ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 4 Οχτώβρη 2001
Σελ. /40
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ
«Της Επανάστασης, της Μοναξιάς και της Λαγνείας. Η Μύηση»

Ο σκηνοθέτης - δημιουργός του «Ανοιχτού Θεάτρου», Γιώργος Μιχαηλίδης, πορεύεται επιτυχώς και στο χώρο της λογοτεχνίας, παραδίδοντας το πέμπτο μυθιστόρημά του: «Της Επανάστασης, της Μοναξιάς και της Λαγνείας. Η Μύηση». Ρέον ύδωρ ο λόγος του, απρόσκοπτος, χυμώδης, διαμορφώνει σκηνές, καταστάσεις, γεγονότα, χαρακτήρες.

Με ευαισθησία, με διεισδυτικότητα σε πράγματα, πράξεις και στον ψυχικό κόσμο των ηρώων του, με ακονισμένη ματιά, σκορπά την αναγνωστική απόλαυση. «Για άλλη μια φορά, όπως και στο "λάμδα" εντοίχισα στο μυθιστόρημα αποσπάσματα από την ελληνική γραμματεία, αλλά και από την ξένη, και τις πηγές μπορεί ο αναγνώστης να τις βρει στις σημειώσεις, που ακολουθούν».

Η γενέτειρά του, Νέα Ιωνία, οι καταβολές του στα ματωμένα χώματα της Μ. Ασίας - είναι το σημείο εκκίνησης, των προσώπων του έργου του. Με τα χαμηλά σαν περιστερεώνες πλινθόκτιστα σπιτάκια, τις ετοιμόρροπες καλύβες, τα λασπωμένα δρομάκια, όπου βασιλεύει η φτώχεια, τα ευώδη μυριστικά, τα εργοστάσια. Εδώ ανδρώνεται ο Οδυσσέας Φραντζής (πρωταγωνιστική μορφή του έργου), ψάχνοντας για τα ιδανικά του. Η Αριάδνη «το αντίπαλον δέος», η ωραία αρχόντισσα, με τους κήπους, τους υπηρέτες, τη χλιδή, τα πανάκριβα βιβλία, το πιάνο, είναι ο κόσμος που ως παιδί ο Οδυσσέας χάνεται στον παράδεισό του. Ο παράδεισος, που βρίσκεται, στις παρυφές του Ν. Ηρακλείου προς το λόφο της Αγίας Τριάδας. Γύρω τους άνθρωποι δικοί, γείτονες, φίλοι, σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου ιστορούν ο καθένας από τη δική του οπτική γωνιά, τα καθέκαστα, που σχετίζονται με τον Οδυσσέα, διανύοντας ένα χρονικό όριο, από τη Μικρασιατική Καταστροφή ως τη χούντα.

Ο ιστορικός χρόνος εστιάζεται περισσότερο στη μεταξική περίοδο και στο «Αλβανικό Επος», με κρίσεις για την πολιτική κατάσταση της χώρας και φοβερές αντιπολεμικές σκηνές, που θυμίζουν τη «Φωτιά» του Μπαρμπίς.

Ο κομμουνισμός, το πιστεύω του Οδυσσέα, της οικογένειας και του περίγυρού του, καταγράφεται ανάλογα με το ποιος κάνει τις αναφορές. Αρωγοί και αποσπάσματα από κομματικά κείμενα, που παρουσιάζονται «κατά βούληση», έτσι που αρκετές φορές διαμορφώνεται ένα αντικομμουνιστικό «κλίμα». Ωστόσο, ο ξεπεσμός, η σαπίλα των συμμάχων Αγγλων, της μεγαλοαστικής κοινωνίας και της τότε κυβέρνησης στηλιτεύονται με ωμό ρεαλισμό, ενώ ο ρομαντισμός σκορπίζει το δικό του διακριτικό φίλτρο στο αίσθημα του Οδυσσέα και της Αριάδνης. «Τίποτα δεν έγινε ποτέ, που να μην κρύβει μέσα του αυτό που πρόκειται να γίνει». (Εκδόσεις «Καστανιώτη»).


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ


ΜΑΧΗ ΜΟΥΖΑΚΗ
«Τι ενοράς Ανδρομάχη;»

Στην ποίηση της Μάχης Μουζάκη «τα - πέλαγα - αγκαλιάζονται, - οι - ορίζοντες φιλιούνται». Εικόνες που «ενορά» η «Ανδρομάχη» για να τις κάνει και δική μας μ' έναν εικαστικό τρόπο, σα να ζωγραφίζει με λέξεις. Στο βάθος της ψυχής της μηδενίζονται οι αποστάσεις που μας χωρίζουν απ' την αγάπη όπως μηδενίζονται, για όσους ατενίζουν στον ουρανό το ίδιο αστέρι.

