Ο ερχομός της νέας χρονιάς βρίσκει την εργατική, τάξη και το λαό γενικότερα, να δέχονται ένα ανελέητο ιδεολογικό σφυροκόπημα, για να πειστούν πως μπροστά στην εξελισσόμενη καπιταλιστική κρίση είναι φυσιολογική κατάσταση η ταξική συνεργασία, η κοινωνική συναίνεση, η «αντικατάσταση» της πάλης των τάξεων με την «κοινωνική συνοχή» ως αποτέλεσμα μιας υγιούς ανταλλαγής... επιχειρημάτων. Βασικό εργαλείο της κυβέρνησης και των βιομηχάνων, προκειμένου να επιτευχθεί αυτή η επιδίωξη είναι ο «κοινωνικός διάλογος».

Με τη βοήθεια των συμβιβασμένων συνδικαλιστικών ηγεσιών, τεχνοκρατών που υποτάσσονται πλήρως στο τελικό ζητούμενο των εργοδοτών τους και φιλικών μέσων ενημέρωσης, επιχειρείται η παράλλαξη της ιστορίας και ένα πέπλο ψέματος απλώνεται πάνω στις αγωνίες των ανθρώπων της δουλιάς, ώστε όχι μόνο να αποδεχτούν, αλλά και να στηρίξουν ενεργά την εκμετάλλευσή τους.

Σε νομοσχέδιο - «σκούπα» που προωθεί το υπουργείο Εργασίας ορίζεται, μεταξύ άλλων, η σύσταση Εθνικής Επιτροπής Απασχόλησης και μια ακόμη για την κοινωνική προστασία. Η δημιουργία της επιτροπής προβλεπόταν στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση και είχε προαναγγελθεί από τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη. Ταυτόχρονα, αρμόδια κυβερνητικά στελέχη ξεκαθάρισαν ότι θα ακολουθήσει σύντομα ακόμη μια νομοθετική επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων για την ενίσχυση της «απασχολησιμότητας» και την περαιτέρω ανάπτυξη της «ευελιξίας» στην αγορά εργασίας.

Αυτή τη φορά, η κυβέρνηση επιδιώκει να μην αναλάβει πρωτοβουλία. Η νέα επίθεση θα προκύψει ύστερα από έκκληση των....«κοινωνικών εταίρων», οι οποίοι θα συμμετάσχουν στην Εθνική Επιτροπή για τον «κοινωνικό διάλογο». Ηδη η ΓΣΕΕ κάνει λόγο για την ανάγκη νέας νομοθετικής παρέμβασης και οι βιομήχανοι διαμαρτύρονται για την «αναποτελεσματικότητα» του νόμου 2874/2000, ο οποίος είχε σαν στόχο να διευρύνει τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Το πρόβλημα για τους βιομηχάνους δεν είναι ότι δεν έχουν στη διάθεσή τους αρκετές μορφές «ευέλικτης» εργασίας για να επιλέξουν. Δυο ζητήματα τους απασχολούν. Από τη μια οι εργαζόμενοι αντιστέκονται σε αυτές και από την άλλη τα αφεντικά τις θεωρούν ακόμη πολύ.... ακριβές.

Ετσι, για άλλη μια φορά, ο «κοινωνικός διάλογος» έρχεται να λειτουργήσει υπέρ μιας νέας αφαίρεσης εργατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων.

Ο «κοινωνικός διάλογος» είναι μια διαδικασία που στην Ευρωπαϊκή Ενωση, (ΕΟΚ τότε) έκανε την εμφάνισή του ως τέτοιος το 1985. Υπάρχουν πολλές μορφές του. Ο πρώτος έγινε σε εθελοντική βάση, μεταξύ των οργανώσεων που εκπροσωπούσαν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τους εργαζόμενους και τους εργοδότες. Ονομάστηκε «κοινωνικός διάλογος Val Duchesse» από το μέρος όπου έγινε η πρώτη συνεδρίαση. Στην ανακοίνωση της ΚΟΜΙΣΙΟΝ «για την ανάπτυξη του κοινωνικού διαλόγου σε επίπεδο κοινότητας» στις 18.9.1996 αναφέρεται ότι ο διάλογος αυτός «συνέβαλε στη μεγαλύτερη αποδοχή των κοινωνικών και οικονομικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Βεβαίως, ήδη από το 1970 είχε συσταθεί η «Μόνιμη Επιτροπή Απασχόλησης» υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στην οποία επίσης συμμετείχαν οι «κοινωνικοί εταίροι». Ανάλογες επιμέρους επιτροπές λειτουργούσαν και τα επόμενα χρόνια. Ομως, από το 1985 αρχίζει η διεύρυνση της διαδικασίας και το 1986 με την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη εισάγεται στη Συνθήκη ΕΟΚ το άρθρο 118β, με το οποίο ορίστηκε ότι η προβολή του κοινωνικού διαλόγου σε κοινοτικό επίπεδο αποτελεί ένα από τα επίσημα καθήκοντα της ΚΟΜΙΣΙΟΝ.

