Η Τουρκία επιχειρεί με ραγδαίους ρυθμούς να εξασφαλίσει τα «λάφυρα» του πολέμου που στήριξε εδώ και χρόνια, προβαίνοντας ταχέως σε κεφαλαιοποίηση της υποστήριξης που πρόσφερε στους τζιχαντιστές της βορειοδυτικής επαρχίας Ιντλίμπ και στις ορδές μισθοφόρων που η ίδια εκπαίδευσε, εξόπλισε και χρηματοδότησε προκειμένου να προκαλέσει ρήγματα και κατάρρευση της κυβέρνησης του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Ασαντ, ενώ ο τελευταίος απολάμβανε υποστήριξη από Ρωσία, Ιράν, ιρακινές σιιτικές πολιτοφυλακές και τη Χεζμπολάχ.
Από τα πρώτα μελήματα της Αγκυρας είναι η επίτευξη συμφωνίας για ΑΟΖ με τη Συρία με «πυξίδα» το τουρκολιβυκό μνημόνιο που υπογράφηκε το 2019, παρά τις διαμαρτυρίες άμεσα θιγόμενων χωρών όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αίγυπτος. Απώτερος στόχος θεωρούνται η τουρκική κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο και η ενδυνάμωση του ρόλου των τουρκικών μονοπωλίων σε «νευραλγικούς τομείς», όπως η Ενέργεια, οι δρόμοι μεταφοράς υδρογονανθράκων μέσω της δημιουργίας νέων αγωγών, που ήταν άλλωστε και από τις γενεσιουργούς αιτίες της ιμπεριαλιστικής επέμβασης και του πολέμου στη Συρία εδώ και πάνω από μια δεκαετία.
Την Τετάρτη ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, δήλωσε ότι οι αρχές της χώρας του εργάζονται για να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της Δαμασκού σε ηλεκτρικό ρεύμα (που μέχρι πρότινος καλύπτονταν από τα ιρανικά πετρέλαια) και να χρησιμοποιήσουν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Συρίας για την ανοικοδόμησή της. Ο Μπαϊρακτάρ έδειξε πρόθυμος να εξηγήσει αυτά τα σχέδια στους «εταίρους» της Τουρκίας, εννοώντας μεταξύ άλλων τις ΗΠΑ, που εκμεταλλεύονται τη μερίδα του λέοντος των συριακών πετρελαιοπηγών σε συνεργασία με τους Κούρδους (ήδη από την πρώτη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ). Υπολογίζεται ότι η Συρία παράγει ημερησίως περίπου 30.000 βαρέλια, ποσότητα ίση με το 5% που παρήγε προ 20ετίας.
Πιο χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου, Ρ. Τ. Ερντογάν, ο οποίος προβάλλεται ως αδιαφιλονίκητος θριαμβευτής των έως τώρα εξελίξεων.
Ο Ερντογάν όχι μόνο απείλησε με εξόντωση τους Κούρδους μαχητές των δυνάμεων SDF (Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις) που συνεργάζονται στενά με τον αμερικανικό στρατό, λέγοντας ότι ή θα παραδώσουν τα όπλα, ή θα θαφτούν με αυτά, αλλά ζήτησε να αναλάβει τον έλεγχο κάθε κερδοφόρου τομέα στη Συρία με «έπαθλο» την τουρκική γεωπολιτική επιρροή και την «πίτα» της ανοικοδόμησης.
Οι τουρκικές κινήσεις γίνονται με τη συναίνεση των ΗΠΑ και την έμμεση υποστήριξη της Ρωσίας. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, εξέφρασε την Πέμπτη «κατανόηση» για τις «νόμιμες ανησυχίες» της Τουρκίας σχετικά με την ασφάλεια στα τουρκο-συριακά σύνορα, προσθέτοντας ότι αυτές θα πρέπει να καμφθούν «με τέτοιο τρόπο ώστε η Συρία να διατηρήσει την κυριαρχία της, την εδαφική ακεραιότητα και την ενότητά της». Εκτίμησε, δε, ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας «τα ευνοεί όλα αυτά».
Αντίθετα, ο Λαβρόφ επέκρινε το Ισραήλ, καλώντας το να σταματήσει να κατοχυρώνει τη δική του ασφάλεια σε βάρος άλλων χωρών, αλλά και απέναντι σε άλλες δυνάμεις που θα ήθελαν τον κατακερματισμό της Συρίας. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ανατολική Συρία, όπου δρουν τα αμερικανικά στρατεύματα κατοχής.
Μετά την Τουρκία, το Ισραήλ επίσης κινείται με γοργούς ρυθμούς επιχειρώντας να εξασφαλίσει τα γεωπολιτικά του συμφέροντα αρπάζοντας νέα εδάφη (Ορος Ερμών, κοντά στα σύνορα με Λίβανο, και νέα συριακά εδάφη στα Υψίπεδα του Γκολάν) αφού προηγουμένως διέλυσε πάνω από το 80% των συριακών στρατιωτικών υποδομών για να μην πέσουν στα χέρια της «διάδοχης» κυβέρνησης.
