Γρηγοριάδης Κώστας

Είχε προηγηθεί ακτιβιστική ενέργεια των «Φίλων της Γης» στις Βρυξέλλες στις 9 Οκτώβρη, κατά την οποία 2.000 μέλη τους από όλη την Ευρώπη άφησαν μπροστά στην έδρα της Κομισιόν καροτσάκια με παραδοσιακά τρόφιμα από όλες τις χώρες της Ευρώπης. Παράλληλα, άπλωσαν δεκάδες πανό, που έγραφαν το ίδιο σύνθημα σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες: «Σώστε τα τρόφιμά μας από τη γενετική ρύπανση».

-- Γιατί οι «Φίλοι της Γης», η μεγαλύτερη περιβαλλοντική οργάνωση στον κόσμο, ξεκινά μια τέτοια γιγαντιαία εκστρατεία, στην οποία ρίχνει όλες της τις δυνάμεις; ήταν η πρώτη ερώτηση, που απευθύναμε στον Βαγγέλη Στογιάννη, τον πρόεδρο της «Νέας Οικολογίας» - «Φίλοι της Γης» Ελλάδας, στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε για το θέμα στο «Ρ».

-- Η εκστρατεία ξεκινάει με την ευκαιρία της πολιτικής συζήτησης που άρχισε σε όλη την Ευρώπη για τη νέα Κ.Α.Π.

Η συζήτηση αυτή γίνεται σήμερα, γιατί η ΕΕ είναι σε αδιέξοδο. Η παλιά ΚΑΠ έχει καταρρεύσει. Τα τρόφιμα της Ευρώπης γίνονται όλο και πιο επικίνδυνα, όπως δείχνουν τα αλλεπάλληλα διατροφικά σκάνδαλα. Ταυτόχρονα, οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη χρεοκοπούν και χάνονται, ενώ οι μόνοι που φαίνεται να κερδίζουν είναι οι πολυεθνικές των σπόρων, οι αγροχημικές βιομηχανίες και τα μεγάλα super market.

Οι «Φίλοι της Γης» πιστεύουν ότι τώρα είναι η ώρα να δοθεί η μάχη για τη νέα ΚΑΠ, γιατί από την πορεία των διαπραγματεύσεων θα κριθεί το μέλλον εκατομμυρίων αγροτών και καταναλωτών σε όλη την Ευρώπη. Από την έκβαση θα εξαρτηθεί αν θα πάμε σε μια γεωργία, που θα στηρίζει τη διατροφική ασφάλεια των λαών της Ευρώπης ή αν -για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας- θα έχουμε μια γεωργία χωρίς αγρότες, έρμαιο των πολυεθνικών, της αγροχημικής βιομηχανίας και των εταιριών που πουλούν μεταλλαγμένους σπόρους.

Το διακύβευμα είναι τεράστιο και γι' αυτό οι «Φίλοι της Γης» πήραν την απόφαση να δώσουν αυτήν τη μάχη για να την κερδίσουν. Μαζί με τα κινήματα των αγροτών και των καταναλωτών της Ευρώπης, αυτή η μάχη θα δοθεί για να κερδηθεί.

Θέλουμε μια Ευρώπη των ανθρώπων και όχι των εταιριών. Αυτή την Ευρώπη είμαστε υποχρεωμένοι να την επιβάλλουμε. Είμαστε καταδικασμένοι να νικήσουμε, θα έλεγα, και θα νικήσουμε. Αλίμονο, αν αυτήν τη φορά επιτρέψουμε να περάσει των πολυεθνικών.

-- Ναι, αλλά με τι δυνάμεις δίνετε αυτήν τη μάχη και με τι προϋποθέσεις επιτυχίας; Αυτό φάνηκε και με την καινούρια κοινοτική οδηγία, που διασφάλισε υποθετικά τα τρόφιμα από τη ρύπανση των μεταλλαγμένων, αλλά στην ουσία ανοίγει την πόρτα στα μεταλλαγμένα.