Η ποιήτρια ρωτά: «Τι ενοράς, Ανδρομάχη», η ίδια απαντά: «Τον Απρίλη» να σμίγει με την αγάπη και την ειρήνη που λαχταρούν οι «μικρές πατρίδες» όταν «οι - δολοφόνοι που όλο παχαίνουν - και μας κλείνουν τον ορίζοντα». «Σκοπευτής» ο χρονοθάνατος, όμως δεν πέφτει στο στόχο του. Εχει τη δύναμη να μεταλλάσσεται σε «κάρπημα». Σε φως αθανασίας του «Λαού» που σαρκάζει «εν χορώ» το θάνατο: «Μη - σημαδεύεις, - στα φύτρα του Γενάρη - ζει - Αγνάντεψέ την, - ως γράφει σου - γίνεται πλήθος». Η ψυχή της ορμητική σαν τον άνεμο και γι' αυτό άτρομη: «Αν - νοθευτεί, - την - παίρνουν τύραννοι. - Αν - φοβηθεί, - την - πνίγει το σκοτάδι». Ετσι το φως της ελληνικότητας το κρατά άσβηστο μέσα της. Το μοναδικό φόβο της θα τον εκμυστηρευτεί στην αρχαία πατρίδα του Ανθρώπου: «Φοβάμαι μη σου σφίξουν - τη θηλιά - κι εγώ δεν είμαι - φλέβα στην καρδιά - Σου, - Ελλάδα». Για τη Μ.Μ. η Ελλάδα κλείνει μέσα της την αγωνία όλων των «μικρών πατρίδων»: «Πατρίδες - συλλογιέμαι - και - αρματώνω λόγο». Απ' αυτές αντλεί δύναμη όπως ο Ανταίος: «Με φλέβα χόρτου - βύζαξα τη λάμψη - τους», μας λέει.

Δε θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για την ποίηση της Μ.Μ. παρά μόνο με το στόμα και την καρδιά της ίδιας, αντλώντας στίχους στην τύχη χωρίς καμιά έγνοια επιλογής. Πώς να επιλέξεις την αλήθεια απ' την αλήθεια; (Εκδόσεις «Αίολος»).


Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ


ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΕΛΙΟΣ
«Οι αλύγιστοι»

«Οι αλύγιστοι» είναι το δεύτερο βιβλίο του Γιώργου Τέλιου, μετά το «Αντάρτες στα Χάσια», που κυκλοφόρησε πέρσι το καλοκαίρι. Στις γραμμές του βιβλίου είναι έκδηλη η αγωνία του συγγραφέα να προλάβει να γράψει, όχι μόνο, ούτε τόσο, για όσα ο ίδιος έζησε στην Αντίσταση και στο Κίνημα, αλλά, προπάντων, για εκείνους που «έφυγαν» ηρωικά και ένδοξα. Τους συναγωνιστές τους, τους «αλύγιστους» του ΚΚΕ.

Κι έχει αξία η εισαγωγική επισήμανσή του - είναι μια αλήθεια που μας πονά και μας θλίβει - ότι «αυτή η δουλιά (σ.σ. η καταγραφή της ιστορίας μέσα από τις μαρτυρίες των αγωνιστών) να γίνεται όσο πιο γρήγορα μπορεί, γιατί, όσο περνούν τα χρόνια, οι αγωνιστές λιγοστεύουν, αδυνατίζει η μνήμη τους και οι πηγές στερεύουν».

«Κεντρίσματα μνήμης» οι αναφορές του Γιώργου Τέλιου σε ηρωικές μορφές του ΚΚΕ και «προσθήκες στην ιστορία» οι εξιστορήσεις του για τις συνθήκες «ζωής» στις φυλακές και τις εξορίες, όπου και ο ίδιος «θήτευσε» επί έτη πολλά... (Εκδόσεις «Ελλα»).


Π. Ρ.


Ο δήμος Καισαριανής και οι εκδόσεις

Ο δήμος Καισαριανής και οι εκδόσεις Καστανιώτη οργανώνουν εκδήλωση - παρουσίαση του νέου βιβλίου του Βασίλη Κολοβού «Οι Αγίες των ημερών τους». Η παρουσίαση θα γίνει στις 8 Οκτώβρη, στις 7.30 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων του δημαρχείου. Το βιβλίο θα παρουσιάσει ο κριτικός και συγγραφέας Κώστας Γεωργουσόπουλος. Αποσπάσματα θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Αλέκα Παΐζη, Θύμιος Καρακατσάνης και Χάρης Αρώνης.


