... ένα ποτήρι χυμού με 3-4 πορτοκάλια, μισό λεμόνι και ένα γκρέιπ φρουτ, ή ένα φλιτζάνι τσάι του βουνού, με ελιές, μαύρο ψωμί, βούτυρο και μέλι ή μια κουταλιά της σούπας μέλι σε ένα ποτήρι χλιαρό νερό, μήλα ή μπανάνες ή αχλάδι με ώριμους ξηρούς καρπούς, ή ωμή κομπόστα και μια μαύρη φέτα ψωμιού, ή φυτρωμένο σιτάρι, σταφίδες και ένα φρούτο.

Μεσημεριανό: Ρύζι πιλάφι με καρότα και ρίζες παντζαριού που τις βράζουμε χωριστά και μετά τις κόβουμε σε κύβους ενός εκατοστού ή μικρότερους και τα ανακατεύουμε προσθέτοντας φρέσκο βούτυρο. `Η φασόλια σούπα, σαλάτα με φρέσκο κρεμμυδάκι, μαϊντανό και μαρούλι ή σαλάτα με διάφορα λαχανικά εποχής. `Η ψάρι ψητό και σαλάτα ωμή, ή ρεβίθια σούπα, ή αρακά σοταρισμένο με φρέσκο βούτυρο.

Και για βραδινό:Σπανάκι πουρέ, ή ομελέτα με καρότα, κρεμμύδια, μαϊντανό και δυόσμο, που, αφού την ετοιμάσουμε θα τη βάλουμε στο πιρέξ και θα την ψήσουμε για είκοσι λεπτά, ή αγκινάρες αλλά πολίτα, ή βοσκόπιτα! (Βράζουμε αγκινάρες, αρακά, λίγα κουκιά, καρότα, κρεμμύδια, άνηθο, δυο φύλλα δάφνης, σε μικρά κομματάκια κομμένα. Δέκα λεπτά πριν βράσουν τελείως, τα στρώνουμε σε ένα ταψάκι και ρίχνουμε λίγο λάδι και τα σκεπάζουμε με πατάτα λιωμένη ή ψητή. Την απλώνουμε με ένα πιρούνι, την πασπαλίζουμε με ρίγανη και μετά την ψήνουμε.

Ενα κιλό παγωτό σοκολάτα, ένα πακέτο μπισκότα digestive ολικής άλεσης, τρεις κουταλιές καλαμποκέλαιο, τρεις κουταλιές κρέμα γάλακτος, δυο πλάκες κουβερτούρα, τρεις κουταλιές κονιάκ.

Πάρτε τη μία πλάκα κουβερτούρας και ξύστε τη στον τρίφτη του τυριού σε μικρά ξύσματα. Βάλτε στο μπλέντερ 10-15 μπισκότα και χτυπήστε τα να γίνουν σκόνη. Αδειάστε τα σε μια λεκανίτσα. Προσθέστε το καλαμποκέλαιο και το μισό ξύσμα σοκολάτας. Ανακατεύετε καλά για να μη γίνουν λάσπη. Με τη βοήθεια ενός κουταλιού απλώστε το μείγμα στον πάτο της φόρμας, έτσι ώστε να πάει παντού. Απογεμίστε τη φόρμα με παγωτό σοκολάτα και ισιώνετε από πάνω με ένα μαχαίρι. Παγώστε το στην κατάψυξη. Οταν γίνει σκληρό, αφαιρέστε το στεφάνι. Επειτα λιώνετε τη δεύτερη πλάκα σιγά σιγά σε μπεν μαρί. Προσθέστε τρεις κουταλιές κρέμα γάλακτος και το κονιάκ. Περιχύστε την τούρτα με λιωμένη σοκολάτα, αφού την αφήσετε να κρυώσει. Πασπαλίστε με την υπόλοιπη σοκολάτα.

Μην ξεχνάτε ότι θα χρειαστείτε ένα αλουμινένιο στεφάνι διαμέτρου 26-28 εκατοστών ή το γύρω από μια φόρμα τάρτας.

