ΤΕΧΕΡΑΝΗ-ΠΑΡΙΣΙ-ΒΙΕΝΝΗ.--

«Θετικά» αντιμετωπίζει η ιρανική ηγεσία το ενδεχόμενο να υπογράψει το συμπληρωματικό πρωτόκολλο της Συμφωνίας για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων, υπό την προϋπόθεση ότι η Ουάσιγκτον θα σταματήσει να εκτοξεύει κατηγορίες εναντίον της και ότι θα της επιτραπεί, όπως συνεπάγεται, η πρόσβαση σε δυτικό πυρηνικό υλικό. Αυτό άφησε να εννοηθεί, χτες, ο επικεφαλής της ιρανικής Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας, Σεγέντ Χαλίλ Μουσαβί, απαντώντας στο σχετικό αίτημα της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΔΕΑΕ) και σχολιάζοντας, εμμέσως, και τη σχετική ανακοίνωση της ΕΕ.

Ο Μοχάμεντ Αλ Μπαραντάι, επικεφαλής της ΔΕΑΕ, έδωσε τη Δευτέρα στη δημοσιότητα την έκθεση των επιθεωρητών της υπηρεσίας που πραγματοποίησαν ελέγχους στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις από το Φλεβάρη μέχρι το Μάη. Ο Αλ Μπαραντάι υπογράμμισε ότι για να συγκεντρωθούν «ακριβέστατες και πλήρεις» πληροφορίες για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα θα πρέπει η Τεχεράνη να αποδεχτεί τις, άνευ προειδοποίησης, επιθεωρήσεις σε όλες τις πυρηνικές της εγκαταστάσεις, όπως προβλέπεται από το συμπληρωματικό Πρωτόκολλο. Ο Αλ Μπαραντάι ανέφερε ότι, προς το παρόν, εκτός από «τα συγκεκριμένα κωλύματα», η μοναδική παρατυπία που θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει είναι το γεγονός ότι η Τεχεράνη δε δήλωσε επισήμως πως αγόρασε πυρηνικό υλικό από την Κίνα, το 1991, παράλειψη που δεν εμπίπτει απαραίτητα σε κάποια σοβαρή παράβαση του υπάρχοντος νομικού πλαισίου.

Η Ουάσιγκτον έσπευσε να εξαπολύσει νέο γύρο κατηγοριών κατά της Τεχεράνης, επαναλαμβάνοντας ότι το Ιράν επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και απαίτησε την πραγματοποίηση εκτεταμένων ελέγχων, ακόμη και χωρίς την ιρανική συναίνεση. Αντίθετα, σε μια πιο ήπια δήλωση, η ΕΕ καλεί το Ιράν να συμμορφωθεί και τονίζει ότι παράλληλα θα πρέπει να ενισχυθεί ο ιρανο-ευρωπαϊκός διάλογος.

Για πολλοστή μέρα, χτες, διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην περίμετρο της πανεπιστημιούπολης στην Τεχεράνη για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στην ιρανική θεοκρατική ηγεσία. Μετά τα επεισόδια που σημειώθηκαν το βράδυ της Παρασκευής, όταν παραστρατιωτικές ομάδες προσκείμενες στο θρησκευτικό ηγέτη, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, άνοιξαν πυρ κατά των διαδηλωτών, οι διαδηλώσεις κύλησαν ήρεμα ενώ οι αστυνομικές δυνάμεις, με ισχυρή πλην διακριτική παρουσία, κράτησαν μακριά από την πανεπιστημιούπολη τους παραστρατιωτικούς.

Σειρά Αμερικανών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Προέδρου Μπους, έσπευσαν να εκφράσουν την υποστήριξή τους στους διαδηλωτές, να προαναγγείλουν «ανατροπές» και να καλέσουν, ανοιχτά, τους Ιρανούς να εξεγερθούν. Η ιρανική ηγεσία, που προχώρησε σε ορισμένες νέες συλλήψεις, μέσα στο Σαββατοκύριακο, κατηγόρησε την Ουάσιγκτον για «ωμή παρέμβαση στα εσωτερικά του Ιράν» και μίλησε για «αμερικανοκινούμενες κινητοποιήσεις», ισχυρισμός που δεν απέχει πολύ από την αλήθεια αφού είναι εμφανέστατες οι προσπάθειες αμερικανικών ΜΜΕ, που εκπέμπουν στο Ιράν, να μετατρέψουν σε «πολιτική εξέγερση» τις φοιτητικές διαδηλώσεις.

