Η κρίση και οι ανακατατάξεις στο χώρο των αεροπορικών εταιριών συνεχίστηκε και αυτή τη βδομάδα, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρώπη. Στον κοινό παρονομαστή όλων των υποθέσεων βρίσκεται η απαίτηση των μεγάλων εταιριών για έκτακτη οικονομική ενίσχυση από το κράτος. Ολες οι εταιρίες επικαλούνται τις ζημιές που υπέστησαν από το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον. Ωστόσο, δε λείπουν και αιχμές σχετικά με την «αξιοποίηση» των γεγονότων με στόχο την κάλυψη ζημιών που σημειώθηκαν πολύ πριν το χτύπημα. Ακόμη, ένα μέσο που χρησιμοποιείται από τις εταιρίες για να αποσπάσουν τις κρατικές ενισχύσεις είναι οι απειλές ότι αν δεν ενισχυθούν θα προχωρήσουν σε απολύσεις δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων. Ετσι, δημιουργείται η νομιμοποιητική βάση για την οικονομική βοήθεια, ενώ πριν λίγους μήνες όλα τα σχετικά αιτήματα απορρίπτονταν, αφού η όποια βοήθεια από το κράτος ήταν αντίθετη στην πολιτική της απελευθέρωσης των αγορών. Με την επίκληση της «έκτακτης ανάγκης», οι κυβερνήσεις, η μία μετά την άλλη, ανακοινώνουν την ενίσχυση των εθνικών τους αερομεταφορέων. Πρώτη στο χορό μπήκε η κυβέρνηση των ΗΠΑ που ανακοίνωσε σχέδιο ενίσχυσης των αμερικανικών αεροπορικών εταιριών ύψους 15 δισ. δολαρίων. Τη σκυτάλη πήραν οι κυβερνήσεις της Ελβετίας για τη σωτηρία της «Swissair», του Βελγίου για τη «Sabena», και της Ιρλανδίας.

Την περασμένη Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε ότι επιτρέπεται στις κυβερνήσεις των κρατών - μελών της ΕΕ να καλύψουν ένα μόνο μέρος των ζημιών και των πρόσθετων υποχρεώσεων των εθνικών αερομεταφορέων. Ωστόσο, η αρμόδια επίτροπος Λογιόλα ντα Παλάθιο, τόνισε ότι η απόφαση της Κομισιόν δε συνιστά κρατική παρέμβαση και δήλωσε χαρακτηριστικά ότι οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών θα πρέπει να συμφιλιωθούν με την ιδέα του κλεισίματος ορισμένων εταιριών, μεταξύ των οποίων και η «Ολυμπιακή».

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ- ΑΝΟΔΟΣ ΤΙΜΩΝ

Τα χαμόγελα έσβησαν στις διεθνείς αγορές του πετρελαίου μετά τις δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου, Τζ. Μπους, για το ενδεχόμενο επίθεσης και σε άλλες χώρες, πλην του Αφγανιστάν. Η πιθανότητα να χτυπηθεί το Ιράκ, η τρίτη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στη Μέση Ανατολή και η άρνηση της Σαουδικής Αραβίας να επιτρέψει την επίσκεψη του Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ, ήταν δύο ακόμη παράγοντες που οδήγησαν στην αύξηση των τιμών του αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ κατά 2% μέσα σε λίγες ώρες την περασμένη Παρασκευή. Προς την ίδια κατεύθυνση ωθούν οι προβληματισμοί στον ΟΠΕΚ για πιθανή μείωση της παραγωγής.

ΗΠΑ- ΠΤΩΣΗ ΛΙΑΝΙΚΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ

Κατακόρυφη πτώση 2,4% σημείωσαν οι λιανικές πωλήσεις το Σεπτέμβρη στις ΗΠΑ. Η μείωση αφορά σε όλους τους τομείς και ειδικότερα στα «διαρκή» αγαθά, όπως οι πωλήσεις αυτοκινήτων, αλλά και στο λιανικό εμπόριο και τις υπηρεσίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ οι αναλυτές προέβλεπαν πτώση κατά 0,8%, η πτώση ήταν τελικά τριπλάσια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ, η αξία των λιανικών πωλήσεων το Σεπτέμβρη ανήλθε σε μόλις 286,5 δισ. δολάρια, αρνητικό ρεκόρ από τον Δεκέμβρη του 2000.

ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ DOW JONES

Αναθάρρησαν οι οικονομικοί αναλυτές μετά από ένα διήμερο ανόδου του δείκτη του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης την Τετάρτη και την Πέμπτη. Την Παρασκευή, μετά και την ανακοίνωση της κατακόρυφης πτώσης των λιανικών πωλήσεων στις ΗΠΑ, ο Dow Jones έπεσε κατά 1,7%. Δύσκολοι καιροί για «αισιόδοξους», αφού η γενική εκτίμηση για την ύφεση στην οικονομία των ΗΠΑ ενισχύεται καθημερινά από τα στοιχεία για την πορεία της «πραγματικής» οικονομίας. Κατά τα άλλα, ορισμένοι βρήκαν την ευκαιρία να κερδοσκοπήσουν, επενδύοντας σε αισιόδοξες εκτιμήσεις για ταχεία ανάκαμψη...

ΓΕΡΜΑΝΙΑ - ΑΝΕΡΓΙΑ

Κατά 20.000 αυξήθηκαν οι άνεργοι στη Γερμανία το Σεπτέμβρη για όγδοο συνεχόμενο μήνα. Μάλιστα, αναμένονται ακόμη περισσότερες απολύσεις από επιχειρήσεις, με αφορμή το χτύπημα της 11ης του Σεπτεμβρη. Το σύνολο των ανέργων στη Γερμανία έχει ανέλθει πλέον σε 3,74 εκατομμύρια. Τις εκτιμήσεις για ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας στη Γερμανία ενισχύουν οι ανακοινώσεις μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών για μαζικές περικοπές θέσεων εργασίας. Μεταξύ αυτών οι τράπεζες Dresdner Bank και Commerzbank, όπως και ο μεγάλος ταξιδιωτικός οργανισμός Thomas Cook.

ΝΟΜΠΕΛ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Ο καθηγητής Οικονομικών του πανεπιστημίου της Κολούμπια Τζόζεφ Στίγκλιτζ είναι ο ένας από τους τρεις αποδέκτες του φετινού βραβείου Νόμπελ για την οικονομία. Πολλοί από τους συναδέλφους του υποστηρίζουν ότι ο Στίγκλιτζ εκμεταλλεύτηκε τη θέση του (επικεφαλής των οικονομολόγων στην Παγκόσμια Τράπεζα) για να πάρει το βραβείο. Πριν από λίγα χρόνια ο Στίγκλιτζ προκάλεσε σάλο, όταν δήλωσε σχετικά με τις εκθέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τις οικονομίες των κρατών- μελών του. «Δυστυχώς, οι περισσότερες χώρες δεν έχουν τη δυνατότητα, που διαθέτουμε εμείς, στις ΗΠΑ, να παίρνουν τις εκθέσεις του ΔΝΤ, να απευθύνουν τις θερμές ευχαριστίες τους γι' αυτές και αμέσως μετά να τις πετούν στον κάλαθο των αχρήστων»..!