΟική νόρμα που μπήκε στα κράτη - μέλη το 2014. Το χαρακτήρισε «ιδιαίτερα σημαντικό για τις ευρωπαϊκές χώρες, όχι μόνο όσον αφορά την επίτευξη αυτού του στόχου, αλλά και για τον εξορθολογισμό των αμυντικών μας δαπανών προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η Συμμαχία», επιμένοντας ότι «η ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων είναι συμπληρωματική στις αμυντικές δυνατότητες του ΝΑΤΟ, ενισχύει το ΝΑΤΟ». Δείχνοντας προς επιτάχυνση των εξελίξεων τα επόμενα 5 χρόνια, κάλεσε «να αξιοποιήσουμε τον επόμενο ευρωπαϊκό κύκλο για να επικεντρωθούμε περισσότερο στο πώς θα ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή μας άμυνα».

Αλλά και λίγο αργότερα, σε δημόσια συζήτηση που είχε (στο πλαίσιο του NATO Public Forum) με την Νάντια Σάντλοου, πρώην αναπληρώτρια σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, έβαλε θέμα ότι δεν μπορεί να υπάρχουν «λαθροεπιβάτες», επαναλαμβάνοντας έκφραση που πρωτοχρησιμοποίησε παλαιότερα ο Τραμπ για να πιέσει τα ευρωπαϊκά κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες. Μάλιστα ο Μητσοτάκης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η νόρμα του 2% να ανέβει κι άλλο, π.χ. στο 2,5%, αυξάνοντας τις δαπάνες για το ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο δε της όξυνσης των ανταγωνισμών, τόνισε την ανάγκη για ενίσχυση του ευρωενωσιακού οπλοστασίου ποιοτικά και ποσοτικά, με εκταμίευση πόρων κεντρικά και από την ΕΕ.

Αλλά και νωρίτερα, σε συζήτηση που είχε με τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Ντάνιελ Σπέκχαρντ, συμφώνησε ότι «πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη "ιδιοκτησία" όταν πρόκειται για θέματα ευρωπαϊκής άμυνας και ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας», θυμίζοντας πως «η Ελλάδα δαπανά πάνω από το 2% του ΑΕΠ της για την άμυνα από τότε που εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ». Επανέλαβε δε την πρόταση που έχει κάνει μαζί με τον Πολωνό ομόλογό του για μια «ευρωπαϊκή πρωτοβουλία» στον τομέα της αεράμυνας, έναν ευρωπαϊκό «Σιδερένιο Θόλο», πλήρως ενταγμένο στο πλαίσιο των δομών διοίκησης και ελέγχου του ΝΑΤΟ όπως ξεκαθάρισε.

Υπερασπίστηκε επίσης την ευρωατλαντική προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, διαβεβαιώνοντας ΗΠΑ και ΝΑΤΟ ότι η ελληνική αστική τάξη «είναι έτοιμη να διαδραματίσει ξανά έναν ενεργό και εποικοδομητικό ρόλο στην προώθηση της πολιτικής σταθερότητας αλλά και της οικονομικής ευημερίας στα Βαλκάνια». Τους διαβεβαίωσε επίσης ότι η Ελλάδα ως κόμβος διαμετακόμισης αμερικανικού LNG έχει «τη δυνατότητα να λειτουργήσουμε ως πάροχος ενεργειακής ασφάλειας στα Βαλκάνια, να σπάσουμε τις ιστορικές εξαρτήσεις αυτών των χωρών από το ρωσικό αέριο».

