Eurokinissi

Οι άστεγοι πεθαίνουν στα χιόνια...

Το 1970, η Σοβιετική Ενωση και η Ρωσία που ανήκε στη σύνθεσή της ήταν, ως προς το επίπεδο διατροφής, στις πρώτες δέκα χώρες του πλανήτη. Τώρα, όμως, η Ρωσία έπεσε στην 65η - 67η θέση στον κόσμο. Πρόσφατα, το ρωσικό ίδρυμα «Κοινή Γνώμη» διενήργησε σε 100 πόλεις και χωριά από 44 περιοχές της χώρας δημοσκόπηση με θέμα: Πώς τρέφεται ο πληθυσμός και πόσα χρήματα ξοδεύει για τη διατροφή; Τα αποτελέσματα, όπως αναμενόταν, είναι πολύ άσχημα για το σημερινό καθεστώς. Το 32% των ερωτηθέντων ξοδεύει για τη διατροφή όλα τα εισοδήματά του. Ενα 44% δηλώνει ότι για την τροφή φεύγει από το μισό έως τα 3/4 του μισθού του. Παράλληλα, το 56% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι τρέφεται μάλλον καλύτερα απ' ό,τι χειρότερα, ενώ ένα 36% θεωρεί ότι «τρέφεται κακώς, τρώει χαμηλής ποιότητας τρόφιμα, συχνά δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του το κρέας, τα ψάρια, τα φρούτα και τα λαχανικά, η μερίδα τους είναι γενικά πολύ φτωχή».

Και για το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των Ρώσων υποσιτίζεται, η αριστερή αντιπολίτευση έχει πολλές φορές κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Πολλοί επιστήμονες δημογράφοι, ειδικότερα ο «κόκκινος καθηγητής» Μπορίς Χόρεφ, θεωρούν ότι η αιτία της σημερινής υπερθνησιμότητας στη Ρωσία είναι ο «υποσιτισμός, οι ασθένειες και οι πρόωροι θάνατοι». Για το γεγονός αυτό αναγκάστηκαν, επιτέλους, να μιλήσουν και στο στρατόπεδο των δεξιών. «Μέσα σε 10 χρόνια αρχίσαμε να τρεφόμαστε κατά τρεις φορές χειρότερα». Σ' αυτό το συμπέρασμα κατέληξε η αστική εφημερίδα «Ιζβέστια», με βάση τα υλικά της Α` Διεθνούς Διάσκεψης «Η επισιτιστική ασφάλεια της Ρωσίας», που διεξήχθη πρόσφατα στη Μόσχα. Στο φόρουμ επισημάνθηκε ότι το πρόβλημα της επισιτιστικής ασφάλειας της Ρωσίας παραμένει μεταξύ των πιο ανησυχητικών. Μιλώντας στη Διάσκεψη, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης και υπουργός Γεωργίας Αλεξέι Γκερντέγεφ ανέφερε ότι «η ολική παραγωγή αγροτικών προϊόντων τα τελευταία 10 χρόνια μειώθηκε στο μισό, ενώ οι Ρώσοι άρχισαν να τρέφονται κατά τρεις φορές χειρότερα απ' ό,τι το 1990». Κατά τη γνώμη του Γκερντέγεφ, ο οποίος είναι εμπνευστής του δόγματος της επισιτιστικής ασφάλειας της χώρας, το οποίο σκοπεύει να καταθέσει προς εξέταση στην κυβέρνηση, η επίλυση αυτού του προβλήματος είναι δυνατή με δυο τρόπους: Πρέπει, πρώτο, να λυθεί το πρόβλημα της αυτοεξασφάλισης της χώρας με δικά της τρόφιμα και, δεύτερο, να δημιουργηθούν οι συνθήκες για τη ζωή της πολυάριθμης τάξης των εργαζομένων του χωριού. Στην ουσία, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης προτείνει να γίνει μια πραγματική επανάσταση στην αγροτική οικονομία. Είναι γνωστό ότι, αρχίζοντας από το 1990, η κυβέρνηση της Ρωσίας ακολούθησε μια πολιτική προς όφελος των παραγωγών του εξωτερικού σε βάρος του ντόπιου αγροτικού τομέα. Σαν αποτέλεσμα, εισάγονται σήμερα στη Ρωσία το 50% του φυτικού λαδιού, το 40-60% των προϊόντων κρέατος και αλλαντικών, το 80% πρώτων υλών κρέατος. Τα περίφημα «ποδαράκια Μπους» (έτσι αποκαλούν στη Ρωσία τις εισαγωγές πουλερικών κακής ποιότητας από τις ΗΠΑ που τώρα έχουν ανασταλεί) είχαν γεμίσει τη ρωσική αγορά, εκτοπίζοντας τα καλύτερης ποιότητας και, το κυριότερο, πιο ασφαλή για την υγεία εγχώρια προϊόντα.

