Τα παραπάνω αναδείχτηκαν στη διαδικτυακή εκδήλωση που οργάνωσε το ΔΣ της ΔΟΕ με θέμα: «Η υποχρηματοδότηση ως εργαλείο εμπορευματοποίησης. Ο νέος νόμος που καταργεί τις Σχολικές Επιτροπές», με τη συμμετοχή δημάρχων. Η εκδήλωση έγινε στον απόηχο της μεγάλης πανεκπαιδευτικής πανελλαδικής κινητοποίησης των εκπαιδευτικών ως κομμάτι του αγώνα για τη διεκδίκηση σύγχρονων μορφωτικών δικαιωμάτων.

Υπενθυμίζεται πως με νόμο της κυβέρνησης και του υπουργείου Εσωτερικών (άρθρο 28, παρ.1 και 2 του ν.5056/2023) καταργήθηκαν οι Σχολικές Επιτροπές σε δήμους με λιγότερες από 100 σχολικές μονάδες και οι αντίστοιχες αρμοδιότητες μεταφέρθηκαν στις υπηρεσίες των δήμων. Η εξέλιξη ήρθε στο έδαφος της διαχρονικής υποχρηματοδότησης, καθώς η χρηματοδότηση έχει μειωθεί κατά 30% από το 2009 και παραμένει καθηλωμένη σε αυτά τα τραγικά επίπεδα. Ταυτόχρονα, τα τελευταία χρόνια το κόστος των λειτουργικών εξόδων έχει εκτιναχθεί από το κύμα ακρίβειας, τον πληθωρισμό, την «απελευθέρωση» της Ενέργειας, τα πανάκριβα τιμολόγια σε Ενέργεια, επικοινωνία και ύδρευση.

Με αυτούς τους όρους ξεκίνησε η σχολική χρονιά, η οποία ολοκληρώνεται σε μερικές βδομάδες.

Οπως τόνισε εισηγητικά ο πρόεδρος του ΔΣ της ΔΟΕ Σπ. Μαρίνης, το κρίσιμο ζήτημα της χρηματοδότησης αποτυπώνει με χαρακτηριστικό τρόπο τις επιλογές που κάνει διαχρονικά το κράτος, με τις ανάγκες των σχολείων όπως και των εργαζομένων να μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Οπως σημείωσε, το 2018 οι λειτουργικές δαπάνες ήταν 156 εκατ. ευρώ, ενώ το 2024 έπεσαν στα 140 εκατ. και την ίδια περίοδο οι τιμές των αναγκαίων ειδών για τα σχολεία αυξήθηκαν κατά 60%. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πετρέλαιο θέρμανσης το 2008 κόστιζε 0,71 ευρώ και τώρα 1,15 ευρώ το λίτρο.

Τονίστηκε πως από την Ομοσπονδία και τα σωματεία που έχουν σταθερό μέτωπο ενάντια σε αυτή την κατάσταση, δρομολογούνται πρωτοβουλίες ανάδειξης των ζητημάτων και διεκδικητικής δράσης, που έχει στο επίκεντρο μία εκπαίδευση αντάξια των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων.

Ο δήμαρχος Πάτρας Κ. Πελετίδης τοποθετήθηκε με αφετηρία την ανάγκη και υποχρέωση να υπηρετηθούν οι ανάγκες των παιδιών της χώρας, τα οποία απαιτούν φροντίδα, αγάπη, όρους δημιουργίας προσωπικοτήτων συγκροτημένων, ώστε να μπορούν να σταθούν στη ζωή. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται η χρηματοδότηση των σχολείων, οι όροι λειτουργίας και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Οπως επισήμανε, «η μείωσή της ξεπερνά στην πραγματικότητα το 50%. Δεν είναι τιμή για τη χώρα μας το 2025 να έχουμε τέτοια σχολικά συγκροτήματα, είπε, αναδεικνύοντας ότι την ίδια στιγμή μέσα από αναπτυξιακούς νόμους μοιράζονται χρήματα για να επιδοτηθούν έργα ιδιωτών. Παράλληλα, επισήμανε πως στο ΕΣΠΑ της προηγούμενης περιόδου, στην πρώτη σελίδα όπου περιγράφεται το πού κατευθύνονται οι πόροι, ξεκαθαρίζεται πως πρέπει να συμφιλιωθούμε με την κατεύθυνση των χρημάτων, ότι αυτή είναι προς τους επενδυτές που θα κάνουν την ανάπτυξη. Βλέπουμε τα αποτελέσματά της και στα σχολεία μας», τόνισε.

