ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 13 Δεκέμβρη 2001
Σελ. /40
Εικαστική «ποίηση» του Ν. Εγγονόπουλου

«Στον Νίκο Εγγονόπουλο χρωστάμε ένα μεγάλο κομμάτι από την ευσυνειδησία μας. Τη μυθοποιητική ανασύνταξη των γνωστικών και συναισθηματικών μας εμπειριών. Τη διάπλαση της πνευματικής μας ευαισθησίας και την άρθρωση του λόγου της, όχι βέβαια σύμφωνα με κάποιες αρχές καθιερωμένες από το κίνημα του υπερρεαλισμού -όπως υποστηρίζεται αβασάνιστα- αλλά με τη διάθλαση των εντυπώσεων που απορροφά η συνείδηση μέσα σ' ένα καλειδοσκόπιο ελληνικής κατασκευής. Οι γραμμές των σχεδίων παραμένουν στέρεες, τα σχήματα καθαρά και τα χρώματα ανεξίτηλα, οι εικόνες του διαυγείς και η ποιητική τους διάσταση αναμεταδόσιμη. Τα θέματα και η εκφραστική τους είναι περασμένα από τις μυλόπετρες που αλέθουν συστηματικά τα ανθρώπινα βιώματα και τις ιστορικές μνήμες».

Με τα παραπάνω, μεταξύ άλλων στο συνοπτικότατο πρόλογό του, στο καλαίσθητο λεύκωμα «Νίκος Εγγονόπουλος, ο βυζαντινός», ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Αγγελος Δεληβοριάς, ορίζει εύστοχα τη γνήσια ελληνική «ταυτότητα» αλλά και την «ποίηση» της ζωγραφικής του Νίκου Εγγονόπουλου, «μαθητή» των Παρθένη, Κόντογλου και Ξυγγόπουλου. Το συλλεκτικό λεύκωμα (250 αριθμημένα αντίτυπα, βιβλιοδετημένα με μεταξωτό ύφασμα), παρουσίασαν προχτές στο Μουσείο Μπενάκη ο καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νίκος Ζίας (υπογράφει την εισαγωγή του λευκώματος), ο Αγ. Δεληβοριάς και τη Λένα Εγγονοπούλου (συνεκδότρια με την Ερριέτη Εγγονοπούλου - Λεδάκη του λευκώματος, με χορηγία της εταιρίας ΕΚΟ - ΕΛΔΑ).

Στο λεύκωμα περιέχει: 49 έργα βυζαντινής τεχνοτροπίας του Εγγονόπουλου (41 αυγοτέμπερες, 7 σχέδια, 1 σινική μελάνη (αρκετά φιλοτεχνήθηκαν στα χρόνια 1932 -1938), από τα οποία τα περισσότερα είναι αδημοσίευτα και ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές και είκοσι ποιήματα του Εγγονόπουλου.


ΑΓΚΟΥΣΤΙΝ ΓΚΟΜΕΖ - ΑΡΚΟΣ
«Ανα Νον»

Μνημείο του λόγου το πολιτικοκοινωνικό μυθιστόρημα «Ανα Νον» του Ισπανού ΑΓΚΟΥΣΤΙΝ ΓΚΟΜΕΖ - ΑΡΚΟΣ. Τα γεγονότα, διαδραματίζονται στο τέλος του φρανκικού καθεστώτος. Κατάθεση του συγγραφέα για την Ισπανία εκείνου του καιρού. «Οδηγός» μια μικρόσωμη γριούλα, που ο εμφύλιος τη ρήμαξε. Εχασε άντρα, δυο γιους και κρατούσε φυλακισμένο τον μικρότερο τριάντα χρόνια.

Το χωριουδάκι της στο Νότο. Η φυλακή του γιου της στον Βορρά. Κάποτε ξεκινάει να βρει το φυλακισμένο γιο της, κρατώντας ένα, ζυμωμένο από την ίδια, ψωμί για το παιδί της. Χωρίς χρήματα για μεταφορικό μέσον, στηρίζεται στα λιανά, αλλά αποφασισμένα πόδια της, ακολουθώντας τις γραμμές του τρένου.