-- Γι' αυτό και αντιδράσαμε στις Βρυξέλλες. όπως αντιδράσαμε, στις 9 του μήνα. Γιατί το όριο της γενετικής ρύπανσης που βάζει η ΕΕ σήμερα είναι υποκριτικό. Αν δεχτούμε το 0,7% σαν όριο για τη σήμανση τη μια χρονιά, τη δεύτερη θα δεχτούμε το 5%, γιατί η ρύπανση αυτή εξαπλώνεται εκθετικά και την τρίτη χρονιά θα πρέπει να ανοίξουμε την πόρτα στα μεταλλαγμένα.

Τεράστιες πιέσεις ασκήθηκαν από τις ΗΠΑ για να προκύψει αυτή η οδηγία, γιατί αλλιώς οι Αμερικάνοι δε θα μπορούσαν να πουλήσουν ούτε ένα σπόρο στην Ευρώπη. Ε λοιπόν, αυτή την οδηγία εμείς θα την αλλάξουμε. Μιλώντας στους ανθρώπους. Ενημερώνοντας τους ανθρώπους. Παίρνοντας με το μέρος μας τους ανθρώπους. Οπως κάναμε και στο Σιάτλ. Κι εκεί μας έλεγαν με τι δυνάμεις θα παλέψουμε, και είδατε τι έγινε. Ο Κλίντον, που μόλις είχε νικήσει, όπως νίκησε, στη Γιουγκοσλαβία, πολιορκήθηκε στο ξενοδοχείο του από τον κόσμο κι έφυγε σαν τον κλέφτη. Και την άλλη μέρα βάλανε νερό στο κρασί τους. Κι από τότε παίρνουν τα βουνά για να συναντηθούν, γιατί οι άνθρωποι τούς παίρνουν στο κατόπι. Γιατί οι άνθρωποι είναι η μόνη πραγματική δύναμη που υπάρχει κι εμείς σήμερα παλεύουμε για να αφυπνίσουμε τις κοινωνίες των ανθρώπων. Γι' αυτό και θα νικήσουμε στο τέλος. Γι' αυτό θα τα καταφέρουμε.

-- Ναι, αλλά μιλάτε για χρεοκοπία των αγροτών κι αυτό είναι μια πραγματικότητα, που τη ζούμε. Αυτό, πώς ανατρέπεται; Τι προτείνετε;

-- Κύριος υπεύθυνος για τη χρεοκοπία των αγροτών είναι οι αγροτικές πολιτικές, που υπηρετούν τα συμφέροντα των πολυεθνικών και των μεγάλων βιομηχανικών αγροκτημάτων της Βόρειας Ευρώπης. Αυτές οι πολιτικές, που εκφράστηκαν μέσα στην ΚΑΠ με το παλιό σύστημα των επιδοτήσεων, έκαναν τη ζημιά.

Οι αγρότες σπρώχτηκαν με το τυρί της επιδοτούμενης παραγωγικότητας να παίξουν το παιxνίδι των εμπόρων σπόρων και να αλλάξουν τις ποικιλίες που καλλιεργούσαν. Ετσι, εκεί που φτιάχνανε μοναδικά προϊόντα με θέση στην αγορά, άρχισαν όλοι να βιομηχανοποιούν την παραγωγή τους, μπαίνοντας σε έναν ανταγωνισμό που αφάνισε τον μικρό αγρότη. Οι τιμές έπεσαν και το 20% των αγροτών άρχισε να ροκανίζει το 70% των επιδοτήσεων, την ώρα που το 80% της αγροτιάς παλεύει να ζήσει με το 30% που απομένει. Ετσι και τα τρόφιμα έγιναν ανώνυμα και επικίνδυνα, αλλά και οι αγρότες χρεοκόπησαν. Αυτό ήταν παγίδα. Γιατί οι αγρότες δε θέλουν παραγωγικότητα. Εισόδημα θέλουν, για να μπορούν να ζουν στον τόπο τους με αξιοπρέπεια. Και εισόδημα σημαίνει δίκαιες τιμές για τον αγρότη. Τίποτα άλλο. Ετσι λοιπόν, οι «Φίλοι της Γης» λένε σήμερα ότι το παλιό σύστημα πρέπει να αλλάξει. Οι επιδοτήσεις πρέπει να φύγουν από την παραγωγή και να πάνε στον παραγωγό. Στον αγρότη. Για να τον βοηθήσουν να αλλάξει την παραγωγή του. Να πάρει τον εξοπλισμό που χρειάζεται και να παράγει μοναδικά προϊόντα. Προϊόντα που θα δώσουν εισόδημα. Προϊόντα του τόπου του. Επώνυμα. Με αξία.