Το Ισραήλ αξιοποιεί και την κοινότητα των Δρούζων, ηγετικά στελέχη της οποίας στη νότια Συρία επιθυμούν την ισραηλινή στήριξη με στόχο δικαιώματα ευρείας αυτονομίας ή και ανεξάρτητο «κρατίδιο».
Παράλληλα, επιδιώκει την «ισοπέδωση» παλιότερων δρόμων μεταφοράς όπλων και πυρομαχικών από το Ιράν προς τον Λίβανο με αποδέκτη τη Χεζμπολάχ. Σε αυτό το πλαίσιο, η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία εξαπέλυσε το πρωί της Παρασκευής 27/12 ακόμη μία επίθεση στο πέρασμα Τζάντα.
Το Ισραήλ ήδη από τον Οκτώβρη είχε κλιμακώσει τις αεροπορικές επιδρομές στη Συρία (στην πρωτεύουσα Δαμασκό και σε περιοχές κοντά στις ρωσικές βάσεις σε Ταρτούς και Χμέιμιμ) με πρόσχημα την ανακοπή των γραμμών ανεφοδιασμού της Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, προκειμένου να διασφαλίσει την κατοχή συριακών εδαφών και να επεκτείνει την ακτίνα δράσης της στην περιοχή, δεν υιοθετεί τη στάση που κρατούν από την πρώτη μέρα της κατάρρευσης της κυβέρνησης Ασαντ ισχυροί σύμμαχοί της και εταίροι, όπως οι ΗΠΑ, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Γκιντόν Σάαρ, μιλώντας την Παρασκευή σε συνεδρίαση ανώτερων στελεχών του υπουργείου του, συνέστησε επαγρύπνηση στη στρατιωτική ηγεσία της χώρας του σε σχέση με την κυβέρνηση τζιχαντιστών στη Συρία. «Μιλούν για οργανωμένη αλλαγή καθεστώτος στη Συρία αλλά δεν πρόκειται για νέα κυβέρνηση που επιλέχθηκε με δημοκρατικό τρόπο που κυβερνά όλη τη Συρία. Εδώ πρόκειται για συμμορία τρομοκρατών που πρώτα ήταν στο Ιντλίμπ και μετά κατέλαβαν την πρωτεύουσα Δαμασκό και άλλες περιοχές». Ο ίδιος επισήμανε τις μάχες μεταξύ Τούρκων και Κούρδων στη βόρεια Συρία και τις συγκρούσεις των νέων «δυνάμεων ασφαλείας» με δυνάμεις της παλιάς κυβέρνησης και τον ξεσηκωμό Αλαουιτών διαδηλωτών στις παράκτιες συριακές πόλεις που ξέσπασε στις 25/12 με έναν νεκρό, με αφορμή βίντεο βεβήλωσης ιερού τόπου των Αλαουιτών από τζιχαντιστές.
Οι επισημάνσεις του Γκιντόν Σάαρ διατυπώθηκαν για να δικαιολογηθεί η κατοχή συριακών εδαφών από τα ισραηλινά στρατεύματα, αφετέρου ανέδειξαν τη ρευστότητα εξελίξεων σε μια χώρα που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση από την άνοιξη του 2011.
Σε αυτό το ρευστό τοπίο όλοι παζαρεύουν με όλους...
Την Παρασκευή, το ρωσικό πρακτορείο TASS μετέδωσε ότι οι νέες συριακές αρχές ανακοίνωσαν πως δεν σχεδιάζουν να ακυρώσουν τις συμφωνίες για τις ρωσικές βάσεις σε Ταρτούς και Λαττάκεια τουλάχιστον «για το κοντινό μέλλον». Σύμφωνα με το πρακτορείο, αυτήν την περίοδο οι άμεσα ενδιαφερόμενες πλευρές «διαπραγματεύονται για να εξασφαλίσουν ότι περιπτώσεις ανωτέρας βίας, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών ενεργειών και αλλαγών καθεστώτος στη Συρία, δεν θα αποτελέσουν πρόσχημα για ακύρωση των συμφωνιών αυτών».
Στο μεγάλο παζάρι βασικός πρωταγωνιστής είναι ο ντε φάκτο ηγέτης της νέας κυβέρνησης στη Δαμασκό, αρχηγός της οργάνωσης HTS, Αμπού Μοχάμεντ Τζολάνι (ή Αχμεντ αλ Σαράα). Ο κουστουμαρισμένος αρχηγός των τζιχαντιστών του HTS σε ρόλο «μετριοπαθούς» ηγέτη κοντεύει να ανοίξει γραφείο... εξυπηρέτησης επισκεπτών («πελατών») έχοντας μέσα στις τελευταίες μέρες υποδεχθεί σημαντικούς Τούρκους υπουργούς, υψηλόβαθμους Αμερικανούς και Ευρωπαίους διπλωμάτες αλλά και αντιπροσωπείες αξιωματούχων από το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία, ενώ έχει το γενικό πρόσταγμα στη νέα «μεταβατική» κυβέρνηση που απαρτίζεται από στελέχη οργανώσεων τις οποίες οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους υποτίθεται πως πολέμησαν στο πλαίσιο ...αντιμετώπισης της τρομοκρατίας.