Τραστ κατά βιβλιοπωλείων

Από καιρό οι βιβλιοπώλες εκπέμπουν SOS για την απειλή κατά του βιβλίου από τα ανεξέλεγκτα πολυκαταστήματα και σούπερ μάρκετ. Οι βιβλιοπώλες, το σωματείο τους και το περιοδικό του αποζητούν την παρέμβαση των αρμόδιων υπουργείων για να σταματήσει ο αθέμιτος ανταγωνισμός από τα πολυεθνικά τραστ που συνδέονται με πολυκαταστήματα και σούπερ μάρκετ σε βάρος των Ελλήνων βιβλιοπωλών. Ανταγωνισμός κυνικός, που, με μαθηματική ακρίβεια αφ' ενός ωθεί στον οικονομικό αφανισμό χιλιάδων μικρών ελληνικών βιβλιοπωλείων και αφ' ετέρου στην εξόντωσή τους ως παραδοσιακών «εστιών» επικοινωνίας των δημιουργών με τους αναγνώστες και διακίνησης των ιδεών, δημιουργημάτων και επιτευγμάτων του πνεύματος και του πολιτισμού.

Ο λαός μας ξέρει καλά τον σπουδαίο διαπαιδαγωγητικό, μορφωτικό, εκπολιτιστικό ρόλο (από τα μεταπολεμικά χρόνια και μέχρι σήμερα) των «ταπεινών» βιβλιοπωλείων που δημιουργήθηκαν μετά στο κέντρο και τις γειτονιές της Αθήνας και των άλλων πόλεων.

Κι ενώ ο κλάδος των Ελλήνων εκδοτών και βιβλιοπωλών κατ' επανάληψη έχει υποβάλει σχετικά διαβήματα στους αρμόδιους υπουργούς (Οικονομικών, Ανάπτυξης, Παιδείας, Πολιτισμού), εκείνοι κλείνουν αυτιά και μάτια, αφήνοντας να κλιμακώνεται ο ακήρυχτος διπλός «πόλεμος» που έχουν εξαπολύσει - μέσω των πολυκαταστημάτων, των σούπερ μάρκετ, των ιδιωτών σχολαρχών και του μάρκετινγκ - τα εκδοτικά τραστ και κατά των παραδοσιακών βιβλιοπωλείων και κατά του ποιοτικού ελληνικού βιβλίου.

Τα - παλιότερα και νεότερα - μικρά ελληνικά βιβλιοπωλεία που αγαπήσαμε, γιατί με το καλό βιβλίο μας «φώτιζαν» το νου και την καρδιά, κινδυνεύουν. Η διάσωση των παραδοσιακών ελληνικών βιβλιοπωλείων και του ποιοτικού - ελληνικού και ξένου - βιβλίου αφορά και μας τους αναγνώστες. Είναι και δική μας υπόθεση. Και δική μας ευθύνη.


Α.Ε.


Βιβλιοπαρουσιάσεις
  • Ο Καστανιώτης παρουσίασε το cd-rom «Ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές».
  • Ο Πατάκης (Ακαδημίας 65) παρουσίασε το εικονογραφημένο με σχέδια του χαράκτη Παναγιώτη Γράββαλου βιβλίο της Γιώτας Σιώκου «Σφυρήλατο μετάξι». Σήμερα παρουσιάζει (7 μμ) το μυθιστόρημα των Ζωρζ Σαρρή - Μελίνας Καρακώστα «Κλειστά χαρτιά». Στις 6/10 (12μ) «Το τραγούδι του ποταμού» της Μάγια Μπάριτς.
  • Ο Α. Λιβάνης παρουσίασε το βιβλίο της Αννας Λάμπρου «Δικαίωμα στην ευτυχία».
  • Ο «Εξάντας» παρουσίασε στο Γαλλικό Ινστιτούτο (Σίνα 31) το διάσημο Ισπανό συγγραφέα Χόρχε Σεμπρούν και το βιβλίο του «Αντίο, Φως της νιότης».
  • Η «Αγρα» παρουσίασε την επανέκδοση του τόμου «Ηρόδοτος "Οκτώ νουβέλες και Τέσσερα ανέκδοτα» (Α' Παγκόσμιο Βραβείο στη Διεθνή Εκθεση Λιψίας το 1982), σε εισαγωγή, μετάφραση και πέντε δοκίμια του καθηγητή Δ. Ν. Μαρωνίτη.
  • Η «Κριτική» παρουσίασε τα βιβλία: Τόμας Νάγκελ «Η θέα από το πουθενά» (μετάφραση Χρήστου Σταμέλου». Παύλου Κοντού «Η αριστοτελική ηθική ως οντολογία».
  • Ο «Φοίνικας» κυκλοφόρησε σε 111 δερματόδετα συλλεκτικά αντίτυπα το έργο του Γκιγιόμ Απωλιναίρ «Το συναξάρι των ζώων ή Ορφέως Ακολουθία», στην πρώτη ελληνική μετάφραση του Νίκου Παπαδόπουλου και το έργο του Θουκυδίδη «Περί Πολέμου».
  • Σπάνια βιβλία παρουσιάζει (4,5/10, 7μμ) στην Ενωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου, η «Βιβλιοφιλία», η οποία κυκλοφόρησε το 93ο τεύχος της.


Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