Αιτία των σκοτωμένων της ο αγώνας τους ενάντια στον τύραννο. Αιτία της ισόβιας καταδίκης του «μικρού» της η φλογερή κομμουνιστική ιδεολογία του.

Η γριούλα αντιμετωπίζοντας θεούς και δαίμονες, με συντροφιά ένα μισότυφλο σκυλί, έναν πλανόδιο τυφλό τραγουδιστή, κυνηγημένη από χωροφύλακες, σκυλιά και παιδιά, ξεδιπλώνει την πολιτική κατάσταση στην Ισπανία, σε χωριά και πόλεις. Αστυνομοκρατία, νεοπλουτισμός, φτώχεια, φανφάρες, υποκρισία, κενοδοξία, φτιαχτές παρελάσεις κι ένας νάνος ετοιμόρροπος, να χαιρετά τα πληρωμένα πλήθη. Πανταχού παρόν το παπαδαριό κι οι καλόγριες.

Τι είναι πόλεμος, δικτατορία, θεός, ζωή, θάνατος, όλα επί τάπητος απ' τη γριούλα, που φτάνει στη φυλακή του γιου της, με εμπειρίες υψηλών πολιτικών εννοιών, συνειδητοποιημένη. Δεν είναι πια η «ΑΝΑ ΝΟΝ» (η «Ανα όχι»), αλλά η Ανα Πάουχα, γυναίκα του τίμιου ψαρά Πέδρο: «Ξέρεις, Ανίτα, τους γνώρισα εγώ αυτούς τους ανθρώπους που τους αποδιώχνουν σαν τ' άγρια ζώα. Είναι ίσιοι και στέρεοι σαν τα ίσια δέντρα. Δεν πρέπει ν' ανησυχείς αν ο "μικρός" θέλει να πάει μαζί τους. Πέθαναν κατά χιλιάδες για την αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Και θα εξακολουθούν να πεθαίνουν, αν χρειαστεί».

Γιατί σήμερα νιώθει τόσο αδύναμη όσο την ημέρα που είπαν τον άντρα της κομμουνιστή; Γιατί νιώθει τρόμο όπως τη μέρα που ο μικρογιός της Χέγους, της ανάγγειλε πως ανήκει στο Κομμουνιστικό Κόμμα; Γιατί στα εβδομήντα πέντε χρόνια της θυμάται μόνο τη λέξη κομμουνιστής; Ακουμπάει στο δέντρο κι αφήνεται στη νοσταλγία. Σκέφτεται πως θα 'θελε κι εκείνη να είναι «κομμουνιστής».

Θαυμάσια μετάφραση από την Ντίνα Σιδέρη, ταιριαστή σύνθεση του εξωφύλλου (από την Γκουέρνικα του Πικάσο) από τον Μάκη Κουτρούλη. (Εκδόσεις «Δωρικός»).


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ


Ποικίλη θεματολογία

Οι εκδόσεις «Ερμής» - «Ιστός» παρουσίασαν δεκαπέντε βιβλία τους και δύο του μη κερδοσκοπικού «Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού», στο οποίο δραστηριοποιείται ο εκδότης Μανόλης Γ. Σαββίδης. Το «Σπουδαστήριο» κυκλοφόρησε συγκεκριμένα τα βιβλία: Ανθή Κομψά «Μνήμη Κ.Θ. Δημαρά» (αναφορά στον σπουδαίο φιλόλογο) και το δοκίμιο «Με μια πινέζα στην καρδιά: Η κυπριακή εμπειρία του Γ. Π. Σαββίδη».

