Στην αρχική διατύπωση του νόμου προβλεπόταν ως ελάχιστη προϋπόθεση 2 τουλάχιστον ΟΤΑ για τη συγκρότηση αναπτυξιακού οργανισμού. Τον Οκτώβρη του 2020 ψηφίστηκε διάταξη από την κυβέρνηση, με την οποία προβλεπόταν ότι και ένας δήμος με πληθυσμό άνω των 50.000 κατοίκων θα μπορούσε να συγκροτήσει αναπτυξιακό οργανισμό με μοναδικό μέτοχο τον ίδιο.

Η αρχή έγινε τον Αύγουστο του 2020 από 4 δήμους (Καρύστου, Λαυρεωτικής, Μαραθώνα και Ραφήνας - Πικερμίου) που συγκρότησαν διαδημοτικό αναπτυξιακό οργανισμό με την επωνυμία «Εύδημος ΑΕ».

Αρχές του 2021 οι δήμοι Κρωπίας, Μαρκοπούλου Μεσογαίας, Παιανίας και Σπάτων - Αρτέμιδος συγκρότησαν την «Αναπτυξιακή ΟΤΑ ΑΕ» και ο δήμος Πειραιά την «ΠΕΙΡΑΙΑΣ PLUS».

Τον Απρίλη του 2021 ακολούθησαν ο δήμος Γλυφάδας με την «ΑΙΞΩΝΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΕ», οι δήμοι Παπάγου - Χολαργού και Φιλοθέης - Ψυχικού που συνέπραξαν σε διαδημοτικό αναπτυξιακό οργανισμό και ο δήμος Αμαρουσίου που συγκρότησε επίσης αναπτυξιακό οργανισμό με μοναδικό μέτοχο τον ίδιο.

Τον Μάη του 2021 ο δήμος Αγίων Αναργύρων - Καματερού συγκρότησε την «RESTART AE», τον Ιούνη του ίδιου χρόνου ο δήμος Ελληνικού - Αργυρούπολης συγκρότησε αναπτυξιακό οργανισμό με την επωνυμία «ΑΝΕΛΙΞΗ ΑΕ» και τον Αύγουστο ο δήμος Γαλατσίου την «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ».

Τις τελευταίες μέρες ο δήμος Ν. Ιωνίας πήρε απόφαση συμμετοχής στον προαναφερόμενο «Εύδημο ΑΕ», ο δήμος Ηρακλείου συμμετέχει πλέον στον αναπτυξιακό του δήμου Αμαρουσίου και ο δήμος Χαλανδρίου συγκρότησε δικό του αναπτυξιακό οργανισμό.

Επίσης σε συγκρότηση αναπτυξιακού οργανισμού προχώρησαν πρόσφατα οι δήμοι Αγίας Παρασκευής, Αγίου Δημητρίου και Ιλίου.

Η Περιφέρεια Αττικής έχει συγκροτήσει αναπτυξιακό οργανισμό από το 2020 με την επωνυμία «ΝΕΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ ΑΕ». Ο οργανισμός της Περιφέρειας εμπλέκεται με έργα όπως «Ψηφιακή μετάβαση της Περιφέρειας Αττικής», «Εργα υποδομής στο Μάτι», «Προώθηση της ηλεκτροκίνησης», «Ενεργειακή μετάβαση για τα νησιά της Αττικής» και εκπονεί μελέτες για δήμους της Αττικής αλλά και για δήμους εκτός λεκανοπεδίου, όπως π.χ. ο δήμος Μυκόνου («Εκπόνηση μελετών επί κρίσιμων υποδομών του δήμου Μυκόνου»).

Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο του οργανισμού είχε διαμορφωθεί ως εξής: Περιφέρεια Αττικής 75%, Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Περιφέρειας Αττικής 22,5%, Δήμος Αθηναίων 2,5%.

Η ΠΕΔΑ με πρόταση του προέδρου της Μαρκόπουλου (ΝΔ) αγόρασε 2,5% από το ποσοστό του Περιφερειακού Ταμείου Ανάκαμψης και πλέον έχει το Ταμείο 20% και η ΠΕΔΑ 2,5%. Στο εισηγητικό της διοίκησης της ΠΕΔΑ προς το Διοικητικό Συμβούλιο αναφερόταν χαρακτηριστικά:

«...Η Διεύθυνση Τεχνικών Εργων (σημ.: του αναπτυξιακού οργανισμού), σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, παρέχει υπηρεσίες Τεχνικής Στήριξης σε ΟΤΑ, νομικά πρόσωπα και ενώσεις τους, καθώς και σε νομικά πρόσωπα, φορείς και οργανισμούς του ευρύτερου δημοσίου τομέα, που είτε δεν έχουν τεχνική επάρκεια ή έχουν τεχνική επάρκεια, αλλά καλούνται να υλοποιήσουν μελέτες και έργα, για τις ανάγκες των οποίων δεν έχουν το απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό, με τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων. Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται η ωρίμανση έργων, η εκπόνηση τεχνικών μελετών καθώς και άλλων συναφών μελετών, η θεώρηση των μελετών, η σύνταξη τευχών δημοπράτησης, η προετοιμασία φακέλων, η επίβλεψη και παρακολούθηση της υλοποίησης τεχνικών έργων και κάθε άλλη υπηρεσία τεχνικής και συμβουλευτικής υποστήριξης των τεχνικών υπηρεσιών του εκάστοτε φορέα, νομικού προσώπου ή οργανισμού, στο πλαίσιο των προβλέψεων της κείμενης νομοθεσίας.

