Τέσσερις ώρες από τη Θεσσαλονίκη με το αυτοκίνητο και ατελείωτες ώρες μακριά από τις νεκρές λίμνες της Μακεδονίας. Ο καιρός κάτι μεταξύ σολωμικής αιθρίας και αιγαιοπελαγίτικης μπουνάτσας. Από τη μια τα σπάρτα, από την άλλη ο δυόσμος, κίτρινοι νεκρικοί ασφόδελοι, στο πρώτο διάσελο καρφωμένο το αντίγραφο ενός ήλιου, που μια πήγαινε από δω, μια από κει. Στο τέλος, καβαλούσε μια απότομη κατηφόρα και κατρακυλούσε μέχρι τα πόδια μας, τυλιγμένος πικραλίθρες και τσουκνίδες, λάπατα και μολόχες. Τραγούδι ευωδιαστό, κάτι ανάμεσα σε πηλιορείτικη μαγειρίτσα και κοζανίτικο σαρμαδάκι.

Οπου φτάσαμε στα σύνορα. Μόνο εμείς, ούτε ουρά, ούτε τελωνειακές καχυποψίες, και χωροφυλακίστικο στριμωξίδι. Αχ, πού είναι εκείνα τα χρόνια τα παλιά. Οπου κρύβαμε τα περισσευούμενα χιλιάρικα, γιατί ήτανε παράνομα, και το πεντοδόλαρο, που μύριζε ναφθαλίνη, μέσα στις οδοντόκρεμες, στις φόδρες των παπουτσιών και η αθεόφοβη η Ιουλία μέσα στα τυροπιτάκια της μάνας της. Και όταν συντελούνταν το λαθρεμπόριο και παίρναμε πίσω τα σφραγισμένα διαβατήρια και ο χωροφύλακας μας ευχότανε με ένα στυφό χαμόγελο που σήμαινε, πως «εγώ ξέρω τώρα πως είστε φίσκα στο λαθραίο συνάλλαγμα, έλα, όμως, που δεν έχω το χρόνο να φάω όλα τα τυροπιτάκια σας, ούτε ν' αλείψω πάνω στο ψωμί μου τις οδοντόπαστές σας. Και φεύγαμε βιαστικοί, μη μετανιώσει ο χωροφύλακας και μείνουμε από τη μέσα μεριά εμείς και τα συναλλαγματοφόρα τυροπιτάκια μας συντριμμένα μέσα στην ατέλειωτη γαστέρα της αχόρταγης εξουσίας.

Πόσο νοσταλγώ, αληθινά, τα αγριολούλουδα, που μαζέψαμε στην ακτή του Τρομσέ της Νορβηγίας, πατρίδα του Αμούδσεν, απέναντι στον ήλιο του μεσονυκτίου, πιο βόρεια από τα νησιά Λοφούτεν, που τραγούδησε ο Καββαδίας στα «Μαραμπού», μαζί με το «Mal du depart».

«Θα μείνω πάντα ιδανικός κι ανάξιος εραστής

των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων

και θα πεθάνω μια βραδιά σαν όλες τις βραδιές

χωρίς να σκίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων».

(Συνεχίζεται)

ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Μίκης Θεοδωράκης

Ενας από τους κορυφαίους χορογράφους του 20ού αιώνα, ο Μορίς Μπεζάρ, παρουσιάζει σε τρεις παραστάσεις στο Ηρώδειο το Μπαλέτο της Λωζάνης (6-7/6).

Στις 12-13/6, ο Εϊμούντας Νεκρόσιους, ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του θεάτρου, ανατρεπτικός και την ίδια στιγμή με έναν ιδιότυπο σεβασμό στην παράδοση και ο θίασος Meno fortas παρουσιάζουν τον «Μάκβεθ» του Σαίξπηρ.

Ενα διαφορετικό ήχο και την αύρα της μακραίωνης πολιτιστικής ιστορίας της Κίνας φέρνει η Εθνική Παραδοσιακή Ορχήστρα της Κίνας, (15 - 16/6).

