Σε έναν ιδιότυπο διαγωνισμό αντικομμουνισμού εξελίχτηκε η τελετή υπογραφής της Συνθήκης Προσχώρησης των δέκα νέων κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στη Στοά του Αττάλου, την περασμένη Τετάρτη. Ηταν εμφανές ότι ο κάθε ομιλητής προσπαθούσε να βρει την πιο ηχηρή αντικομμουνιστική κορόνα, για να κερδίσει το χειροκρότημα των παρισταμένων.

Ο πρωθυπουργός της Τσεχίας μίλησε για «περίοδο καταπίεσης στην πορεία της χώρας του προς την ελευθερία που συνιστά η ΕΕ», ο πρωθυπουργός της Εσθονίας έκανε λόγο για «κατοχή που τερματίστηκε πριν από 12 χρόνια», η πρόεδρος της Λετονίας αναφέρθηκε «στις ιστορικές περιπέτειες της χώρας της και χτυπήματα του πεπρωμένου», ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας θυμήθηκε το «σιδηρούν παραπέτασμα», ενώ ο πρωθυπουργός της Πολωνίας ζήτησε να αναγνωριστεί το έργο της «Αλληλεγγύης», η οποία «πολέμησε για τη συμμετοχή μας στην ΕΕ και τη διάδοση της ελευθερίας στην Ανατολική Ευρώπη»...

Με τέτοιες επιδόσεις, οι ηγέτες των νέων κρατών - μελών γέμισαν με ικανοποίηση τους υπόλοιπους, όπως τους κ.κ. Μπλερ, Σιράκ, Μπερλουσκόνι, Αθνάρ, Σημίτη, οι οποίοι έβλεπαν ότι οι «κόποι» τους δεν πήγαν χαμένοι...

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας χαιρέτισε αυτούς που «πολέμησαν σκληρά για την απελευθέρωσή τους από τη δικτατορία και την καταπίεση». Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας έκανε λόγο για «εκατομμύρια που υπέφεραν κάτω από ένα σκληρό ολοκληρωτικό καθεστώς» στην Ανατολική Ευρώπη. Ο Πρόεδρος της Γαλλία τόνισε ότι με την ένταξη των δέκα νέων κρατών - μελών «η αποκατάσταση δημοκρατίας και ελευθερίας στην Ανατολική Ευρώπη θριαμβεύει». Ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας αναφέρθηκε στην «αποκατάσταση της δικαιοσύνης για εκατομμύρια πολίτες της Ανατολικής Ευρώπης». Αξιος ιδιαίτερης μνείας είναι ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο οποίος μίλησε για τους Ανατολικοευρωπαίους που «υφίσταντο θηριώδη τυραννία, αλλά τώρα νιώθουν αγαλλίαση».

Ο πρόεδρος της Κομισιόν θεώρησε κατάλληλη τη στιγμή να υπενθυμίσει σε «παλιούς» και «νέους» πως «κανείς στην Ευρώπη δεν έχει ξεχάσει ότι στους Αμερικανούς οφείλουμε την ελευθερία μας».

Τέλος, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας και προεδρεύων της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατέθεσε τη δική του συμβολή σ' αυτό το διαγωνισμό, τονίζοντας ότι «παύει ο διαχωρισμός των ευρωπαϊκών κρατών σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα, την Ανατολική και τη Δυτική Ευρώπη».

Τα αποσπάσματα των ομιλιών των ηγετών της ΕΕ που παραθέσαμε, πιστεύουμε ότι δίνουν ένα επαρκές δείγμα των πληγμάτων που δέχτηκε η Ιστορία και η ιστορική μνήμη κατά τη διάρκεια της τρίωρης τελετής στη Στοά Αττάλου.

Πολλοί πιστεύουν ότι την Ιστορία τη γράφουν οι νικητές. Μεταξύ αυτών και οι συμμετέχοντες σ' αυτή την τελετή. Δε θα τους αδικήσουμε. Η αλήθεια είναι ότι δική τους ήταν η «νίκη» με τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και τις ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Αλήθεια είναι επίσης ότι δική τους «νίκη» είναι η παλινόρθωση του καπιταλισμού στις χώρες αυτές. Και από την άποψη αυτή είναι σωστό ότι μετά από αυτές τις εξελίξεις η Ευρώπη «επανενώθηκε» υπό την κοινή στέγη της «Αγίας Οικογένειας» του κεφαλαίου.