Ανέδειξε πως απαιτείται και μπορούν να υπάρξουν σχεδιασμός, μελέτες, συγκεκριμένος προγραμματισμός και αντίστοιχη χρηματοδότηση για την κάλυψη των αναγκών, όμως σκοντάφτουν όλα αυτά στη συγκρότηση ενός συστήματος που αναπαράγει τα προβλήματα για τα κέρδη των λίγων. Εκεί κάλεσε να αναζητηθεί ο πραγματικός ένοχος για αυτή την κατάσταση.

Ο δήμαρχος Κερατσινίου - Δραπετσώνας Χρ. Βρεττάκος σημείωσε μεταξύ άλλων πως η υποχρηματοδότηση των σχολείων ακολουθεί αυτή των δήμων συνολικά. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως όταν ακόμα υπήρχαν δύο δήμοι, ο δήμος Δραπετσώνας είχε 13 σχολεία και έπαιρνε το 2008 - 2009 κοντά στις 400 χιλ. ευρώ για τις λειτουργικές δαπάνες - και πάλι δεν λύνονταν τα λειτουργικά προβλήματα - και σήμερα ο ενιαίος δήμος Κερατσινίου - Δραπετσώνας με 78 σχολικές μονάδες παίρνει 600 χιλ. ευρώ. Χαρακτήρισε κοροϊδία τα κονδύλια των 250 χιλ. ευρώ ετησίως από τους κρατικούς πόρους για τα κτιριακά προβλήματα, όταν το 80% των σχολικών κτιρίων είναι γερασμένα, χτισμένα πριν 40 - 50 χρόνια, τα οποία πρέπει να αντικατασταθούν.

Τις αυξημένες και ακάλυπτες ανάγκες των σχολικών κτιρίων ανέδειξε και ο δήμαρχος Καισαριανής Ηλ. Σταμέλος. Εφερε σαν παράδειγμα σχολείο στον δήμο που του χρόνου κλείνει έναν αιώνα, το ειδικό ιστορικό σχολείο «Ρόζα Ιμβριώτη» που συγκεντρώνει μαθητές από την ευρύτερη περιοχή του κεντρικού τομέα της Αθήνας. «Παρά τις δυσκολίες προσπαθούμε να στηρίξουμε τα σχολεία επειδή είναι τα παιδιά του λαού που φοιτούν, με ό,τι δυσκολίες έχουμε», σημείωσε αναφερόμενος σε συγκεκριμένα μέτρα που δρομολογούνται στον δήμο. Ωστόσο σημείωσε πως «δεν είναι επιλέξιμη κρατική δαπάνη η δημιουργία νέων σύγχρονων σχολείων, ότι ένας όγκος προβλημάτων αποδεικνύει τη στοχευμένη πολιτική που υπαγορεύει πως δεν θα δίνονται χρήματα για τις λαϊκές ανάγκες - και είναι πρώτιστη ανάγκη τα σχολεία των παιδιών - αλλά για τους επιχειρηματικούς ομίλους που αναπτύσσουν τα σχέδιά τους, ενώ το μεγάλο πακέτο είναι τα 800 δισ. για τις πολεμικές δαπάνες. Αυτά τα χρήματα λείπουν από τις λαϊκές ανάγκες», τόνισε.

Τα παραπάνω τονίστηκαν μεταξύ άλλων στην ενδιαφέρουσα συζήτηση, στην οποία τέθηκε και το σοβαρό ζήτημα της στέγασης των νηπιαγωγείων, τα οποία σε μεγάλο βαθμό παραμένουν σε προκάτ, ενώ στον ορίζοντα δεν υπάρχει προοπτική δημιουργίας νέων κτιρίων που θα υπηρετήσουν τη δίχρονη Προσχολική Αγωγή.

Τη ζοφερή πραγματικότητα που διαμορφώνεται στα σχολεία, εξαιτίας της υποχρηματοδότησης της Εκπαίδευσης συνολικά και της κατάργησης των σχολικών επιτροπών, αναδεικνύει η Ομοσπονδία Ενώσεων Γονέων Κεντρικής Μακεδονίας.

