ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Το «μπλακ άουτ» της ιδιωτικοποίησης

Παπαγεωργίου Βασίλης

Εκατομμύρια Αμερικανοί, στην Πολιτεία της Καλιφόρνιας, ζουν υπό την απειλή της επανάληψης του «εφιάλτη της διετίας 2000-2001», όταν οι μεγάλες ιδιωτικές εταιρίες παραγωγής, ή διανομής ηλεκτρικού ρεύματος «κατέβασαν τους διακόπτες» επιβάλλοντας γενική συσκότιση για να πετύχουν πρόσθετη κρατική επιδότηση μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αυτή τη φορά οι εταιρίες επικαλούνται τη δραματική μείωση των υδατικών αποθεμάτων στα υδροηλεκτρικά φράγματα, λόγω της ανομβρίας, για να προβάλουν τις νέες απαιτήσεις τους.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της «Bonneville Power Administration», τα αποθέματα νερού στο φράγμα του ποταμού Κολούμπια θα είναι φέτος κατά 25% χαμηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδο. Η «Bonneville» εκμεταλλεύεται 31 υδροηλεκτρικά εργοστάσια στην Ουάσιγκτον, στο Ορεγκον, στο Αϊντάχο και στη δυτική Μοντάνα (1).

Τα στοιχεία αυτά προκάλεσαν μια γενική αναστάτωση αφού η επαπειλούμενη μείωση της ηλεκτροπαραγωγής θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη αύξηση των τιμών. «Τα αποθέματα νερού, φέτος, προμηνύουν καταστροφή», δήλωσε ο εκπρόσωπος της «Conoco Phillips», της τρίτης μεγαλύτερης αμερικανικής πετρελαϊκής εταιρίας, Τζιμ Ντάνκαν. Ο ίδιος επισήμανε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες οι τιμές θα φθάσουν στα επίπεδα της διετίας 2000-2001.

Για τους Καλιφορνέζους, όμως, τα πράγματα είναι καθαρά. Πάνω από το 60% των ερωτηθέντων, κατά τη διάρκεια μιας δημοσκόπησης, απάντησε ότι η αιτία της κακοδαιμονίας είναι η ιδιωτικοποίηση του συστήματος παραγωγής και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας. Το ίδιο ποσοστό υποστηρίζει ότι όλα τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και τα δίκτυα διανομής πρέπει να επανέλθουν υπό τον έλεγχο του δημοσίου.

Η Πολιτεία της Καλιφόρνιας είχε προχωρήσει το 1996 στην πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με παράλληλη ιδιωτικοποίηση της αντίστοιχης δημόσιας επιχείρησης. Οι ιδιωτικές εταιρίες που έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το σύστημα χειραγώγησαν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς. Οι μεθοδεύσεις των εταιριών κορυφώθηκαν το 2000, όταν υπό το πρόσχημα της αύξησης του κόστους παραγωγής ζήτησαν μια υπέρογκη κρατική επιδότηση. Για να πετύχουν την ικανοποίηση των απαιτήσεών τους άρχισαν τις περιοδικές διακοπές της ηλεκτροδότησης.

Στο πόρισμα της Ομοσπονδιακής Ρυθμιστικής Επιτροπής Ενέργειας των ΗΠΑ, που δημοσιοποιήθηκε το Δεκέμβρη του 2002, αναφέρεται ότι η Πολιτεία της Καλιφόρνιας υποχρεώθηκε, το 2000, να πληρώσει για προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας 27 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό τετραπλάσιο σε σχέση με το συνολικό ενεργειακό κόστος της Πολιτείας το 1999!

Μεταξύ των εταιριών που ενέχονται στην υπόθεση αυτή ήταν και η περιβόητη «Enron», ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός, που υπό το βάρος χρηματιστηριακών και άλλων σκανδάλων κατέρρευσε το 2001.

Οι πρόσφατες εξελίξεις έφεραν και πάλι στο επίκεντρο της συζήτησης στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης το θέμα της ιδιωτικοποίησης και των συνεπειών, ειδικά στους τομείς κοινής ωφέλειας. Ο ίδιος ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Γκρέι Ντέιβις, υποχρεώθηκε να ομολογήσει: «Η απελευθέρωση, το μόνο αποτέλεσμα που έφερε ήταν να εκτοξεύσει τις τιμές και να σερνόμαστε σε ανήθικους εκβιασμούς υπό την απειλή αδικαιολόγητων κάθε φορά επιπέδων προσφοράς: Εναν ενεργειακό εφιάλτη, με λίγα λόγια».

(1) ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 3 του Μάη 2003.

Ο άγνωστος «φαρμακοπόλεμος»

Μοιάζει με ανέκδοτο, αλλά δεν είναι: Η κυβέρνηση Μπους, μεταξύ των άλλων καινοτομιών, αποφάσισε την ένταξη της φαρμακοβιομηχανίας στον κλάδο της βαριάς πολεμικής βιομηχανίας...!

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, τον περασμένο Γενάρη, στο μήνυμά του προς το αμερικανικό έθνος αποκάλυψε ότι οι φαρμακοβιομηχανίες σχεδιάζουν να δαπανήσουν 5,6 δισεκατομμύρια δολάρια για να δημιουργήσουν ένα πλήρες ιατρικό «οπλοστάσιο» κατά της τρομοκρατίας.

