Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς δήλωσε ότι πρέπει να γίνει αποδεκτή η «ισότητα» των Τουρκοκυπρίων, ώστε να επιτευχτεί συμφωνία στο Κυπριακό. Μιλώντας, ύστερα από συνάντηση με εθνικιστικές οργανώσεις στα Κατεχόμενα, είπε ότι «για να υπάρξει συνεταιρισμός θα πρέπει και η Ελληνοκυπριακή πλευρά να με βλέπει και να με αποδέχεται ως ίσο με τον εαυτό της».

«Η Ελληνοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να αποδεχτεί την οντότητά μας. Το πρόβλημα θα πάψει να υπάρχει εάν δηλώσει ότι μας αποδέχεται ντε φάκτο και ότι προχωρεί σε συνεταιρισμό μαζί μας», δήλωσε ο Ραούφ Ντενκτάς.

Αναφερόμενος στη συνάντηση της Νέας Υόρκης μεταξύ του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, του ιδίου και του Προέδρου της Δημοκρατίας Γλαύκου Κληρίδη, ο κ. Ντενκτάς είπε πως αν ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ υποβάλλει εισηγήσεις, θα συζητηθούν στην ψευδοβουλή και με το «λαό». Την Παρασκευή ο Ραούφ Ντενκτάς θα συναντηθεί με τους αρχηγούς κομμάτων, ενόψει της μετάβασής του στη Νέα Υόρκη, για να τους ενημερώσει για τις εξελίξεις και να ακούσει τις απόψεις τους.

Ο κ. Ντενκτάς επανέλαβε πως δεν πρόκειται να εγκαταλείψει «το κράτος και την κυριαρχία του», κατά την έκφρασή του, λέγοντας ότι «θα είναι κάποιος τρελός εάν δεν επιθυμεί την ειρήνη, αλλά θα είναι θεοπάλαβος εάν επιθυμεί μια συμφωνία όπως αυτή του 1960 που θα καταστραφεί σε τρία χρόνια». Ανέφερε ότι τόσο το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα όσο και το Τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο, υποστηρίζουν «το κράτος, την κυριαρχία, τις τουρκικές εγγυήσεις» και ισχυρίστηκε ότι τον καλούν να προχωρήσει σε συμφωνία που να προνοεί τα προαναφερθέντα.

Ο κ. Ντενκτάς θα αναχωρήσει από τα Κατεχόμενα αύριο για την Κωνσταντινούπολη, όπου την επομένη θα αναχωρήσει για τη Νέα Υόρκη. Θα τον συνοδεύσουν οι σύμβουλοί του Ελγκούν Ολκούν και Μουμτάζ Σοϊζάλ.

Απειλή πολέμου επισείει και πάλι η Τουρκία, αν η Κύπρος ενταχτεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η απειλή μεταφέρεται αυτή τη φορά από τον σύμβουλο του Ντενκτάς, πρώην υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μουμτάζ Σοϊζάλ. Σε δηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη, κατά τη διάρκεια κεκλεισμένων των θυρών συνάντησης για το Κυπριακό, ο Σοϊζάλ είπε ότι αν η ελληνική πλευρά διαπράξει αυτό το λάθος, ανάλογα με το μέγεθός του, μπορεί να οδηγήσει και σε πόλεμο. Αν η ελληνική πλευρά, είπε, ενταχτεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση και παραμεριστεί η τουρκική, τότε θα διακοπούν οι απευθείας συνομιλίες και το ψευδοκράτος θα προχωρήσει σε σύσφιγξη των δεσμών του με την Τουρκία.

Ο Σοϊζάλ απέκλεισε το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Ενωση να στρέψει τις πλάτες στην Τουρκία, κι αυτό, όπως είπε, λόγω συμφερόντων, αλλά ούτε και η Τουρκία να στρέψει τις πλάτες στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Μεταξύ των δύο, είπε, υπάρχει αμοιβαίος έρωτας και αυτή τη στιγμή διανύεται περίοδος αρραβώνα, του οποίου το τέλος, πρόσθεσε, είναι άγνωστο.

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ και Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Χριστόφιας δήλωσε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι έτοιμος να διεκδικήσει όσο το δυνατόν περισσότερο έδαφος, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερους πρόσφυγες να επιστρέψουν στις εστίες τους υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση.

Αυτό, ανέφερε ο Δημήτρης Χριστόφιας, θα διευκόλυνε την εφαρμογή του δικαιώματος επιστροφής εκείνων που θα ήθελαν να ζήσουν στις οικίες τους υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.

Ο κ. Χριστόφιας είπε ότι πιθανόν τα Ηνωμένα Εθνη να έχουν ήδη έτοιμο ένα έγγραφο για το Κυπριακό, αλλά μπορεί να αλλάξουν κάποιες διατάξεις του, ανάλογα με τις βολιδοσκοπήσεις που γίνονται.

