ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 17 Νοέμβρη 2002
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Είμαι στο Πολυτεχνείο είμαι παντού

Οταν ακούω το σύνθημα «Το Πολυτεχνείο ζει», ανθρωπίνως θυμώνω, γιατί μου θυμίζει ένα γεγονός που είναι εγκλωβισμένο ιστορικά και πάνω του πέφτει μια υποψία θανάτου. Το μόνο που παραμένει σταθερό σίγουρα είναι οι πολιτικές δυνάμεις, που η καθεμία, για ξεχωριστούς λόγους, δοκιμάζει ακόμα και τώρα το χαλινάρι της σ' αυτό το άλογο της εξέγερσης.

Για τους αστούς, ακόμα και τώρα, το Πολυτεχνείο είναι κάτι ακατανόητο. Για το ΠΑΣΟΚ, η πιο εύκολη ιδέα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με τις πολιτικές συγκυρίες και τις δυσκολίες που περνά η Χαριλάου Τρικούπη. Για το Συνασπισμό, ακόμα χειρότερα. Αυτός μακιγιάρει το Πολυτεχνείο, όπως ο νεκροθάφτης το νεκρό για να φαίνεται όμορφος. Αντί λοιπόν να λέμε αν ζει το Πολυτεχνείο, καλύτερα να ρωτάμε πού ζει τώρα, αυτή τη στιγμή, και ποιος είναι ο ήχος του.

θέλοντας ν' ακούσω λίγη οικουμένη, άνοιξα το ραδιόφωνο αυτές τις δύσκολες μέρες. Στο δωμάτιο χύθηκε η μουσική των Τζατζούκα, των παιδιών του Πάνα, που μέσα από τις σπηλιές του Μαρόκου έπαιζαν για τον πόλεμο που ετοιμάζει η Δύση στο Ιράκ και για τους μικρούς πολέμους όπου όλοι είμαστε εγκλωβισμένοι. Οι Τζατζούκα είναι προφήτες μιας αδελφότητας, της οποίας μέλος είναι και το Πολυτεχνείο.

Η κατάσταση - ας την ονομάσουμε έτσι - του Πολυτεχνείου ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας, όσο κι αν θέλουν πολλοί να την περιορίσουν. Οποιος βρέθηκε την ιστορική νύχτα εκεί, μπόρεσε να ξεστομίσει τη φράση: «Είμαι στο Πολυτεχνείο, είμαι παντού. Πολίτης του κόσμου στα δύσκολα». Θυμάμαι, ενώ ακόμα έτρεχε η πληγή, ένα φίλο που μου τηλεφώνησε από τον Καναδά, όπου σπούδαζε. Μου είπε ότι η εικόνα της εισβολής στο Πολυτεχνείο ήταν τόσο δυνατή που έμοιαζε σαν το τανκς να έμπαινε στο δικό του πανεπιστήμιο.

Περνώντας, το Πολυτεχνείο, μέσα στα κύτταρά μας, έκανε τα πράγματα πιο οδυνηρά από πλευράς ευθύνης. Ο καθένας ήταν, είναι και θα είναι δυνάμει ένα Πολυτεχνείο, που θα κινείται ελεύθερο, προς δυστυχίαν των κρατούντων, με την πόρτα του κλειστή. Ο καθένας από τότε είδε πολλές φορές την πόρτα του να παραβιάζεται όχι από τανκς αυτή τη φορά, αλλά από κομψούς κρατιστές, φωτισμένους, που έσερναν δίπλα τους ορισμένους, όπως την κ. Δαμανάκη, για άλλοθι. Ποτέ άλλοτε μια γενιά δε συκοφαντήθηκε τόσο όσο αυτή του Πολυτεχνείου, γιατί οι θεαματικές βεντέτες του το χρησιμοποίησαν για ίδιον όφελος.

Πού ζει το Πολυτεχνείο τώρα; Ζει μέσα στην ιερή αγανάκτηση, γιατί μόνο αυτή γνωρίζει πώς χάνεται η ζωή, με πόσο πολλούς τρόπους, πώς ο παράδεισος θα ήταν εφικτός, αν οι αστοί, με την κληρονομική απληστία που τους βαραίνει, δεν κατέστρεφαν τα πάντα. Ζει μέσα στη νεότητα, όταν δεν την καταργεί ο όρος «νεότητα», όπως είχε γράψει ο αιρετικός Πιερ Πάολο Παζολίνι. Στη νεότητα που λειτουργεί το «θανάτω θάνατον πατήσας», όπου κι όποτε τον βρίσκει. Στη νεότητα που ακόμα και στην απελπισία της ξέρει να δίνεται. Στον έφηβο που, ακούγοντας από το γουόκμαν του χιπ-χοπ, κατεβαίνει με τους συμμαθητές του να γιορτάσει την επέτειο, φωνάζοντας: «Είμαι στο Πολυτεχνείο, είμαι παντού».


