Ποια είναι η πρώτη ύλη της ζωγραφικής;

• Απαρχή της ζωγραφικής αποτελεί η δημιουργική ροπή προς το παιχνίδι, η ανάγκη συνδιαλλαγής με το περιβάλλον, με τρόπο αμεσότερο από αυτόν που προσφέρει ο λόγος. Στο βαθμό που η ηθική ορίζεται από το λόγο, η εικαστική γλώσσα στερείται ηθικής και η εικαστική δημιουργία συνιστά μια πηγαία αναρχική πράξη. Ο εικαστικός, ακόμα και μέσα στην τραγικότητά του, παραμένει ένας homo ludens, ένας φαρσέρ. Αντίθετα, ο στόχος της ζωγραφικής χαρακτηρίζεται από τον ίδιο δονκιχωτισμό που διέπει κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα: την απεγνωσμένη αναζήτηση για το απόλυτο, τη φρούδα και ταυτόχρονα μεγαλειώδη προσπάθεια για έλεγχο του περιβάλλοντος. Αυτός ο ρομαντισμός, όσο άκαιρος και αν φαίνεται, είναι σήμερα, στην εποχή της εύκολης εικόνας - μεγαλύτερο θύμα της οποίας είναι η ίδια η εικόνα - περισσότερο αναγκαίος από ποτέ.

Κατά πόσον ελέγχει ο ζωγράφος τα υλικά του;

• Για κάθε ζωγράφο είναι καθοριστική η σχέση που δημιουργεί με τα υλικά του, τα οποία έχουν την τάση να ξεφεύγουν από τα στενά όρια του «μέσου» και να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργική διαδικασία. Καθαρά εννοιολογικές προσεγγίσεις των εικαστικών αγνοούν αυτή τη σχέση και παραβλέπουν το οφθαλμοφανές: το εικαστικό αντικείμενο δε «συμβολίζει», αλλά «είναι». Σε αντίθεση με ό,τι έλεγε ο Bazin για τον κινηματογράφο, ο ζωγραφικός πίνακας δεν αποτελεί ένα παράθυρο στον κόσμο, αλλά έναν αυτούσιο κόσμο με τους δικούς του πλαστικούς/ εύπλαστους κανόνες. Στην πραγματικότητα, κάθε ζωγραφικό έργο μπορεί να χαρακτηριστεί αγιογραφία, υπερβαίνοντας αυτό που απεικονίζει και γιορτάζοντας την υλική του οντότητα (αντί να την εξορκίζει), αποκτά τη δική του, ανεξάρτητη, «ιερότητα».

Ολοκληρώνεται ποτέ ένας πίνακας;

• Πολύ συχνά, το θέμα δεν αποτελεί για τον ζωγράφο παρά την αφορμή για να ζωγραφίσει. Ως εκ τούτου, είναι σημαντική η αποτύπωση της δημιουργικής διαδικασίας στο τελικό αποτέλεσμα, η επιβίωση του παιχνιδιού και μυστηρίου της ζωγραφικής στο ζωγραφικό έργο. Ενα ζωγραφικό έργο, που, έχοντας βιώσει αμέτρητα στάδια κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του, με την αποπεράτωσή του αναμένει «παγωμένο» τη συνέχεια της ιστορίας του, μέσα από τη ματιά του θεατή.

Πού βρίσκεται σήμερα η ελληνική ζωγραφική;

• Η ελληνική ζωγραφική πέρασε από τον πλεονάζοντα ελληνοκεντρισμό των προηγούμενων γενεών, ο οποίος υποστηριζόταν από την εικαστική απομόνωση της χώρας μας, σ' έναν άκρατο μιμητισμό της δυτικής τέχνης και μια βεβιασμένη προσπάθεια ένταξης στο δυτικό γίγνεσθαι. Ετσι, σήμερα αντικατοπτρίζει τη γενική σύγχυση που έχει επικρατήσει στον εικαστικό κόσμο μετά το πλουραλιστικό άνοιγμα της μεταμοντέρνας εποχής. Και αυτό, επειδή το κοινό, αλλά και άνθρωποι του χώρου, παραμένουν εγκλωβισμένοι σε παρωχημένες αντιλήψεις που θέλουν την τέχνη να κινείται μέσα στα πλαίσια ρευμάτων. Η έλλειψη εικαστικής παιδείας στην Ελλάδα δε βοηθάει στο ξεδιάλυμα του νεφελώδους τοπίου - μια παιδεία που ξεκινά πολύ νωρίς, από τον πρώτο περίπατο στα αστικά μας τοπία. Δεν μπορούμε να επαναπαυόμαστε στην πλούσια κληρονομιά μας, και ο καθάριος ουρανός πάνω από τα κεφάλια, αν και συνιστά μια καλή αφετηρία, δε φτάνει...

Ποια η σχέση ζωγράφου και γκαλερί;

• Η πορεία ενός καλλιτέχνη είναι άμεσα συνυφασμένη με τον γκαλερίστα του, ο οποίος πρέπει ν' αγαπά τη δουλιά που εκθέτει, έτσι ώστε να την υποστηρίζει ανάλογα. Ιδανικά, κάθε ζωγράφος θα έπρεπε να ζει από την τέχνη του, χωρίς να γίνεται ο ίδιος έμπορος. Γι' αυτό και επιβάλλεται ο γκαλερίστας να αντιπροσωπεύει αποκλειστικά τον καλλιτέχνη - πρακτική που στη χώρα μας δεν είναι διαδεδομένη. Επίσης, είναι σημαντικό ο γκαλερίστας να ενθαρρύνει την αναζήτηση του καλλιτέχνη για ταυτότητα, η οποία έρχεται φυσιολογικά μέσα από τη συνεχή τριβή με το αντικείμενό του και όχι να τον σπρώχνει στη δημιουργία μιας εύκολα αναγνωρίσιμης μανιέρας, αποτέλεσμα στείρας επανάληψης.