Στη Διάσκεψη τονίστηκε ότι στη Ρωσία βγαίνουν σκάρτα και αποσύρονται από την αγορά το 58% των εισαγόμενων προϊόντων κρέατος και αλλαντικών, το 23% των ζαχαροπλαστικών ειδών, το 70% των οινοπνευματωδών ποτών, το 12% της μπίρας και το 44% του τσαγιού. Μα, και ο ίδιος ο πληθυσμός κατάλαβε, ήδη, ότι τα ντόπια προϊόντα είναι καλύτερα από τα ξενόφερτα. Γι' αυτό και τα ντόπια προϊόντα αρχίζουν πάλι να έχουν μεγάλη ζήτηση, απ' ό,τι, ας πούμε, πριν από 10 χρόνια, όταν ο αγοραστής, κυριολεκτικά, «ορμούσε» στις φανταχτερές εισαγόμενες συσκευασίες. Από την άλλη μεριά, οι πολυάριθμοι έλεγχοι αποκάλυψαν στο περιεχόμενο σειράς εισαγόμενων τροφίμων επικίνδυνα για την υγεία συστατικά στοιχεία (αντιβιοτικά, ορμόνες, αυξημένο περιεχόμενο λιπών). Ακόμα και απλώς για την προστασία της υγείας του πληθυσμού, η ρωσική κυβέρνηση θα έπρεπε να ακολουθήσει μια πολιτική στήριξης κατά προτεραιότητα του εγχώριου παραγωγού, όπως έκανε η ΕΣΣΔ, όπως κάνουν τώρα οι ΗΠΑ, η Γαλλία και άλλες χώρες. Για την ώρα, όμως, το ερώτημα - θα στηρίξει, άραγε, η κυβέρνηση το επισιτιστικό πρόγραμμα του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γκερντέγεφ; - μένει ανοιχτό.

Πρόσφατα, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ανάπτυξης Αλεξάντρ Ποτσινόκ, στη διάρκεια της συνεδρίασης της τριμερούς επιτροπής για τη ρύθμιση των κοινωνικών - εργασιακών σχέσεων, υποσχέθηκε ότι το 2002 οι μισθοί θα αυξηθούν πιο γρήγορα από τον πληθωρισμό, και στο δημόσιο τομέα, και στη βιομηχανία, και στα φυσικά μονοπώλια. Απ' αυτό συνάγεται ότι θα ανέβει και το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού. «Φυσικά, η αύξηση είναι καλή. Πρέπει, όμως, να θυμόμαστε ότι δε φτάσαμε ακόμα το επίπεδο των πραγματικών εισοδημάτων του 1997, το οποίο, με τη σειρά του, ήταν κατά 1/3 χαμηλότερο απ' ό,τι το 1990. Παρά την πολυδιαφημισμένη γενική αύξηση, αυτήν την περίοδο μειώθηκε η κατανάλωση κρέατος και γάλακτος, μειώθηκε ο αριθμός αγορών τηλεοράσεων και ψυγείων, ενώ τα ενοίκια και τα εισιτήρια στις μεταφορές αυξήθηκαν μερικές φορές περισσότερο απ' ό,τι τα εισοδήματά μας. Μα, και τι είναι αυτή η αύξηση; Σε μεταφορά στην πραγματική κατανάλωση, είναι 15 ρούβλια τη μέρα. Σύμφωνα με τις τιμές Μόσχας, είναι δυο φραντζόλες ψωμί, ή ένα κουτί γάλα, αν το αγοράσει κανείς σε μαλακή συσκευασία, ή ένα κουτί φτηνού ελαιόλαδου», έτσι σχολίασε, σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Βρέμια Νόβοστεϊ» στις 6 Μάρτη 2002, αυτήν την υπόσχεση του υπουργού η διδάκτορας Οικονομικών Επιστημών, επιστημονική συνεργάτρια του Ινστιτούτου Οικονομίας της Ακαδημίας Επιστημών της Ρωσίας Λιουντμίλα Ρζανίτσινα.

