Σε έναν ιδιότυπο διαγωνισμό αντικομμουνισμού εξελίχτηκε η τελετή υπογραφής της Συνθήκης Προσχώρησης των δέκα νέων κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στη Στοά του Αττάλου, την περασμένη Τετάρτη. Ηταν εμφανές ότι ο κάθε ομιλητής προσπαθούσε να βρει την πιο ηχηρή αντικομμουνιστική κορόνα, για να κερδίσει το χειροκρότημα των παρισταμένων.

Ο πρωθυπουργός της Τσεχίας μίλησε για «περίοδο καταπίεσης στην πορεία της χώρας του προς την ελευθερία που συνιστά η ΕΕ», ο πρωθυπουργός της Εσθονίας έκανε λόγο για «κατοχή που τερματίστηκε πριν από 12 χρόνια», η πρόεδρος της Λετονίας αναφέρθηκε «στις ιστορικές περιπέτειες της χώρας της και χτυπήματα του πεπρωμένου», ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας θυμήθηκε το «σιδηρούν παραπέτασμα», ενώ ο πρωθυπουργός της Πολωνίας ζήτησε να αναγνωριστεί το έργο της «Αλληλεγγύης», η οποία «πολέμησε για τη συμμετοχή μας στην ΕΕ και τη διάδοση της ελευθερίας στην Ανατολική Ευρώπη»...

Με τέτοιες επιδόσεις, οι ηγέτες των νέων κρατών - μελών γέμισαν με ικανοποίηση τους υπόλοιπους, όπως τους κ.κ. Μπλερ, Σιράκ, Μπερλουσκόνι, Αθνάρ, Σημίτη, οι οποίοι έβλεπαν ότι οι «κόποι» τους δεν πήγαν χαμένοι...

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας χαιρέτισε αυτούς που «πολέμησαν σκληρά για την απελευθέρωσή τους από τη δικτατορία και την καταπίεση». Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας έκανε λόγο για «εκατομμύρια που υπέφεραν κάτω από ένα σκληρό ολοκληρωτικό καθεστώς» στην Ανατολική Ευρώπη. Ο Πρόεδρος της Γαλλία τόνισε ότι με την ένταξη των δέκα νέων κρατών - μελών «η αποκατάσταση δημοκρατίας και ελευθερίας στην Ανατολική Ευρώπη θριαμβεύει». Ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας αναφέρθηκε στην «αποκατάσταση της δικαιοσύνης για εκατομμύρια πολίτες της Ανατολικής Ευρώπης». Αξιος ιδιαίτερης μνείας είναι ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο οποίος μίλησε για τους Ανατολικοευρωπαίους που «υφίσταντο θηριώδη τυραννία, αλλά τώρα νιώθουν αγαλλίαση».

Ο πρόεδρος της Κομισιόν θεώρησε κατάλληλη τη στιγμή να υπενθυμίσει σε «παλιούς» και «νέους» πως «κανείς στην Ευρώπη δεν έχει ξεχάσει ότι στους Αμερικανούς οφείλουμε την ελευθερία μας».

Τέλος, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας και προεδρεύων της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατέθεσε τη δική του συμβολή σ' αυτό το διαγωνισμό, τονίζοντας ότι «παύει ο διαχωρισμός των ευρωπαϊκών κρατών σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα, την Ανατολική και τη Δυτική Ευρώπη».

Τα αποσπάσματα των ομιλιών των ηγετών της ΕΕ που παραθέσαμε, πιστεύουμε ότι δίνουν ένα επαρκές δείγμα των πληγμάτων που δέχτηκε η Ιστορία και η ιστορική μνήμη κατά τη διάρκεια της τρίωρης τελετής στη Στοά Αττάλου.

Πολλοί πιστεύουν ότι την Ιστορία τη γράφουν οι νικητές. Μεταξύ αυτών και οι συμμετέχοντες σ' αυτή την τελετή. Δε θα τους αδικήσουμε. Η αλήθεια είναι ότι δική τους ήταν η «νίκη» με τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και τις ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Αλήθεια είναι επίσης ότι δική τους «νίκη» είναι η παλινόρθωση του καπιταλισμού στις χώρες αυτές. Και από την άποψη αυτή είναι σωστό ότι μετά από αυτές τις εξελίξεις η Ευρώπη «επανενώθηκε» υπό την κοινή στέγη της «Αγίας Οικογένειας» του κεφαλαίου.

