Ασύδοτοι οι εργοδότες, όσο περνούν τα χρόνια πολλαπλασιάζουν τα κέρδη τους βασιζόμενοι στην υπερεκμετάλλευση, την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, αλλά και την προσφορά εργασίας, απόρροια της ολοένα αυξανόμενης ανεργίας. Ετσι έχουν το ελεύθερο να χρησιμοποιούν ακόμα και την παρανομία για να πλουτίσουν.

Οι ίδιοι οι ένοχοι της κτηνώδους ανατροπής των εργασιακών σχέσεων, οι κατέχοντες δηλαδή τους κυβερνητικούς θώκους, βγήκαν και ομολόγησαν κυνικά το έγκλημά τους. Σε ελέγχους που έκανε το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας σε 156 επιχειρήσεις, διαπιστώθηκε ότι το 40% των εργαζομένων σε αυτές είναι ανασφάλιστοι, ένα 20% δουλεύει χωρίς να έχει υπογράψει σύμβαση εργασίας, ενώ ένας στους δύο εργαζόμενους αναγκάζεται από τους εργοδότες να δουλεύει πέραν του κανονικού ωραρίου, χωρίς να παίρνει δραχμή για την υπερωριακή απασχόλησή του!

Οι ίδιοι οι επιθεωρητές εργασίας επισημαίνουν σε πρόσφατη εκδήλωση ότι η απαράδεκτη αντιμετώπιση, η στέρηση αποδοχών και οι απολύσεις, πλήττουν περισσότερο τις γυναίκες εργαζόμενες από τους άντρες. Από την άλλη πλευρά, όπως τονίζουν, η στελέχωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας είναι πολύ μικρή -λειτουργεί με τις μισές από τις προβλεπόμενες δυνάμεις. Η κατάσταση αυτή είναι απόρροια της αντεργατικής κυβερνητικής πολιτικής, η οποία δεν υπολογίζει ούτε καν στην εφαρμογή και τον έλεγχο εφαρμογής και αυτής της δικής της νομοθεσίας.

Ο Επιθεωρητής Εργασίας κ. Σγούρος ανέφερε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα καταπάτησης δικαιωμάτων γυναικών, μιλώντας σε ημερίδα που διοργάνωσε το Κέντρο Ερευνών για θέματα Ισότητας. Επισκέφτηκε ο ίδιος ένα κλωστοϋφαντουργείο, σε μεγάλη πόλη της Βόρειας Ελλάδας. Η γενική εικόνα φαινόταν ικανοποιητική. Οταν ρώτησε αν οι εργαζόμενες παίρνουν γονικές άδειες, η απάντηση ήταν: «Δε μας τις ζητάνε γιατί δεν αμείβονται αυτές οι άδειες». Ρώτησε αν υπάρχουν γαλουχούσες μητέρες και βρήκε πέντε ονόματα ανάμεσα στις εργαζόμενες. Οπως όμως διαπίστωσε, δεν έκαναν χρήση σαν μητέρες του μειωμένου ωραρίου που δικαιούνται για να θηλάσουν τα παιδιά τους. Ρώτησε «γιατί δε γίνεται αυτό, αφού το προβλέπει ο νόμος»; Η απάντηση ήταν: «Τους το πληρώνουμε». «Γιατί»; Οι αρμόδιοι ισχυρίστηκαν ότι οι ίδιες το προτιμούν, γιατί τα μωρά τα έχουν αναλάβει οι μητέρες τους ή οι αδελφές τους ή άλλοι συγγενείς. Δεν έφτανε αυτό! Κάποιος σύζυγος επικοινώνησε με τον επιθεωρητή και του είπε: «Αν ήρθες να μας μειώσεις τα μεροκάματα, να φύγεις αμέσως!».

Βεβαίως, αυτή η κατάσταση διαμορφώνεται γιατί το μεροκάματο της πείνας δε φτάνει... Ετσι οι εργαζόμενες αναγκάζονται να δουλεύουν απεμπολώντας δικαιώματα γεγονός που διευκολύνει την εργοδοσία.