Οι εκδόσεις «Ερμής» - «Ιστός» κυκλοφόρησαν:

Μελέτες: Η πολυσέλιδη, πλούσια εικονογραφημένη μελέτη της πανεπιστημιακής καθηγήτριας Βάλιας Ξενίδου Schild «Οι γυναίκες στην ελληνική αρχαιότητα: καταδίκη μνήμης» (εξετάζει τη θέση της γυναίκας από τη μινωική έως και τα τέλη της ελληνιστικής εποχής). Dia M.L. Philippides - David Holton «Του κύκλου τα γυρίσματα: Ο Ερωτόκριτος σε ηλεκτρονική ανάλυση» (ο Α' τόμος, με τον οποίο ολοκληρώνεται η τετράτομη σειρά). Γιάννης Μπεράτης «Ενας Σωσίας: Τα σπαράγματα ενός χαμένου βιβλίου» (ατελές κείμενο του Γ. Μπεράτη, που παραπέμπει στο έργο του Ντοστογιέφσκι). Αύρα Ward «Το Επος του Γκίλγκαμες» (εισαγωγή - έμμετρη μετάφραση του αρχαιότερου έπους, δεύτερη έκδοση αναθεωρημένη).

Ποίηση: Γ. Μ. Βιζυηνός «Το τέλος του παραμυθιού ή η αρχή του ονείρου» (επιμέλεια - ανθολόγηση Λίτσα Χατζοπούλου). Κωστής Παλαμάς «Κ' έχω από σας μια δόξα να ζητήσω» (επιμέλεια - ανθολόγηση Ηλίας Λάγιος). Καίσαρ Εμμανουήλ «Ποιήματα» (επιμέλεια - ανθολόγηση Αγορή Γκρέκου). Ελένη Αρβελέρ «Μέμφομαι τον Αιώνα» (ποιήματα εμπνευσμένα από γεγονότα που σημάδεψαν τον τόπο μας από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή μας). Πάνος Θεοδωρίδης «Ποιήματα που θα χαθούν στην ομίχλη». Μίμης Σουλιώτης «Ηλιος στη σκοτία».

Πεζογραφία: Μανίνα Ζουμπουλάκη «Η ζωή (δεν) είναι ταινία». Στέλιος Φουντουζής «Χωρίς τυφλό πάθος» (δέκα πεζά).

Ημερολόγια: Νίκος Ρίκκος «Οψεις της Αθήνας», Στάθης Σκλαβουνάκος «Vαmps», Νίκη Μαραγκού «Συνταγές για την Κατερίνα».


Νέο ΔΣ συγκροτήθηκε στην Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών: Παύλος Ναθαναήλ, πρόεδρος, Παναγιώτης Τσουτάκος, αντιπρόεδρος, Ελευθερία Αναγνωστάκη Τζαβάρα, γενική γραμματέας, Κυριάκος Βαλαβάνης, ταμίας, Βασίλης Δημουλάς, έφορος, Γιάννης Καραβίδας, Φίλιππος Μαυρογιώργης, Γιώργος Τσαλίκης, Δημήτρης Χαλιβελάκης, μέλη.


Τα βιβλία του ηθοποιού και συγγραφέα Βασίλη Κολοβού, «Θυμάσαι, πατέρα;», «Η αυλή με τα σπασμένα όνειρα», «Οι Αγίες των ημερών τους», θα παρουσιάσουν οι εκδόσεις Καστανιώτη και ο Σύλλογος Γονέων - Κηδεμόνων του 4ου Δημοτικού Σχολείου Περιστερίου, στις 17/12, 7 μμ, στο αμφιθέατρο του σχολείου (Σαρανταπόρου και Εθνικής Αντιστάσεως). Αποσπάσματα θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Ελένη Γερασιμίδου, Σάσα Καστούρα, Ανδρέας Βαρούχας, Μαρία Σαουσοπούλου.


ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- «Εμβόλιμον» (Ασπρα Σπίτια, περιοδικό, τεύχος 43-44, με πλούσια ύλη. Δημοσίευση του πρώτου μέρους του βιβλίου του Χρήστου Θωμόπουλου «Ο δρόμος ενός δεσμώτη»).

- «Εριφύλη» (Ιπποκράτους 65): Εύα Μοδινού «Στιχομυθία» (ποίηση).

