Οι πρώτες κι όλας κινήσεις του τουρκικού κατεστημένου, αναφορικά με τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας, προσγείωσαν την ελληνική κυβέρνηση, πιθανότατα και τον νικητή των τουρκικών εκλογών Τ. Ερντογάν, ο οποίος, με δηλώσεις του, ανασκεύασε τα όσα είπε στον Ελληνα πρωθυπουργό περί μιας λύσης στο Κυπριακό, βασισμένης στο «βελγικό μοντέλο».

Μάλιστα, δε θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών χτες, αισθάνθηκε την ανάγκη όχι απλώς να υπενθυμίσει στον Τ. Ερντογάν, το ιδιόμορφο status στο οποίο βρίσκεται (δεν είναι βουλευτής και απειλείται να μην είναι και αρχηγός του κόμματος), αλλά και να απευθυνθεί στην Αθήνα, επαναλαμβάνοντας ότι οι θέσεις της Τουρκίας περί των νησίδων και βραχονησίδων του Αιγαίου, δεν έχουν αλλάξει.

Ετσι, λοιπόν, το κοσμικό κατεστημένο κατηγόρησε χτες τον Ταγίπ Ερντογάν ότι έκανε «γκάφα» όταν μίλησε για το βελγικό μοντέλο. Για πλήρη άγνοια τον κατηγόρησε ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών Σουκρού Σινά Γκιουρέλ, ενώ η εφημερίδα ΤΖΟΥΜΧΟΥΡΙΕΤ κάνει τις δηλώσεις πρώτο θέμα και σε οκτάστηλο τίτλο της πρώτης της σελίδας μιλάει για «πρώτη γκάφα του Ερντογάν».

Οι προτάσεις του Προέδρου της «ΤΔΒΚ» Ραούφ Ντενκτάς δεν μπορούν να θεωρηθούν ως αποδοχή του βελγικού μοντέλου, απλώς περιλαμβάνουν ορισμένα στοιχεία από το μοντέλο αυτό, λέει ο κ. Γκιουρέλ και επαναλαμβάνει ότι αυτό που έχει σημασία για την τουρκική πλευρά είναι η εγκαθίδρυση δυο κυριαρχιών που θα συναρτώνται με την ύπαρξη δυο κρατών.

«Αυτό που διακηρύττουμε επί χρόνια είναι η ύπαρξη δυο κρατών και ζητάμε την αναγνώρισή τους, πριν από οποιαδήποτε λύση», λέει ο κ. Γκιουρέλ, που θεωρεί ότι οποιαδήποτε δήλωση πέραν αυτού αποτελεί ένδειξη άγνοιας.

Εμείς κάνουμε λόγο για συνομιλίες ανάμεσα σε δυο κράτη και όχι για διακοινοτικές συνομιλίες, λέει ο κ. Γκιουρέλ που εγκαλεί τον νέο ηγέτη της Τουρκίας, για απόκλιση από την ορθόδοξη γραμμή.

Πάντως, ο αντιπρόεδρος του AKP κ. Αμπντουλάχ Γκιούλ, που ρωτήθηκε για τις δηλώσεις του κ. Ερντογάν επισήμανε ότι η πρόταση για εφαρμογή του βελγικού μοντέλου στην Κύπρο δεν αποτελεί γκάφα, αλλά περιλαμβάνεται στο προεκλογικό πρόγραμμα του AKP.

Πρόκειται για μια γενική προσέγγιση, εμείς μιλάμε για ένα ενιαίο κράτος όπου θα υπάρχουν δυο ξεχωριστές κυριαρχίες. Είναι μια φόρμουλα που συμπεριλαμβάνεται στις προτάσεις του κ. Ντενκτάς. Οι λεπτομέρειες αυτής της πρότασης μπορούν να αξιολογηθούν, όμως το Κυπριακό ζήτημα πρέπει να λυθεί.

Ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών κ. Γκιουρέλ επέκρινε τον κ.Ερντογάν και για την απόφασή του να επισκεφθεί τις πρωτεύουσες χωρών - μελών της ΕΕ, για να στηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για την ΕΕ. Με ποια ιδιότητα θα εκπροσωπήσει την Τουρκία; Ας σχηματιστεί κυβέρνηση και ας μεταβεί μετά, σχολίασε ο κ. Γκιουρέλ.

Εν τω μεταξύ και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών «άδειασε» τον ηγέτη του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Απαντώντας χτες σε ερώτηση για το κατά πόσο δεσμεύουν την Τουρκία οι δηλώσεις του Ερντογάν, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Γιουσούφ Μπουλούτς είπε ότι «είναι δηλώσεις που έκανε ο Ερντογάν ως πρόεδρος του ΚΔΑ». Ο Μπουλούτς υπογράμμισε ότι η Αγκυρα «στηρίζει τις απόψεις Ντενκτάς».

