Αυτός μπορεί να είναι ένας γενικός τίτλος για μια σειρά από ρεπορτάζ, σχετικά με τις εργασιακές σχέσεις στις πολυδιαφημισμένες επιχειρήσεις της «νέας οικονομίας». Στις οποίες το μόνο νέο είναι η ραγδαία επιστροφή στον εργασιακό μεσαίωνα. Εκεί, όπου ο εργάτης μόνος -χωρίς καμία συλλογική κάλυψη- βγαίνει στην αγορά και πουλά την εργατική του δύναμη με τους όρους που επιβάλλει -χωρίς να βρίσκει καμία αντίσταση- ο εργοδότης.

Η περίπτωση της COSMOTE που εξετάζουμε σήμερα είναι αποκαλυπτική για το σε ποιες εργασιακές σχέσεις βασίζεται η περίφημη ανάπτυξη με ανταγωνιστικότητα. Τεκμηριώνει, επίσης, με τραγικό τρόπο, το ρόλο πέμπτης φάλαγγας, που παίζουν στο εργατικό κίνημα οι ξεπουλημένες ηγεσίες, που χρόνια τώρα συνέβαλλαν και συμβάλλουν στον παροπλισμό της εργατικής τάξης, στη μείωση τελικά -μέσα από την απουσία αντίστασης- της τιμής της εργατικής δύναμης. Γιατί στο τέλος - τέλος εκεί βασίζεται η περίφημη κερδοφορία του κεφαλαίου που κάνει την κυβέρνηση Σημίτη να περηφανεύεται για τους ρυθμούς ανάπτυξης.

Από τα έγγραφα των ατομικών συμβάσεων που υποχρεούται να υπογράψει κάθε νεοπροσλαμβανόμενος στην COSMOTE προκύπτει ότι αυτός:

- Εργάζεται «οπουδήποτε δραστηριοποιείται ή θα δραστηριοποιηθεί η εταιρία εντός της ελληνικής επικράτειας»!

- «Υποχρεούται να μετακινείται εκτός έδρας, εντός ή εκτός Ελλάδας κατόπιν υπηρεσιακής εντολής, αν αυτό απαιτούν οι ανάγκες της εταιρίας»!

- «Μπορεί να αποσπάται στη μητρική ή στις συγγενείς ή μεικτές εταιρίες, που θα έχει ιδρύσει ο εργοδότης στο μέλλον»!

- Τυπικά εργάζεται 8ωρο, 40 ώρες τη βδομάδα από Δευτέρα έως Παρασκευή. Σ' αυτή τη φράση, όμως, σταματά κάθε κατακτημένη ρύθμιση για το σταθερό χρόνο εργασίας, καθώς αμέσως παρακάτω προβλέπεται ότι θα δουλεύει σε «ώρες προσέλευσης και αποχώρησης που θα καθορίζονται ανάλογα με τις ανάγκες του εργοδότη. Το ημερήσιο ωράριο εργασίας είναι δυνατό να γίνει κυλιόμενο, με μονομερή απόφαση του εργοδότη, εάν οι ανάγκες της εταιρίας το απαιτούν»!

- Ενα χρόνο από την πρόσληψή του, «ο μισθωτός υπηρετεί υπό δοκιμή»!

Αυτό το διάστημα «ο εργοδότης μπορεί να διακόψει αζημίως τη σύμβαση». Εδώ προκύπτει κατάφωρη η παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας, σύμφωνα με την οποία κάθε εργαζόμενος έχει τουλάχιστον δικαίωμα αποζημίωσης μετά τον δεύτερο μήνα στη δουλιά.

- Στα τέλη του α' και β' εξαμήνου, ο μισθωτός «αξιολογείται» από τους προϊσταμένους του. «Στην περίπτωση που οι κρίσεις είναι αρνητικές, η σύμβαση λύεται αυτοδικαίως χωρίς καμία αποζημίωση». Για την ιστορία, να σημειώσουμε ότι ο μάστορας της φεουδαρχικής εποχής είχε λιγότερες εξουσίες επί του εργαζόμενου απ' όσες δίνονται στον όποιο προϊστάμενο με τη συγκεκριμένη ατομική σύμβαση.