Οπως αναφέρει, οι αρμοδιότητες συντήρησης και επισκευής των υποδομών έχουν μεταφερθεί στους δήμους, «χωρίς να διασφαλίζεται η συνέχεια της λειτουργίας των υπηρεσιών, χωρίς να εξασφαλίζεται η αύξηση της χρηματοδότησης για τη λειτουργία των σχολείων και για κάθε είδους εξοπλισμό μέσα σε αυτά. Ετσι λοιπόν το υπουργείο, δίνοντας στα σχολεία ποσά που αντιστοιχούν σε ψίχουλα σε σχέση με τις ανάγκες τους, "σπρώχνει" στην αναζήτηση χορηγών και οδηγεί τους γονείς στο να βάζουν για άλλη μια φορά το χέρι βαθιά στην τσέπη. Επιβεβαιώνονται κατ' αυτόν τον τρόπο για ακόμη μία φορά οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης για σχολεία δύο και τριών ταχυτήτων, για σχολεία όπου οι γονείς θα πληρώνουν και όπου οι σύλλογοι θα εξασφαλίζουν χορηγίες».

Αναφέρεται ειδικότερα στον δήμο Νεάπολης - Συκεών, όπου οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων της περιοχής αγωνιούν για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα σχολεία των παιδιών τους.

«Καταρχάς, οι λεγόμενες "παγίες" (τα χρήματα που παίρνει το σχολείο από τον εκάστοτε δήμο) δεν φτάνουν ούτε για τα βασικά, καθιστώντας τους εκπαιδευτικούς "διαπραγματευτές" οι οποίοι παλεύουν για την εξεύρεση της καλύτερης τιμής.

Επιπλέον, απουσιάζουν σε πολλές των περιπτώσεων περιμετρικά των σχολείων έργα κυκλοφοριακής μελέτης και μελέτης σηματοδοσίας για την ασφάλεια των μαθητών από και προς αυτά (1ο - 5ο Δημοτικό Σχολείο Συκεών, 10ο Δημοτικό Σχολείο Συκεών, 1o Δημοτικό Σχολείο Πεύκων, 3ο Δημοτικό Σχολείο Πεύκων, 2ο Γυμνάσιο Πεύκων, ΕΝΕΕΓΥΛ). Μάλιστα, στο ΕΝΕΕΓΥΛ οι μαθητές, προκειμένου να επιβιβαστούν στα λεωφορεία, κατά την αποχώρησή τους από το σχολείο, διασχίζουν τον δρόμο. Συνάμα, σχετικά με το τελευταίο δεν υπάρχει καμία πρόνοια ώστε μαθητές και γονείς να περάσουν τον δρόμο για να κατευθυνθούν στη στάση λεωφορείων του ΟΑΣΘ.

Πάγιο αίτημα των Συλλόγων Γονέων της περιοχής αποτελεί τα σχολεία να παραμένουν ανοιχτά και μετά το πέρας του σχολικού ωραρίου, καθώς σε πολλές περιοχές του δήμου απουσιάζουν κατάλληλοι χώροι για τη συνάθροιση των παιδιών. Το παραπάνω αίτημα συνοδεύεται από την τοποθέτηση σχολικών φυλάκων αλλά και φωτισμού.

Συνάμα, τα προβλήματα στις κτιριακές υποδομές είναι μεγάλα και σε πολλές των περιπτώσεων επικίνδυνα για τη σωματική ακεραιότητα μαθητών και εκπαιδευτικών. Ενδεικτικά μονάχα οφείλουμε να αναφέρουμε καταγγελίες για οροφές που στάζουν, τουαλέτες να μη χρησιμοποιούνται γιατί είναι μέσα στη μούχλα και υπάρχουν διαρροές, έλλειψη φωτισμού, έλλειψη συντήρησης σκουριασμένης μεταλλικής σκάλας, συντήρηση αύλειων χώρων κ.ά.

Ενδεικτική είναι η εικόνα από το 1ο Δημοτικό Σχολείου Αγίου Παύλου, όπου υπάρχουν σπασμένα πλακίδια σε εξωτερικές σκάλες, υγρασίες στο ταβάνι της αίθουσας βιβλιοθήκης και της ενισχυτικής διδασκαλίας κ.ά.».

Απέναντι σ' αυτήν την κατάσταση οι γονείς διεκδικούν:

• Δραστική αύξηση της χρηματοδότησης για τις ανάγκες των σχολείων, κόντρα στην πολιτική των κυβερνήσεων που προωθεί την υποβάθμιση της παρεχόμενης δημόσιας Εκπαίδευσης.
• Κατάργηση του ΦΠΑ στις προμήθειες των σχολείων και των παρακρατήσεων στις κρατικές επιχορηγήσεις, που πετσοκόβουν περαιτέρω τα ήδη πενιχρά κονδύλια.
• Να υπάρχουν με ευθύνη των δήμων επιτροπές παρακολούθησης της χρηματοδότησης των σχολείων και των κατευθύνσεών της, με συμμετοχή της αντιπολίτευσης και των φορέων της εκπαιδευτικής κοινότητας, των εκπαιδευτικών και των γονέων.