«Το Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (AK) θα καθορίσει μόνο του τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής, αλλά είναι φυσικό να περιμένουμε μια συνέχεια στην κρατική πολιτική», διευκρίνισε, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Προκειμένου να μειωθούν οι εντάσεις στο εσωτερικό, η ηγεσία του ΑΚ προχώρησε σε διορθωτικές κινήσεις. Ο Ερντογάν μίλησε για παρεξήγηση των δηλώσεών του, υπογραμμίζοντας ότι «εμείς μιλάμε για δύο κυρίαρχα κράτη στην Κύπρο». Ο αντιπρόεδρος του κόμματος υποστήριξε ότι η ελληνική πλευρά πρέπει να δεχτεί την ομόσπονδη δομή και για «τα δύο κράτη» της Κύπρου. Ο Γιασάρ Γιακίς, μάλιστα, αναφερόμενος στις δηλώσεις του Ελληνα πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη σχετικά με το βελγικό μοντέλο είπε: «Εάν ο κ. Σημίτης εφαρμόζοντας το βελγικό μοντέλο δέχεται να πάψει η Νότια Κύπρος να είναι ανεξάρτητο κράτος και να πάρει τη μορφή ομόσπονδου σχήματος όπως είναι αυτά του Βελγίου, αν επιθυμεί την επιστροφή σε τέτοιο μοντέλο, τότε αυτό είναι πολύ θετικό. Αλλά εάν λέει ότι μπορεί να εφαρμοστεί ένα μέρος του σχήματος και δεν μπορεί να εφαρμοστεί το υπόλοιπο, αυτό δε γίνεται. Αμφότερα τα στοιχεία πρέπει να πάρουν τη μορφή ομόσπονδου κράτους. Στην περίπτωση αυτή δηλαδή και η Νότια Κύπρος πρέπει να εγκαταλείψει το σημερινό καθεστώς κράτους και να δεχτεί το καθεστώς ομόσπονδου κράτους».

Ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ, μπορεί να υποδέχτηκε με εγκαρδιότητα τον Ελληνα πρωθυπουργό στο Παρίσι, κλιμάκωσε όμως ταυτόχρονα και την πίεση προς την Αθήνα για την επίλυση του Κυπριακού πριν τη Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι. Τις ίδιες πιέσεις αναμένει ο πρωθυπουργός και στο Βερολίνο, τον επόμενο σταθμό της περιοδείας του.

Ο πρωθυπουργός στην ευρωπαϊκή του περιοδεία επιχειρεί να διασφαλίσει την ολοκλήρωση της ενταξιακής πορείας της Κύπρου στην ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης, έστω κι αν δεν επιτευχθεί λύση του πολιτικού προβλήματος μέχρι τότε.

Η ελληνική κυβέρνηση, παρά την έκφραση μιας υπέρμετρης και αδικαιολόγητης αισιοδοξίας τις περασμένες μέρες εξαιτίας των δηλώσεων του νικητή των τουρκικών εκλογών για μια λύση στην Κύπρο σύμφωνη με το βελγικό μοντέλο, γνωρίζει πολύ καλά ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική εκφράζεται από την ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών και εκπορεύεται από το στρατιωτικό κατεστημένο.

Πάρ' όλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση έχει αποφασίσει να επιδείξει τη μέγιστη καλή θέληση και να υπογραμμίσει τη διάθεσή της να συνεργαστεί με τη νέα τουρκική κυβέρνηση, αναζητώντας λύση πριν τη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης. Ετσι λοιπόν, την ερχόμενη βδομάδα, πιθανότατα θα επισκεφτεί την Αθήνα ο Τ. Ερντογάν. Πιθανότατα, μέχρι τότε να έχει κατατεθεί και το σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού που έχει ήδη ετοιμάσει ο ΓΓ του ΟΗΕ.

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα ζήτησε συνάντηση αντιπροσωπείας του Κόμματος με τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Παπανδρέου, προκειμένου να του εκφράσει τις θέσεις του ΚΚΕ και τις ανησυχίες του για τις διαγραφόμενες εξελίξεις στο Κυπριακό.

Κινήσεις, παράλληλα με την κυβέρνηση, με στόχο να υποστηρίξει τη «διαπραγματευτική ισχύ» της ενόψει της κατάθεσης του σχεδίου Ανάν, πραγματοποιεί ο Κ. Καραμανλής. Στο πλαίσιο αυτό ο πρόεδρος της ΝΔ είχε χτες διαδοχικές επαφές με τους πρεσβευτές των κρατών που είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, πλην ΗΠΑ... Σε δήλωσή του μετά το τέλος των συναντήσεων, ο Κ. Καραμανλής αρχικά εξέφρασε την ελπίδα «ότι θα υπάρξει, επιτέλους, λύση στο Κυπριακό», ενώ προσδιορίζοντας την τακτική που πρέπει να ακολουθηθεί απέναντι στο αναμενόμενο σχέδιο Ανάν, είπε ότι «το οποιοδήποτε σχέδιο λύσης θα πρέπει να μελετηθεί σοβαρά, χωρίς βιασύνη, με νηφαλιότητα και υπευθυνότητα». Και αυτό, πρόσθεσε, προκειμένου να εξασφαλιστεί η λειτουργικότητα και η βιωσιμότητα. Ανέφερε ακόμα ότι το όποιο σχέδιο λύσης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό αν δε συμφωνεί με τους «αυτονόητους», όπως τους αποκάλεσε, όρους, δηλαδή να συμφωνεί πλήρως με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι, όπως σημείωσε, οι φυσικοί εγγυητές της συμμόρφωσης του σχεδίου με τις αποφάσεις του. Ο Κ. Καραμανλής επανέλαβε ότι η λύση του Κυπριακού δεν αποτελεί προϋπόθεση, για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Ο πρόεδρος της ΝΔ συναντήθηκε διαδοχικά με τους πρέσβεις της Κίνας, της Ρωσίας, της Γαλλίας (με τον επιτετραμμένο) και της Μεγ. Βρετανίας. Ο τελευταίος δήλωσε εξερχόμενος ότι μπορεί να μην είναι απαραίτητο να λυθεί το Κυπριακό πριν από την ένταξη στην ΕΕ, αλλά η επίλυσή του πριν την Κοπεγχάγη είναι επιθυμητή.