Ακολουθούν μερικές απίθανες δεσμεύσεις που παραπέμπουν σε εργασία υπό στρατιωτικό καθεστώς:

- «Σε περίπτωση που ο μισθωτός μετά τη λήξη της σύμβασης αυτής γνωστοποιήσει σε τρίτους την εφαρμογή και την πρακτική της εταιρίας, παρέχεται το δικαίωμα στον εργοδότη να απαιτήσει απ' αυτόν κάθε ζημιά που θα υποστεί από την ενέργεια αυτή».

-«Κατά τη διάρκεια της εργασιακής σχέσης του μισθωτού απαγορεύεται ρητά οποιαδήποτε ενέργεια, πράξη ή παράλειψη που ανταγωνίζεται άμεσα ή έμμεσα τις επιχειρησιακές και επιχειρηματικές δραστηριότητες της εταιρίας ή της μητρικής εταιρίας (ΟΤΕ) ή των συνδεδεμένων μ' αυτήν ή θυγατρικών ή μεικτών εταιριών. Παραβίαση των όρων αυτών συνεπάγεται άμεση καταγγελία της σύμβασης χωρίς την καταβολή οποιασδήποτε αποζημίωσης».

Πώς διασταυρώνεται και από ποιον ότι πρώην εργαζόμενος «καρφώνει» αλλού επιχειρηματικά μυστικά; Ποιος κρίνει ποιες ενέργειες του μισθωτού εναντιώνονται στα συμφέροντα του κύκλου επιχειρήσεων όπου εμπλέκεται σήμερα ο ΟΤΕ; Το μέγεθος της αυθαιρεσίας που περιέχουν οι παραπάνω όροι αποκαλύπτει και το στόχο: Ενας απόλυτα υποταγμένος, τρομοκρατημένος εργάτης που όχι μόνο δε σκέφτεται να διεκδικήσει, αλλά και φροντίζει κάθε του πράξη να είναι τέτοια που να μην υπάρχει στο παραμικρό περίπτωση να θεωρηθεί ότι βλάπτει τα συμφέροντα της εταιρίας.

Είναι χαρακτηριστική και η αμέσως επόμενη ρύθμιση: «Κάθε παράβαση των όρων αυτής (σ.σ. της σύμβασης), της ισχύουσας νομοθεσίας, των εντολών του εργοδότη, καθώς και η μη σχολαστική τήρησή τους, αποτελεί υπέρ του εργοδότη σπουδαίο λόγο καταγγελίας της σύμβασης αυτής και αζημίως για τον εργοδότη».

Και για να μη μένει καμία αμφιβολία για το μέγεθος της υποταγής που απαιτείται, ο εργαζόμενος υποχρεούται να υπογράψει ότι «επιπροσθέτως απαγορεύεται ρητά ο μισθωτός να εργαστεί σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αναπτύσσει δραστηριότητα στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και της τηλεπληροφόρησης για δύο τουλάχιστον έτη μετά τη λύση της παρούσας σύμβασης».

Δηλαδή, δουλεύεις σκληρά, προσφέρεις, κινδυνεύεις καθημερινά να σε απολύσουν και όταν μείνεις από δουλιά, σου απαγορεύουν το στοιχειώδες: να ξαναγίνεις μισθωτός σκλάβος στην ειδικότητα που γνωρίζεις!

Αλλα έγγραφα της ΚΟΣΜΟΤΕ δείχνουν ότι η εταιρία ακολουθεί το δρόμο της ουσιαστικής απαξίωσης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, κατά το παράδειγμα των τραπεζών και άλλων κλάδων στον τομέα των υπηρεσιών.

Προβλέπει «συνολική μηνιαία αντιμισθία» που για την εταιρία καλύπτει κάθε αξίωση του εργαζόμενου, όπως αυτή προκύπτει από κάθε νόμιμο τρόπο!

Δηλαδή, το μισθό «κι όλα ανεξαίρετα τα επιδόματα ή προσαυξήσεις» (σ.σ.: πτυχίου, γάμου, τέκνων κ.ά.) που «είτε υπάρχουν κατά την υπογραφή της παρούσας, είτε ήθελαν επιβληθεί ή προκύψει στο μέλλον»!

