ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 6 Απρίλη 2003
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Αντιπολεμικές νότες σε νεομακαρθικό κλοιό

Zack de la Rocha
Zack de la Rocha
Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να πορεύονται στους δρόμους, καταδικάζοντας την απροκάλυπτη επέμβαση στο Ιράκ. Κι αν το «Give Peace Α Chance» ακούγεται σχεδόν σε όλες τις μεγαλειώδεις πορείες, πολλά είναι ακόμα τα τραγούδια που συντροφεύουν τους διαδηλωτές. Οπως πολλοί είναι και οι καλλιτέχνες, που -παρά τις πιέσεις που ασκούνται- συνεχίζουν να υψώνουν φωνή διαμαρτυρίας, να συμπαραστέκονται στον ιρακινό λαό και να γράφουν αντιπολεμικά τραγούδια. Αρκετοί διαδηλώνουν μέσα στην ίδια τη φωλιά του θηρίου, τις ΗΠΑ, εκεί που ο νεομακαρθισμός απλώνει ολοένα και περισσότερο τα πλοκάμια του. Μετά το πλήθος των απαγορεύσεων μετάδοσης αντιπολεμικών τραγουδιών, την περίοδο του πολέμου στον Κόλπο, το 1991, ακολούθησε την επίθεση στους δίδυμους πύργους η επαίσχυντη μαύρη λίστα των απαγορευμένων τραγουδιών, που απεστάλη σ' όλους τους σταθμούς της χώρας της «ελευθερίας», προκειμένου να μην τα μεταδίδουν από τη συχνότητά τους. Υπεύθυνο για τη σύνταξη αυτής της λίστας ήταν το «Clear Channel», το οποίο διαθέτει πάνω από 1.170 σταθμούς στις ΗΠΑ. Κι ενώ το ραδιοφωνικό εμπάργκο συνεχίζει να φιμώνει δεκάδες καλλιτέχνες, στερώντας τους το δικαίωμα έκφρασης και παρουσίασης τραγουδιών τους με αντιπολεμικό περιεχόμενο, πολλοί δημιουργοί, ερμηνευτές, συγκροτήματα, νιώθουν την ανάγκη πέρα από το ίδιο τους το έργο, να υπερασπιστούν και την κοινή λογική.

Ντέιβιντ Μπερν
Ντέιβιντ Μπερν
Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που μουσικοί δημιουργοί αντιδρούν στην επεκτατική πολεμική μηχανή των ΗΠΑ, καθώς πολλές φορές εξέφρασαν την αντίθεσή τους με τραγούδια και δηλώσεις τους. Από την καταδίκη του πολέμου του Βιετνάμ με τις μεγάλες συναυλίες καταξιωμένων καλλιτεχνών της ροκ, μέχρι τη συμπαράσταση σε όσους μάχονται κατά της παγκοσμιοποίησης. Το ιμπεριαλιστικό έγκλημα κατά του ιρακινού λαού προκάλεσε το αντιπολεμικό αίσθημα αρκετών δημιουργών και γέννησε νέα τραγούδια της οργής. Κι αν σ' αυτή την αντιπολεμική τάση που διαμορφώνεται στη σύγχρονη μουσική, η οποία βεβαίως παραμένει μειοψηφική μέσα στον ωκεανό της βιομηχανίας του θεάματος, υπάρχουν και περιπτώσεις διαφημιστικών αναδιπλώσεων, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι το τίμημα για όσους κυρίως δουλεύουν στις ΗΠΑ είναι μεγάλο. Αυτό το ξέρουν καλά οι κύριοι εκπρόσωποι του πολιτικού ροκ της δεκαετίας του '90, «Rage Against The Machine», που βρέθηκαν πολλές φορές αντιμέτωποι με τη λαίλαπα της λογοκρισίας. Εξάλλου, τα μονοπώλια που ελέγχουν τα μεγάλα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα και τους τοπικούς σταθμούς - θυγατρικές τους, που επιβάλλουν τη λογοκρισία, συνεργάζονται πλήρως με την Ουάσιγκτον για την πλύση εγκεφάλου των Αμερικανών. Το ψαλίδι της λογοκρισίας, μάλιστα, χτύπησε ακόμα και την πόρτα της Μαντόνα και συγκεκριμένα το καινούργο της βίντεο κλιπ «American Life», όπου η ποπ σταρ εμφανίζεται με στρατιωτική στολή κρατώντας χειροβομβίδες, ενώ από την οθόνη περνούν διαμελισμένα σώματα Ιρακινών...

