ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΣΟ ΘΑ ΣΤΟΙΧΙΣΕΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΟ ΙΡΑΚ;

Ο λογαριασμός της φρίκης και η φρίκη του λογαριασμού

Παπαγεωργίου Βασίλης

Τα σχέδια του πολέμου κατά του Ιράκ είχαν εκπονηθεί από το αμερικανικό Πεντάγωνο από το περασμένο καλοκαίρι. Οι επιτελείς είχαν σχεδιάσει την επιχείρηση μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Απόδειξη αυτού είναι η παραγγελία από το Κογκρέσο μιας έκθεσης για το κόστος του πολέμου. Η έκθεση αυτή συντάχθηκε από το διευθυντή της Επιτροπής Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, Νταν Κρίπεν, και παραδόθηκε στον πρόεδρο της Επιτροπής, Κεντ Κόνραντ, και στον αντιπρόεδρό της, Τζον Σπρατ, στις 30 του Σεπτέμβρη του 2002. Χαρακτηριστικό της έκθεσης είναι η απουσία κάθε αναφοράς στον ανθρώπινο παράγοντα αφού οι ανθρώπινες ζωές είτε των Ιρακινών, είτε ακόμη και των Αμερικανών στρατιωτών θεωρούνται «αναλώσιμο υλικό». Ούτε βεβαίως αποτιμώνται το μέγεθος και το κόστος της ανθρώπινης τραγωδίας που συνεπάγεται ο πόλεμος αυτός.

Ο συντάκτης της έκθεσης στηρίχτηκε σε δύο εναλλακτικά σενάρια για την επιδρομή εναντίον του Ιράκ. Το ένα προέβλεπε τη σύντομη νίκη και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν μέσα σε δύο το πολύ μήνες και το άλλο προέβλεπε την παράταση των συγκρούσεων για τρεις, ή τέσσερις το πολύ μήνες. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος μιας σύγκρουσης θα κυμαίνεται από 9 έως 13 δισεκατομμύρια δολάρια.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι και στις δύο περιπτώσεις, η έκθεση υπολογίζει ένα μεγάλο κονδύλι για τις δυνάμεις κατοχής, δηλαδή τις αμερικανικές δυνάμεις που θα παραμείνουν στο Ιράκ μετά την εισβολή. Σύμφωνα με τους μετριοπαθέστερους υπολογισμούς, το κόστος συντήρησης των κατοχικών δυνάμεων θα ξεπερνάει τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια το μήνα! Από το ποσό αυτό και από την «πείρα» του προηγούμενου πολέμου στον Περσικό, συνάγεται το συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ θα εγκαταστήσουν στο Ιράκ μια δύναμη τουλάχιστον 75.000 ανδρών, η οποία μπορεί να φθάσει και τους 200.000 άνδρες, τους οποίους ο συντάκτης της έκθεσης ονομάζει «φύλακες της ειρήνης».

Ωστόσο, με το κόστος του πολέμου ασχολήθηκαν και μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοι, όπως ο όμιλος «Citigroup», o οποίος εκτιμά το κόστος στα 80 δισ. δολάρια. Πιο ψηλά ανεβάζει το κόστος η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή τράπεζα Deutsche Bank, η οποία το υπολογίζει στα 100 δισ. δολάρια. Η διαφορά μεταξύ αυτών των εκτιμήσεων και της εκτίμησης της επιτροπής του Κογκρέσου βρίσκεται στο ότι οι τραπεζίτες μετρούν τις συνέπειες του πολέμου σε όλες τις πτυχές της οικονομίας, ενώ το αμερικανικό Κογκρέσο υπολογίζει με καθαρά τεχνοκρατικό τρόπο το κόστος των πολεμικών επιχειρήσεων.

Βεβαίως, οι ΗΠΑ υπολογίζουν ότι ένα σημαντικό μέρος του κόστους θα καλυφθεί από την εκμετάλλευση των ιρακινών πετρελαίων. Τα αποθέματα πετρελαίου από τις «κατακτημένες» περιοχές θα μπορούσαν, σύμφωνα με την Deutsche Bank, να χρηματοδοτήσουν τόσο το κόστος της επέμβασης όσο και το κόστος «ανοικοδόμησης» του Ιράκ. Με τις τιμές του πετρελαίου στα 25 δολάρια το βαρέλι τα ετήσια έσοδα υπολογίζονται σήμερα σε 15 δισ. δολάρια και σε 30 δισ. δολάρια αν η παραγωγή διπλασιαστεί. «Αυτό πρακτικά σημαίνει», καταλήγει η γερμανική τράπεζα, «ότι παρά το γεγονός πως ένας πόλεμος με το Ιράκ θα έχει βραχυχρόνια σημαντικό κόστος στον προϋπολογισμό των ΗΠΑ, εντούτοις τα επόμενα πέντε-δέκα χρόνια, ακόμη και αν το κόστος του πολέμου ανέλθει τελικά στα 200 δισ. δολάρια, το ποσό αυτό θα καλυφθεί άνετα από ένα τμήμα των πετρελαϊκών εσόδων του Ιράκ».

ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Στα ύψη η τιμή του αργού, αγωνία για τα αποθέματα

Αν κρίνει κανείς από τις τιμές του πετρελαίου, καταλήγει στο ασφαλές συμπέρασμα ότι ο πόλεμος στο Ιράκ «άρχισε». Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών και κυρίως η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης των ΗΠΑ να προχωρήσει έστω και μονομερώς στην επιδρομή, οδήγησαν σε νέα άνοδο της τιμής του αργού πετρελαίου. Την περασμένη Τετάρτη, μέρα κορύφωσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στο ΝΑΤΟ και ενόψει της κρίσιμης συνάντησης της Παρασκευής στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η τιμή του αργού άγγιξε τα 36 δολάρια το βαρέλι στην αγορά της Νέας Υόρκης. Την ίδια ώρα στο Λονδίνο η τιμή διαμορφωνόταν στα 32,44 δολάρια το βαρέλι.

Εκτός των άλλων, ένας λόγος που οδήγησε στην άνοδο των τιμών ήταν και η ανακοίνωση για την υποχώρηση των πετρελαϊκών αποθεμάτων των Ηνωμένων Πολιτειών στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 27 χρόνων.

Εντύπωση προκάλεσε η ανακοίνωση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΔΥΕ), η οποία προέβλεψε ότι η παγκόσμια πετρελαϊκή ζήτηση θα είναι αναπάντεχα αυξημένη φέτος εξαιτίας του ασυνήθιστα σκληρού χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο. Ενας άλλος παράγων που οδηγεί στην αύξηση της κατανάλωσης είναι η συνεχής αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής στην Κίνα και οι διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες της σε πετρέλαιο. Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας, η κατανάλωση πετρελαίου θα φθάσει το 2003 στα 78,01 εκατομμύρια βαρέλια τη μέρα, θα είναι δηλαδή κατά 1,12 εκατομμύρια βαρέλια υψηλότερη από την περσινή.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας η οποία συστάθηκε από τις μεγάλες καταναλώτριες χώρες πετρελαίου μετά την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1974, ελέγχει περίπου 4 δισ. βαρέλια με βάση την τελευταία μέτρηση - ποσότητα αρκετή για την κάλυψη εισαγωγών πετρελαίου από τις χώρες - μέλη για 114 ημέρες. Τα αποθέματα αυτά βρίσκονται στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Γερμανία και άλλες μεγάλες βιομηχανικές χώρες που ανήκουν στην Υπηρεσία. Κατά την πρώτη ημέρα ενδεχόμενης στρατιωτικής δράσης με το Ιράκ, η ΔΥΕ έχει τη δυνατότητα να απελευθερώσει περισσότερα από 12 εκατ. βαρέλια ημερησίως - ποσότητα επτά φορές μεγαλύτερη από τις πρόσφατες ιρακινές εξαγωγές πετρελαίου. Η ροή πετρελαίου από το Ιράκ είναι βέβαιο ότι θα σταματήσει, εάν ξεσπάσει πόλεμος, γεγονός που θα επηρεάσει την παγκόσμια προσφορά.

ΜΕ ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ

ΤΑΧΥΤΑΤΟΥΣ ρυθμούς ανάπτυξης στην Κίνα διαπιστώνουν οι αρχές της χώρας και οι διεθνείς οργανισμοί. Σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση του διοικητή της τράπεζας της Κίνας, ο ρυθμός ανάπτυξης το 2002 ήταν 8% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ο ίδιος απέδωσε την αύξηση του ρυθμού της οικονομικής ανάπτυξης στις ισχυρές εξαγωγές και στην αύξηση των κρατικών δαπανών.

ΓΑΛΛΙΑ. Η βιομηχανική παραγωγή στη Γαλλία μειώθηκε τον περασμένο Δεκέμβρη κατά 1,7% επιβεβαιώνοντας την εκτίμηση ότι η δεύτερη σε μέγεθος ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα της ύφεσης, ακολουθώντας κατά πόδας τη Γερμανία. Η ανεργία είναι ένας ακόμη δείκτης προς αυτή την κατεύθυνση. Σημειώνεται ότι τον περασμένο Δεκέμβρη μια σειρά μεγάλων γαλλικών βιομηχανιών, όπως η εταιρία τροφίμων «Danone» και η παραγωγός αλουμινίου «Pechiney» προέβησαν σε ομαδικές απολύσεις εργαζομένων οδηγώντας στην εκτίναξη του ποσοστού της ανεργίας στο 9,1%.

ΓΟΥΟΛ ΣΤΡΙΤ. Παρακολουθώντας την πορεία του χρηματιστηριακού δείκτη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης τα τελευταία εξήντα χρόνια, οι αναλυτές διαπίστωσαν ότι ο μήνας - βαρόμετρο για την ετήσια πορεία του δείκτη είναι ο Γενάρης. Αν λοιπόν ισχύει το παραπάνω συμπέρασμα, τότε τα μηνύματα για το 2003 δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά, αφού ο δείκτης τον περασμένο μήνα σημείωσε υποχώρηση κατά 2,7%.

Η «ΒΡ» ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ. Την περασμένη Τρίτη η μεγάλη πολυεθνική πετρελαϊκή εταιρία ΒΡ ανακοίνωσε συμφωνία με τη ρωσική κυβέρνηση, ύψους 6,75 δισ. δολαρίων. Στο πλαίσιο της συμφωνίας η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου του βρετανικού ομίλου αυξάνεται κατά 16%, ξεπερνώντας τα 4 εκατ. βαρέλια αργού ημερησίως, ενισχύοντας παράλληλα την παρουσία της ΒΡ στη Ρωσία, τη δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό χώρα στον κόσμο.