Στις 3 και 5/7, για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρουσιάζονται δύο από τις όπερες του Λέος Γιάνατσεκ. Το Φεστιβάλ Αθηνών προσκάλεσε, από τη γενέτειρα του Τσέχου δημιουργού, την Οπερα «Γιάνατσεκ» του Μπρνο, που θα παρουσιάσει, σε διαδοχικές παραστάσεις, δύο κορυφαία λυρικά έργα του συνθέτη: Τις όπερες «Υπόθεση Μακρόπουλος» και «Το πονηρό αλεπουδάκι».

Ο Γιάννης Χρήστου

Τρία από τα σημαντικότερα και πιο απαιτητικά έργα του κορυφαίου Ελληνα συνθέτη του 20ού αιώνα Γιάννη Χρήστου, παρουσιάζει το Φεστιβάλ Αθηνών σε μια συμπαραγωγή με την Ορχήστρα των Χρωμάτων, στις 9/7, υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη.

Η διεθνούς φήμης Julia Migenes, εμφανίζεται στο Ηρώδειο για μία μοναδική παράσταση, στις 10/7. Η ελληνο-πορτορικάνικης και ιρλανδέζικης καταγωγής καλλιτέχνιδα, που έγινε διεθνώς γνωστή με την κινηματογραφική επιτυχία «Κάρμεν» του Φραντσέσκο Ρόσι, παρουσιάζει ένα θέαμα που συνδυάζει μουσική, τραγούδι και χορό με τίτλο «Passions Latines».

Στις 12/7, το Ελληνικό Φεστιβάλ, σε συμπαραγωγή με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, θα παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με τα έργα των: Καλομοίρη, Μπραμς, Ντβόρζακ. Διευθύνει ο φημισμένος μουσικός διευθυντής και πρώτος αρχιμουσικός της Κρατικής Ορχήστρας της Γεωργίας, Τζανσούγκ Καχίτζε.

Στις 14-15/7, η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Στρασβούργου, υπό τη διεύθυνση του Ιαν Λάθαμ - Κένιγκ, παρουσιάζει ένα πρόγραμμα με έργα των Μορίς Ραβέλ, Κλοντ Ντεμπισί, Σεζάρ Φρανκ, καθώς και το Κοντσέρτο αρ. 2 για πιάνο και ορχήστρα σε ντο ελάσσονα op.18 του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, με σολίστ το διεθνούς φήμης Ελληνα πιανίστα Γιάννη Βακαρέλη. Συμπράττει η Χορωδία του Φεστιβάλ Αθηνών (διεύθυνση Αντώνη Κοντογεωργίου).

Ο διάσημος χορευτής και χορογράφος Ιγκόρ Ζελένσκι συνεργάζεται με το Μπαλέτο και την Ορχήστρα της ΕΛΣ στην «Ωραία Κοιμωμένη» σε μουσική του Π. Ι. Τσαϊκόφσκι, στις 18-19/7. Την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής διευθύνει ο Ηλίας Βουδούρης.

H «Λυσιστράτη» με τους: Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Γιώργο Μιχαλακόπουλο, Ελένη Γερασιμίδου, Τάσο Χαλκιά

Το γνωστό έργο του Βιντσέντζου Κορνάρου, «Ερωτόκριτος», ανεβαίνει, στις 22/7, από το ΔΗΠΕΘΕ ΚΡΗΤΗΣ σε διασκευή και σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη, μουσική Χρήστου Λεοντή. Στο ρόλο του Αφηγητή ο Γιώργος Παρτσαλάκης. Ερωτόκριτος: ο Νίκος Ψαράς. Αρετούσα: η Αννα Μάσχα.

Ο Αργεντινός καλλιτέχνης με τις λιβανέζικες ρίζες, διάσημος τενόρος Χοσέ Κούρα παρουσιάζει, στις 24/7, ένα πρόγραμμα με άριες και αποσπάσματα από το λυρικό ρεπερτόριό του. Την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, διευθύνει ο διαπρεπής διευθυντής ορχήστρας Woldemar Nelsson. Συμπράττει η Χορωδία του Φεστιβάλ Αθηνών (διεύθυνση Αντώνη Κοντογεωργίου).

Η τραγωδία «Ορέστης» του Ευριπίδη ανεβαίνει, στις 26/7, από το ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη, σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη, μουσική Νίκου Κυπουργού, σκηνικά και κοστούμια Γιάννη Μετζικώφ. (Ορέστης: ο Γιάννης Βούρος).

