Σε δυσθεώρητα επίπεδα ανεβαίνει η ...ανταλλαγή δασμών στην οποία επιδίδονται ΗΠΑ και Κίνα, αντικατοπτρίζοντας την ολόπλευρη όξυνση της αναμέτρησής τους για την πρωτοκαθεδρία στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, με σοβαρές επιπτώσεις σε όλες τις καπιταλιστικές οικονομίες, «συμμάχων» και αντιπάλων, οι οποίες επιπτώσεις θα επιχειρηθεί να φορτωθούν στις πλάτες των λαών.

Σε ένα διαρκές πινγκ πονγκ, μετά τους πρόσθετους δασμούς στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων στις ΗΠΑ που ανακοίνωσε την προηγούμενη βδομάδα η κυβέρνηση Τραμπ και τους δασμούς 34% στα αμερικανικά προϊόντα με τους οποίους απάντησε το Πεκίνο, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε προχθές Τρίτη δασμούς 104% και το Πεκίνο απάντησε εκ νέου, με δασμούς 84% και κυρώσεις σε αμερικανικές εταιρείες.

Χθες, μόλις μία μέρα μετά, η κυβέρνηση Τραμπ αύξησε κι άλλο τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, σε «125%, με άμεση ισχύ».

Ταυτόχρονα, ανοίγοντας τον δρόμο για νέα παζάρια, μεταξύ άλλων και με «συμμάχους» των ΗΠΑ που χρεώθηκαν με μεγάλους δασμούς, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ, στην ίδια ανάρτηση με την οποία κοινοποίησε τη νέα εκτόξευση των δασμών κατά της Κίνας, ανακοίνωσε «πάγωμα» για 90 μέρες των αυξημένων «ανταποδοτικών» δασμών που ανακοινώθηκαν την περασμένη βδομάδα για δεκάδες άλλες χώρες.

Μέχρι αργά χθες δεν ήταν σαφές ποιες χώρες περιλαμβάνονται στο εν λόγω «πάγωμα», καθώς σύμφωνα με τον Αμερικανό Πρόεδρο αυτό αφορά χώρες που δεν έχουν προβεί σε αντίποινα κατά των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα διατηρείται η επιβολή «ανταποδοτικού» δασμού σε όλες τις εισαγωγές στις ΗΠΑ.

«Με βάση το γεγονός ότι περισσότερες από 75 χώρες έχουν καλέσει εκπροσώπους των Ηνωμένων Πολιτειών, συμπεριλαμβανομένων των υπουργείων Εμπορίου, Οικονομικών και USTR, για να διαπραγματευτούν μια λύση στα θέματα που συζητούνται σχετικά με το εμπόριο (...) και ότι οι χώρες αυτές, μετά από έντονη υπόδειξή μου, δεν έχουν προβεί σε αντίποινα με οποιονδήποτε τρόπο κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, ενέκρινα μια παύση 90 ημερών και ένα σημαντικά μειωμένο αμοιβαίο δασμολόγιο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ύψους 10%, επίσης με άμεση ισχύ», ανέφερε ο Τραμπ.

Ελάχιστη ώρα μετά τη χτεσινή ανακοίνωση Τραμπ, ακολούθησε παρέμβαση της γενικής διευθύντριας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), Ngozi Okonjo-Iweala, η οποία σημείωσε ότι «οι κλιμακούμενες εμπορικές εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας συνιστούν μια σημαντική απειλή για απότομη μείωση στο διμερές εμπόριο» (μέχρι και 80% ανέφεραν χτες εκτιμήσεις) και ότι «αυτή η τακτική "οφθαλμός αντί οφθαλμού" μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη, που το διμερές τους εμπόριο αντιπροσωπεύει περίπου το 3% του παγκόσμιου, έχει ευρύτερες συνέπειες, που θα μπορούσαν να πλήξουν σοβαρά τις οικονομικές προοπτικές παγκοσμίως». Κατέληξε δε ότι «ο διαχωρισμός της παγκόσμιας οικονομίας σε δύο μπλοκ, κατ' αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε μείωση του παγκόσμιου πραγματικού ΑΕΠ κατά σχεδόν 7%».

Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών και μεγαλοεπιχειρηματίας Σκοτ Μπέσεντ, μιλώντας σε σύναξη τραπεζιτών στην Ουάσιγκτον, είπε ότι όσες χώρες εξετάζουν ενίσχυση των οικονομικών τους σχέσεων με το Πεκίνο είναι «σαν να κόβουν τον λαιμό τους» και κάλεσε τις περίπου 70 χώρες που προσέγγισαν την κυβέρνηση Τραμπ, για παζάρεμα των όρων εμπορικής τους συνεργασίας με τις ΗΠΑ, «μετά να προσεγγίσουμε την Κίνα ως ομάδα»...

Τις νέες ανακοινώσεις Τραμπ υποδέχτηκαν με έντονες αντιδράσεις και στις ΗΠΑ, μετά τις ανησυχίες που έχουν εκφράσει για την αποτελεσματικότητά τους διάφοροι εκπρόσωποι του κεφαλαίου.

Ο ηγέτης των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, έκανε λόγο για «κυβέρνηση από χάος» και μίλησε για «ανεπανόρθωτη ζημιά». Κατά τ' άλλα, μετά την ανακοίνωση για «πάγωμα» δασμών στις χώρες πλην Κίνας, υποστήριξε ότι ο Τραμπ «αισθάνεται την πίεση των Δημοκρατικών από ολόκληρη την Αμερική για το πόσο κακοί είναι αυτοί οι δασμοί (...) Αναδιπλώνεται, υποχωρεί, και αυτό είναι καλό».

