Στις δεκαετίες '80 και '90 ο θεσμός ΣΕΠ στα σχολεία υπολειτουργούσε, εκφυλισμένος σε προχειρότητες και κακοτεχνίες, επειδή υπήρχε ακόμα η δυνατότητα μιας μορφωτικής και εργασιακής ανοδικής κινητικότητας, εξαιτίας των τότε αναγκών εργασιακής απασχόλησης, που περιφρουρούσε η ώριμη απαίτηση του λαϊκού κινήματος. Η πορεία όμως της ευρωπαϊκής ενοποίησης και οι σύγχρονες κεφαλαιοκρατικές απαιτήσεις επέβαλαν την πιο μεθοδική και αποτελεσματική λειτουργία του θεσμού, έτσι ώστε να μπορεί να υπηρετήσει τους στόχους των σαρωτικών αναδιαρθρώσεων στους χώρους της οικονομίας και της εργασίας, μέσα από επιχορηγούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το GR13, που συνοδεύτηκαν από τις μεταλλάξεις και τις αντιδραστικές τομές στα εκπαιδευτικά συστήματα (όπως οι Ν. 2525, 2640 στη χώρα μας).

Κατά συνέπεια, στις μέρες μας οι πειραματισμοί δεν έχουν λόγο ύπαρξης, εφόσον η ΟΝΕ αποτελεί υποταγή στις επιλογές του κεφαλαίου και στις ανάγκες της ΕΕ. Γι' αυτό και ο ΣΕΠ συμβάλλει στην αναπροσαρμογή της αγοράς στη χώρα μας και στην παγίωση του εκπαιδευτικού και εργασιακού μεσαίωνα της «νέας τάξης πραγμάτων», της ενιαίας αγοράς και της παγκοσμιοποίησης.

Ιδιαίτερα τα δύο τελευταία χρόνια παγίωσης και εμπέδωσης της εκπαιδευτικής «μεταρρύθμισης», μεγάλη προσοχή αποδίδεται στην εφαρμογή του ΣΕΠ στην Τρίτη Γυμνασίου και στην Πρώτη Τάξη ΕΛ, με ευρύτερο συντονισμό των υπευθύνων του ΣΕΠ και των διδασκόντων και επιδίωξη, παράλληλα με το ξεκοκάλισμα των κοινοτικών κονδυλίων στον τομέα αυτό από τους επιτήδειους, την ενίσχυση των ταξικών φραγμών και επιλογών στους μαθητές.

Η παραπληροφόρηση, η εξιδανικευμένη και περίτεχνη προβολή επαγγελμάτων χωρίς αντίκρισμα και ανέφικτων σπουδών έχει αποκλειστικό στόχο τη σύγχυση, τον αποκλεισμό, τον αποπροσανατολισμό και τη διαμόρφωση της αυριανής υποαπασχόλησης και όχι της μόνιμης εργασίας.

Πίσω από τους βαρύγδουπους τίτλους στα βιβλία «Σπουδές μετά το Γυμνάσιο 2001», «Σχέδια για το μέλλον μου» και «Ετοιμάζομαι για τη ζωή», πολύχρωμες εικόνες των σελίδων κινούνται σε μια χαρούμενη ατμόσφαιρα, καθορίζοντας δραστηριότητες και αποφάσεις για τα παιδιά - θύματα της άμεσα μελλοντικής, ολοκληρωτικής κοινωνίας. Δεν αρκεί βέβαια ο κατακερματισμός της προσωπικότητας και της συνείδησής τους από τις εκπομπές των ΜΜΕ, τα πρότυπα βίας και τις χυδαίες αξίες του καταναλωτισμού και της αγοράς, που απ' αυτά βομβαρδίζονται καθημερινά, αλλά χρειάζεται και η απόλυτη προετοιμασία της νεολαίας να γίνει σύγχρονη Ιφιγένεια στο βωμό του κέρδους και στο θυσιαστήριο της αγοράς.