Ομως, εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο έμαθε και ξέρει ότι όλες σχεδόν οι σύγχρονες κοινωνικές κατακτήσεις αυτές που καταγράφηκαν από το 1917 οφείλονται στην ύπαρξη και την ενίσχυση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου. Οτι η πάλη των λαών και οι κατακτήσεις των εργαζόμενων στις σοσιαλιστικές χώρες ήταν οι σημαντικότεροι παράγοντες γι' αυτές τις κατακτήσεις.

Και αν την περασμένη Τετάρτη στη Στοά του Αττάλου γιόρταζαν για την ελευθερία της Ευρώπης θα έπρεπε, από στοιχειώδη ευγνωμοσύνη, να μην ξεχνούν ότι αυτή την ελευθερία την πότισαν με το αίμα τους και τη ζωή τους τουλάχιστον είκοσι εκατομμύρια πολίτες της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών.

Και ακόμη, τούτες τις μέρες, τις μέρες της αμερικανοβρετανικής επιδρομής κατά του Ιράκ, της αποχαλίνωσης των πιο βάρβαρων ιμπεριαλιστικών ενστίκτων, με νωπές ακόμη τις εικόνες που παραπέμπουν σε μια επιστροφή της ανθρωπότητας στη βαρβαρότητα, εκατομμύρια άνθρωποι σ' όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτως των ιδεολογικών και πολιτικών πεποιθήσεών τους, αναγνωρίζουν τη σημασία και το ρόλο του σοσιαλιστικού στρατοπέδου στη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης.

Οι ανακατατάξεις στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μπορεί να έσβησαν μια διαχωριστική γραμμή στο χάρτη της Ευρώπης, ήταν η γραμμή που χώριζε το σοσιαλιστικό σύστημα από το σύστημα του ιμπεριαλισμού. Ομως αυτή η γραμμή δεν εξαφανίστηκε, πέρασε απλώς στο εσωτερικό των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, για να διαιρέσει τις κοινωνικές τάξεις και να καταγράψει τη διαμορφούμενη αστική τάξη αυτών των χωρών σε ιθύνουσα δύναμή τους, ωθώντας στην εξαθλίωση την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Αυτή ήταν η προσφορά των αρχιτεκτόνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης στους λαούς αυτών των χωρών.

Με μια άνευ προηγουμένου λεηλασία των πλουτοπαραγωγικών τους πηγών, με το κλείσιμο χιλιάδων μεγάλων και μεσαίων βιομηχανιών, με την ανυπολόγιστη καταστροφή του παραγωγικού δυναμικού, με την «ερημοποίηση» ολόκληρων περιοχών, με υψηλότατα ποσοστά ανεργίας, με υψηλά ποσοστά φτώχειας, με καταστροφή των πρότυπων συστημάτων δημόσιας Υγείας και εκπαίδευσης, με την ανηλεή εκμετάλλευση της φθηνής εργατικής δύναμης, οι λαοί των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης πλήρωσαν τη «νίκη» για την οποία πανηγύριζαν οι «εικοσιπέντε» στην Αθήνα.

Βεβαίως, θα ήταν αφελές να υποστηρίξει κανείς πως ό,τι έγινε στις σοσιαλιστικές χώρες ήταν καλώς καμωμένο. Σημειώθηκαν λάθη, παραλείψεις, αστοχίες. Θα ήταν όμως, ύβρις για την Ιστορία να τα βάλουμε αυτά στην ίδια ζυγαριά με την οποία μετρούν τις «νίκες» τους οι κ.κ. Μπλερ, Αθνάρ, Μπερλουσκόνι και οι άλλοι «ομοτράπεζοι» στην εκδήλωση της Στοάς του Αττάλου. Ας μετρούν νίκες. Η ήττα του σοσιαλισμού και το πισωγύρισμα της Ιστορίας είναι φαινόμενα προσωρινά. Το σάπιο καπιταλιστικό τους σύστημα, μπορεί να φαντάζει δυνατό κάτω από τα χαμόγελά τους μπροστά στο νέο φαγοπότι. Μόνο που όσο κι αν προσωρινά χαμογελούν, η κρίση του συστήματός τους και η αθλιότητα με την οποία το περιβάλλουν μπορεί να απελευθερώνει την ανεξάντλητη δύναμη των λαών που θα τους καταργήσει οριστικά.

