Αυτή η βδομάδα έχει λίγες ταινίες, όμως ανάμεσά τους βρίσκονται ένας Χρυσός Φοίνικας και μια Χρυσή Αρκτος. Πολύ συχνά κρίνεται η προτίμησή μας για το εάν θα παρακολουθήσουμε μια ταινία ή μια άλλη από τις συμμετοχές της στα φεστιβάλ και τα βραβεία που έχει αποκομίσει. Πολύ συχνά επίσης διαπιστώνουμε ότι ταινίες πολύ μικρότερης κλίμακας που δεν αποκόμισαν κανένα βραβείο και που δεν συμμετείχαν σε κανένα φεστιβάλ είναι πολύ πιο «ουσιαστικές» από τις βραβευμένες. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα γι' αυτό, χωρίς να αποτελεί κανόνα βεβαίως. Κυρίως όμως μια βραβευμένη ταινία ενθαρρύνει τους διανομείς να προτιμήσουν να τη «χτυπήσουν» με το ανάλογο τίμημα στο παζάρι, δηλαδή στην αγορά των φεστιβάλ, θεωρώντας ότι θα βγάλει τα λεφτά της στις αίθουσες. Γιατί μη νομίζετε, μια ταινία στα φεστιβάλ μια επένδυση είναι κι αυτή. Πολλές φορές ακόμα και η συμμετοχή μιας ταινίας στο διαγωνιστικό τμήμα ενός μεγάλου φεστιβάλ αποτελεί παράσημο. Γιατί, τι θα έχουν οι εταιρείες διανομής να γράφουν στα δελτία Τύπου και οι κριτικοί στα αστεράκια τους, εάν δεν προσθέσουν ότι αποκόμισε το τάδε βραβείο και συμμετείχε στο τάδε φεστιβάλ; Για τα αστεράκια όμως θα μιλήσουμε μια άλλη φορά.

Δυστυχώς κατά τη διάρκεια των δεκαετιών υπήρξαν πολύ διαφορετικές προϋποθέσεις για να κερδίσει μια ταινία τη συμμετοχή της σε ένα φεστιβάλ ή ένα βραβείο αντίστοιχα. Μπορεί δηλαδή να έβλεπες μια χρονιά στις Κάννες ή στη Βενετία που είχες Γκοντάρ, Τριφό, Παζολίνι, Αντονιόνι, Πρέμινγκερ, Μπουνιουέλ, Λόουζι, Ταρκόφσκι, Ταβιάνι, Πέτρι, Κόπολα, Σάουρα, Ρενέ, Σκορτσέζε κ.λπ. Εάν έπαιρνε τον Χρυσό Φοίνικα ο ένας από αυτούς σήμαινε ότι οι υπόλοιποι σκηνοθέτες δεν γύρισαν ισάξια αριστουργήματα; Δυστυχώς, στα φεστιβάλ, σήμερα, δεν βλέπουμε ούτε τόσα αριστουργήματα ούτε τόσες κοινωνικές ταινίες, δηλαδή ταινίες που να μας αφορούν πέρα από τη διασκέδαση, και ακόμα πιο σπάνια βλέπουμε ταινίες που διαμορφώνουν κινηματογραφικά ρεύματα και νέες μορφές.

Ολα αυτά τα λέμε γιατί ουσιαστικά τις ταινίες και τα βραβεία θα έπρεπε να τα κρίνουμε στο τέλος της διανομής μιας χρονιάς, αφού όλη η χρονιά θα είναι γεμάτη με Κάννες, Βερολίνο και Βενετία. Ετσι γίνεται κάθε χρόνο. Γίνονται 4 - 5 μεγάλα φεστιβάλ και όλη τη χρονιά μιλάμε γι' αυτά. Μη βιάζεστε, να έχετε κινηματογραφική υπομονή, έτσι κι αλλιώς το παιχνίδι είναι γνωστό γιατί στο τέλος δίνουμε το βραβείο στην ταινία της καρδιάς μας. Εκείνη που μπορεί να μην κέρδισε 10 βραβεία αλλά ο πιτσιρικάς σκηνοθέτης της από την άκρη του κόσμου τα «εξήγησε» πολύ ωραία και μας άγγιξε ευαίσθητες χορδές.