Ο Κ. Καβάφης σε σκίτσο του Α. Τάσσου

«Η Πόλις», του μεγάλου ποιητή μας αφηγείται τη δική της εμπειρία. Ας τη διαβάσουμε για χιλιοστή φορά:

«Είπες: "θα πάγω σ' άλλη γη, θα πάγω σ' άλλη Θάλασσα,/ Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλύτερη από αυτή./ Κάθε προσπάθειά μου μια καταδίκη είναι γραφτή./ κι είν' η καρδιά μου -σαν νεκρός- θαμμένη/ Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμό αυτόν θα μένει/ Οπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω/ ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,/ που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα".

"Καινούριους τόπους δε θα βρεις, δε θα βρεις άλλες θάλασσες./ Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς/ τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς. / Και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ' ασπρίζεις./ Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τ' αλλού - μην ελπίζεις- /δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό. Ετσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ/ στην κόχη τούτη τη μικρή, σ' όλην τη γη τη χάλασες».

Ο ποιητής με την παγκόσμια ακτινοβολία, ο Κωνσταντίνος Καβάφης, γεννήθηκε το 1863 και πέθανε στην Αλεξάνδρεια το 1933. Ο Καβάφης είναι μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής ποίησης.

Μα, είναι πολύ απλό. Εφόσον η βοήθεια αυτή δε θα ανέστρεφε την πορεία του πολέμου (δε θα έφερνε, δηλαδή, τη νίκη των Δημοκρατικών), οι Βρετανοί κι οι Γάλλοι δεν ήθελαν να εμποδίσουν αυτή τη βοήθεια. Ηθελαν, αντίθετα, να την προκαλέσουν και αυτό με τον εξής προφανή σκοπό: Την πρόκληση σύγκρουσης Γερμανίας - ΕΣΣΔ, που, με τη σειρά της, θα προκαλούσε τη βέβαιη καταστροφή της δεύτερης και την αχρηστευτική εξασθένηση της πρώτης.

Τα σχέδια αυτά φάνηκαν και φαίνονται μέχρι σήμερα από ένα κυριολεκτικά κραυγαλέο γεγονός: Από την ανοιχτή και μέχρι σημείου «ατεχνίας» επιδεικτική βοήθεια της Βρετανίας και της Γαλλίας προς τους σημαιοφόρους της «Παγκόσμιας Επανάστασης», δηλαδή στους τροτσκιστές και, ειδικά στην Ισπανία, και στους αναρχικούς. Ετσι, έλπιζαν να επιτύχουν, «με ένα σμπάρο, δύο τρυγόνια»: Ενα, να προκαλέσουν πόλεμο ΕΣΣΔ - Γερμανίας και, δύο, να παρέμβουν στις πολιτικές εξελίξεις στην ίδια την ΕΣΣΔ.

«Στον Hugh Thomas, βλέπουμε, π.χ., τον Ινταλέσιο Πριέτο, υπουργό Αμυνας και "μαύρο πρόβατο" των κομμουνιστών, να διαλογίζεται μήπως η μόνη λύση θα ήταν μια επίθεση της ΕΣΣΔ ενάντια στη Γερμανία. Διάθεση υπακοής σε βρετανογαλλικές παραινέσεις; Πεποίθηση ότι αυτό θα βοηθούσε την Ισπανία; Δύσκολο να πει κανείς. Ενδεικτικό, όμως, των τεράστιων κινδύνων που αντιμετωπίζει η ΕΣΣΔ.

Το Τολέδο ερειπωμένο και ερημωμένο...

