«... Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει, θά 'σαι για πάντα μέσα σ' όλα εκείνα που για όλα αυτά έχεις λείψει, θά 'σαι για πάντα μέσα σ' όλο τον κόσμο». 22 χρόνια μετά τη στυγερή της δολοφονία και η Σωτηρία Βασιλακοπούλου τιμήθηκε για άλλη μια φορά, προχθές το απόγευμα, στην πύλη της ΕΤΜΑ, από δεκάδες εργαζόμενους και φοιτητές, δίπλα στο μνημείο και στους στίχους του Γιάννη Ρίτσου, αποδεικνύοντας ότι ζει μέσα στους αγώνες του λαϊκού κινήματος.

«Η Σωτηρία ήταν ένας από τους νέους που από νωρίς κατάλαβε πως για να αλλάξει η ζωή της πρέπει να αλλάξει η κοινωνία. Γιατί όμως ήταν η Σωτηρία, ηρωίδα; Επειδή σκοτώθηκε μπροστά στο εργοστάσιο της ΕΤΜΑ; Οχι μόνο. Οχι μόνο γιατί δε φοβήθηκε στιγμή μπροστά στην άγρια επίθεση της εργοδοσίας. Το μεγαλείο της θυσίας της ήταν το ότι με συνέπεια και πειθαρχία μέσα στο κατακαλόκαιρο γύρναγε στα εργοστάσια με τη φωνή της προόδου. Η Σωτηρία δολοφονήθηκε αλλά δε νικήθηκε! Αφησε σε εμάς, τη νεολαία, τους συντρόφους της το βαρύ και όμορφο χρέος του αγώνα. Μας έδειξε και μας δείχνει το μονόδρομο για να εκπληρωθούν τα όνειρα και οι προσδοκίες μας», επισήμανε η Κρυσταλλία Συλλελόγλου, εκ μέρους του Συλλόγου Φοιτητών Παντείου.

Ο Παναγιώτης Κυριαζίδης, πρόεδρος του Συνδικάτου Κλωστοϋφαντουργίας Αττικής, υπογράμμισε: «Η θυσία της Σωτηρίας έδειξε το δρόμο της συμπόρευσης, στον αγώνα της νέας γενιάς, με την εργατική τάξη. Οπως έγινε και στις 29 Μάη 2002, όπου νέοι, εργαζόμενοι στάθηκαν στο πλευρό των απεργών ναυτεργατών. Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι για τους κεφαλαιοκράτες δεν έχει σημασία ποιον εκτελεστή χρησιμοποιούν κάθε φορά. Σημασία έχει γι' αυτούς να μην υπάρχει αντίδραση και αφύπνιση των λαών και ιδιαίτερα της νέας γενιάς».

Και συνέχισε: «Στη χώρα "της καλύτερης δημοκρατίας" όπως είπε ο Κ. Σημίτης, κάθε 15 λεπτά συμβαίνει ένα εργατικό ατύχημα, κάθε τρεις ώρες ένα θανατηφόρο εργατικό ατύχημα. Αν για τους καπιταλιστές αυτή είναι η "καλύτερη δημοκρατία", δηλαδή ένα επικερδές κρεματόριο και νεκροταφείο εργατών, τότε η υπόθεση και η απάντηση είναι στα χέρια των εργατών. Παλεύουμε για μια κοινωνία πραγματικά ελεύθερη που θα το καθορίσει ο ίδιος ο λαός και η νεολαία, δε θα έχει καμία σχέση με την υποκριτική δημοκρατία τους. Η Σωτηρία ζει μέσα στους αγώνες μας».