Ενδεικτικοί είναι και οι τόνοι που ύψωσε κατά του Πίτερ Ναβάρο, συμβούλου του Αμερικανού Προέδρου για θέματα Εμπορίου και υπέρμαχου της αύξησης των δασμών, ο μεγαλοκαπιταλιστής Ιλον Μασκ, επικεφαλής του Τμήματος Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας των ΗΠΑ (DOGE), χαρακτηρίζοντάς τον «πραγματικά ανόητο» και «πιο χαζό από ένα σακί με τούβλα»...

Ο Ναβάρο είχε υποστηρίξει ότι τα οχήματα του ομίλου «Tesla» (ιδιοκτησίας Μασκ) αποτελούνται από εξαρτήματα που έρχονται από όλο τον κόσμο. Ο Μασκ - που προ ημερών ευχήθηκε «ιδανικά» «Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες να κινηθούν προς μια κατάσταση μηδενικών δασμών» - αντέτεινε ότι «τα περισσότερα αυτοκίνητα της "Tesla" είναι αμερικανικής κατασκευής».

Η Κίνα, αντιδρώντας στην προηγούμενη αύξηση των αμερικανικών δασμών σε 104%, ανακοίνωσε χθες ότι οι δασμοί στα αμερικανικά προϊόντα θα αυξηθούν στο 84% (από 34% που ήταν) από σήμερα.

«Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να επιβάλλουν αυθαίρετους δασμούς στην Κίνα και να ασκούν αδιάκοπα ακραίες πιέσεις. Η Κίνα αντιτίθεται σθεναρά και δεν θα δεχτεί ποτέ μια τέτοια κυριαρχική και εκφοβιστική συμπεριφορά (μπούλινγκ)», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Λιν Τζιαν, συμπληρώνοντας: «Εάν οι ΗΠΑ αγνοούν τα συμφέροντα και των δύο χωρών και της διεθνούς κοινότητας, και επιμένουν να διεξάγουν έναν δασμολογικό και εμπορικό πόλεμο, η Κίνα θα πολεμήσει μέχρι τέλους».

Πρόσθεσε δε ότι «θα συνεχίσουμε να λαμβάνουμε αυστηρά και ισχυρά μέτρα για να προστατεύσουμε τα δικαιώματά μας και τα έννομα συμφέροντά μας». Αλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι χαρακτήριζαν τους δασμούς Τραμπ «λάθος πάνω σε λάθος», διαμηνύοντας ότι «η Κίνα θα πολεμήσει μέχρι τέλους αν η πλευρά των ΗΠΑ είναι αποφασισμένη να ακολουθήσει τη λάθος πορεία».

Εκτός από τους γενικούς δασμούς, η Κίνα ανέβασε σε 18 τις αμερικανικές εταιρείες στις οποίες τις τελευταίες μέρες επιβλήθηκαν περιορισμοί και κυρώσεις, ως «αναξιόπιστες οντότητες». Πρόκειται κυρίως για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ασφάλειας (όπως η «Shield AI» και η «Sierra Nevada Corporation») και για λόγους όπως η πώληση όπλων ή η στρατιωτική συνεργασία με την Ταϊβάν.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η κινεζική κυβέρνηση εξέδωσε ειδική οδηγία προς τους Κινέζους τουρίστες καλώντας «να αξιολογούν προσεκτικά τους κινδύνους που συνδέονται με ένα ταξίδι στις ΗΠΑ και να επιδεικνύουν προσοχή», επικαλούμενη την «επιδείνωση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ Κίνας - ΗΠΑ και την εγχώρια κατάσταση ασφαλείας στις ΗΠΑ».

Στην Ευρώπη, πριν γίνουν γνωστές οι ανακοινώσεις Τραμπ για νέα αύξηση των δασμών σε Κίνα και προσωρινό «πάγωμα» των «ανταποδοτικών» δασμών σε άλλες χώρες, η Κομισιόν ενέκρινε την επιβολή «ανταποδοτικών» δασμών σε αμερικανικά προϊόντα αξίας περίπου 21 δισ. ευρώ, ως απάντηση στους δασμούς 25% που επέβαλε η Ουάσιγκτον σε εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

Εγκρίθηκαν δασμοί 10% - 25% σε προϊόντα όπως σόγια, κοτόπουλο και μοτοσικλέτες, με την πρώτη τους φάση να τίθεται σε ισχύ την επόμενη βδομάδα, τη δεύτερη τον Μάη και την τρίτη τον Δεκέμβρη. Την απόφαση έλαβε η Επιτροπή Εμποδίων στο Εμπόριο, σημειώνοντας ότι η ΕΕ «προτιμά διαπραγματευτικές λύσεις με τις ΗΠΑ οι οποίες θα είναι ισορροπημένες και αμοιβαία επωφελείς».

Είχε προηγηθεί, προχτές, τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στην επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και στον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ, με την πρώτη να τονίζει «την ανάγκη να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση», σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΕ. Ο δε Τσιανγκ είπε ότι η Κίνα «μπορεί να αντέξει την καταιγίδα» και ότι «είναι απολύτως βέβαιη για τη διατήρηση μιας σταθερής και υγιούς οικονομικής ανάπτυξης».