Κατ' αρχήν, ήταν ένα μεγάλο οικονομικό βάρος, που, εν μέρει, ίσως ελάφρωσε από τον ισπανικό χρυσό. Εκτός αυτού, όμως, παρουσίαζε και άλλα - ίσως πιο σοβαρά - προβλήματα. Η ίδια η πράξη αποστολής ήταν πολύ επικίνδυνη όχι μόνο λόγω του κινδύνου πανευρωπαϊκής εξάπλωσης του πολέμου, αλλά και γιατί ήταν μια πράξη που αυτή καθεαυτή αψηφούσε τον ιμπεριαλισμό - και σε τέτοιες δραματικές συνθήκες. Η μεταφορά ήταν η ίδια ένα πολύ κρίσιμο κεφάλαιο: Η ΕΣΣΔ δε διέθετε τον αναγκαίο στόλο.

Ενα ενδιαφέρον θέμα, που δεν είναι, μάλιστα, πολύ γνωστό, είναι το ότι, όταν γεννιέται το θέμα της σοβιετικής βοήθειας, η ΕΣΣΔ και η Ισπανία δεν έχουν καν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις. Η Ισπανία έχει αναγνωρίσει την ΕΣΣΔ, αλλά η ανταλλαγή πρεσβευτών, που είχε οριστεί για το 1934, αναβλήθηκε και το 1936 δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί. Ο πρώτος Σοβιετικός πρεσβευτής στη Μαδρίτη, ο Μαρσέλ Ρόζενμπεργκ, θα έλθει μόλις στις 23 Αυγούστου του 1936, καθώς οι φρανκιστές πλησιάζουν ασυγκράτητα την πόλη. Τα μηνύματά του στη Μόσχα είναι πολύ σαφή: Η Μαδρίτη, αν δεν έλθει ξένη βοήθεια, είναι χαμένη. Τα μηνύματα αυτά έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην τελική απόφαση της ανάμειξης».

Πολίτες και στρατιώτες ψάχνουν για επιζώντες στα ερείπια μετά τον βομβαρδισμό της Μαδρίτης

Η εξώθηση της ΕΣΣΔ σε μια εκ των προτέρων χαμένη σύγκρουση δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο οι δυτικές δυνάμεις (στο συγκεκριμένο, μάλιστα, ζήτημα και ο αξονικός συνασπισμός) προσπαθούν να προκαλέσουν τη σοβιετική ανάμειξη. Υπάρχει και ένας άλλος λόγος, όχι λιγότερο σοβαρός: Θέλουν να δουν το βαθμό στρατιωτικής ικανότητας και ετοιμότητας της ΕΣΣΔ.

Η αυτοκρατορική Ρωσία του 20ού αιώνα δεν ήταν γνωστή για τη μεγάλη ισχύ της πολεμικής της βιομηχανίας. Αντίθετα, ήταν γνωστή σαν μεγάλος εισαγωγέας όπλων και τα περίφημα ρωσικά δάνεια ήταν, σε πολύ μεγάλο μέρος τους, πολεμικά και στρατιωτικά δάνεια. Δεν είναι μυστικό για κανέναν, αντίθετα έχει εντατικά διαφημιστεί το γεγονός ότι οι σοβιετικές κυβερνήσεις έχουν επιδοθεί σε ένα εντατικό πρόγραμμα εκβιομηχάνισης, στο οποίο η στρατιωτική διάσταση είναι, ασφαλώς, σημαντική. Σε ποιο βαθμό έχει επιτύχει και τι αποτελέσματα έχει; Τα σοβιετικά όπλα στην Ισπανία θα μπορούσαν να είναι ένας καλός τρόπος να διαπιστωθεί.

Το τέλος του εμφυλίου. Οι ηττημένοι Δημοκρατικοί παίρνουν το δρόμο της εξορίας, ενώ οι νικητές Εθνικιστές παρελαύνουν μπροστά στο Φράνκο

Εδώ τελειώνει το ταξίδι μας στο χώρο και στο χρόνο. Εδώ σταματάμε την αποσπασματική επίσκεψή μας, αλλά το βιβλίο συνεχίζει. «Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος» του «Θανάση Παπαρήγα» είναι ένα σημαντικό έργο, μια σοβαρή μελέτη που όλοι μας θα πρέπει να μελετήσουμε.