Εξυπακούεται ότι ούτε στη Διεθνή Διάσκεψη για την επισιτιστική ασφάλεια, ούτε στην προαναφερόμενη συνεδρίαση της τριμερούς επιτροπής, έγινε κουβέντα για το ότι αιτία όλων των σημερινών κοινωνικών συμφορών των Ρώσων είναι η καπιταλιστικοποίηση της χώρας. Είναι ευνόητο ότι δεν είναι προς το συμφέρον του καθεστώτος να παραδεχτεί πως η Ρωσία έφτασε σε τόσο χαμηλό βιοτικό επίπεδο, εξαιτίας της ανατροπής του σοσιαλισμού και της καπιταλιστικοποίησης της χώρας. Ωστόσο, τα γεγονότα είναι γεγονότα. Θα αναφέρουμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία από τον αναλυτικό οδηγό «Το βιοτικό επίπεδο στα 1913-1993», που εκδόθηκε στη Μόσχα το 1995.

Ετσι, η μέση αγοραστική ικανότητα των εργατών, υπαλλήλων και των αγροτών ή κολχόζνικων στα 1924-1927, δηλαδή μετά τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, στο νεαρό σοβιετικό κράτος αυξανόταν κάθε χρόνο κατά 28,7% και ήδη το 1927, 10 χρόνια μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση, είχε ξεπεράσει το επίπεδο του 1913 - το καλύτερο στην ιστορία της τσαρικής Ρωσίας. Στα επόμενα χρόνια μετά το Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο, η ικανότητα αυτή ανέβαινε κατά μέσο ρυθμό με 11,4% και ξεπέρασε το προπολεμικό επίπεδο του 1940 μόνο μέσα σε τρία χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου. Να, λοιπόν, τι σημαίνει σοσιαλισμός! Με τον ερχομό, όμως, στην εξουσία του Γκορμπατσόφ και κατόπιν του Γιέλτσιν, άρχισε το πέρασμα στην οικονομία της αγοράς, στα 1985-1993 συντελέστηκαν ουσιαστικές αλλαγές στις μορφές ιδιοκτησίας. Με άλλα λόγια, η παλλαϊκή ιδιοκτησία ιδιοποιήθηκε από μια χούφτα ολιγαρχών και «νεορώσων». Σαν αποτέλεσμα, το επίπεδο της μέσης αγοραστικής ικανότητας του πληθυσμού έπεσε απότομα το 1993 και επέστρεψε στο επίπεδο του 1955, δηλαδή πίσω 40 χρόνια περίπου. Η αύξηση του πληθωρισμού, η οικονομική κατάρρευση του 1998 έριξε το μεγαλύτερο, φτωχότερο μέρος του πληθυσμού ακόμα παρακάτω. Από εδώ, ένα είναι το συμπέρασμα: Ο λαός πρέπει να πάρει πίσω αυτά που του αφαιρέθηκαν με απάτη και δολιότητα και αυτό είναι δυνατό μόνο με την αποκατάσταση της σοβιετικής εξουσίας και του σοσιαλισμού. Στον καπιταλισμού δεν μπορεί να υπάρχει γενική ευημερία και παράδεισος. Την απλή αυτή αλήθεια τη νιώθουν καθημερινά με την πείρα τους οι Ρώσοι.

Οταν ο πρώην επικεφαλής της «Enron» (CEO) Κ. Lay και ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Μπέικερ (James Baker) καλωσόριζαν τον Γκορμπατσόφ (Mikhail Gorbachev) στο Χιούστον το 1997 για να παραλάβει το βραβείο «Enron» για τις Διακεκριμένες Δημόσιες Υπηρεσίες, περισσότερα ήταν αυτά που διακυβεύονταν παρά οι προπόσεις για τη νίκη της επιχειρηματικής Αμερικής στον ψυχρό πόλεμο.

