Δημοσιονομικό πρόβλημα φαίνεται να αντιμετωπίζει πλέον η κυβέρνηση, ενώ διανύουμε ήδη τον όγδοο μήνα του έτους. Τα προβλήματα στην πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2002 εντοπίζονται, τόσο στο σκέλος των εσόδων, όσο και στο σκέλος των δαπανών. Χτες, το υπουργείο έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία για την πορεία των εσόδων επταμήνου ( Γενάρης - Ιούλης) του τακτικού προϋπολογισμού, σύμφωνα με τα οποία σημειώθηκε αύξηση 4%, ως προς τα αντίστοιχα επίπεδα του περσινού επταμήνου. Ο στόχος, δε, που έχει τεθεί προβλέπει ετήσια αύξηση εσόδων 6,1%. Τα σοβαρότερα, όμως, προβλήματα εντοπίζονται στο σκέλος των δαπανών, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν σημειωθεί σημαντικές υπερβάσεις, ως προς τους εμφανώς υποεκτιμημένους στόχους του προϋπολογισμού.

Ειδικότερα, στον προϋπολογισμό προβλέπεται οι συνολικές δαπάνες να αυξηθούν κατά 1,8% και οι πρωτογενείς ( μισθοί, επιχορηγήσεις κλπ.) κατά 5,6%. Στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επισημαίνουν ότι οι υπερβάσεις δαπανών που έχουν σημειωθεί είναι απόλυτα εξηγήσιμες, καθώς μεταφέρονται από το παρελθόν... Οπως εξηγούν, στην προσπάθειά του το υπουργείο Οικονομικών να επιτύχει στόχους συμβατούς με το πρόγραμμα σταθερότητας, έκοβε όλα τα προηγούμενα χρόνια επιχορηγήσεις φορέων και τους εξωθούσε στο τραπεζικό δανεισμό. Σήμερα, όμως, που τα τοκοχρεολύσια τρέχουν και οι δανειζόμενοι φορείς πρέπει να τα καταβάλουν, απευθύνονται στο Γενικό Λογιστήριο, ζητώντας την πληρωμή των καθυστερημένων... Οσο για την αντιμετώπιση των υπερβάσεων των κρατικών δαπανών, δύο είναι οι συνήθεις πρακτικές, οι οποίες τίθενται συνήθως σε εφαρμογή. Κατά πρώτον, η επιβολή ποσοστώσεων στις δαπάνες, γεγονός που σημαίνει ότι δε θα δοθεί στα υπουργεία το σύνολο των δαπανών που έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό, και, κατά δεύτερο, η μη εγγραφή στα σχετικά κονδύλια, δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί. Πρόκειται για τη χρήση της λεγόμενης και «δημιουργικής λογιστικής», η οποία έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως τα τελευταία χρόνια και η πρακτική της συνίσταται στην «εξαφάνιση» δαπανών. Οι λογιστικές αλχημείες αφορούν κυρίως δαπάνες επιστροφής φόρων, τοκοχρεολύσια του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, καθώς και μεταφορά της πληρωμής τόκων που αφορούν ληξιπρόθεσμα δάνεια στο μέλλον. Πρόκειται για το λεγόμενο «κρυφό χρέος», το οποίο δεν εμφανίζεται στους πίνακες του κρατικού προϋπολογισμού.

Στο σκέλος των εσόδων, σημαντική αύξηση 11,1% σημειώθηκε στις εισπράξεις ΦΠΑ, όπου τα σχετικά έσοδα ανήλθαν σε 2,4 τρισ. δραχμές. Κατά 6,4% αυξήθηκαν τα έσοδα από φόρο εισοδήματος, ενώ καθίζηση σημειώθηκε στις εισπράξεις του φόρου των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Το επτάμηνο εισπράχθηκαν 19,6 δισ. δραχμές, παρουσιάζοντας πτώση 45,9% ως προς τα αντίστοιχα επίπεδα του 2001. Παρά τη σχετική απόφαση της Ευρωστάτ να μην υπολογίζονται τα έσοδα από την κυκλοφορία των μεταλλικών κερμάτων σαν έσοδα του προϋπολογισμού, το υπουργείο Οικονομικών τα έχει συμπεριλάβει (πρόκειται για 159,9 δισ. δρχ.), αλλοιώνοντας ουσιαστικά την πραγματική μεταβολή των εσόδων. Ετσι, ενώ μεταξύ των δύο συγκρινόμενων ετών τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 4%, με την προσθήκη των 159,9 δισ. δρχ., εμφανίζεται μια πλασματική αύξηση εσόδων 6,1%.