-- Αυτό όμως δε θυμίζει την άποψη του κυρίου Σημίτη, που ζήτησε από τους αγρότες να γίνουν επιχειρηματίες;

-- Οχι, καθόλου. Ο κύριος Σημίτης ειρωνεύτηκε τους αγρότες, όταν τους είπε να γίνουν επιχειρηματίες. Μίλησε για σχοινί στο σπίτι του κρεμασμένου. Πώς να γίνουν επιχειρηματίες οι άνθρωποι, όταν τα μισά τρακτέρ ή δεν κάνουν για τις νέες καλλιέργειες ή τρέχουν λάδια γιατί δεν υπάρχει φράγκο για συντήρηση ή ο αγρότης είναι χρεωμένος ως το λαιμό και δεν μπορεί να αλλάξει τον εξοπλισμό του; Κι έπειτα, τι είδους επιχειρηματίες θέλουν τους αγρότες; Επιχειρηματίες που καλλιεργούν τις ίδιες «παραγωγικές» ποικιλίες για να παράγουν π.χ. το ίδιο καλαμπόκι με το «μικρό» Αμερικανό αγρότη, που παράγει 30.000 τόνους το χρόνο και εν τούτοις χρεοκοπεί;

Αν εννοούν ό,τι λένε, γιατί δεν ψηφίζουν στην ΕΕ να χρηματοδοτηθούν οι αγρότες για την παραγωγή ντόπιων ποικιλιών, που και τιμή έχουν και ξεχωρίζουν, αλλά και ασφαλή είναι στον καταναλωτή.

-- Ναι, αλλά αυτά τα προϊόντα δε θα είναι ακριβότερα; Μήπως έτσι θα επηρεαστεί αρνητικά το καλάθι της νοικοκυράς; Μήπως αυτό σημαίνει ότι πάμε για παραγωγή τροφίμων για λίγους και όχι για όλους;

-- Οχι, καθόλου. Ας αφήσουμε αυτήν την... καραμέλα. Τι θα πει «φτηνά τρόφιμα» για όλους; Αν θέλουμε αντί να τρώμε, να καταναλώνουμε π.χ. χοιρινό του χιλιάρικου για να μπορούμε να το τρώμε κάθε μέρα, θα πρέπει να ξέρουμε δυο πράγματα. Πρώτον, ο κτηνοτρόφος που θα το παράγει θα χρεοκοπήσει, γιατί μόνον οι πολυεθνικές μπορεί να κερδίσουν από το «φθηνό» δήθεν κρέας και δεύτερον, ο καταναλωτής που θα το φάει θα ξοδέψει πολλά περισσότερα στους γιατρούς, γιατί είναι επικίνδυνο. Επιτέλους, καλύτερα να τρώμε δυο φορές τη βδομάδα κρέας, όπως παλιά, και το κρέας να είναι κρέας. Πρέπει κάποτε όλοι να καταλάβουμε, ότι το φτηνό το κρέας πριν το φάει ο σκύλος, θα φάει πρώτα τον μικροκτηνοτρόφο και ύστερα εμάς.