Η Ρωσία και οι Κεντρικές Ασιατικές Δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ κατέχουν τη δεύτερη θέση παγκόσμια στα επαληθευμένα (αποδειγμένα) αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Ρωσία έχει επίσης το μεγαλύτερο παγκόσμια δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Το σύνολό του ήταν κοινωνικοποιημένο, διευθυνόμενο και αναπτυσσόμενο από τη μαστοριά και το μόχθο των Σοβιετικών εργατών στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, των ανθρακωρύχων, των εργατών στους υδροηλεκτρικούς και ενεργειακούς σταθμούς.

Το άρπαγμα αυτών των ενεργειακών πηγών θα ήταν μια κλοπή σε μια κλίμακα που θα ξεπερνούσε πολύ όλες τις κομπίνες που έκανε η «Enron» σ' όλο τον κόσμο (προς δόξα της ιδιωτικοποίησης).

Επανερχόμενοι στη βράβευση (Γκορμπατσόφ) και στον τριήμερο γιορτασμό που έγινε στο πανεπιστήμιο Rice όπου έχει την έδρα του το Ινστιτούτο για τη Δημόσια Πολιτική του Τζέιμς Α. Μπέικερ του 3^ου (James Α. Baker III- Institute for Public Policy), παρευρίσκονταν ο Henry Kissinger, ο Warren Christopher, ο Cyrus Vance και ο Baker, όλοι πρώην υπουργοί Εξωτερικών.

Ο Baker είπε στο πλήθος ότι ο Gorbachev είχε «εκδηλώσει απίστευτο προσωπικό και πολιτικό θάρρος» για το ρόλο του στην πτώση της Σοβιετικής Ενωσης.

Ο Λέι (Lay) ήταν εξίσου υπερβολικός (fulsome). Ο Gorbachev είναι ένας από μια χούφτα ανθρώπων που είναι ζωντανοί σήμερα, ο οποίος άλλαξε κυριολεκτικά τον κόσμο. Εδωσε στον Gorbachev μια επιταγή των 250.000 δολ., σα να ήθελε να πει, «φτηνός στην τιμή».

Τέσσερις μήνες αργότερα, στις 2 Φλεβάρη 1998, ο Lay πέταξε στο Davos της Ελβετίας, για να παρευρεθεί στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Συναντήθηκε εκεί με τον Boris Brevnov, πρόεδρο της εταιρίας Ενοποιημένα Ηλεκτρικά Συστήματα της Ρωσίας (Russia's Unified Electricity Systems - UES).

Υπέγραψαν μια «δεκαετή στρατηγική συμμαχία» και συμφώνησαν σχετικά με τους όρους ενός κοινού προγράμματος χρηματοδότησης ύψους 55 εκατομμυρίων δολ. «ως την πρώτη συναλλαγή κάτω από τη συμμαχία». Δήλωσε ο Brevnov: «Αυτή η συμμαχία με την Enron δίνει τη δυνατότητα στην UES να συνδυάσει την εμπειρία μας στην παραγωγή, στη μεταφορά, στο μάρκετινγκ και στη διανομή ενέργειας και να προσδιορίσει τα κοινά προγράμματα στη Ρωσία, στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία».

Ο Lay αποκάλεσε τη συμφωνία «ένα σημαντικό βήμα στη σχέση της Enron με την UES». Η UES είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας, παράγοντας κοντά στο 20% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ρωσίας. Κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών σε 52 από τις περιφερειακές ηλεκτρικές εταιρίες της Ρωσίας.

Στις 15 Απρίλη 1999, ο Lay και ο Baker απένειμαν το βραβείο «Enron» στον Σεβαρντνάτζε (Eduard Shevardnadze), Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Γεωργίας. Ξανά, οι κοινοτοπίες (τα κλισέ - cliches) ξεχείλισαν. Ο πρώην Σοβιετικός υπουργός Εξωτερικών ήταν ένας «ηγέτης του κινήματος των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων» στη Σοβιετική Ενωση. «Αυτός διεύθυνε τις πολιτικές που οδήγησαν στην αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν» και της «επανένωσης της Γερμανίας», είπε ο Baker. Τώρα έχει «εξαπολύσει τις δημοκρατικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που αποκατέστησαν την πολιτική σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και αύξησαν τη συνεργασία σε όλη την περιοχή».

Η Γεωργία είναι ένας πιθανός δρόμος για έναν αγωγό πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Κασπία Θάλασσα και τις Κεντρικές Ασιατικές Δημοκρατίες στη δυτική Ευρώπη. Αυτό είναι ένα σχέδιο αγαπητό στις καρδιές των εταιριών πετρελαίου και φυσικού αερίου, το πραγματικό κίνητρο για την κολακεία που έπεσε σαν βροχή πάνω στον Shevardnadze.