Ανάμεσα στα άλλα και λόγω της εισβολής και κατοχής των ΗΠΑ - Βρετανίας στο Ιράκ και των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν με Γαλλία - Γερμανία, υπάρχουν τοποθετήσεις όχι μόνο κυβερνητικών παραγόντων και της ΝΔ, αλλά και του ΣΥΝ, που για το καλό τάχα των λαών και της ειρήνης, σαν αντίβαρο στις ΗΠΑ, προτρέπουν να μπει στη γρήγορη ολοκλήρωση και ανάπτυξη της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας.

Το ΚΚΕ έχει με σαφήνεια τοποθετηθεί ενάντια σ' αυτές τις επιδιώξεις, στη συγκρότηση του Ευρωστρατού.

Eurokinissi

* Ολα αυτά απαιτούν μεγαλύτερες στρατιωτικές προσπάθειες εκ μέρους των Ευρωπαίων, εάν θέλει η Ευρωπαϊκή Ενωση να γίνει ένας αξιόπιστος πρωταγωνιστής στη διεθνή σκηνή και ελεύθερος συνεταίρος των ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας Ατλαντικής Συμμαχίας, της οποίας θα χρειαστεί μια μέρα να αναλάβει την ηγεσία, αποδεχόμενη να μοιραστεί με τους Αμερικανούς το βάρος της προάσπισης των κοινών τους αξιών και να γίνει, με άλλα λόγια, αδέσμευτος σύμμαχος.

* Εάν της λείψει αυτή η θέληση, εάν οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών συνεχίσουν να αφήνουν στους Αμερικανούς το βάρος της διεξαγωγής των ενδεχομένων πολέμων, περιοριζόμενες στο να αναλαμβάνουν οι ίδιες μόνο τις ειρηνευτικές υποθέσεις, τότε θα πρέπει η Ενωση να αρκεστεί στο να παίξει το ρόλο των Αθηναίων της ρωμαϊκής εποχής, αποδεχόμενη να υποταχτεί τελικά στη βούληση μιας νέας αυτοκρατορίας.

* Λυπάται βαθέως για την πρόσφατη διάσπαση μεταξύ των κρατών -μελών σε σχέση με κρίσιμης σημασίας ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, η οποία επηρεάζει σοβαρά την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας. Τονίζει ότι μόνον εφόσον η Ενωση ακολουθεί την ίδια γραμμή και μιλάει με μια φωνή, θα λαμβάνεται υπόψη ως σοβαρός διεθνής παράγοντας.

* Εκτιμά ότι μόνον μια Ενωση που θα διαθέτει ένα ολόκληρο φάσμα μηχανισμών πρόληψης και διαχείρισης των κρίσεων, καθώς και σαφώς καθορισμένων στόχων και συμφερόντων, όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, συμπεριλαμβανομένων και αποτελεσματικών στρατιωτικών ικανοτήτων, θα μπορέσει να λειτουργήσει ως ανεξάρτητος παράγοντας στη διεθνή σκηνή και θα παραμείνει αξιόπιστος εταίρος στο πλαίσιο της διατλαντικής σχέσης.

* Πιστεύει ότι περιοχές, όπως τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή, η περιοχή του Καυκάσου, η Κεντρική Ασία και η Αφρική, θα παραμείνουν κατά τα επόμενα έτη ζώνες πιθανής ανασφάλειας, τονίζει όμως ότι μετά την 11^η Σεπτεμβρίου η τρομοκρατία κατέστη πρόκληση για τη διεθνή ασφάλεια, ιδίως όταν φορείς που δεν αποτελούν κράτη προσπαθούν να κατασκευάσουν ή να αποκτήσουν όπλα μαζικής καταστροφής.

* Αναγνωρίζει ότι ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας όχι μόνο κατέστησε απαρχαιωμένη την έννοια των γεωγραφικών ορίων στην ανάληψη στρατιωτικών δράσεων, αλλά και δημιούργησε σύγχυση ως προς την παραδοσιακή διάκριση ανάμεσα σε πολιτική εξωτερικής ασφάλειας και σε πολιτική εσωτερικής ασφάλειας.