Η καταστροφή της Λωρίδας της Γάζας και των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών στη Δυτική Οχθη παραμένει «κέντρο» των εξελίξεων τύπου ντόμινο που καταγράφονται και επεκτείνονται στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Στη Γάζα, ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει καθημερινά το λουτρό αίματος σε βάρος ανυπεράσπιστων αμάχων βομβαρδίζοντας ανενόχλητος νοσοκομεία, καταυλισμούς εκτοπισμένων, δημοσιογράφους και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Τα εγκλήματα πολέμου είναι στην ημερήσια διάταξη, με τον Παλαιστινιακό λαό να δίνει σκληρή μάχη επιβίωσης όχι μόνο απέναντι στις βόμβες αλλά και απέναντι στην πείνα, στο κρύο του χειμώνα (που αποδεικνύεται φονικό για τα νεογέννητα) και τις κακουχίες του πολέμου, υπό τη σιγή της «διεθνούς κοινότητας», η οποία καταπίνει αμάσητα τα προσχήματα του Ισραήλ περί «δικαιώματος στην αυτοάμυνα».
Σε αυτό το σκηνικό τρόμου, με σχεδόν 45.400 επίσημα καταγεγραμμένους νεκρούς και 107.940 τραυματίες, η φωτιά των συγκρούσεων επεκτείνεται και σε άλλα μέτωπα στη Μέση Ανατολή.
Στον Λίβανο η εύθραυστη εκεχειρία έκλεισε δύο μήνες «εφαρμογής» αλλά παραβιάζεται συχνά από τον ισραηλινό στρατό και την Πολεμική Αεροπορία του.
Οι Χούθι της Υεμένης συνεχίζουν τις επιθέσεις με πυραύλους και drones ενάντια στο Ισραήλ, σχεδόν καθημερινά, επαναλαμβάνοντας ότι δεν θα σταματήσουν παρά μόνο όταν επιτευχθεί εκεχειρία και αρθεί η πολιορκία της Γάζας. Σε μια τέτοια επίθεση, που έγινε το πρωί της Παρασκευής, οι αρχές του διεθνούς αεροδρομίου «Μπεν Γκουριόν» στο Τελ Αβίβ αναγκάστηκαν να σταματήσουν τις αφίξεις αεροπλάνων για τουλάχιστον μισή ώρα, ενώ από θραύσματα πυραύλου τραυματίστηκαν ελαφρά 14 άτομα.
Το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και η Βρετανία βάλλουν τακτικά εναντίον περιοχών των Χούθι, σε σταθμούς Ενέργειας, αποθήκες πυρομαχικών και καυσίμων, λιμάνια και αεροδρόμια. Την Πέμπτη οι Ισραηλινοί έφτασαν να βομβαρδίσουν μεταξύ άλλων και το αεροδρόμιο στην πρωτεύουσα Σαναά, παρότι την ίδια ώρα είχε σταθμεύσει αεροπλάνο που μετέφερε τον επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τ. Γκεμπρεγέσους.
Σε αυτό το φόντο η ισραηλινή ηγεσία δεν εξετάζει μόνο την κλιμάκωση των επιθέσεων κατά των Χούθι αλλά και το εάν και πότε θα επιτεθεί άμεσα στο Ιράν για να κόψει «το κεφάλι του χταποδιού στην Τεχεράνη», όπως είπε χαρακτηριστικά προ ημερών ο αρχηγός της Μοσάντ, Νταβίντ Μπαρνέα, σε ταύτιση θέσης με τον αρχηγό της αντιπολιτευόμενης «Εθνικής Ενότητας», Μπένι Γκαντς. Θεωρούν δηλαδή ότι στη σημερινή συγκυρία, ιδιαίτερα μετά τις ισραηλινές επιθέσεις στο Ιράν τον περασμένο Οκτώβρη και τα πλήγματα σε σημαντικό μέρος της ιρανικής αεράμυνας, οι «ευαίσθητοι στόχοι στο Ιράν» θα είναι πιο εύκολο να χτυπηθούν τώρα. Σε όλα αυτά συνηγορεί και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπ. Νετανιάχου, ο οποίος δήλωσε: «Οι Χούθι θα μάθουν σύντομα αυτό που έμαθαν η Χαμάς, η Χεζμπολάχ, το καθεστώς Ασαντ και άλλοι (...) Ακόμη και εάν πάρει καιρό, αυτό το μάθημα θα το μάθουν σε όλη τη Μέση Ανατολή».