Απέναντι στην επισήμανση του Σπέκχαρντ για την παρουσία Κινέζων στον Πειραιά και το ότι «η Κίνα είναι λίγο πιο επιθετική στο σκέλος της ασφάλειας, αλλά ταυτόχρονα η οικονομική εμπλοκή της και οι επενδύσεις της σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η δική σας, δημιουργούν πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων», ο Μητσοτάκης έσπευσε να αντιτείνει ότι ο Πειραιάς «δεν είναι το μοναδικό λιμάνι στην Ελλάδα. Επί του παρόντος βρισκόμαστε σε διαδικασία παραχώρησης πολλών άλλων λιμανιών, για παράδειγμα του δεύτερου μεγαλύτερου λιμανιού, της Ηγουμενίτσας και του Ηρακλείου. Αυτά τα δύο παραχωρήθηκαν σε έναν μεγάλο ιταλικό όμιλο», για να προσθέσει πως «στο αποτύπωμα των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια οι Κινέζοι ουσιαστικά είναι απόντες». «Στο τέλος της ημέρας, το λιμάνι εναπόκειται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα των ελληνικών αρχών και δεν αισθάνομαι οποιαδήποτε στρατηγική απειλή από την κινεζική παρουσία στο μεγαλύτερο λιμάνι μας», συμπλήρωσε.

Στο ίδιο μοτίβο, τόνισε στους Αμερικανούς ότι η διμερής σχέση «βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό» και είναι «μια ισχυρή και βαθιά σχέση», καθώς «στον στρατιωτικό - αμυντικό τομέα κάνουμε πολλά μαζί και μπορούμε πάντα να κάνουμε περισσότερα για τη διασφάλιση της πρόσβασης της Ελλάδας τόσο σε πλεονάζοντα αμυντικό εξοπλισμό όσο και σε σύγχρονα οπλικά συστήματα», με στόχο των ντόπιων επιχειρηματικών ομίλων να παίξουν από καλύτερες θέσεις τον ρόλο ευρωατλαντικού χωροφύλακα στην ευρύτερη περιοχή. Υπογράμμισε επίσης την «οικονομική διάσταση της σχέσης, το γεγονός ότι έχουμε σαφώς περισσότερες άμεσες ξένες επενδύσεις από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα».

Σημειωτέον, αργά χθες το βράδυ (11 μ.μ. ώρα Ελλάδας), στο πλαίσιο της υλοποίησης αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδιασμών στην Ανατολική Μεσόγειο, αναμενόταν στο περιθώριο της Συνόδου συνάντηση του Μητσοτάκη με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν.

Αλλωστε, ο «οδικός χάρτης» για ευρωατλαντικής κοπής διευθετήσεις στην περιοχή ακολουθείται κατά πόδας προς την επίσπευση «συνεννοήσεων», στον πυρήνα των οποίων είναι η διευκόλυνση των μπίζνες του κεφαλαίου, οι μοιρασιές στα μερτικά της καπιταλιστικής λείας στην περιοχή αλλά και η θωράκιση της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, κόντρα στη διείσδυση άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.

Διόλου τυχαία, ο Μητσοτάκης είπε στον Σπέκχαρντ ότι αν και «ορισμένες από τις θεμελιώδεις τουρκικές θέσεις όσον αφορά την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν αλλάξει ιδιαίτερα», τους τελευταίους 16 μήνες έγιναν «κάποια θετικά βήματα, που δείχνουν τουλάχιστον μια κατάσταση ύφεσης. Από μόνο του αυτό, σε μια εποχή που αντιμετωπίζαμε σημαντικές προκλήσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, είναι εξέλιξη προς τη θετική κατεύθυνση όσον αφορά τις σχέσεις μας», επιβεβαιώνοντας εμμέσως και ο ίδιος το ΝΑΤΟικό υπόβαθρο των συνεννοήσεων.

Το επιβεβαίωσε και ο Σπέκχαρντ, επαινώντας τον ότι «απαιτείται πολύ πολιτικό θάρρος και βούληση προκειμένου να γίνει μια επανεκκίνηση σε αυτές τις σχέσεις μερικές φορές, όταν δεν βρίσκονται στη σωστή τροχιά. Γνωρίζω ότι εσείς προσωπικά αναλάβατε πρωτοβουλίες για να γίνει αυτό, άρα σας αξίζουν πολλά εύσημα για την προσπάθεια να διατηρηθεί η ασφάλεια στο νότιο και νοτιοανατολικό πλευρό του NATO».