Φαίνεται λοιπόν ότι η εταιρία αρνείται κατ' αρχήν την παροχή αναλυτικού σημειώματος μισθοδοσίας στους εργαζόμενους. Ετσι, αυτοί δε γνωρίζουν ποιος ακριβώς είναι ο βασικός μισθός τους και ποιες διατάξεις δεν τηρεί η εργοδοσία. Παράλληλα, πλήττει ευθέως τα δικαιώματά τους, καθώς φροντίζει ώστε τυχόν υπερωριακή απασχόληση να μη πληρώνεται επιπλέον και να μη λαμβάνεται υπόψη η ειδικότητα του κάθε εργαζόμενου.

Ενδεικτικό στοιχείο της αντίληψης της ΚΟΣΜΟΤΕ είναι ότι παρά την κατάφωρη καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων, δηλώνει πως η «αντιμισθία» δε θα υπολείπεται από τις συμβάσεις.

Επιπλέον, η διοίκηση της εταιρίας κατά καιρούς -όπως και η μητρική- χορηγεί «έκτακτες οικειοθελείς παροχές» (πριμ) σε κάποιους εργαζομένους. Η διοίκηση προειδοποιεί ότι τα πριμ δε συνιστούν νόμιμη ή συμβατική υποχρέωση της εταιρίας. Οτι δεν είναι τακτική αποδοχή.

«Η εταιρία δε θα υποχρεούται να τις επαναλαμβάνει και/ή μπορεί να τις παύει, μετατρέπει ή ανακαλεί (!)».

Απειλεί, δηλαδή, ευθέως ότι μπορεί και να τους ζητήσει και να της επιστρέψουν το πριμ!

Ζητήσαμε από δύο συνδικαλιστές του ΟΤΕ να σχολιάσουν αυτές τις συμβάσεις. Οπως σημειώνει ο Ν. Σιτζάνης, στέλεχος της «Ενιαίας Συνδικαλιστικής Κίνησης ΟΤΕ» μιλάμε για περίπου 1.500 εργαζομένους στην ΚΟΣΜΟΤΕ, που προσλήφθηκαν με ατομικές συμβάσεις. Η συντριπτική πλειοψηφία πληρώνεται με μισθούς πείνας, που για τους σπουδαγμένους δεν ξεπερνούν τις 280.000 μεικτά και για τους υπόλοιπους τις 220.000. «Σ' αυτά περιλαμβάνονται όλα: νυχτερινά, υπερωρίες, επιδόματα» διευκρινίζει.

Προσθέτει ότι ενώ οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες στην Ομοσπονδία Εργαζομένων του ΟΤΕ, στο Σύλλογο Εργαζομένων στη θυγατρική, στη ΓΣΕΕ, στο ΕΚΑ γνωρίζουν αυτόν τον εργασιακό μεσαίωνα, δεν αντιδρούν. Επιμένει στο γεγονός ότι πρόκειται για εταιρία αιχμής, όπου εργάζονται άνθρωποι με γνώσεις. «Και όμως και χαμηλόμισθοι είναι, και τους απαγορεύεται να βρουν μετά δουλιά σε άλλη εταιρία. Τι θα κάνουν;» αναρωτιέται.

Καταλήγει ότι οι κυρίαρχες δυνάμεις τέτοιες εργασιακές σχέσεις θέλουν. Φέρνει για παράδειγμα τον ΟΤΕ, όπου συνολικά - στη μητρική και τις θυγατρικές του - οι εργαζόμενοι ουσιαστικά δε μειώθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια. Απλά άλλαξαν προς το χειρότερο οι θέσεις εργασίας και καταλήξαμε στις θυγατρικές να δουλεύουν σήμερα 10.000 συμβασιούχοι με όρους εργασίας σαφώς χειρότερους.

Στο ίδιο πνεύμα ο Ν. Παπακωνσταντόπουλος, επίσης στέλεχος της παράταξης, τονίζει ότι ατομικές συμβάσεις σημαίνουν ανεξέλεγκτα ωράρια. Οτι πρέπει άμεσα να καταργηθεί η μερική απασχόληση, να μονιμοποιηθούν όλοι οι εργαζόμενοι, η δε ΣΣΕ της ΟΜΕ επιτέλους να ισχύσει και για την ΚΟΣΜΟΤΕ, όπως και για τις άλλες θυγατρικές.