29, 30, 31/7 το Φεστιβάλ Αθηνών παρουσιάζει τα Μπαλέτο Μπολσόι και δύο από τα γνωστότερα έργα, τον «Σπάρτακο» και τη «Ζιζέλ». Σολίστ οι Ντμίτρι Μπελογκολόβτσεφ, Αννα Αντονίτσεβα, Βλαντιμίρ Νεπορόζνι. Το μπαλέτο «Ζιζέλ» σε μουσική Αντόλφ Αντάμ, ανεβαίνει βασισμένο σε χορογραφία των Ζαν Κοραλί, Ζιλ Περό και Μαριούς Πετιπά. Συνοδεύει η Συμφωνική Ορχήστρα του Θεάτρου Μπολσόι.

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης δέκα χρόνων από το θάνατο του ποιητή Νίκου Γκάτσου το Φεστιβάλ Αθηνών, σε συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής (ΚΟΕΜ), πραγματοποιεί, σε δύο συναυλίες, (2-3/8), υπό τη μουσική διεύθυνση του Σταύρου Ξαρχάκου.

Σε μετάφραση Κώστα Ταχτσή ανεβαίνει, στις 5-6/8, η κωμωδία του Αριστοφάνη «Λυσιστράτη» από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, μουσική Γιώργου Ανδρέου, σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Πάτσα. (Λυσιστράτη: ο Γιάννης Μπέζος. Παίζουν: Ρένια Λουϊζίδου, Δημήτρης Πιατάς, Γεράσιμος Γεννατάς κ.ά).

Με τη μεγαλειώδη Συμφωνία αρ. 9 σε ρε ελάσσονα op 125 του Μπετόβεν, το Φεστιβάλ Αθηνών παρουσιάζει (26-27/8) στο κοινό ένα έργο - ύμνο στην ανθρωπότητα και την υψηλή δημιουργία. Τη συμφωνία ερμηνεύει, η Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ενωσης μαζί με την European Choir Academy και με τη σύμπραξη της Χορωδίας του Φεστιβάλ Αθηνών.

Στις 28/8, η Ορχήστρα Μπαρόκ του Αμστερνταμ θα ερμηνεύσει το ορατόριο «Μεσσίας» του Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ, υπό την καθοδήγηση του μεγάλου οργανίστα, τσεμπαλίστα και μόνιμου αρχιμουσικού του Ton Koopman.

Το Φεστιβάλ Αθηνών, σε συμπαραγωγή με την Οπερα του Λιντς, παρουσιάζει το θρυλικό μιούζικαλ του Λέοναρντ Μπερνστάιν «West Side Story» (1, 2, 3/9). Η πιο δυνατή ιστορία αγάπης και μουσικής, μια μοντέρνα εκδοχή του «Ρωμαίου και Ιουλιέτας» του Σαίξπηρ, με μαγευτικές μελωδίες και εξαίσιες χορογραφίες.

Η θρυλική «Λιλιπούπολη» θα ζωντανέψει και πάλι στο Ηρώδειο, στις 5/9, σε μια μουσική παράσταση βασισμένη στο έργο «Εδώ Λιλιπούπολη». Το έργο παρουσιάζει η Συμφωνική Ορχήστρα του Βόλου και η Παιδική Χορωδία Αγίας Τριάδος (σε διδασκαλία Βασίλη Παπακωνσταντίνου) υπό τη διεύθυνση του Συμεών Κόγκαν.

Στις 6/9, η Αντζελα Γκεοργκίου και ο Ρομπέρτο Αλάνια, ένα λυρικό ζευγάρι - στη ζωή και την τέχνη - παρουσιάζει άριες και ντουέτα από λυρικά έργα. Τους διάσημους καλλιτέχνες θα συνοδεύσει η Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ.

Το Μπαλέτο της Κρατικής Οπερας της Βιέννης εμφανίζεται (8-9/9), με τα έργα: «Theme & Variations» (Θέμα και Παραλλαγές) και «Pas de Deux», και τα δυο σε μουσική Π. Ι. Τσαϊκόφσκι και χορογραφίες Ζορζ Μπαλανσίν. Τα κοστούμια φέρουν την υπογραφή του Κριστιάν Λακρουά. Στο δεύτερο μέρος οι θεατές θα έχουν τη μοναδική ευκαιρία να απολαύσουν το Alles Walzer, μπαλέτο σε μουσική Γιόχαν και Γιόζεφ Στράους και Γκούσταβ Μάλερ, μέσα από τη σύγχρονη ματιά του Ρενάτο Ζανέλλα.