Το 1997 ο «κοινωνικός διάλογος» έκανε το ντεμπούτο του στην Ελλάδα. Ωστόσο, η έννοια της ταξικής συνδιαλλαγής - υποταγής είχε εισχωρήσει νωρίτερα με διάφορες μορφές. Μιλώντας για τη διαδικασία, ο Κ. Σημίτης τόνιζε τότε: «Ο κοινωνικός διάλογος είναι στρατηγικός σχεδιασμός και συνεννόηση για κοινές δράσης με συναίνεση. Στόχος είναι να βελτιωθεί η θέση όλων μας, όλων των Ελλήνων, στις νέες συνθήκες που θα παγιωθούν τα πρώτα χρόνια του επόμενου αιώνα. Είναι η διαμόρφωση συναντίληψης για τις μεγάλες επιλογές που βρίσκονται μπροστά μας, μέσα από την αμοιβαία κατανόηση των προβλημάτων».

Ποια συναντίληψη μπορεί να έχει ο βιομήχανος ή ο εφοπλιστής με τον εργάτη στην κλωστοϋφαντουργία, τον οικοδόμο, τον υπάλληλο στο εμπορικό, είναι κάτι που μπορεί να το κρίνει ο καθένας. Η κυβέρνηση παρ' όλα αυτά χρησιμοποίησε τον «κοινωνικό διάλογο», για να νομιμοποιήσει τις επόμενες αντιλαϊκές παρεμβάσεις της στο Ασφαλιστικό, το Φορολογικό, τον αγροτικό τομέα, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και αλλού. Επιπρόσθετα, χαρακτήρα «κοινωνικού διαλόγου» έχει πάρει η διαπραγμάτευση πολλών κλαδικών συνδικαλιστικών οργανώσεων με τους εργοδότες. Η ΟΤΟΕ μάλιστα είναι από τις οργανώσεις που πρωτοστατεί σε αυτή την υπόθεση γι' αυτό και οι τραπεζοϋπάλληλοι έχουν μετατραπεί σε πειραματόζωα για νέες μορφές «ελαστικότητας» στις εργασιακές σχέσεις.

Η έννοια της ταξικής συνεργασίας αφορά και στη λειτουργία της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των εργοδοτικών και εργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων και άλλοι φορείς. Πρόκειται για ένα πείραμα «κοινωνικού διαλόγου», που είχε αποτραπεί στο παρελθόν. Το 1994 ιδρύεται τελικά η ΟΚΕ, υποστηριζόμενη από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες σε ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, με τις ταξικές δυνάμεις να αγωνίζονται εναντίον του ρόλου της. Η Επιτροπή εκφράζει «γνώμη» για κάθε νομοθέτημα της κυβέρνησης. Αντίστοιχα, υπάρχει και η κεντρική ΟΚΕ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ωστόσο, το σχήμα αυτό δεν έχει την εμβέλεια που θα επέτρεπε να περιορίζει ή και να ανατρέπει τις αντιδράσεις των εργαζομένων απέναντι στη σκληρή αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης, ενώ δε συμμετέχει και η κυβέρνηση.

Ενας ακόμα εργαζόμενος «δολοφονήθηκε» σε ηλικία μόλις 23 ετών, δίνοντας τη μάχη για το μεροκάματο. Παραμονή Πρωτοχρονιάς, ο 23χρονος Μαχμούτ Ρασάντα, από το Πακιστάν, ενώ δούλευε σε κτίριο στους Αγ. Αναργύρους, καταπλακώθηκε από πλάκα οροφής WC συμπαγούς μπετόν με αποτέλεσμα το θάνατό του.