Αυτήν τη βδομάδα σάς προτείνουμε να πάτε στην αγαπημένη μας «Ιριδα» να δείτε τους Ελληνες μικρομηκάδες που ταξίδεψαν τις ταινίες τους από το 47ο Φεστιβάλ της Δράμας. Το Φεστιβάλ Δράμας ταξιδεύει στην Αθήνα: Από 24 έως 27 Οκτώβρη θα προβληθεί το σύνολο του Εθνικού και του Εθνικού Σπουδαστικού Προγράμματος στον κινηματογράφο «Ιριδα», με ελεύθερη είσοδο. Περισσότερες πληροφορίες στις ιστοσελίδες του φεστιβάλ και της «Ιριδας» αντίστοιχα, https://www.dramafilmfestival.gr/disff-athens και για προκράτηση θέσεων https://iridavisions.gr.

Επίσης, στο πάντα φιλόξενο «Τριανόν» ξεκινά η προφεστιβαλική βδομάδα (24 - 30 Οκτώβρη) του σπουδαίου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου με ταινίες - διαμάντια μιας άλλης εποχής. Ο Νίνος Μικελίδης δίνει μια πρώτη γεύση: «Μιαν άλλη εικόνα της ιστορίας της Αμερικής, μέσα από τα γουέστερν του Τζον Φορντ, ιστορία όχι μόνο εκείνης του θρύλου του Φαρ Ουέστ, με τις ληστείες και τους περιβόητους πιστολάδες, αλλά και της επεκτατικής πολιτικής της μέσα από την "κατάκτηση" της Δύσης και την εξόντωση των αυτόχθονων, παρουσιάζουμε στην προφεστιβαλική αυτή βδομάδα. Στο πρόγραμμα κι ένα αφιέρωμα στα "τέρατα της παιδικής μας ηλικίας", αυτά που μας τρόμαζαν και που αγαπήσαμε, καθώς και την "τριλογία της κρίσης", τρεις ταινίες ενός από τους "μοναχικούς" του ελληνικού σινεμά, του Βασίλη Μαζωμένου. Στο πρόγραμμα ακόμη και "Το άλλο ντοκιμαντέρ", ένα αφιέρωμα - διαφορετική προσέγγιση του είδους, που ανατρέπει τις συμβάσεις του παραδοσιακού ντοκιμαντέρ και που περιλαμβάνει 4 ταινίες». Επίσης, στο πλαίσιο του φεστιβάλ παρουσιάζεται, σε συνεργασία με την Ελληνοαμερικανική Ενωση, η έκθεση «Σκιές», ως φόρος τιμής στον σπουδαίο σκηνοθέτη ελληνικής καταγωγής John Cassavetes, στην Γκαλερί «Χατζηκυριάκος - Γκίκας» της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης (Μασσαλίας 22, Αθήνα) και θα διαρκέσει μέχρι και τις 9 Νοέμβρη.

Επίσης, για τους λάτρεις του Κορεάτη Κιμ-Κι Ντουκ έρχεται για πρώτη φορά στην ελληνική διανομή η ταινία «Birdcage Inn» (1998) στον κινηματογράφο «New Star Art Cinema». Υπάρχει επίσης το «Cinobo» Πατησίων με υπέροχα αφιερώματα και ταινίες μόνο για μια ή δυο προβολές (Τζάρμους, Αλμοδόβαρ κ.λπ. μέχρι το τέλος Οκτώβρη).

Η Anora, μία νεαρή «σεξεργάτρια» από το Μπρούκλιν, αρπάζει την ευκαιρία να ζήσει το παραμύθι της Σταχτοπούτας όταν συναντά και παντρεύεται αυθόρμητα τον γιο ενός Ρώσου ολιγάρχη. Τα νέα μαθαίνονται στη Ρωσία και το παραμύθι της απειλείται καθώς οι γονείς του καταφθάνουν στη Νέα Υόρκη για να ακυρώσουν τον γάμο.