Η Ορχήστρα και Χορωδία του Ευρωπαϊκού Φεστιβάλ Μουσικής της Στουτγάρδης υπό τη διεύθυνση του Χέλμουτ Ρίλινγκ, παρουσιάζει (10/9), τη Missa Solemnis του Μπετόβεν.

Ενα υπερθέαμα απ' ευθείας από την καρδιά της πλούσιας αφρο-αμερικάνικης μουσικής παράδοσης με την Queen (βασίλισσα) Esther Marrow και τους Harlem Gospel Singers (12-13/9).

Η Βουλή των Ελλήνων, στο πλαίσιο της Ζ Συνόδου της «Βουλής των Εφήβων», σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών, οργανώνει πανηγυρική συναυλία με μελοποιημένα έργα κορυφαίων Ελλήνων ποιητών (15/9).

Στις 16/9, η καθιερωμένη ετήσια εκδήλωση, για τη Μαρία Κάλλας, που συνδιοργανώνεται -για δεύτερη χρονιά - από το Ελληνικό Φεστιβάλ και το Διεθνές Καλλιτεχνικό Κέντρο «Athenaeum», αποκτά φέτος ξεχωριστή σημασία, καθώς συμπληρώνονται 25 χρόνια από το θάνατο της μεγάλης λυρικής τραγουδίστριας. Σολίστ οι Ειρήνη Τσιρακίδου, Gabriele Bessenyei, Caesare Gutierrez, Δημήτρης Καβράκος. Συμμετέχουν: η Φιλαρμονική Χορωδία της Πράγας και η Συμφωνική Ορχήστρα των Βαλκανίων.

Ο Τζον Νοϊμάγερ και το Μπαλέτο της Κρατικής Οπερας του Αμβούργου παρουσιάζουν το έργο «Μεσσίας», σε μουσική των Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ και Αρβο Περτ (19-20/9).

Το διάσημο συγκρότημα ΜΟΜΙΧ, το αμερικανικό 25μελές συγκρότημα υπό τον Moses Pendleton, παρουσιάζει μια παράσταση ειδικά για το Φεστιβάλ Αθηνών (22-23/9), με τον τίτλο Orbit (τροχιά).

Οπτικοακουστικό Υπερθέαμα, στις 26/9, που βασίζεται κυρίως στα έργα του Γκ. Φ. Χέντελ «Μουσική των Νερών» και «Μουσική για τα Βασιλικά Πυροτεχνήματα», καθώς και στο «Te Deum» του Μ. Α. Σαρπαντιέ και φέρει την υπογραφή του Παντελή Δεσύλλα. Το μουσικό μέρος της παράστασης αναλαμβάνει η Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής υπό τη διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ.

Μια ξεχωριστή παράδοση της μακρινής Ιαπωνίας φιλοξενεί το Φεστιβάλ Αθηνών (28/9), σε μια μεγάλη γιορτή με θεατρικά και μουσικά δρώμενα. Η ομάδα «παντρεύει» παραδοσιακά στοιχεία με σύγχρονες εικόνες της Ιαπωνίας και συνεργάζεται με ομάδες και καλλιτέχνες από τη χώρα που τους φιλοξενεί.

Οι «Βάκχες» του Ευριπίδη, από το Βασιλικό Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, σε σκηνοθεσία του Peter Hall, εγκαινιάζουν τα «Επιδαύρια 2002» (28-29/6). Ερμηνεύουν: Lee Have -Jones, Greg Hicks, William Houston, Chunk Iwuji, Rebecca Lenkiewicz κ.ά.

H «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη, σε μετάφραση Κ.Χ. Μύρη, σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαλακόπουλου, σκηνικά και κοστούμια Απόστολου Βέττα. Παίζουν: Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Ελένη Γερασιμίδου, Τάσος Χαλκιάς κ.ά. (5-6/7).