Κι ενώ στη Βρετανία δύο μεγάλα ονόματα της σύγχρονης μουσικής, οι Ντέιμον Αλμπαρν των «Blur» και Ρόμπερτ Ντελ Νάτζα των «Massive Attack», μέλη και οι δύο της οργάνωσης CND («Εκστρατεία για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό»), διαδηλώνουν στο Λονδίνο κατά του πολέμου στο Ιράκ, στην Αμερική μαζί με τους νεότερους καλλιτέχνες δήλωσαν το «παρών» και κάποιοι γερόλυκοι της ροκ. Πριν την κήρυξη του πολέμου, με πρωτοβουλία του Ντέιβιντ Μπερν των «Talking Heads», πολλοί Αμερικανοί καλλιτέχνες ένωσαν τις φωνές τους κάτω από το σύνθημα «Ο πόλεμος στο Ιράκ είναι λάθος και το ξέρουμε». Ανάμεσά τους οι Λου Ριντ, «REM», Σέριλ Κρόου, Νάταλι Μέρτσαντ, «Kronos Quartet», «Sonic Youth», Ντέιβιντ Σίλβιαν κ.ά. Ο δε Μπρους Σπρίνγκστιν αφιερώνει ερμηνείες του στους αθώους Ιρακινούς και κατακεραυνώνει την πολιτική Μπους.

Συνεπής στον αγώνα του ενάντια σ' έναν κόσμο ταξικό και απάνθρωπο, που αυτές τις μέρες αποκαλύπτει το πιο φρικτό πρόσωπό του, ο Zack de la Rocha, πρώην τραγουδιστής των «Rage Against The Machine», συμπαραστέκεται στους ανυπεράσπιστους Ιρακινούς με το τραγούδι «March οf Death», που έγραψε σε συνεργασία με τον DJ Shadow. Οι «System Of A Down» δημιουργούν το αντιπολεμικό βίντεο κλιπ «Boom», που σκηνοθέτησε ο Μάικλ Μουρ, δημιουργός του βραβευμένου με όσκαρ ντοκιμαντέρ «Ακήρυχτος Πόλεμος». Την αντίθεσή τους στον πόλεμο εκφράζουν και οι «Beastie Boys» με το τραγούδι «In A World Gone Mad». Το αντιπολεμικό τραγούδι «Θέλουμε Ειρήνη» ηχογράφησαν ο διάσημος ροκ «σταρ» Λένι Κράβιτς και ο δημοφιλής Ιρακινός τραγουδιστής Καντίμ Αλ Σάχιρ (το κυκλοφόρησαν μέσω διαδικτύου). Ο Κράβιτς βάλλοντας κατά του σιωπηλού εμπάργκο των αμερικανικών ραδιοφωνικών σταθμών, που δεν αναμεταδίδουν αντιπολεμικά τραγούδια, επέλεξε το διαδίκτυο για την ηχογράφηση και κυκλοφορία του δικού του αντιπολεμικού «ύμνου», μέσω της ιστοσελίδας «Rock the Vote». Μάλιστα, δήλωσε ότι αποφάσισε να συνεργαστεί με τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, γιατί τάσσεται «ανεπιφύλακτα υπέρ του δικαιώματος των νέων ανθρώπων στην ελευθερία της έκφρασης». Ακριβώς αυτή την ελευθερία καταστέλλει τον τελευταίο καιρό η κυβέρνηση των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα, συγκροτήματα και καλλιτέχνες όπως οι «R.E.M», «Beastie Boys», Τζον Μάλενκαμπ (διασκεύασε τους στίχους του Woody Guthrie για το αντιπολεμικό κομμάτι «Baltimore to Washington»), Zack de la Rocha, να αναγκάζονται να κυκλοφορούν τα αντιπολεμικά τραγούδια τους μέσω του διαδικτύου. Χαρακτηριστική της γενικότερης κατάστασης, που επικρατεί στη χώρα της «ελευθερίας» είναι και η πρόσφατη δήλωση στα «Νέα» του Ράι Κούντερ, που με τον Βιμ Βέντερς κατέγραψε την ιστορία των θρυλικών Κουβανών «Μπουένα Βίστα»: «Αυτή ήταν μάλλον η τελευταία φορά που μπόρεσα να δουλέψω στην Κούβα με Κουβανούς μουσικούς. Η αμερικανική κυβέρνηση μου το απαγορεύει».


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ


Ο πόλεμος

Θα ήθελα να αρχίσω το σημείωμά μου αυτό με μια παρατήρηση. Να πω, δηλαδή, πως αυτή τη στιγμή και από την Τετάρτη 20 Μάρτη 2003 στη Μεσοποταμία, και πιο συγκεκριμένα στο Ιράκ, δε διεξάγεται ένας πόλεμος. Ούτε, φυσικά, εκδηλώνεται η σύγκρουση δύο πολιτισμών. Πραγματοποιείται η εξόντωση ενός λαού, συντελείται η ανεπανόρθωτη καταστροφή των μνημείων ενός πολιτισμού. Ποδοπατείται η έννοια της διεθνούς νομιμότητας και φυσικά αποκαλύπτεται τελικά το νόημα της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας, πάνω στο οποίο θεμελιώνεται η αντίληψη των αρχόντων και, δυστυχώς, της πλειοψηφίας του λαού των ΗΠΑ. Πρέπει να πάψουμε, λοιπόν, να μιλούμε για τον «Πόλεμο», να τον αναλύουμε περίπου σαν ένα τεχνολογικό φαινόμενο που το συγκροτούν και το διεκπεραιώνουν οι λειτουργίες έξυπνων μηχανών και ηλίθιων μηχανοδηγών.