Δεν είναι, βέβαια, μόνο το κοινωνικό περιβάλλον που εμποδίζει τις γυναίκες να διεκδικήσουν τα δίκια τους, αλλά ο φόβος της απόλυσης. Ο ίδιος ομιλητής ανέφερε συγκεκριμένα παραδείγματα, όπου η καταπάτηση των νόμων γίνεται συγκεκαλυμμένα, «στα μουλωχτά» και οι εργαζόμενες υποκύπτουν στους εκβιασμούς των εργοδοτών, παραιτούμενες από τα δικαιώματά τους ή παίρνοντας πλαστές αμοιβές. Πώς συμβαίνει αυτό; Εγκυες απολύονται -παράνομα- και η απόλυσή τους εμφανίζεται σαν παραίτηση. Σε μια περίπτωση, ύστερα από έρευνα του Επιθεωρητή Εργασίας και μάλιστα ύστερα από την εικοστή ερώτηση, διαπίστωσε ότι στα χαρτιά οι εργαζόμενες έπαιρναν σαν αμοιβή για την εργασία τους 300.000 δραχμές, ενώ στην πραγματικότητα έβαζαν στην τσέπη τους μόνο 250.000. Πώς γινόταν αυτό; Εμφανιζόταν ότι είχαν πάρει δάνειο από την επιχείρηση στην οποία δούλευαν, αλλά το «δάνειο» αυτό ήταν πλασματικό, αφού το είχαν πάρει ενώ ακόμα δεν είχαν προσληφθεί! Αλλες εργαζόμενες βάζουν την υπογραφή τους σε λευκά χαρτιά που μετά συμπληρώνει ο εργοδότης κατά βούληση.

«Εμείς από την πλευρά μας δεχόμαστε όλες τις καταγγελίες, είπε ο κ. Σγούρος, ακόμα και ανώνυμες. Ο-η Εργαζόμενη μπορεί, διεκδικώντας τα δικαιώματά του να καταφύγει στη διαδικασία των εργατικών διαφορών, να κάνει συμβιβασμό ή να προστρέξει στη Δικαιοσύνη.

Αν σε πρώτη φάση δε βρεθεί λύση, είναι χρήσιμο να καταγράψει ο επιθεωρητής όλες τις απόψεις και βέβαια αυτές των εργαζομένων. Οι ενδιαφερόμενες πρέπει να ζητούν να καταγραφεί η άποψή τους, γιατί αυτό θα βοηθήσει στα δικαστήρια την υπερασπιστική γραμμή.

Αυτή η άποψη είναι βολική για το σύστημα αλλά δεν κατοχυρώνει τις εργαζόμενες, αφού ακόμη και αν κερδηθούν τέτοιες δίκες, ουσιαστικά στην πορεία θα εξαναγκαστούν με άλλους τρόπους στην ανεργία, από τους εργοδότες».

Στη συζήτηση που ακολούθησε αναφέρθηκαν μερικά ακόμα από τα δικαιώματα που μπορούν να διεκδικήσουν οι ενδιαφερόμενες:

• Μια γυναίκα που εργάζεται νύχτα, μπορεί όταν γυρίσει στη δουλιά της μετά τον τοκετό να ζητήσει αλλαγή βάρδιας. (Βεβαίως το ζήτημα είναι η κατάργηση της νυχτερινής εργασίας για τις γυναίκες γενικά).
• Διάλειμμα: εφ' όσον η διάρκεια της εργασίας ξεπερνάει τις έξι ώρες ο εργοδότης υποχρεούται να κάνει ένα δεκαπεντάλεπτο διάλειμμα. Αυτό ισχύει για όλες και βέβαια είναι αυτονόητο ότι ισχύει ακόμα περισσότερο για τις εγκύους.
• Μια επιχείρηση που απασχολεί πάνω από πενήντα άτομα, υποχρεούται να έχει γιατρό εργασίας και οι εργαζόμενες μπορούν να καταφεύγουν σ' αυτόν για να κάνει τις απαραίτητες υποδείξεις στον εργοδότη.

Αυτά, σύμφωνα με το νόμο! Στην πράξη, όμως, όπως είναι γνωστό, ελάχιστα εφαρμόζονται. Πλήθος οι καταγγελίες από το γυναικείο ακροατήριο για παραβιάσεις της νομοθεσίας αλλά και της στοιχειώδους ανθρωπιάς. (Τι είναι αυτό;). Μίλησαν λ.χ. για εγκύους που δεν έχουν στη διάθεσή τους ούτε πέντε λεπτά να καθίσουν, για τις μόνιμες παραβιάσεις του ωραρίου στα σούπερ μάρκετ, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο οποιοσδήποτε έλεγχος, ακόμα και για τα πατίνια που χρησιμοποιήθηκαν από τους εργοδότες σε σούπερ μάρκετ και δημιουργούν προβλήματα ασφάλειας.

Γενικό συμπέρασμα: Χρειάζεται κοινός αγώνας των γυναικείων και συνδικαλιστικών οργανώσεων για την υπεράσπιση και διεύρυνση των δικαιωμάτων τους, αγώνας ενάντια στο κοινό μέτωπο κυβέρνησης εργοδοτών...