Εχουμε κουραστεί να ακούμε τον όρο «σεξεργάτρια» κι ακόμα πιο πολύ έχουμε κουραστεί αντί να βλέπουμε τι ωθεί μια γυναίκα να καταλήξει σε μια τέτοια δυστυχία, να τη βλέπουμε να ζει το παραμύθι της στα μάτια ενός γόνου της αστικής τάξης. Ναι, ο Μπέικερ έχει κάνει πολύ καλή «πλανοθεσία» αλλά σεναριακά δεν είναι και η «Ωραία της ημέρας» του Λουίς Μπουνιουέλ... Δυστυχώς ο σύγχρονος κινηματογράφος όχι μόνο αποστερεί την ουσία και τη βάση της πορνείας από την έννοιά της αλλά καταφέρνει να τη δείξει και ως δρόμο διαφυγής και καριέρας. Δεν βαριέσαι, επέλεξα να γίνω «σεξεργάτρια» και τώρα παντρεύτηκα και τον γιο του ολιγάρχη να πιάσω την καλή. Η προσωπικότητά μου ξεκινά και τελειώνει στο πόσο αγωνίζομαι να ξεφύγω από το σιδερόφρακτο κλουβί και να μεταβώ στο χρυσό κλουβί. Τι κρίμα που το μαθαίνουν οι γονείς του και κάνουν ό,τι μπορούν για να υπογράψω το διαζύγιο, με απειλές και ξύλο στον υπόκοσμο... Οχι άλλη ωραιοποίηση της πορνείας. Γκώσαμε. Οχι άλλοι Χρυσοί Φοίνικες σε τέτοιες ιστορίες, δήθεν προοδευτικές, δήθεν διασκεδαστικές, δήθεν βγαλμένες μέσα από τη ζωή, δήθεν, δήθεν, δήθεν. Κανείς δεν γελάει με το πώς παζαρεύει μια πόρνη το ψωμί της. Τελεία.

Στις 9 Νοέμβρη 2021, 26 βασιλικοί θησαυροί από τη Δαχομέη ετοιμάζονται να φύγουν από το Παρίσι για να επαναπατριστούν στον τόπο προέλευσής τους, στο σημερινό Μπενίν. Μαζί με χιλιάδες άλλα, αυτά τα έργα λεηλατήθηκαν κατά τη διάρκεια της εισβολής του γαλλικού αποικιοκρατικού στρατού το 1892. Γι' αυτά, 130 χρόνια αιχμαλωσίας φτάνουν στο τέλος τους. Ενα από τα αγάλματα αφηγείται το χρονικό της αρπαγής και το δέος της επιστροφής σε έναν νέο κόσμο. Στο Πανεπιστήμιο του Μπενίν οι φοιτητές, εκπρόσωποι μιας νέας γενιάς, συζητούν και αντιπαρατίθενται γύρω από τη σημασία της χειρονομίας, ανασύροντας σκοτεινές μνήμες αποικιοκρατίας.

Η ταινία έχει πολλές ανατριχιαστικές στιγμές, στιγμές που καταδύεται κανείς στο αρχέγονο παρελθόν του και σε αυτό παίζει σπουδαίο ρόλο ότι τα λεηλατημένα αγάλματα έχουν φωνή, θέλουν να γυρίσουν στους ανθρώπους τους, στη μυρωδιά της γης τους. Η Ντιοπ κινηματογραφεί τη μεταφορά 26 βασιλικών θησαυρών και την τοποθέτησή τους στη μόνιμη έκθεσή τους στο Μπενίν. Εκεί θα κινηματογραφήσει επίσης μια συζήτηση στο πανεπιστήμιο σχετικά με την επιστροφή των θησαυρών. Υπολογίζεται ότι είναι πάνω από 7.000 οι κλεμμένοι θησαυροί επί αποικιοκρατίας. Επίσης, οι φοιτητές μιλούν μόνο Γαλλικά, είναι η επίσημη γλώσσα του κράτους. Ούτε γλώσσα έχουν λοιπόν ούτε την ιστορία τους καλά καλά δεν γνωρίζουν οι αυτόχθονες φοιτητές... ή μάλλον η Ντιοπ δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει σωστά την αφήγησή της και αφήνει πολλά αναπάντητα ερωτήματα, καθώς δεν αφηγείται καθόλου την περίοδο της αποικιοκρατίας. Ποιοι πέρασαν από τη Δαχομέη, πώς κλάπηκαν οι θησαυροί, τι έζησαν οι άνθρωποι, κάτω από ποιες προϋποθέσεις γύρισαν τα κλοπιμαία σπίτι τους, γιατί μόνο 26 από τα χιλιάδες, τι θα συμβεί με τα υπόλοιπα, κ.λπ. Μια ωραία ταινία με καλές προθέσεις που δεν καταφέρνει να ολοκληρωθεί. Πάντως, παρακολουθώντας την, σκεφτήκαμε τη Νίκη της Σαμοθράκης στο Λούβρο να προσπαθεί να πετάξει πίσω στο νησί της έστω και με ένα φτερό, την Καρυάτιδα που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, μονή και χωρισμένη από τις αδερφές της και τόσα ακόμα που πρέπει να γυρίσουν στον τόπο μας.