Το γεγονός αυτό δεν είναι η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας. Είναι η ίδια άθλια πραγματικότητα, που βιώνουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στους χώρους δουλιάς και ακόμα περισσότερο οι αλλοδαποί εργάτες, που η κυβέρνηση τούς εξαναγκάζει να ζουν μόνιμα σε καθεστώς παρανομίας και να γίνονται έτσι πιο εύκολα θύματα της αδηφάγας μανίας του κεφαλαίου για αύξηση των κερδών του. Μια πραγματικότητα, που έχει μετατρέψει κυριολεκτικά τους χώρους δουλιάς σε παγίδες θανάτου, απειλώντας κάθε στιγμή τη σωματική ακεραιότητα, ακόμα και τη ζωή των εργαζομένων. Αλλωστε, μόνο με τα όσα έχει καταγράψει ο «Ρ» για το έτος 2002 τα θανατηφόρα εργατικά «ατυχήματα» είναι πάνω από 80.

Την ίδια στιγμή, είναι η πολιτική της κυβέρνησης, που ενισχύει την ασυδοσία του κεφαλαίου, όντας και αυτή, σε πολλές περιπτώσεις, εργοδότης. Γιατί είναι αυτή, που με τις συνειδητές επιλογές έχει καταντήσει αναποτελεσματικές τις όποιες αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες ελέγχου των όρων και των συνθηκών εργασίας.

Τρανταχτό παράδειγμα, η αναγγελία εργατικού ατυχήματος στις 23 Δεκέμβρη που σημειώθηκε έξι μήνες πριν, στις 25 Ιούνη. Τότε ο εργάτης Φράγκου Μπέζνικ μετέφερε μπετόβεργες, οι οποίες ακούμπησαν στα καλώδια της ΔΕΗ, με αποτέλεσμα να τον χτυπήσει το ρεύμα και, τελικά, να του ακρωτηριάσουν τέσσερα δάχτυλα του αριστερού του ποδιού και ένα του δεξιού. Ετσι, για έξι μήνες, καμιά υπηρεσία δεν ήξερε τίποτα. Αυτό είναι μια χειροπιαστή απόδειξη ότι τα στοιχεία που παρουσιάζει κατά καιρούς το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) υπολείπονται κατά πολύ της βάρβαρης πραγματικότητας.

Στο Αυτόφωρο παραπέμφθηκε χτες το πρωί, και αναμένεται να δικαστεί σήμερα, ο διευθυντής του εργοστασίου «ΑΓΕΤ Ηρακλής 3» (πρώην «Τσιμέντα Χαλκίδας») Δ. Μαλιόγλου, αφού αρνήθηκε να εκτελέσει την απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, για την προσωρινή τουλάχιστον επαναπρόσληψη του Δ. Μαρίνου, απολυμένου διευθυντικού στελέχους της ΑΓΕΤ στη Χαλκίδα.

Ο Δ. Μαρίνος κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα, διεκδικώντας τη θέση του, αφού η καταγγελία της σύμβασής του έγινε δυο μέρες μετά την εγγραφή του στο σωματείο των εργαζομένων του εργοστασίου! Το Μονομελές Πρωτοδικείο εξέδωσε στις 30.12.2002 προσωρινή εντολή με την οποία υποχρεώνει τη διοίκηση της «ΑΓΕΤ Ηρακλής» «να αποδέχεται τις υπηρεσίες του αιτούντος μέχρι τη συζήτηση της αίτησης (24.2.2003), υπό τον όρο της συζητήσεώς της κατά την εν λόγω ημερομηνία». Ομως, η διοίκηση της «ΑΓΕΤ Ηρακλής» αρνήθηκε να υλοποιήσει την απόφαση, με αποτέλεσμα ο απολυμένος Δ. Μαρίνος να καταθέσει μήνυση και να συλληφθεί και να παραπεμφθεί στο Αυτόφωρο ο διευθυντής του εργοστασίου.

Υπενθυμίζουμε ότι το εργοστάσιο «ΑΓΕΤ Ηρακλής 3» στο Μικρό Βαθύ Αυλίδας υπολειτουργεί, αφού η απεργία διαρκείας των ιδιοκτητών οδηγών σιλοφόρων - διαμαρτύρονται για την καταγγελία της σύμβασης δυο ιδιοκτητών οδηγών από τη διοίκηση της ΑΓΕΤ - συνεχίζεται για τέταρτη βδομάδα.