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ


Αγώνας και αγωνίες για τον κινηματογράφο

Σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι τα φεστιβάλ είναι ένα μέρος που μπορείς να γνωρίσεις άλλους σκηνοθέτες και να δεις διαφορετικά είδη ταινιών. Η διεθνοποίηση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έδωσε τη δυνατότητα στους Ελληνες κινηματογραφιστές και κυρίως στους νέους, να έρθουν σε επαφή με συναδέλφους τους απ' όλο τον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα έκανε γνωστή και στο εξωτερικό την ελληνική κινηματογραφική παραγωγή. Ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν, ότι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου παρά τη μόνιμη έδρα που απέκτησε τύποις με νομοθετικό πλαίσιο, στη Θεσσαλονίκη, δεν μπόρεσε δυστυχώς να αποβάλλει τον Αθηνοκεντρισμό του. Ενα άλλο αρνητικό στοιχείο που καταλογίζεται από πολλούς, είναι ότι η ποσότητα τείνει να παραγκωνίσει την ποιότητα της διοργάνωσης. Η συσσώρευση τόσων εκδηλώσεων σ' ένα χρονικό διάστημα λίγων μόνο ημερών και η συνεχής διόγκωση του προγράμματος (215 ταινίες), έχει σαν αποτέλεσμα από τη μια να υποβαθμίζονται και από την άλλη να μην προλαβαίνει κανείς να τις παρακολουθήσει.

Σήμερα, όμως, μια μέρα πριν τη λήξη του 43ου Φεστιβάλ, επιλέξαμε κάποιες ενδιαφέρουσες απόψεις σκηνοθετών που βρέθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Τα ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους του σινεμά σε όλες τις χώρες είναι λίγο πολύ ίδια ή παρόμοια.

Οπως η Νεσάτ, η Ιρανή που έχει αφιερώσει τη δουλιά της στην εικαστική εξερεύνηση της θέσης της γυναίκας στην ισλαμιστική πατρίδα της. «Θέλω να πιστεύω» - είπε - «ότι όσο ιρανικό και μουσουλμανικό να φαίνεται το έργο μου, λέει κάτι που αφορά όλες τις γυναίκες. Σίγουρα, πάντως, το κέντρο του είναι οι γυναίκες του Ιράν. Απέναντι στο παγωμένο και διαμορφωμένο ανδρικό σύμπαν, οι Ιρανές σήμερα είναι απρόβλεπτες, επαναστατικές, κρύβουν τεράστιες δυνατότητες, είναι οι μόνες που μπορούν να σπάσουν τα στερεότυπα».

Οσο για τους πανίσχυρους αντιπάλους του κινηματογράφου, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι είναι η τηλεόραση και ο αμερικάνικος κινηματογράφος... «Η τηλεόραση βέβαια» - σημειώνει ο Δημήτρης Σοφιανόπουλος - «τώρα τελευταία έχει γίνει τόσο κακή που πολύς κόσμος την κλείνει και βγαίνει έξω. Ο αμερικάνικος κινηματογράφος αυτός είναι πραγματικά ισχυρός αντίπαλος».

Ο Lee Chang-dong επισημαίνει: «οι χολιγουντιανές ταινίες σκοπό έχουν να απομακρύνουν τους θεατές από την πραγματικότητα: αναπτύσσουν όλο και περισσότεροι πιο περίτεχνες μεθόδους για να κάνουν τους θεατές να ξεχάσουν την πραγματικότητα. Ωστόσο όταν ο κινηματογράφος εφευρέθηκε είχε μια ψυχαγωγική λειτουργία, επίσης όμως αντιπροσώπευε μια επιθυμία για την καταγραφή και σύλληψη της πραγματικότητας. Αυτή είναι μια σύγκρουση που έρχεται σε μας από τις απαρχές του κινηματογράφου. Σήμερα, πιστεύω, ότι γέρνει πολύ περισσότερο προς τη μια κατεύθυνση».