Σημαντικά κέρδη παρουσιάζουν για το πρώτο εξάμηνο του χρόνου ακόμα δύο τράπεζες, οι διοικήσεις των οποίων έδωσαν χτες στη δημοσιότητα τα σχετικά απολογιστικά στοιχεία. Η Τράπεζα Πειραιώς με κέρδη 42,6 εκατομμύρια ευρώ (14,5 δισ. δρχ.) και η Τράπεζα Αττικής με 9,3 εκατομμύρια ευρώ (3,2 δισ. δρχ.).

Σε αντίθεση με τις περισσότερες τράπεζες, στο εξάμηνο, η Πειραιώς παρουσίασε και αύξηση της κερδοφορίας της σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2001. Το ποσοστό της αύξησης των κερδών έφτασε, μάλιστα, σε ποσοστό 12,5%, που θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από έντονη ύφεση στις χρηματιστηριακές συναλλαγές. Τα περισσότερα, πάντως, κέρδη του ομίλου της Πειραιώς προέρχονται από τα διάφορα δάνεια που δίνονται προς τους ενδιαφερόμενους με τα γνωστά ληστρικά επιτόκια. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις αρχές του χρόνου τα στεγαστικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 49,4%, τα καταναλωτικά κατά 43,5%, ενώ το άνοιγμα που έκανε η τράπεζα σε εμπορικές επιχειρήσεις είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των δανείων αυτών κατά 56,3%.

Σημαντική αύξηση των χρηματοδοτήσεων και των οργανικών της εσόδων είχε και η Τράπεζα Αττικής. Οι χρηματοδοτήσεις της ήταν αυξημένες κατά 34,7%, τα καταναλωτικά δάνεια κατά 40% και τα στεγαστικά κατά 152%. Αύξηση 25,4% είχαν και οι καταθέσεις της Τράπεζας, αλλά η κατάσταση στις χρηματαγορές είχε σαν αποτέλεσμα τα κέρδη της Αττικής να εμφανίζονται μειωμένα κατά 29%.

Την κατηγορηματική της αντίθεση στην πρόθεση της κυβέρνησης να επιβάλει τη χρήση ταμειακών μηχανών στα πρατήρια, όπως αυτή αποτυπώνεται στο φορολογικό νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, εκφράζει η Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδας, η οποία επισημαίνει ότι ο κλάδος ετοιμάζεται για αγωνιστικές κινητοποιήσεις. Ειδικότερα, η Ομοσπονδία επαναλαμβάνει την άποψη του κλάδου ότι μοναδική λύση για την εγκατάσταση ταμειακών μηχανών και την έκδοση αποδείξεων λιανικής ως μέτρου ελέγχου των εισροών και εκροών όλων των καυσίμων από τα πρατήρια με τρόπο ώστε να μη λειτουργήσει το μέτρο σε βάρος των βενζινοπωλών είναι να συνοδεύονται από σφράγιση των δεξαμενών από τις εταιρίες. Οπως σημειώνει η Ομοσπονδία, οι δεξαμενές στα πρατήρια δεν είναι πιστοποιημένες για τον όγκο τους από καμία αρμόδια αρχή, όπως επίσης και οι βέργες μέτρησής τους και επιπλέον ο όγκος των καυσίμων αυξομειώνεται από τη διαφορά θερμοκρασίας, τις εξαερώσεις, τις διαρροές κλπ. Ετσι, υποστηρίζουν οι βενζινοπώλες, σε κάθε περίπτωση οι ταμειακές μηχανές και οι αποδείξεις λιανικής ως μέτρο μέτρησης των αποθεμάτων θα βγάζουν διαφορές, οι οποίες θα ενοχοποιούν τους ίδιους, χωρίς να έχουν κάνει απολύτως τίποτα παράνομο.