Και πιο ειδικά, τι έχει κανείς να πει για το βιβλίο με τίτλο «Σπουδές μετά το Γυμνάσιο», όταν αυτό αφιερώνει τρεισήμισι μόνο σελίδες για το Ενιαίο Λύκειο (14-17) και 31 για τα ΤΕΕ; Προσανατολίζει δηλαδή τα παιδιά στο μαζικό «σχολείο» - χωματερή του μέλλοντός τους, τη φτηνή κατάρτιση, την υπερεκμετάλλευσή τους και την ανεργία. Είναι ή δεν είναι εγκληματική και αντιεπιστημονική παραπληροφόρηση η θέση του βιβλίου «Ετοιμάζομαι για τη ζωή» στη σελίδα 87, όπου μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι και εργοδότες θεωρούνται κατηγορίες εργαζομένων, χωρίς τα διακριτά στοιχεία των κοινωνικών τάξεων που ανήκουν; Είναι ή δεν είναι απάνθρωπες οι θέσεις του ίδιου βιβλίου στη σελίδα 88 που προβάλλουν τη μερική απασχόληση, εξωραΐζουν τις πιο σκληρές μορφές εκμετάλλευσης της εργασίας στο σπίτι και της τηλεεργασίας, διαπιστώνοντας πως στην Ευρωπαϊκή Ενωση οι τηλεργαζόμενοι είναι 1,25 εκατομμύρια, σε μια εποχή που η μόνιμη εργασία είναι αναγκαίος όρος επιβίωσης και ζωής; Δεν είναι μύθος ότι στο πλαίσιο του ΣΕΠ στο Γυμνάσιο πραγματοποιούνται επισκέψεις στα ΤΕΕ, όπου καλούνται τα παιδιά να ακολουθήσουν συναρπαστική δήθεν καριέρα όπως το επάγγελμα του αθλητικογράφου και άλλα συναφή, τη στιγμή που μισοαγράμματα αποφοιτούν από τα Γυμνάσια και αποδεκατισμένα εξωθούνται από τα Λύκεια. Είναι απαράδεκτο η κληρονομικότητα να θεωρείται διαμορφωτικός παράγοντας ικανοτήτων, να καταγράφεται σαν υποδειγματική η επαγγελματική ιστορία και επιτυχία της Δέσποινας, του Στέλιου και του Στέφανου μέσα από ΤΕΕ, ΙΕΚ και άλλα ιδρύματα ανακύκλωσης των ανισοτήτων. Ακόμα είναι εξοργιστικό να καταγγέλλεται από τη μια η εκμετάλλευση των εργαζομένων ανηλίκων που προστατεύονται από τη Διεθνή Σύμβαση και στην ίδια παράγραφο της σελίδας 84 να τονίζεται ότι ο ανήλικος προσλαμβάνεται ως μαθητευόμενος και εφοδιάζεται με βιβλιάριο εργασίας από τους κατά τόπους επιθεωρητές της Εργασίας. Ποιες λύσεις προτείνονται για την προστασία των εργαζομένων ανηλίκων; Οι υπηρεσίες του ΟΑΕΔ ή μήπως οι προσλήψεις του ΑΣΕΠ, που στην προηγούμενη παράγραφο της ίδιας σελίδας 84 αναφέρονται; Αισθάνεται κανείς ντροπή, ξεφυλλίζοντας το βιβλίο του ΣΕΠ για την Πρώτη Τάξη Ενιαίου Λυκείου, όπου στη σελίδα 96 στον πίνακα 1, στους απασχολούμενους και τους ανέργους συγκαταλέγονται άνδρες και γυναίκες από 14 ετών και άνω. Ποια στα αλήθεια πρέπει να είναι η ηλικία εισόδου στην εργασία; Επιτρέπεται στην εποχή μας να διώχνουμε τα παιδιά από το σχολείο, πριν ακόμα συγκροτήσουν τις βάσεις για την ψυχική, βιολογική, κοινωνική τους ανάπτυξη; Και πώς θα διαπαιδαγωγήσουμε ανθρώπους με χαρακτήρα και κοινωνικές αξίες, όταν σαν πρότυπο επιτυχίας προβάλλεται το ατομικό κυνήγι σπουδών, επιμορφώσεων και σεμιναρίων, διά βίου εντός και εκτός Ελλάδας (βλ. σελ. 101 του βιβλίου); Και ακόμη πώς θα φτάσει ο μαθητής και η μαθήτρια σ' αυτά; Μέσα από τα ΤΕΕ μήπως ή μέσα από το κατατεμαχισμένο και αποστεωμένο, εξουθενωτικό πρόγραμμα του Ενιαίου απορριπτικού Λυκείου;