* Στηρίζει την απόφαση της ΕΕ να αναλάβει την επιχείρηση "Allied Harmony" του ΝΑΤΟ στην ΠΓΔΜ, καθώς και την πρόθεσή της να αναλάβει τη διοίκηση της SFOR στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Καλεί, ενόψει του μελλοντικού ρόλου του Κοινοβουλίου στην παρακολούθηση και τον έλεγχο παρόμοιων δράσεων, την Προεδρία και τον Υπατο Εκπρόσωπο να ενημερώνουν πλήρως, με εμπιστευτικό τρόπο εάν χρειάζεται, τα αρμόδια όργανα του Κοινοβουλίου για τις αποστολές αυτές μετά από κάθε συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την εντολή, τις αναγκαίες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων της ενδεχόμενης πρόσβασης στις δομές του ΝΑΤΟ, και τις δημοσιονομικές επιπτώσεις.

* Λαμβάνει με μεγάλο ενδιαφέρον γνώση των δυνατοτήτων μετατροπής της αποστολής ISAF στο Αφγανιστάν σε επιχείρηση του ΝΑΤΟ, υπό ευρωπαϊκή διοίκηση, πράγμα που θα συνιστούσε σημαντικό προηγούμενο για μια επιχείρηση αμοιβαίας ενίσχυσης ΝΑΤΟ - ΕΕ, δεδομένου ότι η ΕΕ είναι ένας από τους κυριότερους δωρητές για την ανασυγκρότηση της χώρας και οι περισσότερες από τις δυνάμεις ISAF που έχουν αναπτυχθεί στη χώρα είναι ευρωπαϊκές.

* Είναι πεπεισμένο ότι μακροπρόθεσμα η Ατλαντική Συμμαχία θα διατηρηθεί, μόνον εφόσον δημιουργηθεί μια πραγματικά ευρωπαϊκή αμυντική ταυτότητα.

* Εκτιμά ότι η ανάπτυξη της ΚΕΠΑΑ δε θα είναι δυνατή χωρίς την ενίσχυση των διαθέσιμων στρατιωτικών ικανοτήτων της Ενωσης, αυτό θα απαιτήσει την καλλιέργεια μιας ευρωπαϊκής νοοτροπίας επί θεμάτων ασφαλείας, μια καλύτερη κατανομή των πόρων, καθώς και την κατάλληλη χρηματοδότηση.

* Τονίζει ότι κάθε επιχείρηση διαχείρισης κρίσεων απαιτεί αποτελεσματικότητα και συνοχή και είναι επομένως υπέρ της ενίσχυσης του ρόλου του Υπατου Εκπροσώπου, ο οποίος θα πρέπει να διαθέτει δικαίωμα πρωτοβουλίας στον τομέα της διαχείρισης των κρίσεων και να διασφαλίζει τη συνοχή ανάμεσα στη στρατιωτική και τη μη στρατιωτική πτυχή των επιχειρήσεων, υπό την επιφύλαξη του πολιτικού ελέγχου και της στρατηγικής διοίκησης της Πολιτικής Επιτροπής, επί όλων των υπό κοινοτική ηγεσία επιχειρήσεων διαχείρισης των κρίσεων.

* Πιστεύει ότι η μελλοντική συνταγματική συνθήκη θα πρέπει να θεσπίσει ειδική συνεργασία για την άμυνα και είναι υπέρ μιας κάποιας ευελιξίας ως προς την ανάληψη και διεξαγωγή επιχειρήσεων διαχείρισης κρίσεων, χάρη κυρίως στην εφαρμογή της αρχής της "εποικοδομητικής αποχής", που θα διευκολύνει την ευελιξία στη λήψη αποφάσεων και στην ανάληψη δράσεων και θα καταστήσει επίσης δυνατές παρόμοιες ενισχυμένες συνεργασίες εντός της θεσμικής δομής της Ενωσης. Σκοπός πρέπει, ωστόσο, να είναι η εξασφάλιση της ευρύτερης δυνατής συναίνεσης εντός της ΕΕ, για κάθε επιχείρηση διαχείρισης κρίσεων.

* Εκτιμά ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ ενισχύονται αμοιβαίως και τάσσεται υπέρ της στενής συνεργασίας τους.

* Εκτιμά ότι, όσον αφορά τη συλλογική άμυνα, το ΝΑΤΟ παραμένει ο απαραίτητος δεσμός που συνδέει τις ΗΠΑ με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στον τομέα της ασφάλειας, εξακολουθεί να αποδίδει μεγάλη σημασία στη διατήρηση καλών διατλαντικών σχέσεων.