- «Iτhaca» (περιοδικό λογοτεχνίας του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, τεύχη 10ο, 11ο).

- «Δεξαμενή» (περιοδικό λόγου και τέχνης, τεύχος 9ο, Ιούνης 2001).

- «Πόρφυρας» (περιοδικό λόγου και τέχνης που εκδίδεται επί 22 χρόνια, τεύχος 100ό επετειακό).

- «Εν Βόλω» (τριμηνιαίο περιοδικό του Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης του Δήμου Βόλου, τεύχος 2ο με αφιέρωμα στα θεατρικά δρώμενα του δήμου. Συνοδεύεται με CD, με ηχητικά ντοκουμέντα από θεατρικές παραγωγές).

- «συλλογές» (περιοδικό για συλλέκτες και φιλότεχνους, τεύχη 203, 204).

- «Ερευνα» (περιοδικό πολιτικής, οικονομίας, γραμμάτων και τεχνών, τεύχος 2/2001, με εξαιρετικό αφιέρωμα στον Βασίλη Ρώτα).

- «Ομπρέλα» (λογοτεχνικό περιοδικό, τεύχος 54ο με εκτενές αφιέρωμα στον Αγ. Σικελιανό).

- «Διασπορά» (μηνιαίο περιοδικό του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, τεύχη 63ο, 64ο).

- «Δωδώνη»: Κώστα Υφαντή «Εξω από τη λήθη», «Ζέφυρος της Ατλαντίδας», «Εκλήψεις» (ποιητικές συλλογές).

- Μαρίας Νικολουδάκη - Ρουτσιέρη: «Ανάσες από το Αβατο» (εκδόσεις «Μαυρίδη»).

- Βασίλη Κυριακίδη (καθηγητής - συγγραφέας, Σόλωνος 96): «Χρηστική Νεοελληνική Γραμματική» και «Οι Ρωμαίοι (Από τη δύναμη στη διαφθορά, στην πτώση...)».

- «Επικοινωνίες» (Μεσογείων 10, 7488.366-7): Χριστόφορος Πλάτωνος Καστάνης «Ο Ελληνας εξόριστος» (αφήγηση της αιχμαλωσίας και δραπέτευσης του Χρ. Πλ. Καστάνη στη διάρκεια της σφαγής στη Χίο από τους Τούρκους και των περιπετειών του στην Ελλάδα και στην Αμερική. Μετάφραση Χρήστος Γ. Γιατράκος).

- «Π. Τραυλός»: Χρίστος Γούδης «Ιερή συνεύρεση» (ποιήματα, σχέδια Διονύση Γερολυμάτου) και «Anahuac» (ποιήματα).

- «Οδός Πανός»: Γιώργος Χρονάς «Κίτρινη όχθη (β΄)» (ποιήματα). Δημήτρης Ι. Τσεκούρας «Sueno delmar» (θεατρικό μονόπρακτο).

- «Αγκυρα»: Πολ Χεμ «Γκουέρνικα» (ιστορικό μυθιστόρημα για τη μαρτυρική πόλη Γκουέρνικα, μετάφραση Πόλυ Μοσχοπούλου). Χριστίνα Λαλιώτου «Το τραγούδι του αρπιστή» (μυθιστόρημα). Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης «Το έγκλημα στο Χαροκόπου» (ιστόρημα για ένα πραγματικό ερωτικό έγκλημα που έγινε στην προσφυγογειτονιά Χαροκόπου της Καλλιθέας).

- «Ψυχογιός»: Αλεξάνταρ Χεμόν «Με το βλέμμα του Μπρούνο» (μυθιστόρημα, μετάφραση Ρένα Χατχούτ).

- «Χατζηνικολή»: Αντζελα Κάρτερ «Ματωμένη κάμαρα» (μυθιστόρημα, μετάφραση Αργυρώ Μαντόγλου).

- «Μπουκουμάνης»: Τ. Τζ. Αρμστρονγκ «Ο Βάλτερ και η ανάσταση του G» (μυθιστόρημα, μετάφραση Γιάννης Περαντωνάκης).



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