Ο Γάλλος κριτικός κινηματογράφου και μουσικής, ο Thierry Jousse, μιλά για την κατάσταση στον χώρο του γαλλικού κινηματογράφου λέγοντας ότι είναι απαισιόδοξος καθώς πιστεύει ότι, λόγω οικονομικών προβλημάτων, εισέρχεται σε περίοδο κρίσης. «Η Γαλλία είναι μια προνομιούχος χώρα, λόγω των μηχανισμών οικονομικής υποστήριξης που υπάρχουν στον χώρο του κινηματογράφου. Ωστόσο πρόσφατα υπάρχουν αρκετά προβλήματα». Θεωρεί ότι υπάρχει μια νέα τάση στο χώρο του εμπορικού κινηματογράφου, όπου κεντρικό πρόσωπο είναι ο Luc Besson. Η τάση αυτή τείνει στη δημιουργία γαλλικών blockbusters (όπως η ταινία Taxi). Επίσης μια άλλη τάση είναι η μεταφορά κόμικς στον κινηματογράφο (με ταινίες σαν τον Asterix) και κωμωδίες όχι υψηλής ποιότητας, με εμπορικές σκοπιμότητες. Για τον χώρο του «άλλου» κινηματογράφου στέκεται στο παράδειγμα του Eric Rohmer, θεωρώντας ότι η δημιουργία μηχανισμών παραγωγής που ελέγχονται από τον ίδιο σκηνοθέτη, ο χαμηλός προϋπολογισμός και οι ιδέες αποτελούν ένα βιώσιμο μοντέλο. Για τον παγκόσμιο κινηματογράφο συμφωνεί απόλυτα με την άποψη ότι το ασιατικό σινεμά είναι το πιο ενδιαφέρον σινεμά σήμερα. «Υπάρχει ενέργεια σε χώρες όπως η Κίνα ή Νότια Κορέα. Η κατάσταση θυμίζει την περίοδο του ευρωπαϊκού κινηματογράφου στη δεκαετία του '60 όταν υπήρχαν σκηνοθέτες όπως ο Antonioni και Godard. Μας δίνουν νέες οπτικές, νέες εικόνες».

Το έργο του Χονγκ Σαν Σου αντιπροσωπεύει τις καινοτόμες και πιο ριζοσπαστικές τάσεις στο σύγχρονο κινηματογράφο της Κορέας. O 42χρονος κινηματογραφιστής έχει βραβευτεί από το Φεστιβάλ του Ρότερνταμ για την ταινία του «Τη μέρα που ένα γουρούνι έπεσε στο πηγάδι». Οι Νέοι Ορίζοντες κάνουν μια αναδρομή στο σύνολο του έργου του και παρουσιάζουν τις τέσσερις μεγάλου μήκους ταινίες που έχει σκηνοθετήσει. O Χονγκ Σαν Σου σκιαγραφεί με ρεαλιστικό και αριστοτεχνικό τρόπο λεπτομέρειες της καθημερινότητας, ενώ με υπόγειο χιούμορ αφήνει τους χαρακτήρες του να περιπλανιούνται ανεμπόδιστοι, δημιουργώντας έτσι μια ατμόσφαιρα ελευθερίας και πορείας μέσα στο άγνωστο. Ενώ δηλώνει «ενάντιος στην παγκοσμιοποίηση. Νομίζω πως το μέγεθος της κοινωνίας στην οποία ένα άτομο ανήκει, παίζει σημαντικό ρόλο. Αν η κοινωνία γίνει πολύ μεγάλη χάνει τη γεύση από τα πάντα. Θα μπορούσε ο κινηματογράφος να δώσει απάντηση στα προβλήματα της παγκοσμιοποίησης αλλά προς το παρόν νομίζω πως λειτουργεί για λογαριασμό της παγκοσμιοποίησης. Τόσες πολλές χολιγουντιανές ταινίες κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο. H κάθε χώρα πρέπει να έχει την ευκαιρία να εκφράσει τα δικά της προβλήματα και την κουλτούρα της μέσω του κινηματογράφου, αλλά όλες οι αίθουσες παίζουν χολιγουντιανές ταινίες. Δε δίνεται η ευκαιρία να χρησιμοποιηθεί το μέσο του κινηματογράφου με σωστό τρόπο».


Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