Η τραγωδία του Ευριπίδη «Υψιπύλη» από το «Αμφι-Θέατρο», σε μετάφραση - συμπλήρωση Τάσου Ρούσσου, σκηνοθεσία Σπύρου A. Ευαγγελάτου, σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Ζιάκα και μουσική Δημήτρη Μαραγκόπουλου, ενώ την τραγική ηρωίδα ενσαρκώνει η Λήδα Τασοπούλου (12-13/7).

Ο Θηβαϊκός κύκλος, με τις τέσσερις τραγωδίες, «Βάκχες», «Οιδίποδας Τύραννος» (19/7), «Επτά επί Θήβας» και «Αντιγόνη» (20/7), από τέσσερις σκηνοθέτες, έτσι όπως τις αντιμετώπισε σκηνογραφικά ο κορυφαίος γλύπτης Γιάννης Κουνέλης. (Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος σκηνοθετεί τις «Βάκχες» του Ευριπίδη. Ο Ταντάσι Σουζούκι σκηνοθετεί τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή. Ο Βαλέρι Φοκίν τους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου. Η Αννα Μπαντόρα σκηνοθετεί την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή).

«Ορνιθες» του Αριστοφάνη από το Θεατρικό Οργανισμό «Αριστοφάνης», σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη, σκηνοθεσία Θύμιου Καρακατσάνη, σκηνικά και κοστούμια Λαλούλας Χρυσικοπούλου, μουσική Γιώργου Τσαγκάρη, χορογραφίες Σοφίας Σπυράτου. Το ρόλο του Πεισθέτερου ερμηνεύει ο Θύμιος Καρακατσάνης, του Εποπα ο Τάκης Παπαματθαίου (26-27/7).

Με την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη εγκαινιάζει το Εθνικό Θέατρο τη συμμετοχή του στα «Επιδαύρια 2002». Ο Κώστας Τσιάνος υπογράφει τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία, ο Γιάννης Μετζικώφ τα σκηνικά και τα κοστούμια, ενώ παίζουν: Μαρία Σκουλά, Ακύλας Καραζήσης, Μαρία Κεχαγιόγλου, Αιμίλιος Χειλάκης κ.ά. (2-3/8).

«Αντιγόνη» του Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο, σε μετάφραση Νίκου Παναγιωτόπουλου, σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη, σκηνικά και κοστούμια Γιώργου Πάτσα, μουσική Τάκη Φαραζή και χορογραφία Βάσως Μπαρμπούση. Ερμηνεύουν: Λυδία Κονιόρδου, Σοφοκλής Πέππας, Μαρία Κατσιαδάκη, Νίκος Αρβανίτης κ.ά. (9-10/8).

Βασισμένη στις δυο ομώνυμες τραγωδίες του Ευριπίδη, η παράσταση «Ηρακλής» παρουσιάζεται από το ΚΘΒΕ, σε σκηνοθεσία Αντρέι Σερμπάν (16-17/8).

«Φοίνισσες» του Ευριπίδη από το Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, σε μετάφραση Μιχάλη Πιερή, σκηνοθεσία Νίκου Χαραλάμπους, μουσική Χρήστου Πήττα. Ερμηνεύουν: Τζένη Γαϊτανοπούλου, Στέλιος Καυκαρίδης, Στέλλα Φυρογένη, Ανδρέας Βασιλείου κ.ά. (23-24/8).

Με τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» του Σοφοκλή από το «Θέατρο Τέχνης» (30-31/8) ολοκληρώνονται τα «Επιδαύρια 2002». Τη σκηνοθεσία υπογράφουν ο Γιώργος Λαζάνης και ο Μίμης Κουγιουμτζής, ενώ ο πρώτος ενσαρκώνει και το ρόλο του Οιδίποδα. Τη μετάφραση υπογράφει ο Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, τα σκηνικά - κοστούμια ο Διονύσης Φωτόπουλος, τη μουσική ο Θάνος Μικρούτσικος. Παίζουν επίσης: Ρένη Πιττακή, Κάτια Γέρου, Γιάννης Καρατζογιάννης κ.ά.

Στο πρόγραμμα όμως προστίθενται και οι παραστάσεις «Πενθεσίλια» του Κλάιστ σε σκηνοθεσία Πέτερ Στάιν, προφεστιβαλικά (21-22/6), η οποία είναι επιλογή του Λυγουριού, και η όπερα του Θεοδωράκη «Λυσιστράτη», μεταφεστιβαλικά.