Ο Τζορτζ Ουόρεν Μπους ήταν τότε κυβερνήτης του Τέξας όταν αυτοί οι γιορτασμοί ανάβλυζαν. Ενα μέρος από την αλληλογραφία του Lay με τον Μπους εκείνων των χρόνων μόλις εκδόθηκαν στο Οστιν (Austin). Σε μια επιστολή του Απρίλη του 1997 ο Lay υπενθυμίζει στον Μπους μια προγραμματισμένη υποδοχή στο μέγαρο του κυβερνήτη για έναν αξιωματούχο από το Ουζμπεκιστάν.

Ο Lay σημειώνει ότι η «Enron» έχει μόλις υπογράψει μια συμφωνία 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να αναπτύξει και να μεταφέρει το φυσικό αέριο στο Ουζμπεκιστάν. «Σας ξέρω και ο πρεσβευτής Safaev θα ήθελε μια παραγωγική συνάντηση που θα κατέληγε σε μια φιλία μεταξύ του Τέξας και του Ουζμπεκιστάν», έλεγε η σημείωση του Lay.

Δύο χρόνια αργότερα, ο Lay έγραψε ζητώντας από τον κυβερνήτη Μπους να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της Ρουμανίας κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Χιούστον. Ο Lay σημειώνει ότι η «Enron» είχε πρόσφατα οριστικοποιήσει μια κοινοπραξία (joint venture) για να εμπορευτεί φυσικό αέριο στη Ρουμανία με τα πλούσια κοιτάσματά πετρελαίου της στο Πλόεστι..

Ιδρυμένη το 1985, η «Enron» ήταν ένα «νέο κατσίκι στο μπλοκ» συγκρινόμενη με τους παρασκηνιακούς εταίρους της, τέτοιους όπως η «Citicorp», η «J.P. Morgan Chase», η «Chevron», η «General Electric Capital Services» και η «Bechtel Group», οι οποίες προμήθευαν το βασικό (κύριο) κεφάλαιο υποστήριξης της «Enron» για τις κερδοσκοπικές επιχειρήσεις της σ' όλο τον κόσμο.

Η «Enron» απαίτησε επίσης την πλήρη πολιτική, οικονομική, διπλωματική και στρατιωτική δύναμη επιβολής του Πενταγώνου, του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Δικαιοσύνης για να φέρει σε πέρας τις παγκόσμιες βρομοδουλιές της. Για το λόγο αυτό ο υπουργός Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ (Colin Powell), ο πρώτος νικητής του βραβείου «Enron», «στρίμωξε» (έστριψε τον βραχίονα) τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν (Vladimir Putin) για να προσυπογράψει την οικοδόμηση μόνιμων στρατιωτικών βάσεων των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ουζμπεκιστάν, το Καζακστάν και άλλες Κέντρο-Ασιατικές χώρες.

Η απόκρυψη της σύνδεσης μεταξύ «πετρελαίου - φυσικού αερίου - ηλεκτρικής ενέργειας» με αυτούς τους διπλωματικούς και στρατιωτικούς ελιγμούς στην Κεντρική Ασία, είναι ένας από τους λόγους όπου ο Μπους και ο αντιπρόεδρος Ντικ Τσένεϊ (Dick Cheney) απαιτούν το «εκτελεστικό προνόμιο» και αρνούνται να γυρίσουν (να στραφούν) στα αρχεία του Γραφείου Γενικών Λογαριασμών για την Ομάδα Εργασίας Ενεργειακής Πολιτικής του Τσένεϊ. (Cheney). Υπάρχει ακόμα ένας λόγος που ο Lay έχει «πάρει την Πέμπτη» (λεωφόρο) αρνούμενος να καταθέσει ως μάρτυρας για την πανωλεθρία της «Enron». Κανείς δε θέλει ούτε ο Lay, ούτε ο Μπους και ο Τσέινι (Cheney) να δει ο κόσμος ότι στα κέρδη από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο οφείλεται η πραγματοποίηση από τον Μπους της επιδρομής στο Αφγανιστάν και ο δικός του «πόλεμος στην τρομοκρατία».