* Επικροτεί συνεπώς τη συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης που συνήφθη στις 16 Δεκεμβρίου 2002 μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ και κατοχυρώνει την πρόσβαση της ΕΕ στους πόρους και τις δομές του ΝΑΤΟ, επιτρέποντας έτσι στην ΕΕ να χρησιμοποιεί τις ικανότητες επιχειρησιακού στρατιωτικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, καθώς και τις διοικητικές δομές του, για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων που αναλαμβάνει η ίδια.

* Επικροτεί τους όρους που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Βρυξελλών στις 24 και 25 Οκτωβρίου 2002, όσον αφορά τη συμμετοχή Ευρωπαίων συμμάχων μη μελών της ΕΕ σε επιχειρήσεις που αναλαμβάνονται από την ΕΕ και απαιτούν τη χρησιμοποίηση στοιχείων και στρατιωτικών ικανοτήτων του ΝΑΤΟ, επικροτεί τη διαβεβαίωση ότι δεν πρόκειται να αναληφθεί καμιά δράση που θα είναι αντίθετη προς τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

* Λαμβάνει υπό σημείωση την απόφαση που έλαβε το ΝΑΤΟ στη Διάσκεψη Κορυφής της Πράγας περί δημιουργίας μιας διεθνούς δύναμης ταχείας αντίδρασης με δυναμικό 21.000 ανδρών και ικανής να αναπτύσσεται ταχύτατα σε σοβαρές συγκρούσεις, ως συμπλήρωμα της δύναμης ταχείας αντίδρασης της ΕΕ, εκτιμά όμως ότι η απόφαση αυτή πρέπει να συνοδευτεί από έναν σαφή προσδιορισμό των σχέσεων μεταξύ των δύο αυτών δυνάμεων».

Μελετώντας τα όσα πιο πάνω καταγράφηκαν, μπορεί ασφαλώς να υπάρξουν διάφορες εκτιμήσεις, π.χ. αν είναι σωστό ή όχι ότι τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ εντοπίζονται περισσότερο στην Ασία παρά στην Ευρώπη ή αν κλείσει το ρήγμα στις σχέσεις Γαλλίας - Γερμανίας με τις ΗΠΑ και μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων, αν τελικά συγκροτηθεί ο ευρωστρατός με βάση τον αρχικό σχεδιασμό ή μόνο από έναν ορισμένο αριθμό κρατών κλπ.

- Είναι εντελώς καθαρό ότι η ΕΕ ενιαία ή ο λεγόμενος γαλλο-γερμανικός άξονας με τους όποιους συμμάχους του δεν επιδιώκουν πλήρη αντιπαράθεση και ρήξη με τις ΗΠΑ, υπάρχουν βέβαια σε περιπτώσεις αντιπαλότητες λόγω συμφερόντων των δικών τους μονοπωλίων, οι οποίες μπορεί και να οξύνονται, να δημιουργούνται και διάφορες άτυπες ή όχι συμμαχίες, όμως αυτές δε θα είναι ένα αντίπαλο στρατόπεδο, πολύ περισσότερο δε θα είναι ένα μπλοκ Ειρήνης και οι λαοί δεν πρέπει να ξεγελαστούν και να πέσουν από τη «Σκύλλα στη Χάρυβδη».

Η απάντηση του αντιπολεμικού κινήματος σ' αυτές τις θεωρίες μπορεί να είναι η διεύρυνση των γραμμών του, με ένταξη νέων δυναμικών τμημάτων από τη νεολαία, την εργατική τάξη, τα άλλα λαϊκά στρώματα και τους επιστήμονες. Η οργανωτική του ισχυροποίηση μέσα και από την απόρριψη του καπελώματος των διαφόρων φόρουμ και ο σαφής ιδεολογικο-πολιτικός του προσανατολισμός ενάντια στον ιμπεριαλισμό, που γεννά τον πόλεμο, και τους υποτακτικούς του, είναι προϋπόθεση και όρος για την αποτελεσματική δράση.

Οι κομματικές οργανώσεις του ΚΚΕ, ταυτόχρονα με την πολιτική του δράση και την προσπάθεια απεγκλωβισμού δυνάμεων από ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΣΥΝ, θα πρέπει να δυναμώσουν τις προσπάθειές τους να οργανώσουν το κίνημα στο χώρο τους, να βοηθήσουν να αναπτυχθεί και να πιάσει ρίζες, πετυχαίνοντας μια συνέχεια στη δράση του μέχρι να γίνει «ξαστεριά».