Ομως, εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο έμαθε και ξέρει ότι όλες σχεδόν οι σύγχρονες κοινωνικές κατακτήσεις αυτές που καταγράφηκαν από το 1917 οφείλονται στην ύπαρξη και την ενίσχυση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου. Οτι η πάλη των λαών και οι κατακτήσεις των εργαζόμενων στις σοσιαλιστικές χώρες ήταν οι σημαντικότεροι παράγοντες γι' αυτές τις κατακτήσεις.

Και αν την περασμένη Τετάρτη στη Στοά του Αττάλου γιόρταζαν για την ελευθερία της Ευρώπης θα έπρεπε, από στοιχειώδη ευγνωμοσύνη, να μην ξεχνούν ότι αυτή την ελευθερία την πότισαν με το αίμα τους και τη ζωή τους τουλάχιστον είκοσι εκατομμύρια πολίτες της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών.

Και ακόμη, τούτες τις μέρες, τις μέρες της αμερικανοβρετανικής επιδρομής κατά του Ιράκ, της αποχαλίνωσης των πιο βάρβαρων ιμπεριαλιστικών ενστίκτων, με νωπές ακόμη τις εικόνες που παραπέμπουν σε μια επιστροφή της ανθρωπότητας στη βαρβαρότητα, εκατομμύρια άνθρωποι σ' όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτως των ιδεολογικών και πολιτικών πεποιθήσεών τους, αναγνωρίζουν τη σημασία και το ρόλο του σοσιαλιστικού στρατοπέδου στη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης.

Οι ανακατατάξεις στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μπορεί να έσβησαν μια διαχωριστική γραμμή στο χάρτη της Ευρώπης, ήταν η γραμμή που χώριζε το σοσιαλιστικό σύστημα από το σύστημα του ιμπεριαλισμού. Ομως αυτή η γραμμή δεν εξαφανίστηκε, πέρασε απλώς στο εσωτερικό των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, για να διαιρέσει τις κοινωνικές τάξεις και να καταγράψει τη διαμορφούμενη αστική τάξη αυτών των χωρών σε ιθύνουσα δύναμή τους, ωθώντας στην εξαθλίωση την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Αυτή ήταν η προσφορά των αρχιτεκτόνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης στους λαούς αυτών των χωρών.

Με μια άνευ προηγουμένου λεηλασία των πλουτοπαραγωγικών τους πηγών, με το κλείσιμο χιλιάδων μεγάλων και μεσαίων βιομηχανιών, με την ανυπολόγιστη καταστροφή του παραγωγικού δυναμικού, με την «ερημοποίηση» ολόκληρων περιοχών, με υψηλότατα ποσοστά ανεργίας, με υψηλά ποσοστά φτώχειας, με καταστροφή των πρότυπων συστημάτων δημόσιας Υγείας και εκπαίδευσης, με την ανηλεή εκμετάλλευση της φθηνής εργατικής δύναμης, οι λαοί των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης πλήρωσαν τη «νίκη» για την οποία πανηγύριζαν οι «εικοσιπέντε» στην Αθήνα.

Βεβαίως, θα ήταν αφελές να υποστηρίξει κανείς πως ό,τι έγινε στις σοσιαλιστικές χώρες ήταν καλώς καμωμένο. Σημειώθηκαν λάθη, παραλείψεις, αστοχίες. Θα ήταν όμως, ύβρις για την Ιστορία να τα βάλουμε αυτά στην ίδια ζυγαριά με την οποία μετρούν τις «νίκες» τους οι κ.κ. Μπλερ, Αθνάρ, Μπερλουσκόνι και οι άλλοι «ομοτράπεζοι» στην εκδήλωση της Στοάς του Αττάλου. Ας μετρούν νίκες. Η ήττα του σοσιαλισμού και το πισωγύρισμα της Ιστορίας είναι φαινόμενα προσωρινά. Το σάπιο καπιταλιστικό τους σύστημα, μπορεί να φαντάζει δυνατό κάτω από τα χαμόγελά τους μπροστά στο νέο φαγοπότι. Μόνο που όσο κι αν προσωρινά χαμογελούν, η κρίση του συστήματός τους και η αθλιότητα με την οποία το περιβάλλουν μπορεί να απελευθερώνει την ανεξάντλητη δύναμη των λαών που θα τους καταργήσει οριστικά.