Αμέσως μετά τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή, ενώ στεφάνια στη μνήμη της Σ. Βασιλακοπούλου κατέθεσαν: η ΚΕ του ΚΚΕ, το ΚΣ της ΚΝΕ, η ΤΟ Παντείου της ΚΝΕ, η ΕΠ ΚΟΑ του ΚΚΕ, η Αχτίδα Υπηρεσιών της ΚΟΑ του ΚΚΕ, η Αχτίδα Βιομηχανίας της ΚΟΑ του ΚΚΕ, η ΟΕΚΙΔΕ, η Ομοσπονδία Οικοδόμων Ελλάδας, τα Συνδικάτα Οικοδόμων Αθήνας και Πειραιά, το Συνδικάτο Κλωστοϋφαντουργών - ιματισμού - δέρματος Αθήνας, το Συνδικάτο Μετάλλου Αθήνας «Προμηθέας», ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, το ΝΑΡ και η Νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση.

Είναι 28 Ιούλη 1980. Στη 1:15 το μεσημέρι, συνεργεία της Αχτίδας των ΑΕΙ της ΚΟΑ του ΚΚΕ μοιράζουν στους εργαζόμενους της ΕΤΜΑ προκηρύξεις του ΚΚΕ ενάντια στην ανεργία, τις απολύσεις και την ακρίβεια.

Στον περίβολο της ΕΤΜΑ βρίσκονται 2 περιπολικά (ΑΠ - 1432 και ΑΠ - 1072) με άντρες του ΚΕ΄ Αστυνομικού Τμήματος (διοικητής είναι ο Νίκος Χρηστάκος, αστυνόμος). Στις 2 ακριβώς αρχίζουν να βγαίνουν μεμονωμένοι εργάτες και να παίρνουν τις προκηρύξεις, παρά τις απειλές των αστυνομικών προς τα συνεργεία. Οι υπόλοιποι εργάτες της βάρδιας μεταφέρονται με πούλμαν. Για να μην πάρουν προκηρύξεις, γίνεται προσπάθεια να βγουν τα πούλμαν από άλλη πύλη, αλλά και εκεί υπάρχουν συνεργεία. Ετσι οι υπεύθυνοι κρατούν μέσα στο εργοστάσιο τα πούλμαν.

Στις 2.15 ο υπαστυνόμος Αλεξ. Γεωργατσώνας του ΚΕ΄ ΑΤ που βρίσκεται στην πύλη δίνει εντολή να βγουν τα πούλμαν με ταχύτητα για να μην προλάβουν να πάρουν οι εργάτες τις προκηρύξεις. Από τα πούλμαν τα δύο στρίβουν από αριστερά (προς την Π. Ράλλη) και το υπ. αριθμ. ΥΜ 1633 πούλμαν με οδηγό τον Μάριο Χαρίτο, 27 χρονών, στρίβει δεξιά προς την Ιερά Οδό με ταχύτητα. Την ώρα που στρίβει χτυπάει την 21χρονη, τριτοετή φοιτήτρια της Παντείου, Σωτηρία Βασιλακοπούλου, μέλος της ΚΝΕ.

Ο Χαρίτος δε φρενάρει, παρά τις φωνές της ίδιας και των συντρόφων της. Συνεχίζοντας τη στροφή, οι πίσω τροχοί περνούν πάνω από την πεσμένη Σωτηρία και την πολτοποιούν. Ο οδηγός δε σταματάει ούτε τώρα. Εργάτες της ΕΤΜΑ καταγγέλλουν ότι είχε εντολές από την αστυνομία και τη διεύθυνση της εταιρίας.

Οι διαμαρτυρίες των μελών των συνεργείων αναγκάζουν τον Αλ. Γεωργατσώνα, υπαστυνόμο, να «καταδιώξει» το πούλμαν. Μετά από 50 μέτρα το φτάνει μαζί με μέλη των συνεργείων που το καταδιώκουν. Αντί να κατεβάσει και να συλλάβει τον οδηγό, μπαίνει μέσα και του λέει: «Φύγε γρήγορα, αυτά συμβαίνουν»... Αργότερα ο υπαστυνόμος δικαιολογείται ότι ήθελε να πάει τον οδηγό στο Τμήμα!