Επισείοντας την απειλή της «βιοτρομοκρατίας», των επιθέσεων με βιολογικά όπλα και επικαλούμενη την ανάγκη προστασίας των Αμερικανών πολιτών, η κυβέρνηση των ΗΠΑ άνοιξε μια νέα τεράστια «αγορά», κερδίζοντας το χειροκρότημα των πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιριών, οι οποίες θα πολλαπλασιάσουν τα κέρδη τους από την πώληση φαρμάκων, εμβολίων και διαγνωστικών τεστ.

Ομως, τρώγοντας έρχεται η όρεξη... Στην αμερικανική εφημερίδα «Γουόλ Στριτ», στις 5 του Μάη, στελέχη μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών τόνιζαν ότι δεδομένων των οικονομικών και νομικών προβλημάτων για την παρασκευή τέτοιου είδους προϊόντων, πρέπει να διευρυνθούν τα περιθώρια των κερδών τους. Ζήτησαν, ακόμη, να καταργηθούν οι περιορισμοί που προβλέπονται από τη νομοθεσία για την έρευνα και την παραγωγή που αφορούν στην προστασία της δημόσιας υγείας.

Για να δικαιολογήσουν, μάλιστα, τις απαιτήσεις τους επισήμαναν ότι αυτή η «αγορά» εμπεριέχει πολλούς κινδύνους, όπως, για παράδειγμα, το ενδεχόμενο να παραμείνει ένα φάρμακο στις αποθήκες εάν δεν υπάρξει ανάγκη χρησιμοποίησής του.

Για να ικανοποιήσει τις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των φαρμακοβιομηχανιών, η κυβέρνηση Μπους κατέστρωσε νομοσχέδιο με το οποίο προβλέπεται η «διαρκής χρηματοδότησή» τους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το νομοσχέδιο προωθήθηκε για συζήτηση στο Κογκρέσο.

Εδώ αξίζει να υπογραμμιστεί η τελευταία παράγραφος του σχετικού δημοσιεύματος της «Γουόλ Στριτ», όπου αναφέρεται ότι «η ανάγκη για την παρασκευή φαρμάκων και εμβολίων για την αντιμετώπιση της τελευταίας επιδημίας, της άτυπης πνευμονίας, αναμένεται ότι θα επιταχύνει τις εξελίξεις»...!

Δηλαδή, κατά «σύμπτωση» (;), η «άτυπη πνευμονία» ήρθε να ενισχύσει την επιχειρηματολογία των φαρμακοβιομηχανιών...

«ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ». Τελικά, οι «αξίες» δε χάνονται. Οπως ανακοινώθηκε την περασμένη Τρίτη, μετά από μία επίπονη διαδικασία αναζήτησης, το Χρηματιστήριο Αξιών της Νέας Υόρκης διόρισε την πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ μέλος στο Διοικητικό του Συμβούλιο. Τέτοια και τόση προσφορά δεν μπορούσε να πάει χαμένη.

«ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΑ» εμφανίζονται τα στοιχεία για την πορεία της βιομηχανίας στις ΗΠΑ. Ενώ καταγράφεται αύξηση των παραγγελιών, τον Απρίλη, οι βιομηχανίες συνεχίζουν να απολύουν εργαζομένους με πολύ γρήγορο ρυθμό. Τον Απρίλη, ο μεταποιητικός τομέας περιέκοψε 95.000 θέσεις εργασίας. Πρόκειται για τον 33ο διαδοχικό μήνα πτώσης και την πιο παρατεταμένη περίοδο απολύσεων στη βιομηχανία στη μεταπολεμική ιστορία.

ΤΡΙΠΛΑΣΙΑΣΤΗΚΑΝ τα κέρδη πρώτου τριμήνου της «Exxon Mobil Corp.», χάρη στην αύξηση των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ο αμερικανικός κολοσσός, που εδρεύει στο Τέξας, ανακοίνωσε ότι τα καθαρά του έσοδα διαμορφώθηκαν σε 7,04 δισ. δολάρια ή 1,05 δολάρια ανά μετοχή συγκριτικά με τα αντίστοιχα ύψους 2,09 δισ. δολαρίων ή 30 σεντς ανά μετοχή του πρώτου τριμήνου του 2002. Ο πόλεμος στο Ιράκ, η απεργία στη Βενεζουέλα και η αναταραχή στη Νιγηρία είχαν αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών πετρελαίου κατά 57% στο πρώτο τρίμηνο. Την ίδια περίοδο, οι τιμές φυσικού αερίου σχεδόν διπλασιάστηκαν, λόγω των ανησυχιών για την ομαλή προμήθεια της αγοράς και των περιορισμένων αποθεμάτων.

ΣΤΑΘΕΡΑ. Στο 2,5% διατήρησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το βασικό επιτόκιο του ευρώ, ακολουθώντας και την Τράπεζα της Αγγλίας (που διατήρησε το αντίστοιχο της στερλίνας στο 3,75%) στη στάση αναμονής. Ετσι, οι αγορές συναλλάγματος, βλέποντας τις αποδόσεις του δολαρίου να είναι κατά 50% χαμηλότερες του ευρώ και 66% της στερλίνας, οδήγησαν σε νέο ναδίρ τετραετίας το αμερικανικό νόμισμα.