Χτες, πάντως, η Γαλλία προχώρησε σε επιχείρηση-«σκούπα» κατά μελών της ιρανικής αντιπολιτευτικής οργάνωσης «Μουτζαχεντίν Χαλκ», που κατοικούν στο Παρίσι. Συνελήφθησαν συνολικά 165 άτομα, ανάμεσα στους οποίους και η σύζυγος του ηγέτη της οργάνωσης, Μαριάμ Ρατζαβί. Οι γαλλικές αρχές μίλησαν, λακωνικά, για «επιχείρηση κατά της τρομοκρατίας», υπενθυμίζοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι η οργάνωση συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τις τρομοκρατικές οργανώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Εντούτοις, μετά την επιβολή της αμερικανικής κατοχής στο Ιράκ, το Πεντάγωνο φαίνεται να σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει ως δούρειο ίππο την οργάνωση, της οποίας οι δραστηριότητες συνεχίζονται κανονικά στο Ιράκ. Η Τεχεράνη εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη στάση της γαλλικής κυβέρνησης και δε διατύπωσε, μέχρι χτες βράδυ, αίτημα έκδοσης. Εκτιμάται ότι η πραγματοποίηση της συγκεκριμένης επιχείρησης, στην παρούσα φάση, στο Παρίσι αποτελεί «μήνυμα» προς την Ουάσιγκτον.

Διατεταγμένη υπηρεσία για την κλιμάκωση της πίεσης που ασκείται στο Ιράν εξετέλεσε ο προεδρεύων του Συμβουλίου της ΕΕ και πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κ. Σημίτης.

Σύμφωνα με τη δήλωση του υπουργού Τύπου, Χρ. Πρωτόπαππα, κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν οι δύο ηγέτες, ο πρωθυπουργός τόνισε προς τον Χαταμί την ανάγκη της διαφάνειας και της συνεργασίας με τη διεθνή κοινότητα, ώστε να υπάρχει η βεβαιότητα ότι δεν αναπτύσσονται στο Ιράν όπλα μαζικής καταστροφής. Ο Σημίτης ζήτησε από τον κ. Χαταμί να συνεργαστεί με τον ΟΗΕ και ειδικά με τον κ. Ελ Μπαραντέι, ο οποίος είναι στη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ, προκειμένου να υπάρξουν σχετικές επιθεωρήσεις και εκθέσεις των διεθνών οργανισμών. Τόνισε, επίσης, ότι είναι ανάγκη το Ιράν να υπογράψει το πρόσθετο πρωτόκολλο στη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών, το οποίο δεν έχει υπογραφεί μέχρι τώρα από το Ιράν. Σε κάθε περίπτωση - τόνισε ο Χρ. Σημίτης προς τον Ιρανό Πρόεδρο - είναι αναγκαία η συνεργασία του Ιράν με τη διεθνή κοινότητα, ώστε να υπάρχει η βεβαιότητα σε όλο τον κόσμο ότι δεν αναπτύσσονται όπλα μαζικής καταστροφής, πυρηνικά όπλα και ότι υπάρχει πλήρης σεβασμός των διεθνών κανόνων και του διεθνούς δικαίου.

Από την πλευρά του ο Ιρανός Πρόεδρος ενημέρωσε τον Κ. Σημίτη ότι στο Ιράν δεν υπάρχουν πυρηνικά όπλα και ότι δεν προτίθεται το Ιράν να αναπτύξει όπλα μαζικής καταστροφής. Το Ιράν, ως μεγάλη χώρα - είπε ο κ. Χαταμί - ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει την πυρηνική ενέργεια για ειρηνικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς, όπως κάνουν και άλλες χώρες.