(...) Επιπροσθέτως, η Εταιρεία, βάσει του πλαισίου που διέπει την ίδρυση και λειτουργία της και των καταστατικών της σκοπών, δύναται να ορίζεται δικαιούχος πράξεων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, υπό τους όρους και τις απαιτήσεις περί διαχειριστικής επάρκειας του ισχύοντος Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου και τυχόν ειδικότερες διατάξεις των κανονισμών των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, καθώς και να συμμετέχει ως φορέας υλοποίησης πράξεων χρηματοδοτούμενων από Ευρωπαϊκά Προγράμματα (εκτός ΕΣΠΑ). Επιπλέον, δύναται να προτείνει προς τους αρμόδιους φορείς και να υλοποιεί Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) χωρικών στρατηγικών...».

Με βάση τα παραπάνω φαίνεται ότι ο αναπτυξιακός οργανισμός της Περιφέρειας μπορεί να λειτουργήσει ως «ομπρέλα» για τους δήμους της Αττικής, κυρίως για αυτούς που δεν έχουν συγκροτήσει αναπτυξιακό.

Σε αυτή τη φάση προβλεπόταν ως καταληκτική ημερομηνία για τη συγκρότηση και συμμετοχή σε αναπτυξιακό η 30ή Ιουνίου 2024. Η ημερομηνία είναι προϊόν παράτασης στον νόμο του 2020, όπου είχε δοθεί ως αρχική προθεσμία η 30ή Ιουνίου 2022. Είναι πιθανό να δοθεί και νέα προθεσμία, αν και έχει δημιουργηθεί μια γεωγραφική διασπορά οργανισμών στην Αττική, υπάρχει πλέον η συμμετοχή της ΠΕΔΑ στον αναπτυξιακό της Περιφέρειας και φυσικά μπορεί ένας δήμος να συνεργαστεί με αναπτυξιακό στον οποίο δεν συμμετέχει.

Και από την ίδια τη νομοθεσία και την εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών αλλά και από τη μέχρι τώρα πρακτική έχει αποδειχτεί ότι οι αναπτυξιακοί εμπλέκονται με μια μεγάλη γκάμα θεμάτων, λειτουργώντας πρακτικά σαν ένας «δήμος»... δίπλα στον δήμο, όπου κουμάντο κάνει το διοικητικό συμβούλιο της ΑΕ. Από τεχνικά έργα, προγράμματα ΕΣΠΑ μέχρι ζητήματα κοινωνικής πολιτικής και θέματα Ψυχικής Υγείας (!). Δεν μιλάμε απλά για μια θεματική δημοτική επιχείρηση (π.χ. νεκροταφείου, ακίνητης ιδιοκτησίας, διαφημιστική, τουριστική κ.τ.λ.). Ακόμα και οι αναπτυξιακές μονοπρόσωπες ΟΤΑ που προϋπήρχαν των αναπτυξιακών οργανισμών, είχαν σχετικούς περιορισμούς (λειτουργούσαν ανά δήμο, είχαν ένα κύριο αντικείμενο και δεν εμπλέκονταν με μελέτες). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι στο «απυρόβλητο» των αναπτυξιακών οργανισμών παραμένει ο «σκληρός πυρήνας» υπηρεσιών του δήμου όπως η οικονομική υπηρεσία και το δημοτολόγιο.

Την ίδια στιγμή που έχουν πρακτικά παγώσει οι προσλήψεις στους δήμους, επιτρέπεται η απόσπαση προσωπικού από τις υπηρεσίες των δήμων (π.χ. τεχνικές υπηρεσίες, που κατά τα άλλα δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος εκπόνησης τεχνικών μελετών...) και ο μεγάλος όγκος του προσωπικού με μπλοκάκι (για γραμματειακή υποστήριξη κ.ά.) και συμβάσεις έργου (για μελέτες και προγράμματα που είναι σε εξέλιξη), πέρα φυσικά από ρουσφετολογικά κριτήρια και βόλεμα υμετέρων.

Με βάση την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στους δήμους, οι δήμοι στην πράξη εξωθούνται στη δημιουργία αναπτυξιακών προκειμένου να κινούνται διακριτά πιο ευέλικτα στην εφαρμογή της προώθησης επιχειρηματικών σχεδίων και στην ανατροπή εργασιακών σχέσεων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και στις υπηρεσίες των δήμων δεν υπάρχει ένα μωσαϊκό πραγματικά εργασιακών σχέσεων (μόνιμοι, αορίστου χρόνου, ορισμένου χρόνου διαφόρων συμβάσεων, συμβάσεις έργου, κοινωφελείς, πρόγραμμα για συνταξιοδότηση).

Οι εκλεγμένοι στην περιφερειακή και τοπική διοίκηση με τα ψηφοδέλτια της «Λαϊκής Συσπείρωσης» αντιπαλεύουν τη λειτουργία των αναπτυξιακών οργανισμών που στόχο έχουν την άμεση εμπλοκή και σύμπραξη της ΤΔ με τους επιχειρηματικούς ομίλους, την παραπέρα ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης στον δημόσιο τομέα, και που κλιμακωτά με τη λειτουργία τους θα αντικαταστήσουν de facto υπηρεσίες και λειτουργίες δήμων και Περιφερειών, μακριά από κάθε έλεγχο Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων.

Στον αντίποδα διεκδικούν μεταξύ άλλων πλήρη κρατική χρηματοδότηση που να καλύπτει το σύνολο των αναγκών δήμων και Περιφερειών και άμεσες και μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού για την κάλυψη όλων των υφιστάμενων αναγκών.