Τα μέλη των συνεργείων φτιάχνουν ανθρώπινο φράγμα, εμποδίζοντας το πούλμαν. Στο μεταξύ κανένα περιπολικό δεν κινείται να παραλάβει τη θανάσιμα τραυματισμένη κοπέλα. Σ' όλο αυτό το διάστημα ο υπεύθυνος του γραφείου κίνησης της ΕΤΜΑ Μιχ. Παπαβασιλείου (γνωστός από τραμπουκισμούς σε παρόμοιες εξορμήσεις) χλευάζει τη νεκρή Κνίτισσα, λέγοντας: «Σκοτώθηκε. Ε, και λοιπόν τι έγινε;». Παράλληλα, εμποδίζει συντρόφους να τηλεφωνήσουν από το θυρωρείο της ΕΤΜΑ το 166. Υστερα από διαμαρτυρίες η αστυνομία «συλλαμβάνει» τον Παπαβασιλείου, προκειμένου να τον προστατεύσει. Ενώ ένας άλλος οδηγός, ο Αγαμέμνων Σ. Βαρκάρης, 26 ετών, οπλοφορεί και απειλεί μια ομάδα εργατών.

Μετά από 20 λεπτά έρχεται το ασθενοφόρο και η αστυνομία δεν «κόβει» καν την κυκλοφορία. Στις 3.15 φτάνει στην ΕΤΜΑ ο βουλευτής του ΚΚΕ Τ. Μαυροδόγλου και δικηγόροι της ΚΟΑ. Εν χορώ ο διοικητής και υφιστάμενοί του αξιωματικοί επιχειρούν να παρουσιάσουν τη δολοφονία ως τροχαίο ατύχημα...

Το ίδιο βράδυ χιλιάδες εργαζόμενοι και φοιτητές διαδηλώνουν στον τόπο του εγκλήματος. Στις 9 το βράδυ, τα ΜΑΤ χτυπούν ανελέητα τους διαδηλωτές και τραυματίζουν σοβαρά 4 από αυτούς. Στις 10.00 μ.μ. η απεργία αρχίζει. Ολο το βράδυ ροπαλοφόροι των ΜΑΤ εμποδίζουν την επαφή συνδικαλιστών με τους εργαζόμενους που έρχονται με τα πούλμαν, αλλά τα περισσότερα από αυτά δεν είναι γεμάτα.

Ξημερώματα. Από τα μεγάφωνα του συγκροτήματος της ΕΤΜΑ ασκούνται πιέσεις στους εργαζόμενους να μην απεργήσουν. Προκλητικά η εργοδοσία μεταδίδει: «Εργάτες και εργάτριες της ΕΤΜΑ, το εργοστάσιό σας (!) δεν απεργεί. Οσους σας παρασύρουν να τους αναφέρετε στη διεύθυνση...».

Πολλοί από τους εργαζόμενους διαφεύγουν από τα πούλμαν και μένουν έξω από το εργοστάσιο. Μέσα στην ΕΤΜΑ βρίσκονται γυναίκες που κλαίνε... Κηρύσσουν, όμως, απεργία πάνω στις μηχανές. Η παραγωγή σταματάει. Διαδηλώνουν την απόφασή τους να μην παραιτηθούν από τα συνδικαλιστικά τους δικαιώματα, να μην υποκύψουν στην τρομοκρατία, που φτάνει μέχρι το έγκλημα της προηγούμενης μέρας. Ενα έγκλημα που εμφανίστηκε ως αυτοκινητικό δυστύχημα και ο υπεύθυνος και ηθικοί αυτουργοί αθωώθηκαν και είναι σήμερα ελεύθεροι.

Ιστορικό ντοκουμέντο για τη δολοφονία της Σωτηρίας Βασιλακοπούλου και τις μετέπειτα εξελίξεις αποτελούν τα ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» από τις 28 Ιούλη 1980 μέχρι και τα φύλλα του Αυγούστου.