Πρέπει να πάψουμε να αναλύουμε συμπεριφορές που τα μόνα στοιχεία που τις συνιστούν είναι η βαρβαρότητα, η αδιαφορία για τον ευτελισμό και την απώλεια της ανθρώπινης ζωής, η κτηνωδία των προγραμματισμών και η άρνηση της χρήσης ενός στοιχειώδους επιχειρήματος που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει ένα ειδεχθές έγκλημα ως «πολιτικό».

Πρέπει να πάψουμε να αναζητούμε ανάμεσα στα σπαράγματα παιδικών σωμάτων και τα ερείπια ειρηνικών οικογενειακών εστιών τα αιμόφυρτα ψήγματα της αλήθειας.

Πρέπει, τέλος, να αποφασίσουμε πως αυτό που πραγματοποιείται στο Ιράκ δεν είναι μια σειρά «γεγονότων» που χρειάζεται να τα περιγράψουμε και να τα αναλύσουμε σαν ένα άθροισμα ενδιαφερόντων συμβάντων, αλλά η θεμελίωση μιας άλλης αντίληψης για τη ζωή, την ελευθερία και τη δημοκρατία. Θεμελιώνεται, με άλλα λόγια, στο όνομα ενός νεοπλασματικού εθνικού συμφέροντος, το πρόπλασμα ενός άλλου κόσμου, με βάση το οποίο θα επιχειρηθεί η ανατροπή των αξιών που θα μπορούσαν να τον συγκροτήσουν. Εμείς όμως οραματιζόμαστε έναν κόσμο, όπου η πολιτική δύναμη θα δρα ως έκφραση των νόμιμων επιδιώξεων της πάλης ενός λαού και όχι ως εκδήλωση των προσωπικών συμφερόντων μιας αντιλαϊκής εξουσίας. Εναν κόσμο, όπου η λογική μιας μισαλλόδοξης, νεοφιλελεύθερης λογιστικής δε θα έχει τη δύναμη να αντικαταστήσει τις προοπτικές μιας κοινωνικής ευδαιμονίας με την αλαζονεία της οπλικής έπαρσης.

Οι ΗΠΑ και όσοι φανερά ή όχι τις στηρίζουν αυτή τη στιγμή στο Ιράκ, έχουν υπερβεί τα όρια μιας συγκεκριμένης εγκληματικής επιχείρησης και, επομένως, τα όρια σεβασμού της ανθρώπινης ύπαρξης, της αποδοχής της μιας ή της άλλης αντίληψης για το περιεχόμενο και το νόημα του δικαιώματος ενός λαού να προσδιορίζει αυτός μόνος το σχήμα της εθνικής του ζωής και των ανοχών του. Και μέσω αυτής της υπέρβασης επιχειρούν να οδηγήσουν στη δημιουργία των προϋποθέσεων εκείνων που θα καθιστούν νόμιμη ακόμα και την αυθαίρετη αλλαγή των συνόρων ενός νόμιμου κράτους, τη μετακίνηση πληθυσμών με τη μορφή της διωκόμενης «λαθρομετανάστευσης».

Αυτή τη στιγμή στο Ιράκ δεν κρίνεται η έκβαση ενός πολέμου, αλλά ορίζονται οι νέες μορφές εκδήλωσης του ιμπεριαλιστικού δόγματος, στα πλαίσια του οποίου θα οριστούν άλλοι υπολογισμοί της ανθρώπινης ύπαρξης και του στοιχειώδους λαϊκού δικαιώματος για την κοινωνική επιβίωση και την αποδοχή ενός άλλου, ωστόσο άκρως νόμιμου και αυτονόητου οράματος για την «καθημερινότητα».

Φοβούμαι όμως πως η συζήτηση για τον «Πόλεμο» στο Ιράκ παίρνει άλλες μορφές. Εξελίσσεται σε ένα ατέλειωτο ακαδημαϊκό κουβεντολόι, όπου αυτοσχέδιοι αναλυτές προσπαθούν να προβλέψουν την έκβαση ενός γεγονότος, το περιεχόμενο του οποίου και ο τρόπος με τον οποίο συντελείται έχουν ήδη διαμορφωθεί, ενώ δεν απαιτούν την άμεση κατάπαυση αυτού του ίδιου του γεγονότος, η έκβαση του οποίου, το τέλος του δηλαδή, θα είναι η αρχή ενός εφιάλτη, που δε θα απειλεί μόνον τους άμαχους της Μέσης Ανατολής, αλλά τους άμαχους όλης της οικουμένης!


Του
Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