Εξέφρασε την ευχή ο Κόφι Ανάν να μην καθοδηγηθεί στον καταρτισμό οποιουδήποτε εγγράφου από τη δήλωσή του, του Σεπτεμβρίου του 2000, ή τα άτυπα έγγραφα που παρουσίασε στη διάρκεια των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών ο Αλβάρο Ντε Σότο.

Η δική μας πλευρά, είπε, πρέπει με αποφασιστικότητα να δώσει στον Κόφι Ανάν το μήνυμα ότι επιβάλλεται να κινηθεί στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών. Ηδη, πρόσθεσε ο κ. Χριστόφιας, είμαστε σε δύσκολη θέση, και θα ήταν ιδιαίτερα άδικο για την Κύπρο να χρειαστεί η δική μας πλευρά να πει όχι σε πρόταση των Ηνωμένων Εθνών, ειδικά λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης.

Πέραν των δύο ωρών κράτησε η χτεσινή συνάντηση του Προέδρου Κληρίδη με τον Ραούφ Ντενκτάς, στο πλαίσιο των απευθείας συνομιλιών. Στη συνάντηση συνεχίστηκε η συζήτηση επί της εδαφικής πτυχής του Κυπριακού. Δηλώσεις, ωστόσο, δεν έγιναν.

Ο Ντενκτάς, αναφερόμενος σε υπόδειξη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ να δώσει προτάσεις για τα κατεχόμενα εδάφη που θα επιστραφούν, είπε ότι δεν είναι υποχρεωμένος να προβεί σε εδαφικές παραχωρήσεις.

Ο Πρόεδρος Κληρίδης και ο Ραούφ Ντενκτάς συναντώνται και πάλι αύριο, Πέμπτη, για τελευταία φορά, πριν από τη μετάβασή τους, στη Νέα Υόρκη, για συνάντηση με τον Κόφι Ανάν.

Πιθανότητες, ελπίδες και ευκαιρίες για την επίλυση του Κυπριακού διαπίστωσαν, μάλλον από συνήθεια, μετά την προχθεσινή τους συνάντηση στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου και ο Αλβάρο ντε Σότο, απεσταλμένος του ΓΓ του ΟΗΕ. Ωστόσο η Αθήνα προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το πιθανό ενδεχόμενο το Συμβούλιο Κορυφής του Δεκέμβρη να αναβάλει την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.

Στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, πηγές υπενθυμίζουν ότι σύμφωνα με την απόφαση του 1999 στο Ελσίνκι, οι Ευρωπαίοι έχουν αποδεχτεί ότι η λύση του Κυπριακού δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη. Ομως έχουν σημειώσει επίσης, ότι το Συμβούλιο Κορυφής του Δεκέμβρη του 2002 θα λάβει υπόψη του όλους τους σχετικούς παράγοντες γύρω από αυτή την υπόθεση πριν αποφασίσει για την ένταξη της Κύπρου.

Στο ΥΠΕΞ παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας θεωρούν ότι αναμένονται γεγονότα που εύκολα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προσχήματα για τη διακοπή της ενταξιακής πορείας της Κύπρου. Ετσι λοιπόν η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να λάβει υπόψη της τον αυξανόμενο τουρκικό ρόλο ενόψει της αμερικανικής επίθεσης κατά του Ιράκ, την πολιτική αστάθεια που επικρατεί στη γειτονική χώρα και η οποία δεν είναι βέβαιο ότι θα εκλείψει μετά τις εκλογές της 3ης Νοέμβρη και τέλος την πρόθεση του ΓΓ του ΟΗΕ να καταθέσει νέο σχέδιο επίλυσης - μετά τις τουρκικές εκλογές - το οποίο θα ανοίξει νέο κύκλο διαβουλεύσεων.

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί να αντιμετωπίσει πιθανές δυσμενείς εξελίξεις, εξευμενίζοντας την Αγκυρα, προσφέροντάς της ακόμη και ημερομηνία ένταξης στην ΕΕ και σε κάθε περίπτωση στηρίζοντας την ενταξιακή της πορεία. Μάλιστα, ο Γ. Παπανδρέου σε δηλώσεις του, αποτιμώντας το εκλογικό αποτέλεσμα στη Γερμανία, υπογράμμισε ως θετικό το γεγονός ότι διατηρούνται ακέραιες οι ελπίδες και η δυναμική της πορείας της Τουρκίας προς την ΕΕ.

Βέβαια, η δεδομένη άρνηση της Τουρκίας να συνεργαστεί στο Κυπριακό και η πιθανότατη απροθυμία των εταίρων να δεχτούν την Κύπρο στην ΕΕ πριν την επίλυση του προβλήματος, υποχρεώνουν την ελληνική κυβέρνηση να υιοθετεί ρητορικές για χρησιμοποίηση του δικαιώματος του βέτο συνολικά στη διεύρυνση της ΕΕ.